Velen zijn somber over het aflossen van de staatsschuld. Een onderbelicht aspect hierbij is de ontwikkeling van de beroepsbevolking. De schuld wordt betaald door de productieven. Om een goed beeld te krijgen moeten we niet kijken naar de schuld per inwoner maar naar de schuld per productieve arbeidskracht.
Als alles gelijk blijft dan maakt het weinig verschil of je de schuld omslaat over alle inwoners of over alle productieven. Maar bij sterke veranderingen in de demografische samenstelling kan dit verschil wel degelijk heel groot zijn. Als we op deze manier de toekomstige ontwikkelingen in kaart brengen geeft deze manier van kijken een verontrustend beeld.
Laten we eerst eens bedenken wat een productieve werknemer is. Alle mensen in het bedrijfsleven zijn wel productief, maar hoe zit het met ambtenaren. Heel veel ambtenaren leveren ook productie zoals bijvoorbeeld de vuilnisman of de plantsoenenmedewerker. Deze mensen zouden misschien bij een privaat bedrijf productiever kunnen zijn en efficiënter kunnen werken, maar hun werk levert zeker een bijdrage. Toch moet er wel belasting worden opgebracht om hun salarissen te betalen.
Maar niet alle ambtenaren zijn productief. Er zijn er nog al wat die gemist kunnen worden. Deze ambtenaren kosten alleen maar geld. Er is heel wat regeldruk en die moet nodig omlaag. De ambtenaren die werken aan deze regels kosten dubbel geld. Ten eerste moet je alle salarissen en onkosten betalen. Maar daar bovenop hebben allerlei bedrijven en burgers ook nog eens last van al deze regels. Hier geef je dus geld uit en de uitgave heeft ook nog eens een negatief effect. Deze ambtenaren zijn dus zeker niet productief.
Hoe zien de ontwikkelingen de komende tijd eruit? Er zijn wel plannen om het aantal ambtenaren te verminderen. Er wordt een getal genoemd van 5000 ambtenaren die zullen verdwijnen. Op één miljoen ambtenaren hooguit een druppel op een gloeiende plaat. En dan moet het project wel slagen. Er zijn al heel wat plannen geweest om het aantal ambtenaren te verminderen en die zijn allemaal mislukt.
Wat je hierbij in de gaten moet houden is dat de beroepsbevolking de komende tijd kleiner zal worden door de vergrijzing. Stel dat het aantal ambtenaren gelijk blijft dan groeit het relatieve aandeel dat ambtenaren uitmaken van de beroepsbevolking. Ook als het aantal ambtenaren maar licht daalt dan zal het relatieve aandeel ambtenaren toenemen. het productieve deel van de beroepsbevolking zal dan afnemen. En daarbij neemt de beroepsbevolking als geheel ook nog eens af.
De beroepsbevolking wordt kleiner en het aantal productieven zal dus afnemen. De staatsschuld per productieve werknemer neemt dus toe zelfs als de staatsschuld gelijk zou blijven. Dat maakt het dus een stuk lastiger om de schuld af te betalen.
Dan wordt er gezegd dat het een oplossing is om de arbeidsparticipatie en de arbeidsproductiviteit te verhogen. Als de arbeidsparticipatie hoger wordt dan wordt de beroepsbevolking groter en het probleem kleiner. En als de arbeidsproductiviteit groeit dan wordt de productie per medewerker hoger. Dan kan deze medewerker ook meer meebetalen aan het afbetalen van de staatsschuld en wordt het probleem ook kleiner.
Maar daarbij ga je voorbij aan een belangrijk feit. Deze maatregelen hadden we ook kunnen nemen als er geen staatsschuld was geweest. En dan kun je het wel zo draaien dat we de schuld wel af kunnen betalen. En dat het daarom wel meevalt met het probleem. Maar dan nog is het verschil  met de situatie zonder staatsschuld heel groot. Het verlies ten opzichte van het alternatief is dus heel groot.
De vergrijzing komt eraan en dat heeft grote gevolgen voor de houdbaarheid van de staatsschuld. Er zullen minder mensen zijn om de schuld terug te betalen. Dat deze mensen in de toekomst productiever zullen zijn vind ik een grote gok. Dat zullen we toch eerst eens moeten bewijzen. De staatsschuld mag daarom absoluut niet oplopen. De situatie is zeer kwetsbaar en voordat je het weet zit je met Griekse situaties of erger.

17 REACTIES

  1. In Frankrijk is het eenvoudig.
    De Vijand denkt dat hij altijd zal winnen:

    “There is a simple and clear reality in this country: there’s no future for hoodlums and delinquents because in the end the public authority always wins,” [de minister van binnenlandse zaken Brice Hortefeux} told reporters.
    ( France vows to restore order after rioting in Grenoble
    17 July 2010 Last updated at 21:37 GMT
    http://www.bbc.co.uk/news/world-europe-10674539

    U hebt ene van ons doodgeschoten. We zullen U ook doodschieten;

    “Vous avez tué un des nôtres. On va vous tuer aussi”
    http://lci.tf1.fr/france/faits-divers/2010-07/vous-avez-tue-un-des-notres-on-va-vous-tuer-aussi-5928406.html
    UITREKSELS
    Les enfants sont choqués. Les flics sont des chiens
    +
    Le quartier a très mal vécu la mort du jeune. Ils l’ont laissé crever par terre, ont laissé le corps sur le bitume au lieu de le transporter

    Flikken zijn honden. Ze schieten op iemand en ze laten hem creperen. Ze bieden geen hulp.

    Sommigen zijn kwaad op de (welvaarts-)staat.

    Het is de welvaartsstaat die zulke staatsschulden noodzakelijk maakt. Het gepeupel mag immers het bedrog (welvaartsstaat is onmogelijk zonder zeer hoge belastingen) niet inzien, zei Alan Greenspan in 1967 in zijn artikel “Gold and Economic Freedom”, herdrukt in Ayn Rand’s “Capitalism – The Unknown Ideal’ (ook gemakkelijk te vinden met google, o.a. hier http://www.usagold.com/gildedopinion/greenspan.html
    http://bit.ly/Lbzm

    Daarom dat staatsschulden moeten voor de Vijand.

    Vorsicht Bürgerkrieg!: Was lange gärt, wird endlich Wut
    http://amzn.to/coNpFq
    [Gebundene Ausgabe] Udo Ulfkotte (Autor)
    Rottenburg, Kopp Verlag: Auflage: 1 (1. Juli 2009)

  2. De schuld wordt betaald door de productieven.

    In wezen heb je gelijk, maar het is IMO toch net iets te kort door de bocht.

    Allereerst de illusie dat de staatsschuld af betaald word. Dit is veelal niet het geval (met enkele uitzonderingen). Over het algemeen neemt staatsschuld alleen maar toe, niet af. Dwz dat oude schuld word “afbetaald” door nieuwe schuld. (ook wel piramide bedrog genoemd)

    Dan is er nog het punt dat het niet mogelijk is om iets uit te geven dat nog niet geproduceerd is. Dit wil zeggen dat alle staatsschuld reeds betaald is. Of met andere woorden; de productieven hebben de staatsschuld reeds opgebracht. Het gaat alleen nog om “hoe vertel ik het mijn kinderen”. Veel mensen geloven nog steeds dat het papiertje waarop staat hoeveel “geld” ze (zullen) hebben inderdaad een toekomstige inkomensbron representeert.

    Tenslotte moeten we staatsschuld ook vooral zien als een middel om de productieven uit te zuigen. Staatsschuld dient twee belangrijke doeleinden: 1) Het vasthouden aan een staats-identiteit (i.e. de regering wil aan de macht blijven) en 2) het laat vele financiële instanties toe om als parasiet op de productieven te leven. Deze parasieten zijn dan ook in het geheel niet geïnteresseerd in terugbetaling, maar veel meer in de rente die moet worden opgebracht.

    En als laatste, het is waar dat een kleiner ambtenaren apparaat tot lagere overheid uitgaven leidt. Maar vergeet ook niet dat vele productieven niet bijdragen in het opbrengen van de staatsschuld: bv de bouwvakkers die een regeringsgebouw bouwen zijn wel productief, maar ze dragen niet mee in de staatsschuld! Het probleem is dus eigenlijk nog veel groter dan je denkt!

  3. Door de eeuwen heen zien we een groeiende productiviteit per medewerker. Dat is een gevolg van de arbeidsdeling en de alsmaar toenemende mechanisatie en automatisering.

    Geautomatiseerde massaproductie vervangt steeds meer de traditionele enkelstuksfabricage. Moderne automatische productielijnen maken inmiddels zelfs individueel maatwerk mogelijk met behoud van de kostenvoordelen van massafabricage (de zgn mass customization).

    Dit leidt zowel tot lagere prijzen (massaproductie maakt de kosten per product lager) als tot uitstoot van arbeid (je kan met minder mensen hetzelfde produceren) en tot loonstijging (een hogere productiviteit maakt de medewerker meer waard).

    In principe zou alle productie (onderhoud en service incluis) geheel automatisch kunnen verlopen. Er zouden daarin dan nog maar heel weinig mensen werk vinden. De rest kan dan onder de palmen gaan liggen (mits ze voldoende aandelen in de bedrijven bezitten om van te kunnen leven natuurlijk!).

    In de praktijk stelt zich echter steeds een evenwicht in tussen automatiseringsgraad en afzetmarkt. Als er door automatisering te veel mensen op straat komen te staan zakt de afzetmarkt in, dalen de lonen en maakt de automatiseringstrend (tijdelijk) een pas op de plaats.

    Het is voor de winstmaximalisatie van de ondernemer gunstig als de afzetmarkt met koopkrachtige klanten zo groot mogelijk is. Dat betekent dus een laag werkloosheidspercentage (maar niet te laag omdat anders de lonen te hoog worden). Ook de globalisering, die een wereldwijde afzetmarkt mogelijk maakt en door lage lonen landen te hoge loonkosten voorkomt, helpt daarbij.

    De meeste economische groei zal de komende anderhalve eeuw uit de ontwikkelingslanden komen. Maar naarmate de ontwikkelingslanden het welvaartsniveau van de ontwikkelde landen naderen zullen de groeipercentages steeds minder worden. De grote bevolkingsgroei zal dan zijn afgenomen en ook in die landen zal vervolgens de vergrijzing toe slaan.

    Uiteindelijk wordt de hele wereld een soort Japan, met een enorm aantal pensionados en een zeer hoge staatsschuld.

    (de jongelui emigreren dan wss naar Mars en de hele zaak begint weer van voren af aan 🙂

    Rien [11] reageerde op deze reactie.

  4. In Nederland is een groot aantal mensen uit de Derde Wereld ingestroomd in de afgelopen decennia. In de Derde Wereld is de gemiddelde arbeidsproductiviteit erg laag.

    Het CBS concludeerde enige tijd terug dat de gemiddelde arbeidsproductiviteit van mensen afkomstig uit de Derde Wereld achterblijft. Elsevier berekende dat de werkende mensen afkomstig uit de Derde Wereld gemiddeld nauwelijks belasting hoeven af te dragen vanwege hun lage gemiddelde arbeidsproductiviteit.

    Tot nu toe heeft de komst van mensen uit de Derde Wereld naar Nederland ruim 200 miljard euro gekost en daar komt jaarlijks ruim zeven miljard euro bij. Rente betalen over de staatsschuld zal nog een hele opgave worden, om over aflossen te zwijgen.

    Ik ben druk om mijn schaapjes op het droge te krijgen – wereldwijd. Wat de banken en de Nederlandse overheid doen is hun zaak, en ik wil niet te veel meegetrokken worden door hun wanbeleid.
    Syb [5] reageerde op deze reactie.
    Hugo uit Utrecht [5] reageerde op deze reactie.

  5. @Nico de Geit [4]:

    ”Elsevier berekende dat de werkende mensen afkomstig uit de Derde Wereld gemiddeld nauwelijks belasting hoeven af te dragen vanwege hun lage gemiddelde arbeidsproductiviteit.”

    Ik vraag me af hoe Elsevier dit heeft berekend. Heb je een link voor me? In mjn optiek betaald iedereen belasting, 19% (enkel geval 6%) BTW. Daarnaast hebben we de accijnzen. Vergeet ook niet het ‘werkgeversdeel’ van de loonbelasting. Daarnaast alle heffingen als parkeergeld, verpakkingstax en ga zo maar door. Ook alle bijdragen aan ‘sociale zekerheid’ als AOW zie je ook nooit meer terug.

    Nico de Geit [6] reageerde op deze reactie.
    Nico de Geit [7] reageerde op deze reactie.
    Armin [16] reageerde op deze reactie.

  6. @Hugo uit Utrecht [5]:

    “Ik vraag me af hoe Elsevier dit heeft berekend. Heb je een link voor me?”

    Nee, helaas, ik heb even geen link.

    Hoe is het berekend? Simpel: mensen kosten geld als ze naar school gaan en als ze oud zijn. Daartussen werken ze meestal. Allochtonen werken gemiddeld minder; zijn vaker werkloos, en als ze werk hebben verdienen ze vaak minder dan autochtonen. Daarom valt het kosten-baten-saldo gemiddeld minder gunstig uit dan bij autochtonen.

    Hugo uit Utrecht [8] reageerde op deze reactie.

  7. @Nico de Geit [6]:

    ”Daarom valt het kosten-baten-saldo gemiddeld minder gunstig uit dan bij autochtonen.”

    Ik weet ook wel dat ik een ‘betere slaaf’ ben voor mijn eigenaren dan een gemiddelde immigrant. Je noemde echter werkende immigranten. Wat anders dan de gemiddelde :). Feit is dat er voor veel klote werk geen Hollander meer te vinden is. Die houdt zijn handje op en krijgt m gevuld. 3/4 van het Westland draait nu op Polen eerder op Islamieten en echt vroeger Nederlanders. De gemiddelde werkende immigrant betaald inderdaad minder belasting aan de slavendrijvers maar heeft ook minder luxe.

    Ik betwist verder niet dat netto de immigratie de belastingbetalers veel kost. Ik vind echter bijvoorbeeld de Chinezen in het immigratie verhaal geen probleem.
    Nico de Geit [9] reageerde op deze reactie.
    Armin [17] reageerde op deze reactie.

  8. @Hugo uit Utrecht [8]:

    “Feit is dat er voor veel klote werk geen Hollander meer te vinden is.”

    Gastarbeiders kunnen een positieve bijdrage leveren aan de maatschappij. Ze komen binnen en kunnen meteen aan de slag tegen een relatief laag loon. Als het werk erop zit vertrekken ze weer. Geen kosten voor een opleiding, geen kosten voor de oude dag.

    Dat de socialisten de gastarbeiders in het verleden extreem in de watten hebben gelegd en hun hele familie hier naartoe hebben gehaald, en dat alles op kosten van de belastingbetaler is natuurlijk schandelijk.

    Een gastarbeider werkt een tijdje, verdient geld, en keert huiswaarts als het werk erop zit of als hij of zij genoeg heeft verdiend.

    Peter de Jong [10] reageerde op deze reactie.
    Hugo uit Utrecht [15] reageerde op deze reactie.

  9. @Nico de Geit [9]:

    Ze worden wel gedwongen hier belasting en premies te betalen. Dan moet je niet gek opkijken als ze ook uitkeringen claimen.

    NLers zijn wat dat betreft buitengewoon naïef. Buitenlanders zijn veel praktischer. Denk aan allerlei regelingen, zoals kinderbijslag. Daar wordt al jaren mee gesjoemeld (spookkinderen). Controle is vrijwel onmogelijk aangezien de landen van herkomst graag aan de fraude meewerken. Logisch want gastarbeiders zorgen voor een belangrijke deviezenstroom.

    Hetzelfde geldt voor de EU regelingen. Zo is er vrij verkeer van werknemers in de EU landen. Ze kunnen dan ook een WW-uitkering claimen in het land waar ze werkloos raken. Voor de Polen is dat extra aantrekkelijk, want de uitkering in NL is 6x hoger dan in Polen, terwijl er voor de duur van de uitkering ook rekening wordt gehouden met het arbeidsverleden in Polen. Dat blijkt een goudmijntje!

    Overigens denken niet alle socialisten er hetzelfde over. De PvdA heeft haar traditionele electorale basis inmiddels grotendeels vervangen door allochtonen (die op gemeentelijk niveau de partij al beginnen over te nemen), maar de SP vertegenwoordigt nog steeds de autochtone arbeider. Jaren geleden is die keuze gemaakt. Toen stelde de SP al een oprotpremie voor gastarbeiders voor.

  10. @Peter de Jong [3]:

    Dit is natuurlijk mogelijk gemaakt door de samenkomst van twee dingen: kennis en goedkope energie.
    De Kennis factor zal nog wel even blijven toenemen, maar als peak-oil aanhanger geloof ik dat de energie kant een probleem zal gaan worden.
    Op zijn minst wordt energie een flink stuk duurder, en dat zal op zijn minst de productiviteitsgroei stoppen. Mogelijk zelfs om laten slaan in een krimping.

    Ons financieel systeem is echter afhankelijk van een permanente groei van de economie. Wat dit ten gevolge zal hebben laat zich niet moeilijk raden: een permanente financiële crisis.

    (En dan hebben we het nog niet over de vergrijzing)

    Peter de Jong [13] reageerde op deze reactie.

  11. Het hoogwaardig werk is hier te duur en door het elders goedkoper kunnen produceren verplaats de werkgelegenheid zich naar andere landen. Er blijven daardoor meer mensen die afhankelijk zijn van een uitkering in ons land. Het zogenaamde vuile werk wordt hier door goedkope buitenlanders gedaan, en ook dat maakt dat er ook meer werkelozen zijn. Wat er overblijft is één groeiende tak in onze samenleving, het besturen van ons land waar ambtenaren en politici voor nodig zijn. De gevolgen zijn dat een zeer kleine groep werkende moet zorgen dat de Staat draaiende blijft.

    Peter de Jong [14] reageerde op deze reactie.

  12. @Rien [11]:

    Ja, die productie-automatisering vergt enorm veel energie. Vroeger was de basisindustrie een grote energievreter (o.a. staal- en aluminiumproductie) maar tegenwoordig kunnen de datacenters met hun grote computersystemen er ook wat van! Er is wel een belangrijke trend naar energiebesparing (daar is nog heel veel mogelijk) en die wordt natuurlijk bevorderd door hogere energieprijzen.

    Opmerkelijk is, dat voor de meeste eindproducten de relatieve kostprijs steeds is gedaald. Dat in combinatie met de nog altijd stijgende lonen heeft er voor gezorgd dat we steeds rijker zijn geworden. Ik geloof niet, dat peak-oil daar een verandering in zal brengen omdat de markt vanzelf voor een economischer alternatief zal zorgen zodra de olie schaars en duur wordt (denk daarbij niet alleen aan alternatieve energie maar ook aan alternatieve leefwijzen en business models).

  13. @reiny [12]:

    Stem je soms SP, Reiny? 😉

    Dat er werk verdwijnt naar goedkopere landen is alleen maar gunstig. Zo worden die andere landen sneller rijk (= grotere afzetmarkt voor ons) en krijgen wij hier de beschikking over goedkopere producten. Onze eigen werkzaamheden passen we gewoon aan op de veranderende markt (kenniseconomie, service-industrie, regionale markt, etc).

    ===
    Johan Norberg / Channel 4 – Globalization is Good (video)
    http://video.google.nl/videoplay?docid=5633239795464137680

  14. @Nico de Geit [9]:

    Als die gastarbeiders dan niet hoeven bijdragen aan alle sociale ellende ahem zekerheid, indoctrinatie ahem scholing, oude dag ellende etc zelf mogen houden zou ik meteen gastarbeider worden :). Anders is het gewoon beroving in een ander jasje.

  15. @Hugo uit Utrecht [5]: In mjn optiek betaald iedereen belasting, 19% (enkel geval 6%) BTW. Daarnaast hebben we de accijnzen. Vergeet ook niet het ‘werkgeversdeel’ van de loonbelasting. Daarnaast alle heffingen als parkeergeld, verpakkingstax en ga zo maar door. Ook alle bijdragen aan ’sociale zekerheid’ als AOW zie je ook nooit meer terug.

    Goed punt, maar kijk om je heen 🙂

    Die wegen liggen er. De gemeente draait door. De ziekenhuizen wordt betaald. Politie, brandweer, Etc.

    Scholing en gezondheidzorg zijn verder helemaal grote uitgaven. Een kind naar school sturen kost bijna niets. Gata namelijk via de belastingen.

    Dit alles kost per inwoner een bedrag X per jaar. Dat is redelijk statisch ongeacht inkomen. Dus je ziet al meteen dat je ook X moet afdragen om kiet te spelen.

    En wat blijkt je kunt dus werken en belasting betalen en toch netto ontvanger zijn. Lagere inkomens zijn dat. Zeker indien er maar één werkt en de rest van het gezin (moeder met 2 kinderen, vaak meer in arme gezinnen) niet werkt.

    Zo zie je dat immigratie en een dure verzorgingstaat per definitie niet samengaan. Immers hoe luxer de verzorgingstaat hoe hoeger die X en hoe meer immigranten die grens niet halen en het land verarmen.

  16. @Hugo uit Utrecht [8]: Dat zijn twee aspecten.

    a) of een immigrant het land verarmt. Arme chinezen doen dat ook.
    b) of ze daarnaast nog extra overlast en daarmee verdere kosten veroorzaken. Arme chinezen doen dat niet.

    Teveel focus is op overlast-immigratie zoals uit islamitische landen en de antillen. Te weinig op het fundamenteel probleem dat werk niet lonend is. Niet voor de werknemer (maar dat is een ander probleem) maar vooral ook niet voor de maatschappij.

Comments are closed.