Ayn Rand heeft veel wijze dingen geroepen en enkele wellicht wat minder slimme opmerkingen geplaatst. Ik vertaal een stuk tekst uit de vraag en antwoord sessies die ze hield. Het gaat over het praktisch realiseren van haar denkbeelden in Amerika. Dit komt uit het boek Ayn Rand, Answers, ISBN 978-0-451-21665-6

VRAAG: Indien je morgen de verkozen president van de Verenigde Staten bent, wat voor veranderingen zou je doorvoeren?

<AR>: Dat is wel het laatste dat ik zou proberen of iemand zou aanraden. Echter op de hypothetische vraagstelling ”wat zou ik voorstaan als mijn advies meteen gerealiseerd zou worden?”, zou ik antwoorden: Begin met het dereguleren

<HJ: letterlijk decontrolling> van de economie zo snel als rationele economische overwegingen toestaan. Ik vermeld “rationele economische overwegingen” omdat vandaag de dag, ieder onderdeel van de maatschappij afhankelijk is van overheidsingrijpen.
De meeste beroepen zijn gereguleerd, en hun activiteiten worden op die basis in rekening gebracht. Dus, als iemand direct alle regulering omver werpt, door wetgeving, zou dat een noodlottige, arbitraire dictatoriale actie zijn. Wat een vrij land nodig heeft is alle betrokkenen voldoende tijd te geven om zich aan te passen en hun economische activiteiten te reorganiseren. Vandaar dat, na met economen het noodzakelijke aanpassingsprogramma opgesteld te hebben om het land te dereguleren, en <te bepalen> welke regulering het eerste dient te worden opgeheven, zou ik adviseren wetgeving aan te nemen die aankondigt dat bepaalde wetgeving wordt ingetrokken over zeg drie jaar, – de berekende periode om mensen de mogelijkheid te geven hun activiteiten aan te passen.

In een vrije economie komt verandering niet uit de lucht vallen. Iedere economische verandering en ontwikkeling is stapsgewijs. Vandaar dat in een vrije economie geen onmiddellijke en noodlottige veranderingen zijn. Gezien onze huidige situatie kunnen plotselinge veranderingen noodlottige effecten hebben en daarom dienen we stapsgewijze te dereguleren.

De wetgeving die ik als eerste zou adviseren aan te pakken zou de anti trust wetgeving zijn. Deze hebben de meeste afbreuk gedaan aan het vrij ondernemersschap. En de eerste anti trust wetgeving die moet wijken – en dat zou direct dienen te gebeuren – is het onderdeel provisies voor gevangenisneming.

Stop ermee om mensen naar de gevangenis te sturen voor ongedefinieerde overtredingen die ze niet kunnen vermijden. Als je eenmaal de angel uit de anti trust wetgeving haalt, wordt het een stuk makkelijker de rest te verwijderen. Als de belangrijkste en productiefste groep van onze maatschappij bevrijd is – de zakenmensen – zullen veel van onze problemen verdwijnen. Deze deregulering zou eigenlijk met belasting wetgeving dienen te worden ondersteund, om te voorkomen dat de maatschappij uit balans raakt: de grote ondernemingen hebben een voordeel over concurrenten die nooit in de gelegenheid waren te groeien omdat hun inkomsten ondermijnd werden door belastingen en deze kunnen derhalve niet concurreren met de grote ondernemingen die waren gesticht voordat de huidige belasting percentages waren ingevoerd. (ik zeg dit met voorbehoud). <Einde Ayn Rand>

Een graduele stapsgewijze aanpassing is natuurlijk theoretisch heel mooi, maar is deze realistisch? Stel dat er ooit een situatie is waarin de inwoners om verandering schreeuwen, is er dan de mogelijkheid om ambtenaren een 3 dan wel 5 jaren plan van verandering op te laten stellen? Is dit niet een variant op een maakbare samenleving? Sowieso, in hoeverre zal een organisatie als een overheid, gericht op beheersing, in staat zijn zelf zo dramatisch terug te treden? In hoeverre zullen de gevestigde corporatistische belangen geen tegengas geven tijdens de overgangsperiode?

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR

11 REACTIES

  1. Een graduele stapsgewijze aanpassing is natuurlijk theoretisch heel mooi, maar is deze realistisch?

    Ik beschouw een 1-klaps verandering eerder als onrealistisch. Vooral als dit slechts met overtuigingen zou moeten gebeuren.

    Stel dat er ooit een situatie is waarin de inwoners om verandering schreeuwen, is er dan de mogelijkheid om ambtenaren een 3 dan wel 5 jaren plan van verandering op te laten stellen? Is dit niet een variant op een maakbare samenleving?

    Zeker. Maar hoe is dit onrealistisch? We leven nu immers al in de “maakbare samenleving” ten nadele van vrijheid.
    Waarom zou een maakbare samenleving in tegengestelde richting niet mogelijk zijn, ALS er inderdaad genoeg mensen zijn die zijn overgestapt op het vrijheidsideaal?

    Sowieso, in hoeverre zal een organisatie als een overheid, gericht op beheersing, in staat zijn zelf zo dramatisch terug te treden?

    Dit is natuurlijk de echte vraag. En meteen het hele probleem met Ayn Rand. Het vertrouwen in een overheid hebben en deze noodzakelijk achten.
    Precies waarom ze uiteindelijk minarchist was en dus volstrekt tegenstrijdig met zichzelf. Er is geen enkele reden om aan te nemen dat een kleine overheid OOIT zou doen wat zij wil dat deze doet, en dat deze uiteindelijk niet belastingen op andere zaken zou heffen buiten op corporaties die voordeel hadden bij de staat. Misschien heeft ze de fantasie dat er alleen Objectivisten in de overheid zouden zitten.
    Hmmmm… “Objectivisten” als Alan Greenspan, misschien?

    In hoeverre zullen de gevestigde corporatistische belangen geen tegengas geven tijdens de overgangsperiode?

    Dat lijkt mij niet zo belangrijk. De overheid heeft toch lak aan wat mensen willen? Of ze nu belasting willen betalen of niet. Of ze nu vrijheid willen of niet. Of ze nu in de EU willen of niet. De overheid gaat zijn gang toch wel.
    Als de ‘juiste’ mensen in de overheid zouden zitten, zouden de corporatistische belangen gas kunnen geven zoveel ze willen maar zal het niet baten, net zoals het de burger nu niet baat.

    Het enige probleem in mijn optiek is het fabeltje dat er ooit “de juiste mensen” in de overheid zouden zitten.

    Het fabeltje van een kleine overheid die ten alle tijden op principes zou functioneren, dus, en geen ideologen en machtswellustelingen aantrekt, die gaan lobbyen bij burgers om het monopolie op geweld te gaan gebruiken voor het uitbreiden van overheidsagressie.

    Hub Jongen [2] reageerde op deze reactie.

  2. @Tony [1]:
    “Dit is natuurlijk de echte vraag. En meteen het hele probleem met Ayn Rand. Het vertrouwen in een overheid hebben en deze noodzakelijk achten.
    Precies waarom ze uiteindelijk minarchist was en dus volstrekt tegenstrijdig met zichzelf”

    Ik denk dat de meeste libertariers die minder/geen overheid willen ervan overtuigd zijn dat dit op een geleidelijke (doch snelle) wijze moet. Dat kan niet van de ene dag op de andere.

    Op weg zullen dus een aantal stations gepasseerd worden, afhankelijk van de route.
    Een van de laatste stations zal zijn de bescherming tegen geweld van anderen.
    Hoe los je dit op? Met politie, (leger) en rechtspraak.
    De minarchie zoals Rand die noemde.

    Onderweg naar die situatie leert men heel veel hoe allerlei problemen opgelost/geregeld kunnen worden.
    Als er dan oplossingen komen hoe die politie/rechtspraak te financieren op basis van vrijwilligheid, zijn we niet ver van AnarchoKapitalisme af.
    Misschien zijn we er dan al !!!

    Devidas [3] reageerde op deze reactie.

  4. @Devidas [3]:

    Omdat anarchisten (in sommige gevallen) bereid zijn een kleine staat te accepteren als tussenstap, terwijl minarchisten de kleine staat zien als eindstation, en het anarchisme als ofwel onhaalbaar, ofwel onwenselijk, of beiden.

    Ik zou zelf dus willen herhalen dat de argumenten van minarchisten voor een kleine overheid tegenstrijdig zijn omdat ze uiteindelijk het morele en praktische verschil tussen kleine en grote overheid niet duidelijk kunnen maken, en gedoemd zijn op rationele argumenten een discussie te verliezen.
    En de vraag is: zijn beide “groeperingen” (anarchisten en minarchisten) erbij gebaat dat de discussie met tegenstanders wordt aangegaan als argumenten ten faveure van libertarisme tegenstrijdig zijn en gedoemd zijn te falen? (Een voorbeeld van een typische vraag staat onderaan)
    Deze vraag is vooral belangrijk als het gaat om mensen die echt denken dat argumenten HET wapen zijn om het ideaal te verwezenlijken. Als argumenten je wapen zijn, moet je wel zorgen dat de loop van je wapen niet op jezelf gericht is, of dat je slechts losse flodders schiet.

    Het gekissebis is er dus niet over die tussenstap, maar op welke argumenten het gebaseerd is dat een kleine overheid als eindstation succesvol zal zijn.
    Vooral in het aanzicht van het nogal overduidelijke empirisch bewijs van Amerika als voorbeeld dat een kleine overheid altijd weer zal uitdijen naar een supergrote overheid, omdat dit een logisch gevolg is van een monopolie op geweld.

    Voorbeeldvraag: Als diensten als onderwijs en zorg privaat kunnen worden geregeld, waarom politie en leger dan niet? En als politie daar te belangrijk voor is, waarom voedsel dan niet? Of gezondheidszorg?
    Als slechte mensen private legers zouden kunnen opbouwen (wat bewezen is als vrijwel onmogelijk in een echt anarchistische samenleving) waarom zouden slechte mensen dan niet net zo goed gewoon in het monopolie op geweld zitting kunnen nemen en deze voor dezelfde doeleinden gebruiken? (waarmee ze METEEN een monopolie hebben)
    En als belasting diefstal is, en dus agressie, waarom is het dan opeens geen diefstal meer, en geen agressie, als het gelimiteerd is? Is diefstal van 100 Euro geen diefstal en agressie, als de diefstal van 10.000 Euro wel diefstal en agressie is?
    Minarchisten spreken zichzelf tegen, en zullen de zaak dus niet dienen met tegenstrijdige argumenten.
    Dat is waar het gekissebis voornamelijk op is gebaseerd.

    Hub Jongen [5] reageerde op deze reactie.

  5. @Tony [4]:

    Ik geloof dat je nog niet tot het essentiele punt gekomen bent.
    Je hebt op veel punten gelijk.
    maar je komt onderweg van de minarchie naar de anarchie (waarin de “belasting” nul wordt) op het punt van “recht doen”.

    Als ik jou bvb geld schuldig ben en ik betaal niet, hoe komt dan het recht tot stand? Allerlei privé rechters en organisaties zijn dan tegen mij, veroordelen mij, maar uiteindelijk verdom ik om te betalen.
    Wie, en met welk recht, in een anarchie pakt mij en zet mij duimschroeven aan totdat ik betaald heb?

    Tony [6] reageerde op deze reactie.

  6. @Hub Jongen [5]:

    Hub, ik ben bang dat ik je niet goed begrijp.

    Ik kan wel raden maar dan sla ik de plank waarschijnlijk mis.

    Laat ik toch maar antwoorden op basis van wat je zou kunnen bedoelen (verbeter het maar als het niet klopt).

    Je stelt: iemand is geld verschuldigd. Daarbij is er dus een schuldeiser die zijn geld terug wil. Nu kun je zo’n man die geld schuldig is oppakken, aanpakken en desnoods in de bak smijten, maar hij zal nog steeds niet betalen en dus krijgt het slachtoffer zijn geld niet, ook al wordt de dader wel via gevangenisstraf gestraft.

    Hoe komt het slachtoffer aan zijn geld?

    Klopt het zo?

    Als dit inderdaad is wat je bedoelt, dan ontgaat het punt me. Iemand die geld verschuldigd is kan nu immers OOK weigeren te betalen. Wie zou dan moeten betalen? De belastingbetaler? De familie van de dader?
    Ik begrijp niet op welk vlak je een probleem ziet dat niet net zo goed bestaat in de huidige situatie. Criminelen die financiele recompensatie weigeren kun je wel proberen te dwingen, maar uiteindelijk is de keus nog steeds voor hen.

    De vraag is echter of iemand liever net zo lang in de bak zit tot hij heeft betaald, of gewoon liever betaalt, desnoods door ervoor te werken.

    Ook zal je kunnen stellen, dat het slachtoffer de dader de duimschoeven aan zal mogen draaien, waarschijnlijk via een vertegenwoordigende organisatie (DRO) waarbij hij is aangesloten. Er is immers agressie gepleegd, en het slachtoffer heeft recht op recompensatie.
    Het specifieke voorbeeld is bijvoorbeeld op deze manieren uit te leggen.

    Het zal aan mij liggen, maar het ontgaat me wat dit te maken heeft met een overgang van minarchisme naar anarchisme.
    Probeer je aan te geven dat er een monopolie op geweld nodig is om een crimineel de duimschroeven aan te draaien? Zo ja, waar haalt DIE dan het recht vandaan?
    Bij dezelfde plaats waar bepaald wordt dat allerlei slachtofferloze misdaden bestraft moeten worden?
    Bij de wil en nukken van de meerderheid?

    Hub Jongen [7] reageerde op deze reactie.

  7. @Tony [6]:
    Ik zal proberen het uit te leggen.
    In een minarchie bestaat er (waarschijnlijk) iets als een duidelijke “laatste instantie” die uiteindelijk de misdadiger kan dwingen. Te betalen, vergoeden vast te zetten, laten werken, duimschroeven!
    (Maar hier niet over doodstraf discussiëren, dat kan beter in een verse draad!).

    Ja, dat is inderdaad een situatie die vergelijkbaar is met wat we nu hebben.

    Ik denk dat een dergelijke eenduidige instantie nuttig, of nodig is.
    In de anarchie zul je 80 of meer van dergelijke zaken kunnen hebben, en dat zie ik nog niet goed werken.

    Tony [8] reageerde op deze reactie.
    Katjong [9] reageerde op deze reactie.

  8. @Hub Jongen [7]:

    Ik zie niet in waarom jij dat niet ziet werken.

    Nogmaals, waarom hebben we een monopolie op geweld nodig?
    Waarom dan niet bij andere zaken als onderwijs en zorg, maar wel bij recht?

    Ik schets een voorbeeld van hoe het zou KUNNEN gaan in het anarchisme.

    In anarchisme zijn klanten aangesloten bij organisaties die je een soort politie zou kunnen noemen (DRO). Rechtbanken horen daar ook bij. Als je agressie pleegt, ben je onderhevig aan de strafmaat van de organisatie van je slachtoffer.
    Als je als dader zelf ook aangesloten bent bij een organisatie, is het helemaal niet in het voordeel van die organisatie om een crimineel tegen beter in te verdedigen, omdat onschuldige klanten dan waarschijnlijk niets meer met die organisatie te maken willen hebben en overlopen. Met andere woorden, een bewezen crimineel verdedigen is ‘bad for business’.
    In het contract dat je sluit staat dan ook duidelijk aangegeven dat als je schuld is bewezen, je contract met zo’n organisatie kan worden ontbonden.

    Dan sta je er als crimineel alleen voor en bepaalt de organisatie van je slachtoffer hoe ze ervoor zorgen dat je je slachtoffer terugbetaalt.

    Stel je voor dat er wel een dispuut zou zijn tussen organisaties, dan zullen er een derde partij (ook zo’n organisatie) zijn die dat dispuut oplost. Ook die organisatie heeft er geen belang bij een dader, mits bewijs duidelijk is, te helpen.

    Organisaties die deze vorm van samenwerking onderling om de waarheid boven te krijgen, of de uitslag van zo’n dispuutonderzoek weigeren, zullen zichzelf isoleren en al snel te boek staan als criminele organisatie die tegen afspraken en waarheidsvinding in criminelen beschermt tegen gerechtigheid voor slachtoffers.

    Als je nu overgeleverd bent aan een monopolie, wat kun je dan krijgen?
    Een Farce van recht, belachelijk lage straffen, corruptie, ideologie die het recht gaat beïnvloeden, belangenverstrengeling enzovoorts. Want waar kun je heen? Er is een monopolie, dus waar ga je anders je gerechtigheid halen? Mensen die zitting hebben in een monopolie kunnen in wezen flikken wat ze willen.

    Maar ook puur op rationeel niveau kun je een monopolie niet volhouden omdat het keihard tegenspreekt waarom je een minarchie hebt in plaats van gewoon een grote staat. Je hebt een minarchie omdat agressie slecht is, maar minarchie is nog steeds agressie, want wat als ik die monopolistische politie en rechtbanken niet wil accepteren? Wat als ik daar geen belasting voor wil betalen omdat ik niet tevreden ben met de kwaliteit? Omdat ik ze niet vertrouw? Of gewoon omdat ik helemaal op mezelf wil rekenen?

    Het feit is dan dat ik de keuze niet heb, maar gedwongen ben mijn recht bij een monopolie te halen en daar gedwongen aan mee moet betalen.

    Hieruit blijkt mijns inziens dus wederom dat minarchisme zichzelf tegenspreekt.

    Heb je “Practical Anarchy” van Stefan Molyneux wel eens gelezen, Hub? Zo ja, was dat niet overtuigend voor je?

  9. @Hub Jongen [7]:
    In een anarcho-kapitalistische samenleving zal ik alleen een contract met een ander sluiten als de rechts/politie-organisatie (hierboven DRO genoemd door Tony), waarbij de ander is aangesloten, akkoord gaat met de afspraken in ons contract. In ons contract laat ik opnemen dat als de ander de afspraken niet nakomt, deze op verzoek van de DRO waarbij ik aangesloten ben, wordt opgepakt door de DRO waarbij de ander is aangesloten. En dat de ander uitgeleverd wordt aan mijn DRO. En dat op kosten van de ander.
    Ik verwacht dat er voornamelijk op deze manier zaken gedaan zal worden.
    Waar is een overheid dan voor nodig?

    Hub Jongen [10] reageerde op deze reactie.

  10. @Katjong [9]:

    “Waar is een overheid dan voor nodig?”
    Ik denk dat je op die manier inderdaad heel veel afdekt.
    Alles?
    Misschien aardig om dit systeem wat uitgebreider te omschrijven in een afzonderlijk artikeltje?

    Zou jij dat kunnen/willen maken? Stuur dan aan hub@vrijspreker.nl

    Misschien dan ook iets hoe kom je van hier naar daar?
    Het zal heel wat aanpassing in de maatschappij vergen, want dit zou dan een soort “normaal gebruik” moeten worden. Ook in de eenvoudige dagelijkse omgang met elkaar. Boodschappen in de supermarkt en dergelijke.

    Ook denk ik dat het een van de moeilijkste stappen wordt. Het afschaffen van bvb ontwikkelingshulp en het ministerie (subsidies) van cultuur is veel eenvoudiger. Al hoeft natuurlijk het een niet op het ander te wachten.

    Het is een zeer belangrijk onderdeel!

    Tony [11] reageerde op deze reactie.

  11. @Hub Jongen [10]:

    Overigens, als tussenstap voorzie ik dat tot op het laatste moment de politie e.d. gewoon blijven bestaan (van belastinggeld), maar dat daarbuiten de burger het recht zal krijgen ook een privé-organisatie in te schakelen, zoals bedrijven in bijvoorbeeld Amerika al doen.

    Dus alhoewel de politie tot op het laatste moment intact blijft om chaos te voorkomen, wordt het monopolie-aspect langzaam opgeheven om de samenleving voor te bereiden op keuze en concurrentie.

    In eerste instantie zullen een aantal mensen waarschijnlijk liever een extra som betalen voor een privé-organisatie (bovenop de belasting voor de reguliere politie, die goedkoop is aangezien de belastingen voor alle overige onzin op dat moment vrijwel verdwenen is), dan te rekenen op de kwaliteit en dienstverlening van de op belastingafname terende politie.
    Langzaam maar zeker zullen de zaken waarmee de reguliere politie zich bezighoudt, worden overgenomen door die DRO’s (prive-organisaties) totdat uiteindelijk iedereen inziet dat de reguliere politie geen nut meer dient. Vanwege ervaring en expertise zullen een aantal politiemensen worden overgenomen (zij die om kunnen gaan met prestatiedruk en niet van natura gefrustreerde dwingelandijen zijn)

    Dit is uiteraard een theorie.

Comments are closed.