Conceptuele analyse

Voorstellingsvermogen is belangrijker dan kennis – Albert Einstein

Het grote euvel tegenwoordig en dat zien we in veel disciplines is het gebrek aan inzichtelijke analyses. We lezen in de pers een aantal zaken, waarbij wordt ingegaan op de dagelijkse noden, tekorten en rampen. Wat ik dan enorm mis is een goede analyse die anderen de nodige informatie verschaft om zodoende tot een goede gebalanseerde afweging te laten komen.

Perceptie

De meesten blijven stranden in het ad hoc melden van gebeurtenissen, zonder in te gaan op de oorzaken van deze gebeurtenissen, welke zich reeds decennia hadden opgehoopt. We hebben immer de nijging om alles te zien in termen van semantiek, oftewel ‘sound-bites’ danwel ‘one-liners’. Of in termen van wiskundige formules om daarmee een zeker oordeel te kunnen vellen over het heden en de toekomst. Deze samen heten perceptuele analyse en dat kan men terugleiden tot alles wat men heeft geleerd en waar men ervaring mee heeft. Met andere woorden het waarnemen van de ‘feiten’, zoals die worden gepresenteerd door de media en politiek. Allengs wordt de wens de vader van de gedachte.

Beide kwesties, in casu  semantiek en wiskunde, zijn in wezen subjectief en onderhavig aan foutieve inschattingen en dat heeft te maken met het onkundig zijn met de materie. In mijn métier, economie en financiën is dat wellicht nog duidelijker te zien dan in andere disciplines. We zien aan de huidige langdurige economische depressie dat nagenoeg iedere reguliere commentator en econoom het heeft over ‘opleving’, ‘herstel’, ‘uit het dal kruipen’ en ‘positieve vooruitzichten’. Ik zal dit fenomeen daarom verder uitdiepen.

Laissez-Faire

Als we het hebben over de financiële economie is het van belang om daarbij een conceptuele analyse toe te passen. Wat houdt dit in?

Allereerst moet men denken aan wat er zich heeft afgespeeld over de afgelopen decennia. Onlangs schreef The Economist dat we nog steeds in een vorm van ‘laissez-faire’ kapitalisme leven. Ik weet niet of dit blad de definitie kent van ‘laisse-faire’, maar in mijn vocabulaire heet dit ‘laat ons met rust’. Dit werd reeds verwoord door Thomas Le Gendre als antwoord op het mercantilisme van Jean-Baptiste Colbert in 1680, nadat Frankrijk economisch te gronde was gericht door het ‘Colbertisme’ onder het absolute bewind van Lodewijk XIV.

Kijken we vandaag de dag wat er eigenlijk nog over is van het ‘laisse-faire’ kapitalisme dan is het antwoord: bitter weinig. Waar The Economist totaal niet op ingaat is dat we nu een centraal geleide economie hebben, die in feite weinig afwijkt van hetgeen zich in de communistische staten afspeelde tijdens de Sovjetperiode van 1919-1992. We hebben een centrale bank, een Europese centrale bank, een centraal bureau voor de statistiek, een centraal planbureau, een sociaal-cultureel planbureau, een centrale overheid in Den Haag en een centrale opperoverheid in Brussel. Daarnaast een aantal organisaties die wordt aangestuurd door een Verenigde Naties, zoals IMF, Wereldbank, Wereldhandelsorganisatie etc. Verder hebben we nog te maken met centrale instanties als een OESO, alsmede andere instituten die zich mengen met het economisch discours.

Zolang er centraal geleide instituten het economisch leven bepalen kan er natuurlijk nooit en te nimmer sprake zijn van laissez-faire, daar al deze instellingen er belang bij hebben om iets in de melk te brokkelen te hebben en daar voordelen uit halen. Snel verworden zulke instellingen tot verlengstukken van overheidsbeleid. We zien dit met name aan instituten als IMF, Wereldbank en OESO. De ‘economen’ die vertegenwoordigd zijn daarin zijn bijna allen van Keynesiaanse schnitt. Allemaal verwoorden zij loze stellingen als ‘globalisering’, ‘interventie’, ‘reddingsplannen’ en andere zaken die overheden tot meer controle zouden moeten bewegen. Niets vrije markt, maar daarentegen een gehele overheidscontrole over de economie met allerhande riant betaalde toezichthouders en super-toezichthouders. Niet dat dat helpt, want de huidige toezichthouders waren nutteloos en onbekwaam. Zulke super-toezichthouders zullen dus super-nutteloos en super-onbekwaam zijn, want dat staat nu wel vast, daar grote, ondoorzichtige bureaucratieën allemaal hetzelfde eindigen en dat is de onvermijdelijkheid van zware, kostbare molochen, die de markteconomie uiteindelijk tot stilstand zullen brengen  Zulks heeft de geschiedenis ons duidelijk aangetoond.

Dit zien we reeds met de Europese Centrale Bank. Wat een klapstuk had moeten zijn met betrekking tot Europese ‘samenwerking’ werd een monetaire ramp, omdat de nauwe geldhoeveelheid omhoog ging van 7% per jaar in de jaren 90 in Nederland naar 14%, nadat de euro was ingevoerd. Helaas schrijven publicaties als The Economist en Financial Times hier niet over. Wel over hoe ‘geweldig’ en ‘onmisbaar’ de ECB  is voor de Europese economie.

Planeconomie

Het vreemde is dat The Economist nog niet in de gaten heeft hoe we met de schuldeconomie ons eigen graf hebben gegraven. Kijkend naar de Nederlandse situatie, dan wordt meer dan 60% van ons Bruto Binnenlands Product uitgegeven door de overheid, waarbij de nominale schuld nog steeds verder oploopt, nu al is deze schuld 65% van het BBP. Dit zal in de komende jaren verder gaan escaleren, omdat de flagrante begrotingstekorten hierbij nog moeten worden meegeteld over het afgelopen jaar en de daaropvolgende jaren. Zoals economen van de Oostenrijkse School reeds jaren wisten, daalt de reële groei sinds 2000. Men heeft het kunnen maskeren met nominale groeicijfers, echter sinds 2007 daalt ook de nominale groei.

Dankzij de dalende staatsinkomsten, vanwege de verminderde belastinginkomsten en de hogere uitkeringsuitgaven, zal de overheid een beslissing moeten nemen. Gaan we de weg op naar meer regulering, of zullen we eindelijk het pad nemen van het laissez-faire kapitalisme. Zoals het er nu uitziet heeft de Nederlandse overheid, tezamen met de meeste politieke partijen, voor het eerste gekozen. Dat betekent dan een continu soevereiniteitsoverdracht richting de Europese Centrale Bank en de Europese Commissie, alsmede de voortduring van tot mislukken gedoemde ‘reddingsacties’, aanstelling van ‘super-toezichthouders’ en een ‘Europisering’ van de macht aan een zelf benoemde financieel-economische elite. Een vorm van Pax Europa dus. De centrale planeconomie is dan voltooid en kunnen de kapitaaloverdrachten beginnen van de rijkere naar de armere lidstaten, zolang deze Europese ‘elite’ maar aan de touwtjes kan blijven trekken. Voor de rijkere, spaarzame landen als Nederland, Duitsland en Oostenrijk zal er een tijdperk aanbreken van toenemende armoede, misère en dictatuur. Dit keer op Europese schaal bewerkstelligd via een systeem van modern ‘Colbertisme’.

Menselijk handelen

Het zal veel mensen vreemd overkomen, maar de meeste reguliere economen begrijpen de functie van geld niet. En omdat zij de functie van geld niet kennen blijken zij onwetend te zijn over de werking van  goud en de goudstandaard in ons monetaire stelsel. Dit heeft te maken met de onkunde over de conceptuele analyse, welke economen pas tot zich kunnen nemen als ze volledig bekend zijn met de werking van de financiële markten. De meeste economen hebben namelijk nooit gewerkt binnen financiële afdelingen. Vandaar dat de beste financieel-economische analyses in Nederland komen van niet-economen, zoals Kees de Kort, Willem Middelkoop en Rienk Kamer. Allen zijn werkzaam binnen het financiële en investeringscircuit. Dit zien we eveneens in het buitenland ten aanzien van Jim Rogers, Marc Faber, Peter Schiff en James Turk. Uitzonderingen hierop zijn de  economen van de Oostenrijkse School en de Nieuwe Oostenrijkse School. Deze economen wisten en weten namelijk dat financiën nooit kon worden losgekoppeld van de economische analyse. Daardoor verkreeg men vanaf het prille begin een conceptueel gedachtegoed dat meerdere factoren in ogenschouw neemt, dus geen wiskunde of semantiek, maar juist meerdere disciplines samen: psychologie, geschiedenis, financiën en economie. Dit noemde Ludwig von Mises praxeologie, een moeilijk woord, maar wat in de praktijk gewoon de studie van de menselijke actie betekent.

Zodoende is er een stroming die exact de werking van de vrije markt en de interactie van het menselijke handelen kan uitleggen. Men hoeft zich niet te beperken tot falende wiskundige formules, of complexe modellen te extrapoleren die vervolgens falen, omdat als een deel niet klopt de gehele theorie in duigen valt.  Voorgaande is reeds aangeduid als perceptuele analyse. Nee, het is eenvoudig de studie van de interactie tussen mens en economie. Derhalve kunnen we dit als conceptuele analyse benoemen. Bij deze analyse hanteert men immer concepten om via een schematisch overzicht de werkelijke situatie te kunnen vaststellen met de causaliteit daarin verweven. Ergo, niets gebeurt zonder oorzaak of aanleiding. Om toekomstvoorspellingen te kunnen doen moet men altijd de geschiedenis voor ogen houden.

Als we dit hadden gevolgd in de 20e eeuw dan hadden we geen last gehad van gefingeerde  nieuwe economieën of nieuwe paradigma’s met alle gevolgen van dien die uiteindelijk hebben geleid tot deze langdurige economische depressie.

Volgende keer wil ik het hebben over de rol van goud in ons economisch systeem en de veiligheid van pensioenen in Nederland onder een fiatgeldstelsel.

Bronnen:

Essays:
The History of Capitalism; Ludwig von Mises; uittreksel Human Action, Ludwig von Mises Institute, Auburn Alabama, USA, 30 juli 2010,
Economic Thoughts before Adam Smith; Murray Rothbard, uittreksel History of Economic Thoughts, Ludwig von Mises Institute, Auburn Alabama, USA, 29 juli 2010
Praxeology, The Methodology of Austrian Economics; Murray Rothbard, Cheltenham Publications, UK, 1997
Requiem for Barron’s; Howard S. Katz, The One-Handed Economist, Milford, New Hampshire, USA, 2 augustus 2010,
Europe’s Dark Secret; Charlemagne, The Economist, Londen, UK, 22 juli 2010.
The History of Economic Thought, Jean-Baptiste Colbert 1619-1683; Economics New School, Gonalo Fonseca, New York, NY, USA, 2010

Albert Spits is bestuurslid van de Frédéric Bastiat Stichting en verbonden aan het Goudstandaardinstituut.