Vrijspreker: Kan de Opperdienaar in zijn grenzeloze wijsheid zijn licht laten schijnen over de vraag wat er eerst kwam: de kip of het ei?
Opperdienaar: Natuurlijk, dit is een vraag die filosofen al lang bezig houdt.
Om hier meer over te kunnen zeggen, zal ik eerst het woord ‘begrip/concept’ introduceren. Dit verwijst tegelijkertijd naar een aantal dingen in de realiteit die een aantal eigenschappen gemeen hebben. ‘de mens’ is zo’n begrip, ‘boom’, ‘fiets’ en ‘stoel’ zijn ook begrippen. Het begrip ‘mens’ vormt zich nadat je als kind een aantal mensen waarneemt, ziet dat die allemaal 2 benen, 2 ogen, 1 neus, 2 handen etc. hebben. Omdat steeds hetzelfde gedeelte in je hersenen oplicht bij het zien van ‘een mens’ heb je je moeder ooit gevraagd hoe zo iets heet en heeft je moeder daar een label aan gegeven. Dit is in onze taal het label ‘mens’. Je zult merken dat zelfs bij een mens waarvan 1 hand mist, dit gedeelte van je hersenen nog steeds oplicht. Hoeveel eigenschappen er precies aanwezig moeten zijn is een beetje vaag, maar een chimpansee heeft al weer een ander label. Hopelijjk is nu duidelijk wat het verschil is tussen het begrip ‘koe’ en ‘Berta345’. De eerste geeft geen melk en de laatste wel.
‘De kip’ is ook een begrip en ‘het ei’ eveneens. Let op dat begrippen niet bestaan in de realiteit. Wat ik daarmee bedoel is dat de begrippen geen materiële vorm van moleculen en atomen hebben. Ik kan het begrip kip niet in de pan gooien en er een gerecht mee bereiden. Dit omdat het begrip kip alleen het stukje in mijn hersenen is dat aktief wordt bij het zien van een kip. Het spaanse woord ‘pollo’ en nederlandse woord ‘kip’ verwijzen naar dit begrip. Het enig wat ik in de pan kan gooien zijn specifieke kippen en specifieke eieren.
De vraag wat kwam eerst, de kip of het ei, is een vraag die over causaliteit gaat. Het gaat er dus om of de kip het gevolg van het ei is of andersom. Maar causaliteit is iets dat zich strikt beperkt tot de materiële zaken die we om ons heen ervaren. Zoals we net gezien hebben, bestaan begrippen niet in de realiteit en daarmee staan ze ook buiten de causaliteit. Begrippen kunnen ook logisch tegenstrijdig zijn (Opperdienaar), terwijl de realiteit dat nooit kan zijn. Dus de vraag welk begrip welk ander begrip veroorzaakt is onzinnig. Merk op dat als ik specifieke kippen en specifieke eieren neem, de vraag eenvoudig is te beantwoorden. Als ik een kip genaamd Trudy-75 neem, die ik gewoon kan oppakken en op mijn bureau kan zetten en een specifiek ei, te weten ei-30215 dat ik kan beetpakken, dan kan ik zeggen dat Trudy-75 op maandag 23 augustus 5 uur ‘sochtends ei-30215 legde en daarmee is de vraag beantwoord wat eerst kwam namelijk:Trudy-75.  De vraag over de causaliteit van begrip kip en begrip ei, is echter niet te beantwoorden omdat het een materiële vraag is over iets dat niet in de materie bestaat.
De enige materiële vorm die begrippen hebben is in de vorm van patronen in je hersenen. In die zin kun je er wel een tijdsvolgorde aan geven. Het kan zijn dat je het begrip ‘ei’ leerde voordat je het begrip ‘kip’ leerde. Alleen in die zin is de vraag:’wat was er eerst de kip of het ei?’ dan te beantwoorden, omdat het nu over de materiële vorm van het begrip in je hersenen gaat. In bovengenoemde situatie, was voor JOU het begrip ‘ei’ eerst. Voor het kind van een veganist kan dit echter andersom zijn. De objectieve waarheid over welk begrip eerst was is dan: voor jouw hersenen kwam het begrip ei eerst en tegelijkertijd kwam voor het kind 2 van de veganist-X het begrip kip eerst.
Let op dat ik mij hier alleen over de realiteit van materie druk maak. Boven natuurlijke zaken boeien mij niet, aangezien ze of niet bestaan, of geen effect op de realiteit (natuurlijke zaken) hebben. Ik ervaar alleen de realiteit via mijn zintuigen. Filosofische vooruitgang bestaat in het vervangen van boven natuurlijke verklaringen door natuurlijke verklaringen.
Begrippen zijn handig om voorspellingen te doen: Als mijn hersenen aangeven dat we zojuist een kip tegen het lijf zijn gelopen , dan krijgt deze kip ogenblikkelijk alle eigenschappen van het begrip kip, dus ook eieren leggen, zelfs als ik deze kip nog nooit een ei heb zien leggen.
Begrippen maken ook dingen als optellen mogelijk. Als je 1 appel naast 1 Â appel legt, heb je 2 appels. Dit is alleen zo omdat je het begrip appel hebt gevormd waar beide appels onder vallen. Zo kun je zonder het begrip ‘ei’ eieren niet optellen, het blijven dan allemaal afonderlijke unieke objecten.
Merk ook op dat we ervan uitgaan dat de realiteit (materie) zich consistent gedraagt in tijd en plaats. Als kippen vandaag eieren leggen, doen ze het morgen ook, als ze het onder bepaalde condities in Zeeland doen, dan ook onder exact deze condities in Friesland.
Theorieën bestaan niet in de realiteit en hoeven dus niet logisch consistent te zijn. Een theorie krijgt echter pas het predicaat ‘waar’ als deze wat corrects over de realiteit van materie zegt. Dat betekent dat de subset van theorieën die waar zijn, wel consistent moeten zijn, omdat de realiteit consistent is.
Als je tegen schijnbaaar onoplosbare vragen aanloopt, is dit vaak het gevolg van de verwarring tussen begrippen en specifieke voorbeelden in de realiteit van zo’n begrip. Probeer het begrip eens te vervangen door een speficiek voorbeeld en kijk of het nu wel oplosbaar is. ‘De onderdaan moet onderdanig zijn aan de heerser’ wordt bijv. ‘Frits moet onderdanig zijn aan de Opperdienaar’. Dat is veel duidelijker voor Frits.
Vrijspreker: Ik heb momenteel geen verdere vragen
A surgeon, an architect and a politician were arguing as to whose profession came first. Said the surgeon: “Eve was made from Adam’s rib, and that surely was a surgical operation.”
“Maybe,” said the architect, “but prior to that order was created out of chaos and that was an architectural job.”
“But,” interrupted the politician, “somebody created the chaos first!”
Off topic(?) Een juweeltje:
http://www.metropoly.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=764:politiek-antwoord-op-wereldwijde-crisis-arbeit-macht-frei-&catid=67:wereld-in-crisis
Dat is toch al lang opgelost: het ei. Dinosaurussen legden al eieren, voordat er van kippen sprake was.
… En bedankt voor dit stukje proza. Een prachtige bijdrage aan de discussie kwa kip en ei. Maaruh… Wat moet ik er verder mee?
pcrs [5] reageerde op deze reactie.
@Syb [4]: Misschien iets van leren? Maar misschien wist je het al.
Om een juiste theorie van een onjuiste te kunnen onderscheiden, moet je eerst duidelijk hebben wat concepten zijn. Handig in elk debat als je niet wilt dat je opponent je met een kluitje in het riet stuurt.
Hoe zou een artikel er uit zien waar jij direct van zou zeggen: daar kan ik wat mee?
Syb [6] reageerde op deze reactie.
@pcrs [5]: … En opnieuw bedankt… Het dwingt mij er toe om het stuk weer te lezen. Mijn mentor zou zeggen: “Doe maar moeite”…. Ik ga mij er verder in verdiepen.
Win or … learn? Deze keer is het leren… Dankjewel.
S.
Mooi stukje, maar wat is causaliteit in dit geval? Ik voel meer voor een kettingbeding – het zijn alleen maar schakeltjes – dus onzinnig om proberen te benoemen c.q proberen te scheiden. Pas nog ergens gelezen dat het ontstaan van het leven (daar gaat het wat mij betreft hier om), plaatsvond in min of meer poreus onderwater gesteente met de eigenschappen warmte, wat mineralen en zoutwater door te laten c.q af te staan zodat in die kleine mini-mini porie leven kon ontstaan wat beschermd werd door de “binnenwandjes” van de porie. Later ontwikkelde zich op/aan die ‘wanden” een huidje of celwand(eierschaalprincipe) om dat leven bij elkaar te houden zodat het allereerste conglomaraat leven bij losbreken van het gesteente niet weer uit elkaar kon vallen. Kom ik toch weer uit op mijn kettingbeding.
pcrs [10] reageerde op deze reactie.
Is dit een interpretatie van Kant? Wij zijn geprogrammeerd om dingen als causaliteit te zien, terwijl dat niet bewijst dat er in het echt zoiets bestaat?
pcrs [10] reageerde op deze reactie.
Dit verhaaltje wil een belangrijk deel van het menselijk vermogen gewoon ontkennen. En dat is dat mensen woorden kunnen geven aan feiten en idee-en.
Dat mensen vervolgens hun handelen in dienst van idee-en kunnen stellen.
Dat dit niet altijd vrolijk uitpakt moge duidelijk zijn. Maar om dan maar direct het kind (het vermogen tot het volgen van idee-en) met het badwater (de vervuiling door idee-en) weg te gooien, dat is toch een stap te ver.
Want ook pcrs uit zich hier voornamelijk middels idee-en. Volgens zijn eigen gedachtenconstructie kunnen we zijn eigen gedachtenconstructie dus net zo gemakkelijk weggooien.
Het lijkt op een Wittgenstein/Rand amalgaam. Waarbij ik vermoed dat ik hem met deze vergelijking zelfs te veel eer aandoe.
pcrs [10] reageerde op deze reactie.
@h.oldeboom [7]: Het gaat mij in dit stuk niet zo zeer om het ontstaan van leven, hoewel dat ook een interessante causale keten is in de materie. Het gaat me er meer om dat oorzaak/gevolg vragen niet zijn op te lossen in de niet bestaande wereld van begrippen. Dat deze vragen gelijk kunnen worden beantwoord als je het materieel maakt. Dus wat was er het eerst:de kip of het ei kan niet worden beantwooord, wat was er eerst:Trudy-548 of ei-23030? kan wel worden beantwoord, dit omdat het nu over specifieke materie gaat.
@Piet [8]:
Hoewel je niet kan bewijzen dat causaliteit bestaat (je ziet maar 1 moment tegelijk), is het wel zo dat je geen debat kunt voeren, zonder van causaliteit uit te gaan. Dat doe ik dan ook.
@beek [9]: Laat het duidelijk zijn dat ik dat nergens zeg. Mensen handelen op basis van de ideeen in hun hoofd opgeslagen.
Een kip kan gelijk als en mens ontstaan zijn. Maar ook zal er een Haan moeten zijn. Een EI moet uitgebroed worden door een Kip. ( zo was het in het verleden)
Er was dus een Haan,een Kip toen kwam het EI. Als we het daar op houden is de vraag opgelost.
Nu maar niet beginnen over hoe is een mens ontstaan want daar gaat de vraag niet over. LOL.
Comments are closed.