Japan, de op twee na grootste economie ter wereld, is een land met een 
gigantische schuldenlast. In de afgelopen twintig jaar van overheidsstimulering en kunstmatige lage rentes zijn de staatsschulden dramatisch opgelopen. Tel daarbij de vergrijzing / depopulatie, de overheid die de geldpers op topsnelheid laat draaien en het bureaucratische systeem en je hebt het recept voor een komende hyperinflatie en insolvabiliteit. Het libertarisme in Japan staat in zijn kinderschoenen maar zou door de komende omstandigheden enorm kunnen groeien. Begin 1990, na de gesprongen Japanse woningmarkt- en aandelenmarktbubbel, raakte de economie in een recessie. In de 20 jaar daarna stimuleerde de overheid de economie met projecten als Fiscal Structural Reform Act, Emergency Employment Measures en Policy Measures of Economic Rebirth. Prachtige namen die leiden tot een hedendaagse schuldenlast van 200 % ten opzichte van het bruto binnenlands product. Dat is meer dan twee keer zoveel als dat van de Verenigde Staten en nipt achter Zimbabwe.
Een land met een grote schuld moet een expanderende economie hebben om daar uit te komen. En economische groei is mogelijk door een aantal factoren: vrijheid van ondernemen, productiviteit en bevolkingsgroei bijvoorbeeld. Japan heeft één van de oudste bevolkingen in de ontwikkelde wereld – iedere vierde persoon is 65 jaar of ouder – en de totale bevolking krimpt. Het Japanse geboortecijfer is één van de laagste ter wereld, 1.2 kind per vrouw. De fossiele bureaucratische en met overheidsmaatregelen dichtgetimmerde economie laat weinig ruimte voor particulier initiatief en de productiviteit is al jaren dalende.
De ernst van het schuldprobleem wordt gemaskeerd door het feit dat de rente op overheidsuitgaven niet gewijzigd zijn in de afgelopen twee decennia. Het rentepercentage ging van 6% in 1990 naar 1,4 % in 2009. Maar dit gaat veranderen. Voorheen kwam dit geld uit spaar- en pensioenkapitaal maar deze bronnen staan nu op nul en worden negatief in de toekomst. De Japanse overheid moet de internationale geldmarkt op om haar schulden te dekken en krijgt daar te maken met fors hogere tarieven.
Hogere belastingen en verdere overheidsmaatregelen zullen volgen en verzwakken, in combinatie met hogere rentetarieven, de economie nog verder. Hierdoor zal het land naar insolvabiliteit afdrijven. In tegenstelling tot Griekenland waar de Europese belastingbetaler verplicht zijn portemonnee trekt, is Japan te groot voor een bail-out.
Aangezien Japan (lees de politiek) complete controle over haar monetaire systeem heeft, zal de geldpers lustig draaien om rust in de tent te houden. Deze geldcreatie uit het niets zal een hyperinflatie veroorzaken. Dit vernietigt de koopkracht van Japanse burgers en laat de yen sneuvelen.
De consequenties hiervan zijn wereldwijd. Japan is de op twee na grootste schuldeiser van de Verenigde Staten en zal haar treasuries in de verkoop gooien, krediet wegtrekken en haar hyperinflatie gaan exporteren.
Japan is het levende bewijs dat een land zichzelf niet rijk kan lenen. Het land van de rijzende schuld gaat loodzware tijden tegemoet. Lichtpuntje zal de versnelde opkomst van het libertarisme zijn dat pas rond 1996 een prille start had. Zo kan er uit de puinhopen iets moois opbloeien. Meer info op Kenya Kura’s site en Kyuuri’s website.
Goede analyse.
Japan is al jaren failliet, het werd op de benen gehouden door de carry trade en het drukken van geld, alsmede hogere schulden te maken tegen lagere rentes, zoals je al aangeeft. Er volgt weliswaar geen hyperinflatie, maar het blijft een deflatoire depressie, die ook ons gaat treffen in de komende jaren. Waarom? Omdat schuldbetaling van zowel de private als overheidssector moet worden gesaneerd en dat kan alleen door geld te hamsteren om zodoende de rente als aflossing te kunnen voldoen.
Er is dus bitter weinig geld voorradig voor andere sectoren, zoals de industriële productie en dienstverlening. Hierdoor gaan de consumptieprijzen omlaag, behalve dan die van energie en voedsel, daar deze ‘inelastisch’ zijn en immer moeten worden aangeschaft om te kunnen overleven. Maar ja, voeding en energie vormen maar een kleiner deel van de CPI. Zodoende zal de CPI verder in de min duiken. Het maakt niet uit hoeveel er wordt gemanipuleerd met ‘mandjes’ van de centrale bureau’s voor statistiek in de betrokken landen.
Mooi toch? Laat dit een voorbeeld zijn. Laat dit soort voorbeelden de nutteloosheid, immoraliteit en destructieve elementen van overheden maar lekker aantonen.
Ik ben niet goed in voorspellingen, maar ik heb nu zo’n rottig gevoel dat er straks wereldwijd wel een hulpfondsje ingesteld gaat worden om die “arme” Japannertjes er weer bovenop te helpen.
En daar mag u dan ook weer dik aan meebetalen.
Die schulden percentages tov BBP moet je wel aanpassen aan de trukendozen die er op zijn losgelaten. In de VS is de werkelijke schuld veel hoger dan de gerapporteerde schuld. Beloftes zijn ook schuld. Ze hebben iedereen medische zorg en een pensioen belooft, maar de premies zijn uitgegeven, dan hebben ze formeel niets op de kapitaalmarkt geleend, maar wel een enorme schuld.
Als je medicare, medicaid, social security meerekent is de schuld veel groter.
Verder zijn uitgaven aan bijv de Iraq oorlog ‘off budget’. De chief budget officer van de USG, heeft laatst ontslag genomen, waarna bekend werd gemaakt dat er geen budget bekend zou worden gemaakt tot na de verkiezingen.
Japan is idd ons voorland. Japan heeft nauwelijks nog productiviteitsgroei omdat de automatiseringsgraad in veel industrietakken al tot de hoogste ter wereld behoort. Dat stelt een Japanse fabrieksarbeider in staat om per uur een groter aantal auto’s/camera’s/flatscreens/etc te maken dan elders ter wereld. Zodoende kan men ook de vergrijzing goed opvangen. Uiteindelijk zullen de meeste fabrieken volledig worden geautomatiseerd en zullen er nog maar heel weinig mensen nodig zijn voor de productie van alle benodigde goederen.
Ook in de sterk groeiende zorgsector gaat de automatisering alsmaar verder. Zo is er in Japan een uitgebreide domotica industrie die woningen automatiseert. Ouderen kunnen dan zo lang mogelijk zelfstandig thuis wonen, aangezien zij via sensoren, portable computers en draadloze netwerken voortdurend in contact staan met hulpverleners, verzorgers, artsen en specialisten. Zo’n woning is voorzien van allerlei hulpmiddelen (o.a. een internet koelkast die automatisch boodschappen bestelt en deze thuis laat bezorgen, en een toilet dat dagelijks de gezondheid van de gebruikers controleert). Ook is er een exoskelet op de markt waarmee zelfs een fragiel omaatje haar hulpbehoevende en zware echtgenoot zelfstandig in en uit bed kan tillen.
Peter de Jong [5] reageerde op deze reactie.
GB [6] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [4]:
Wat in Japan ook al ver is, is het kweken van voedsel in fabrieken ipv buiten op de koude grond. Met planten, vissen en kippen kan dit nu al gemakkelijk, maar in de toekomst zal het ook voor andere voedselsoorten mogelijk zijn. In NL wordt er inmiddels ook mee geexperimenteerd:
http://www.trouw.nl/nieuws/economie/article1851982.ece/Gewassen_telen_zonder_daglicht__.html
Alle automatisering vergt enorme kapitaalsinvesteringen. Dat in combinatie met de hoge lonen maakt de productie in Japan zelf erg duur. Er is dan ook een groeiende trend van Japanse bedrijven om in lage-lonen-landen moderne fabrieken neer te zetten om zo de kosten te drukken. Dat stimuleert de inheemse industrie om ook efficiënter te gaan draaien (zie dit voorbeeld van de auto-industrie in de VS: http://subscribers.wardsauto.com/images/2006/06/harbour_chart.gif ).
@Peter de Jong [4]:
*Japan is idd ons voorland.*
Inderdaad in vele opzichten. De vergrijzing is daar veel eerder ingezet en zij zitten inmiddels middenin deze onontkoombare crisis.
Die 1.2 kind per vrouw kun je als een probleem zien maar ook als het begin van een moeilijke maar noodzakelijke oplossing.
Tenzij je natuurlijk van mening bent dat het geen problemen is en dat 8 miljard mensen op deze aardkloot een menswaardig bestaan voor zichzelf kunnen opbouwen.
En in de nabije toekomst een veelvoud van die 8 miljard natuurlijk want we moeten blijven groeien nietwaar?
Ik denk daar wat anders over.
Dat men in Japan de nadruk legt op efficiencyslagen in zowel de industrie als in de zorgsector om door die noodzakelijke moeilijke periode van vergrijzing en minder arbeidspotentieel te komen geeft aan dat ze veel meer visie over deze onvermijdelijke problematiek hebben dan de gemiddelde europeaan.
Hier haalt men liever nog wat ongeletterde kinderrijke families uit dictatoriale landen binnen om de groei en de voorzieningen waar we allemaal “recht” ophebben aan de gang te houden.
En niet investeren in efficiecy en innovatie zoals in Japan maar in onrendabele handophouders of onrendabele windmolenparken.
Het “voorland” kan dan wel hetzelfde zijn maar jouw verhaal geeft voor mij alleen maar aan dat het “achterland” voor Japan misschien donker is maar voor ons pikzwart!
pcrs [8] reageerde op deze reactie.
Het klinkt allemaal heel mooi hoor, maar denk je echt dat het libertarisme daar uit de puinhopen zal opbloeien?
Nee, net zomin als dat dit in NL zal gebeuren. De economie klapt, links brult het hardst dat dit allemaal de schuld van het egoïstische kapitalisme en dat we het “samen” moeten oplossen en kapitalisme zal nog meer gehaat worden.
@GB [6]:
Ik denk niet dat 8 miljard een probleem is. Tenslotte kunnen alle 6 miljard mensen in de provincie Groningen als ze 1 meter uit elkaar gaan staan. Het probleem is eerder de inefficientie van de 2000 mile Ceasar salad. Appels komen uit NZ en varkens worden door de hele EU gesleept om overal subsidie te vangen. Haal barrieres weg en prijzen egalizeren en je hoeft dingen niet meer van de andere kant van de wereld te halen omdat transportkosten meer tellen dan arbeidskosten.
Ik zie ontbreken van kinderen als de voortplantingscapitulatie van gevangen dierentuindieren. Je nageslacht is toch al bij voorbaat verkocht via staatsschuld aan obligatiehouders.
In Japan is trouwens ook veel door de overheid ‘geinvesteerd’ in bruggen naar onbewoonde eilanden. Ongewenste infrastruktuur bouwen met gestolen geld, is wat Hoover/Rooseveld ook al zo graag deden.
GB [10] reageerde op deze reactie.
Men hoeft natuurlijk niet noodzakelijk een libertarier te zijn om te zien dat leven onder een toenemende schuldenlast op den duur onhoudbaar gaat worden.
De gemiddelde bezitter van een huishoudboekje begrijpt het net zo gemakkelijk. Iemand die zijn schulden en baten in gezond evenwicht wil houden, is niet noodzakelijk een libertarier.
Dat moet wel even worden gezegd.
Het is echt niet nodig een libertarier te zijn om te zien of overheden veel te veel leningenaangaan om eerdere schulden daarmee desnoods weer af te lossen. Gezond verstand lijkt me voldoende.
Libertariers hebben vanzelfsprekend niet het alleenrecht op gezond verstand.
pcrs [12] reageerde op deze reactie.
@pcrs [8]:
Die transportkosten zullen sowieso hoger worden door het wegvallen van goedkope makkelijk winbare energie. Verdere globalisering zal hierdoor (gelukkig) tot staan worden gebracht.
Laten we ervan uitgaan dat we door technologische vooruitgang de voedselvoorziening nog verder kunnen oprekken waardoor een wereldbevolking van pakweg 12 miljard geen probleem is…..een scenario dat door de exponentieële groei van de bevolking (we zitten in de hockeystickfase) zeer snel zou kunnen worden gehaald!
Door hogere transportkosten zal die bevolking zich vooral gaan concentreren in vruchtbare gebieden met economische voorspoed.
Zou jij in een NL met 25 miljoen inwoners willen wonen?
Je zou in een stad als A’dam als haringen in een ton wonen. Voor mij een horrorscenario!
Je zou die voortplantingscapitulatie dus ook daarmee in verband kunnen brengen; het leven in een overvolle gebieden kun je vergelijken met gevangen dierentuindieren 😉 .
Voor mij voelt dat zo althans; vrijheid heeft volgens mij ook te maken met leefbaarheid en het hebben van “lebensraum” om maar eens een beladen woord te gebruiken.
Misschien dat de ene persoon die graag in een drukke stad leeft daarom altijd uitgaat van groei en de voordelen daarvan ziet en de ander (ik o.a.) daar sceptisch tegenover staat.
Jammer dat die eerste zijn levenswijze in zekere zin aan mij opdringt door de grenzen wagenwijd open te zetten en een fokpremie (kinderbijslag) in te stellen.
pcrs [11] reageerde op deze reactie.
@GB [10]: Bij een exponentieele groeicurve zit je op zich altijd in ‘de hockeystickfase’ geen enkel stuk van de grafiek ziet er anders uit dan een ander stuk.
Nederland 25 miljoen lijkt me geen enkel probleem (als je niet van veel mensen houdt, natuurlijk niet in Adam gaan wonen). Dit tenminste als ze die ban op weilanden bebouwen en wegen aanleggen weghalen. Misschien moeten wegen op een gegeven moment wel ondergronds gaan, maar dat lijkt me technologisch geen probleem.
De natuur roept op een gegeven moment wel een halt toe aan exponentieele groei, maar in de natuur is dat geen lelijk gezicht, aangezien gezinsplanning meestal samengaat met beschikbare resources. Vossen zullen zich niet als gekken voortplanten om opeens te ontdekken dat de konijnen op zijn en dan massaal uitsterven.
Energievoorziening lijkt me nog het moeilijkst, daar is wel een echte doorbraak nodig, maar als de prijs van energie omhoog gaat, krijgen knappe koppen (waarvan er dan veel zijn), zeker kapitaal om daar een oplossing voor te bedenken.
Ik denk dat als grenzen worden verwijderd en natuurlijk alle gedwongen bezitsoverdrachten eindelijk gewoon diefstal genoemd worden, dat het hier eerder leeg loopt dan vol. Tenslotte is de bevolkingsdichtheid hier groot en als je geen uitkering meer hebt, kan je beter in Anatolie een stukje land gaan bebouwen dan hier.
Zonder uitkeringen, moet je ook wat rationeler worden om je geld te verdienen (anders pakt de rationelere, met beter begrip van de realiteit, je klanten af), dat houdt in dat religie steeds meer zal verdwijnen. Dan gaat de gezinsgrootte ook omlaag.
Ik denk eigenlijk dat ondanks dat de meeste mensen bang zijn voor overbevolking, vergrijzing leegloop een groter probleem wordt. Extreem lage geboortecijfers zie je al in HongKong, Spanje, Italie. Vooral die laatste waren niet lang geleden landen met grote RK gezinnen. De paus moest zieltjes hebben. Zelfs in Turkije dalen de geboorteaantallen. Daling van het aantal kinderen is een stevige trend die wereldwijs is ingezet.
In Den Haag is geloof ik 40% allochtoon. Bedenk eens wat er gebeurt als die allemaal weggejaagd worden (WIlders), of vanwege economische malaise vertrekken? Dan klappen OG prijzen in elkaar. Bedrijven missen klanten en personeel en moeten herstruktureren. Al met al een behoorlijke aanpassing.
@beek [9]: Libertariers hebben echter de wonderbaarlijke ontdekking gedaan.dat organisaties die
-geld van anderen uitgeven, die deze ‘gift’ niet kunnen weigeren
-geld van hun eigen geldpers lenen en mensen kunnen verplichten hun contracten in dit geld uit te voeren mbv verschillende monopolies
overal in de wereld veel meer schulden maken dan al die huishoudens die het op vrijwillige wijze moeten verdienen.
Goed stuk, de hoge Japanse schuld kan niet genoeg benadrukt worden. Gelukkig zitten ze niet in de EU!
In de jaren 80 was Japan het China van nu. Japan was booming. De vraag was wanneer Japan de VS zou voorbijstreven. China neemt nu het stokje over van Japan. China is booming. De vraag is of ze in dezelfde valkuilen zullen stappen. Door hun valuta kunstmatig laag te houden kan China nu nog concurreren. Echter zal er ooit een appreciatie plaats gaan vinden. Bovendien stijgen de lonen nu reeds flink waardoor het concurrentie voordeel verder wordt uitgehold. Op een gegeven moment zouden de lonen sterker kunnen gaan groeien dan de productie en kan er een loon – prijs spiraal optreden. Daarnaast rijzen de onroerend goed prijzen de pan uit in sommige gebieden. China heeft dezelfde voorliefde voor grote publieke werken als Japan. Beargumenteerd kan dus worden dat China een ongeluk in wording is. Niet dat ik nu durf te beweren dat China richting afgrond dendert maar ik kan wel een aantal factoren opnoemen die niet in het voordeel van China pleiten.
Japan is volgens mij veel meer een voorbeeld voor China dan voor ons. Niet dat wij het zo goed doen overigens. Maar in de jaren 80 had iedereen eenzelfde enthousiasme over Japan als men nu over China heeft. Japan kon niet stuk. Japan kan wel stuk. China dus ook. Deze oosterse volken hebben een nog veel collectivistischere instelling dan wij.
Fluminis [14] reageerde op deze reactie.
@HJ [13]:
China heeft het geluk dat zij bij veel landen hebben kunnen zien hoe het niet moet o.a. Europa, de VS en Japan. Volgens mij hebben ze behoorlijk wat valkuilen weten te omzeilen tot nu toe. Voorlopig zie ik hen in economische zin niet zo heel snel onderuitgaan…tijd zal het leren.
Armin [15] reageerde op deze reactie.
@Fluminis [14]: Tot nu toe heeft China met open ogen in dezelfde valkuilen gestapt.
Hun staatsschuld is tegen de 100%. Nee, niet de officiele. Probleem is dat hun banken staatsbanken zijn en op last van de staat leningen verstrekte. Velen waren onrendabel qua rentepercentage en aan onrendabele mensen en staatsprojecten.
Na de laatste Azie crisis zouden die banken bankroet gegaan zijn. Men heeft toen echter nieuwe schuldbanken opgericht die deze slechte schulden opkochten tegen nota bene 10 jaar obligaties die rente gaven. Dat was in 1999-2000. Dus in feite het equivalent van de reddinsgacties die de staat bij ons deed. Alleen was het op papier een private bank, zodat het niet bij de staatschuld opgeteld werd. Maar alles gebeurde op last en begeleiding an die staat.
Maar ipv een oninbare schuld, had men toen obligaties in die nieuwe banken die ook nog eens rente gaven. Uiteraard was dat enkel uitstel, want nu was de zooi verplaatst naar die nieuwe banken. De oorspronkelijke leningen waren nog steeds oninbaar en men gaf ook nog eens extra rente.
Na 10 jaar moesten de obligaties terugbetaald worden. Men heeft ze nu dus gewoon teruggeruild tegen obligaties in de oorspronkelijke banken. Kan men weer 10 jaar vooruit. Uiteraard wordt de totale schuldberg van die banken onderling groter.
Voeg je deze schulden toe – want het zjin gewoon staatsbanken – heeft China een schuld van ook bijna 100% BNP.
Aanvullend heeft men een probleem dat men steeds meer dollars verzameld. Men moet wel, want de eigen BBP is te klein. Het Chinese BBP met 1 miljard inwoners is niet veel meer dan het BBP van een land als Nederland! Ofwel, men moet de export op peil houden. Echter dat moet met percentages van 7 a 8% en hoger omdat de binnenlandse bevolking op grote schaal naar de steeds trekt met dit soort percentages.
China heeft een meer dan duizend jaar lange historie van hongersnoden en onlusten. Men moet dus wel de groei erin houden om onlusten te voorkomen. Nu al zie je steeds vaker stakingen in Chinese fabrieken. Ook omdat men steeds rijker wordt en dus ook zoals wij steeds meer wil dan enkel een baan om te overleven.
China leent die dollars weer terug aan de VS. Maar heeft wel een probleem. Ooit zal de munt omhoog moeten, waardoor hun dollarberg minder waard wordt. En flink minder waard! Maar men kan nu nog niet want zodra men de munt omhoog doet, zullen Amerikanen minder gaan kopen in China. Hoe langer men wacht echter hoe groter de dollar berg en het verlies dan. Omdat deze dollars gebruikt zijn als balans dekking voor veel interne leningen kun je de potentiele ramp al zien aankomen …
HJ [16] reageerde op deze reactie.
beek [17] reageerde op deze reactie.
@Armin [15]: Armin, ik deel je zorg mbt China, echter jij stelt het volgende:
Volgens Wilipedia staat China zovel volgens het CIA factbook, Worldbank en IMF op 3:
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_by_GDP_(nominal)
Volgens koopkracht – purchasing parity power – staan ze op 2:
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_by_GDP_(PPP)
Als we kijken naar koopkracht per gewerkt uur dan verdwijnt China uit de top 50 en staat NL opeens in plaats van op plek 16 in de top 10. (plaats 3 dan wel 6). Op zich niet iets om trots op te zijn, het is zoals ik het zie een bewijs dat in de NL door de fiscale en regelgevende omgeving alleen de sterkste bedrijven het hoofd boven water kunnen houden.
http://en.wikipedia.org/wiki/List_of_countries_by_GDP_(PPP)_per_hour_worked
Armin [18] reageerde op deze reactie.
@Armin [15]:
Interessant!
@HJ [16]: Je verwart BNP/GDP en BBP. 🙂
Comments are closed.