China stimuleert zichzelf kapot

Aanhangers van overheidsstimulering wijzen vaak naar China als voorbeeld hoe je uit een recessie komt. De wijze Chinese bureaucraten injecteren gigantische bedragen in de economie en herstellen zodoende een robuuste groei.  De Chinese economische groei blijft boven de 10 %  al komen deze cijfers van gewillige lokale partijkantoren dus dan weet je het wel. Groter probleem is de onroerend goed bubble die nu ontstaat en de op twee na grootste economie het ravijn in kan sleuren.Toen de wereldeconomie twee jaar geleden instortte en de export van China dramatisch inzakte, kwam Peking met een stimuleringspakket dat een aantal malen groter was dan hun totale economie op dat moment. De Chinese overheid kwam met een 4 triljoen Yuan (of 586 miljard dollar) stimulering voor infrastructuur en de woningmarkt. Een deel van dit kapitaal werd gebruikt door lokale overheden om geld uit te lenen aan staatsbedrijven om onroerend goed , wegen en bruggen te bouwen. Dit was gebaseerd op de theorie dat deze investeringen grote banenmachines zouden zijn die de rest van economie ook ten goede zouden komen.

Peking verlaagde ook de kapitaalreserve-eisen voor hun staatsbanken zodat ze volop leningen konden uitgeven om ‘de groei te stimuleren’. Hoewel de cijfers onbetrouwbaar zijn, zou Peking in 2009 rond de 10 triljoen Yuan aan nieuwe leningen uitgegeven hebben – meer dan twee keer zoveel als in 2008 – waardoor het totale geleende bedrag en geldvoorraad met een derde vergroot werd.

Door deze enorme liquiditeitsinjectie begonnen de huizenprijzen, die daarvoor daalden, weer te stijgen. In het afgelopen jaar stegen ze met 12 % volgens het Chinese National Bureau of Statistics. De gemiddelde Chinese starter op de woningmarkt moet door deze forse prijsstijging noodgedwongen langer thuis blijven wonen. Intussen heeft de speculatie op de woningmarkt toegeslagen. Andy Xie, econoom van Morgan Stanley Shanghai, denkt dat 25 tot 30 % van alle commerciele vastgoed in China leegstaat. Complete nieuwe steden, zoals Ordos in Mongolie (zie inzet), staan er verlaten bij.

De Chinezen vermijden de aandelenmarkt omdat die riskant en wispelturig is en (staats-)obligaties geven weinig rendement. In plaats daarvan stoppen ze het geld liever in vastgoed. Omdat men geen ervaring in vastgoed heeft – China privatiseerde de huizenmarkt in de jaren negentig vorige eeuw – denkt men dat de prijzen alleen maar zullen stijgen.  Als deze luchtbel knapt zijn niet alleen huiseigenaren maar ook projectontwikkelaars, banken en de staatsbedrijven de klos. Shen Minggao, Citigroup’s econoom in Hong Kong, schat in Bloomberg Businessweek dat tenminste 2,4 triljoen Yuan van het stimuleringspakket in leningen zit die niet meer kunnen worden terugbetaald.

De Chinese autocraten begrijpen dat er storm op komst is. Ze eisen nu een minimale betaling van 50 % bij tweede woningen en overwegen eigendomsbelasting in te voeren om speculatieve aankopen tegen te gaan. Maar dat zal betekenen dat het aantal kopers alleen nog maar verder zal slinken.

Peking zit in een dilemma. Men kan de overheidsuitgaven en monetaire uitbreiding snoeien maar dat betekent minder groei, stijgende werkloosheid en politieke onrust. Of men kan op dezelfde voet doorgaan en de uiteindelijke uitbarsting nog heftiger maken dan die al gaat worden. Door op een Keynesiaanse manier geld te storten in vastgoed gaat China binnenkort de Verenigde Staten achterna met desastreuze gevolgen.