Afgelopen zaterdag gaf ik een lift aan een man wiens reisdoel op mijn weg lag.
In de auto raakten we aan de praat, en de man bleek directeur te zijn van het bestuursbureau van de Stichting Pensioenfonds Werk en (re) integratie. Tijdens het gesprek kwamen we o.a. te spreken over maatschappelijk verantwoord ondernemen.
Het blijkt dat je dan bijvoorbeeld niet meer belegt in bedrijven die clusterbommen of landmijnen produceren.
“Oh, dus wel in tanks?”, was mijn reactie.
Het is maatschappelijk verantwoord om iemand in een oorlog te vermoorden, maar niet meer als de oorlog is afgelopen. Moraliteit is zo flexibel als een Chinees circusmeisje.
Mijn verdere mededeling aan hem was dat MVO waarschijnlijk een modeverschijnsel is, wat net als, of door, de zure regen zal verdwijnen.
Echter mijn eerste concrete vraag aan hem was: “Wat is er nu gebeurd wat men niet aan had kunnen zien komen?”
Na een analytische uitleg van hem over wat er was gebeurd, had ik nog steeds de vraag: “Wat is er onverwachts gebeurd?”
Het eerste argument was dat de levensverwachting 2% extra was gestegen boven op de 4% die al eerder extra berekend was.
Volgens mij zijn er echter allerlei demografische modellen die deze verwachting ruim van tevoren aan zien komen.
Het volgende argument was dat de aandelenmarkt ineen is gestort zonder dat iemand dat aan zag komen. De verplichtingen van de fondsen dienen, op voorschrift van de overheid, nu op marktwaarde te worden geschat.
Ik heb wel eens gehoord van Jim Rogers, Max Keiser, Willem Middelkoop, Kees de Kort enzovoorts. Zij verspreiden geluiden die niet in de lijn liggen van het gemiddelde gedachtegoed. Als men de tegengeluiden had gevolgd i.p.v. de massa, dan had men een verschil kunnen maken.
Hij was echter op de hoogte van tegengeluiden o.a. via filmpjes op youtube over bijvoorbeeld het structurele probleem in de V.S. middels een eenvoudige uiteenzetting met zakjes geld.
Bij mij rees de vraag: “Als het probleem geld is, waarom drukt de overheid voor de pensioenfondsen ook niet miljarden bij, net als destijds om ING en ABN/AMRO te redden?”
Het rendement van het betreffende pensioenfonds bleek het echter goed te doen, maar Sjoerd Hoogterp maakte daarbij de opmerking dat sommige pensioenfondsen (bijv. ABP) de vrijheid niet hebben om te handelen in allerlei derivaten. Eenvoudigweg omdat ze te groot zijn, d.w.z. teveel geld beschikbaar hebben. Zij handelen daardoor niet meer op de markt, maar zij worden (deels) de markt.
Teveel geld? Wat is nu het probleem?
Het blijkt dat de overheid de voorschriften voor de dekkingsgraad veranderd heeft, waardoor de pensioenfondsen in problemen zijn gekomen.
Mijn vraag aan hem was nu: ”Het onverwachte probleem is dus een administratieve maatregel opgelegd door de overheid?”
Het antwoord was duidelijk: “Ja, eigenlijk wel. En door allerlei voorschriften van de overheid wordt de mogelijkheid van handelen van de fondsen ook nog eens steeds beperkter en dus voorspelbaarder.”
Ik heb hem nog wel meegedeeld dat als dit inderdaad zo is, dat men dan eenvoudig een econometrisch model op kan stellen om het meest optimale handelen automatisch uit te laten voeren, net zoals bijvoorbeeld bij de Black Scholes formule. Hij begreep dat hier geen gepast commentaar op gegeven kon worden. Het eigenbelang gaat toch vaak boven het algemeen belang.
Het korte gesprek wat ik met de aimabele man heb gehad, herinnert mij aan de overeenstemmingsexperimenten van Van Asch. Voor de meeste mensen is het lastig om een afwijkende mening te verkondigen. Men conformeert zich aan de groep. Verandering door evolutie in ons systeem lijkt mij daarom een kleine kans van slagen te hebben.
Zijn laatste vraag was, deels met vrees en hoop: ”U bent toch geen journalist?”
Ik heb hem gerustgesteld: ”Ik ben een ondernemer met interesses.”
Ingezonden door Ivor Biggun
Hallo Igor.
Ik heb er zelf niet zoveel verstand van van de exacte regelingen in de Pensioenen business.
( als ik alles wist dan werkte ik er wel)
zu je eens op camera willen reageren? zoek nog potentiele mensen om een “Libertarisch”gesprek mee ana te gaan op camera
Wel een goed stuk, heel verhelderend
Jeez Igor, je moet verbijsterd geweest zijn, tijdens (of na) dat gesprek.
Ik ben het in ieder geval wel, na het lezen van jouw stuk.
Beste Hoc,
Het volgende is ook nog gebeurd. Ik heb de man wederhoor gegeven. Er waren slechts een paar kleine wijzigingen nodig. Hij geeft dus zelf toe dat hij deze mening heeft verspreidt.
Maar tijdens het telefonisch onderhoud heeft hij ook nog gezegd, dat het zeer lastig is om het ingewikkelde concept van pensioenen en alle regelingen uit te leggen in een half uur. Je hebt in feite heel veel informatie en intelligentie nodig om het te snappen.
Volgens mij is het beste advies, als je een financiële constructie niet snapt, dan moet je deze niet nemen.
Maar ja, de overheid verplicht het je wel.
Of ik op camera wil, moet ik nog over nadenken.
Wat is je e-mail adres? Dan geef ik wat meer achtergrond informatie.
Of vraag mijn adres via Hub, die heeft dit ook.
Geachte heer Biggun,
Wellicht kan u de beste man dit artikel (uit 2005) voorleggen, zodat ie weet wat hem dadelijk nog te wachten staat. Kwestie dat ie zich in 2015 of zo van deze gebeurtenis niet kan afmaken met e.e.a. te bestempelen als “onverwachte gebeurtenis”.
http://edelmetaal.wilbertgeers.nl/Michielsens_1.html
Dank bij voorbaat.
De kern van het probleem is dat pensioenfondsen een samenspel van belangen is. In de jaren 80 waren pensioenfondsen noge cht dat: spaarfondsen.
Het leven was heel simpel: je moet op jaartal X een bedrag van Y uitkeren. Dan reken je uit wat de premie moet zijn bij inleg van staatsobligaties in veilige landen. (En nog wat van dat soort beleggingen.) Omdat het rendement daarvan stabiel is kun je redelijk zeker weten wat je moet inleggen. Nadeel is dat het rendement laag is ivm het lagere risico en dus duurder.
In de jaren 90 werd onder druk van vakbonden (die lagere premies wilden), werkgevers (die lagere premies wilden), overheden (die lagere premies ivm hun aftrekbaarheid wilden) en pensioenfondsen (die wel graag meer mogelijkheden wilden) toegestaan ook in andere zaken te beleggen.
Op zich niets mis mee, als je beseft dat risico en rendement evenredig zijn. Ofwel 2x zoveel rendement geeft volgens de moderne portefeuille theorie ook 2x zoveel risico in de vorm van marktschommelingen. Dat laatst evergat men echter.
Ofwel men gaf het rendement terug aan de belastingbetaler, werkgever en werknemers. Wij hebbe dus te weinig pensioen ingekegd. Dus geheel los van de kredietcrisis en haar hier veel besproken oorzaken, een koersschomeling was te verwachten volgens de gangbare beleggingstheorieen.
Maar ja, er was geen buffer tegen dit soort risico’s want dat geld was niet opgehaald of teruggegeven.
En de levensverwachting is ambtelijk geklets. De leeftijd steeg al jaren, maar wordt enkel aangepast om de X jaar door het Actuarieel Notariaat (of iets in die strekking). Een goede boekhouder calculeert al verwachtingen in. Net zo beleggers anticiperen op rente en koersveranderingen en niet enkel reactief reageren. Echter dat had betekend hogere premies en lager eindexatie.
En dat hadden werkgevers, werknemers, gepensioneerden en overheid niet leuk gevonden.
Uiteindelijk is vrijwel alles veroorzaakt doordat er teveel belangen aan die tafel zitten, naast het belang om een veilig en zeker (maar dus duurder) pensioen op te bouwen.
Had men bijvoorbeeld de pensioenfondsen nog steeds laten beleggen als in de jaren 80 zouden vrijwel alle pensioenfondsen een dekkingsgraad van boven de 100% hadden. (Staatsobligaties in veilige landen zijn namelijk zo goed als onaangetast door de crisis gekomen.) Wij hadden echter de laatste 20 jaar dan wel aanzienlijk veel meer premie betaald.
Het onder maatschappelijk beheer brengen ipv beperkt doelgericht beheer heeft het pensioenfonds verscheurd onder tegengestelde belangen.
Comments are closed.