Centrale banken stimuleren de economie door de rente te verlagen en de geldhoeveelheid te stimuleren. Er wordt meer uitgeleend en er wordt meer uitgegeven. Maar hoe kan het toch dat er mensen zijn die hier misbruik van maken door slechte leningen uit te geven? Het antwoord is eenvoudig, er zijn alleen nog maar slechte investeringen. De beste investeringen zijn al vergeven. Stimuleren van nog meer krediet leidt er toe dat gezocht moet worden naar de mindere investeringen.
Je moet terug naar de kern van de economie. Mensen maken keuzes om hun situatie te optimaliseren. En ze kiezen daarbij eerst voor de zaken die het meeste opleveren en daarna kiezen ze de dingen die ze minder interessant vinden. Stel dat je moet kiezen tussen een CD van Lady Gaga en Metallica. Je hebt een brede muzieksmaak en allebei vind je ze goed. De CD van Lady Gaga vind je leuker dus schaf je die aan. Wordt je budget hoger dan kun je ook de CD van Metallica kopen. Je koopt eerst de leukste dingen en een hoger budget betekent dat ook dingen die eerst tweede keus waren nu binnen bereik komen. Er is sprake van afnemende meeropbrengsten. (Of in dit geval kun je beter spreken van afnemend grensnut.)
Voor bedrijven geldt iets dergelijks. Stel Volkswagen heeft twee ontwerpen op de tekentafel heeft en ze wil beide uitbrengen. Maar ze kan maar financiering krijgen voor Ă©Ă©n van de modellen. Dan kiest ze voor degene die het hoogste verwachte rendement heeft. Kan Volkswagen meer lenen dan kunnen ze ook het andere model uitbrengen. Ook hier is sprake van afnemende meeropbrengsten. Eerst worden de projecten met de hoogste rendementen uitgevoerd. Banken hebben een vergelijkbare aanpak. In eerste instantie zullen ze geld uitlenen aan klanten die een hoge kredietwaardigheid hebben. Ze zullen hun geld lenen aan projecten waar een hoog rendement op verwacht wordt. Daarna pas komen de projecten met een lager rendement en de klanten met een lagere kredietwaardigheid in beeld.
Wat gebeurt er nu als je de economie stimuleert? Het zijn die restjes die nu wel rendabel worden. De beste investeringen zijn immers al vergeven. Steve Jobs zal heus wel geld krijgen voor zijn nieuwste plan. Het zijn de ideeën die het anders niet redden die nu wel rendabel zijn.
De centrale bank verlaagt in tijden van recessie de rente om zo de kredietverlening te stimuleren. Maar het zijn dus de minder kredietwaardige leningen en de investeringen met een lager verwacht rendement die hierdoor overeind worden gehouden. Wordt deze monetaire verruiming overdreven dan komen er ineens allerlei projecten in aanmerking voor financiering die nauwelijks rendement behalen. Dit kan een heel eigen leven gaan leiden om dat een en ander zichzelf kan versterken.
De sub-prime hypotheken zijn hier een goed voorbeeld van. Het zaadje wordt geplant door ruim monetair beleid na de internetbubbel. De rente is laag waardoor het ook rendabel wordt om geld te lenen aan mensen met een iets lagere kredietwaardigheid. De vraag naar goedkopere huizen neemt toe en de prijzen stijgen. De waarde van het onderpand stijgt en dat geeft de bezitters van het huis meer ruimte om te lenen. Ze kunnen keukens en badkamers opknappen en in de omgeving van deze huizen wordt meer omzet gedraaid. Het geld rolt, maar de basis hiervoor is slechts lucht. Door een continue stijging van de huizenprijzen kunnen hogere risico’s worden genomen. Mensen die in financiële problemen komen kunnen altijd nog de meerwaarde van hun huis verzilveren. Dat verlaagt het risico op wanbetaling en geeft een extra stimulans aan de sub-prime hypotheken. Inmiddels zien veel mensen dat andere mensen slapend rijk worden door een huis te kopen. Op een gegeven moment was het zelfs zo dat het kopen van een huis een betere investering was dan het volgen van een opleiding. Als je een paar jaar eerder van school ging kon je eerder gaan werken en eerder een huis kopen. Dat geeft je een voorsprong wat betreft gebruik maken van de waardestijgingen. Dit werkt natuurlijk aanstekelijk en niemand wil achterblijven. Het zelfversterkende effect begint nu steeds meer uit de hand te lopen. In 2007 ging de Fed voorzichtig op de rem staan, maar de situatie was zo kwetsbaar dat er grote problemen ontstonden.
Het zaadje wordt geplant door de lage rente en zo ontstaan er bubbels. Nu kun je zeggen dat je simpelweg regelgeving kan maken om de uitgifte van hypotheken aan banden te leggen. Maar bubbels kunnen op allerlei plaatsen ontstaan. Zo hebben we voor de huizenbubbel de internetbubbel gehad. De rente verlagen zorgt voor bubbels en de rente verhogingen zorgen ervoor dat de bubbels weer inklappen, maar hier wordt niets mee opgelost. Een bubbel kan inderdaad helpen om een recessie af te wenden. Maar je beland van de regen in de drup. Om de recessie verder af te wenden kun je bubbels gaan stapelen. Maar daar wordt het zeker niet beter van.
Zou het niet mogelijk zijn dat de centrale banken de rente verlagen, maar dat ze door regelgeving zorgen dat er geen bubbels ontstaan? Je gaat dan door regelgeving voorkomen dat er geen slechte leningen worden uitgegeven. Je kan bijvoorbeeld de inkomenseisen voor hypotheken aanscherpen. Het is ten eerste maar de vraag of je met regelgeving bubbels kan voorkomen. Als er zoveel geld is dan is er ook heel veel creativiteit. Degenen die geloven in regelgeving, geloven dat regelgeving kan ontstaan voordat er misbruikt wordt gemaakt van gaten in de regelgeving. Of ze geloven dat het mogelijk is dat er regelgeving gemaakt kan worden die waterdicht is. Er komt wel extra krediet, maar er zijn regels die ervoor zorgen dat dit krediet alleen terecht komt bij rendabele investeringen.
Maar belangrijker nog is dat dit een heel tegenstrijdige situatie op zou leveren. Als je door regels voorkomt dat minder rendabele investeringen geen geld krijgen dan heeft de rentemaatregel minder effect. De rentemaatregel maakt het rendabel om te investeren in leningen waar je dat eerder niet zou doen. Maar aan de andere kant wordt de uitgifte van leningen aan dergelijke investeringen beperkt door regelgeving. Je hebt dan dus een sterkere renteprikkel nodig om een recessie af te wenden.
Denk bijvoorbeeld eens aan de huizenmarkt. Er werd in Nederland onverantwoord veel geld uitgeleend vond men en daarom werden er eisen gesteld. Men mocht maar 4,5 keer het inkomen lenen. Stel nu eens dat je deze regel heel streng handhaaft. Dat is niet zo heel lastig. Stel dat een klant een te hoge lening heeft afgesloten. Hij rapporteert dit bij de AFM en deze legt als maatregel op dat het stuk van de lening dat te hoog is wordt kwijtgescholden door de bank. Heel effectief en heel eenvoudig te handhaven. Het gevolg van deze maatregel is natuurlijk ook dat er minder geld beschikbaar is voor de huizenmarkt. De huizenmarkt kun je nu wel proberen te redden door een rentemaatregel, maar de effectiviteit hiervan is nu beperkt. De regelgeving blokkeert het functioneren van de rentemaatregel.
Maar is het dan niet zo dat door de renteverlaging juist goed draaiende bedrijven gered kunnen worden van het faillissement? Dat is wel het argument dat gegeven wordt en het klinkt heel aannemelijk. Maar hoe ga je beoordelen wat een goed bedrijf is. Dit wordt vaak gebaseerd op de situatie voordat de recessie ontstond. “Vorig jaar nog was dit nog een prachtig bedrijf, maar door de recessie ligt het nu in puin. Dat mogen we niet laten gebeuren en iemand moet optreden.” Het klinkt heel aardig, maar hoe beoordeel je of een bedrijf wel zo sterk is. Denk eens aan de internetbubbel. Na het klappen van de internetbubbel kom je in een andere werkelijkheid. Er gelden andere regels en dat is ook terecht. Je kan deze bedrijfjes proberen te redden, maar doe je daar de economie als geheel wel een plezier mee. Bij elke recessie worden de spelregels van de economie weer verandert. Men dacht dat het rendabel was om te investeren in internetbedrijfjes, maar dat bleek een vergissing. Dat zorgt ervoor dat een deel van de bedrijven terecht in de problemen komt en een deel wordt er in mee getrokken. Maar het is nagenoeg onmogelijk om hier onderscheid in te maken.
Het doel van de rentemaatregel is om de pijn te verzachten door de kredietverlening te stimuleren, maar in de praktijk lukt dat nauwelijks. Het verhogen van de kredietverlening stimuleert maar een deel van de bedrijven. Niet iedereen heeft hier voordeel bij. Het is daarom onvermijdelijk dat de zaken scheefgetrokken worden. Bepaalde sectoren profiteren veel meer van de toegenomen kredietverlening dan anderen. Een autoproducent profiteert bijvoorbeeld meer dan de supermarkt.
Verder zal men om precies te kunnen zijn de natuurlijke rentestand moeten weten. Dat is de rentestand die op de markt tot stand zou komen. Zij willen de rentestand net een duwtje de goede richting op geven, maar niet zoveel dat de hele markt verstoord raakt. Stuur je teveel dan lijd je steeds meer onder de afnemende meeropbrengsten. En hoewel de opbrengsten afnemen neemt de schade juist steeds sterker toe als je teveel afwijkt van de natuurlijke rentestand. Een te forse inzet van het rentewapen leidt juist tot bubbels en onverantwoorde prikkels die tot grote schade kunnen leiden.
Maar hoe ga je bepalen wat de natuurlijke situatie is als de rentestand gecontroleerd wordt door de centrale banken? Er wordt continu gestuurd. Wat is nog echt marktwerking en wat is het gevolg van de sturing van de centrale banken? Het economisch systeem is te ingewikkeld om deze vraag te beantwoorden. Het rentewapen is erg onnauwkeurig en heeft heel veel tekortkomingen. Het is maar de vraag of de juiste producenten en consumenten worden geholpen door de rentemaatregel en er is altijd het risico op bubbels. Helaas wordt de rente steeds bijgestuurd door de centrale bank om de economie te sturen. De centrale bank denkt de economie te kunnen plannen door de rentestand en de geldhoeveelheid te sturen. Maar in haar poging om de zaken te stabiliseren verstoort ze ook weer heel veel. Zo lijkt de centrale bank wel op een hond die steeds achter haar eigen staart aanrent.
www.devrijeeconomie.nl
Bij de centrale banken en toezicht waren of zijn te veel persoonlijke belangen.
Als je de rente omlaag doet, als het economisch zeer goed gaat, zoals rond 1998 stimuleer je de economie nog meer en hiermee ook de winst van de banken.
Iedereen kon op dat moment zien dat het niet altijd zo bleef.
Het gevolg is dat er in de komende slechtere tijden de rente al zeer laag was en niet veel verder naar beneden kon.
Als de rente op dat moment op 7% had gestaan, had je nu veel meer kunnen stimuleren door rente-verlagingen door te voeren.
De stabiliserende werking van de rente werd averechts uitgevoerd.
Dit betreft de rente.
Ook met overheidsuitgaven kun je stabiliseren door in goede tijden als overheid te sparen en het in slechte tijden weer uit te geven aan b.v. infra.
Dit is niet gebeurd.
Het tegengestelde is gebeurd doordat de overheid (systeem)banken moest redden en hiermee zelf nog meer in de schulden kwam.
Wie kweekte er systeembanken?
Een gezonde concurrentie tussen banken en het toelaten van nieuwe banken werd ook niet gestimuleerd.
Was dit misschien niet goed voor je aandelen in de bank als toezichthouder of politici?
Hiermee hebben ze dus zelf van de vier grootste banken van Nederland systeembanken gemaakt.
Met een stuk of tien banken was de impact van het falen van Ă©Ă©n of twee banken een stuk kleiner geweest en had de overheid minder te hoeven ingrijpen.
Ook nu komen er geen banken bij, omdat deze de winst zouden weg snoepen om de oude banken weer op krachten te laten komen.
Dit gebeurd door de spaarders te weinig rente te geven en de leners teveel te laten betalen.
Concurrentie zou dit onmogelijk maken.
Door kunstmatige ingrepen van de overheid/toezichthouders is de crisis ontstaan en deze kan alleen maar door dezelfde kunstjes van hun weer worden rechtgetrokken.
Als je zo’n beleid voerde kun je alleen maar de conclusie trekken dat er mensen in de toezicht of politiek persoonlijke belangen hadden in verschillende banken in de vorm van in(directe) aandelen.
Ze waren niet objectief en onafhankelijk.
Zonder rente zou je de markt niet kunnen manipuleren.
“Daarna pas komen de projecten met een lager rendement en de klanten met een lagere kredietwaardigheid in beeld.”
In hun wanhoop zijn Amerikaanse banken in 2005-2007 NINA-leningen gaan verstrekken, omdat zonder kredietverlening het geldstelsel niet meer zou draaien.
“Hij rapporteert dit bij de AFM en deze legt als maatregel op dat het stuk van de lening dat te hoog is wordt kwijtgescholden door de bank. Heel effectief en heel eenvoudig te handhaven.”
Voed de jeugd zo op, dat ze het zichzelf opleggen. Besteed er in het onderwijs aandacht aan in plaats van aan Keynes. En leer ze de verleiding te weerstaan te doen, wat “iedereen” doet.
Mensen lijken idd te denken dat je door meer krediet ook meer kapitaal krijgt in de vorm van hijskranen, cementwagens enz. Dat is niet zo, dus het betekent idd alleen maar dat die hijskranen weg worden gehaald bij de projecten met het hoogste verwachtte nut en nu ook geclaimd worden voor minder zinvolle dingen, die nu opeens geld hebben.
Kortom, het opblazen van de kredietbubble maakt minder mensen gelukkig. Het afbouwen van het ziekenhuis waar ze op hoopten, wordt onderbroken doordat de hijskranen worden weggekocht door charlatans en mislukkelingen wiens zakken opeens volgestopt zijn met bankbiljetten om de economie te ‘stimuleren’.
WE THE PEOPLE OF THE UNITED STATES OF AMERICA,
DO HEREBY DECLARE AND DEMAND:
“We hold these truths to be self-evident, that all men are created equal, that they are endowed by their Creator with certain unalienable Rights, that among these are Life, Liberty and the pursuit of Happiness. That to secure these rights, Governments are instituted among Men, deriving their just powers from the consent of the governed, That whenever any Form of Government becomes destructive of these ends, it is the Right of the People to alter or to abolish it, and to institute new Government, laying its foundation on such principles and organizing its powers in such form, as to them shall seem most likely to effect their Safety and Happiness. Prudence, indeed, will dictate that Governments long established should not be changed for light and transient causes; and accordingly all experience hath shewn, that mankind are more disposed to suffer, while evils are sufferable, than to right themselves by abolishing the forms to which they are accustomed. But when a long train of abuses and usurpations, pursuing invariably the same Object evinces a design to reduce them under absolute Despotism, it is their right, it is their duty, to throw off such Government, and to provide new Guards for their future security.”
It is not the system of government that has failed the American People, it is the number of people that are within the government that have failed;
Who have willfully and repeatedly committed gross acts of treason against the United States of America and its population in violation of their oaths of office and their common duty as United States citizens. Who have abrogated their Constitutional responsibility to supply and manage our national currency to private banks of not only domestic but of foreign interest. Who having conspired with such banks and corporations whom through theft, fraud, corruption and deception, have continued in a long train of abuses and usurpations, pursuing invariably the same Object of reducing the American people under absolute Despotism in order to establish themselves as a “ruling elite” and gain absolute power and ownership over America, its industry, resources and over its population for themselves, in direct violation of the fundamental tenet on which the United States of America is founded, that all men are created equal.
We the people claim the Right of the People to alter this form of Government;
All within our government who are complicit in these acts of treason will be given a short time to renounce their treason and re-affirm their oaths of allegiance to the United States of America and we the people. They will hold such banks and corporations accountable for their theft, fraud and conspiracy against the American people and the United States of America, declare all debts created by them, both public and private, null and void, seize whatever assets are in their possession and return them to we the people. They will define all business which takes profit without returning something of tangible benefit to the population a criminal practice. They will be given a short time to fulfill their constitutional obligation to create and manage a debt free public currency of whatever form they deem necessary, which will exist simply and only to facilitate the creation and consumption of production and services by the population and exist for the sole and exclusive benefit of the people of America. They will immediately and by whatever means necessary, issue this currency into circulation among the population in sufficient quantity to restore the United States economy to the extent where sufficient currency is maintained in circulation at all times in order to pay for the full value of all useful production and services which the population is able to generate for all time to come. They will be given a short time to restore all constitutional freedoms to their fullest extent. They shall within a reasonable time make such constitutional amendments as are necessary to permanently secure every aspect of our national currency and its management exclusively to congress, where it can no longer be usurped by private interests in further attempts to reduce us under absolute despotism. They shall within a reasonable time abolish the 16th amendment of the United States Constitution and secure exclusive rights to loan and collect interest on the United States currency to congress and to state and local governments to fund their operations in lieu of taxes and they will ensure full public access to the currency on a local level, maintaining accounts, issuing loans and providing all essential financial services to the population.
Upon the failure of this number of people within the government to do so, we the people will fulfill our right and our duty to abolish the current form of Government and provide new safeguards for our own security by whatever means are necessary.
We the people of the United States of America have had enough. The evils have become insufferable and we are not going to take anymore. This better happen soon !
Het wordt tijd, dunkt me, dat de moderator van de Vrijspreker de lappen Engelstalige tekst gepresenteerd door jack gaat beschouwen als een vorm van spam. Een ongewenste reclame uiting voor een product waar voorstanders van non-agressie onmogelijk achter kunnen staan en zonder dat het de Vrijspreker ook maar een cent oplevert. Daarbij is herhaaldelijk gebleken dat de heer jack helemaal niet open staat voor enige discussie en zijn MPE-mantra blijft herhalen en en passant pleit voor geweld tegen economen van de Oostenrijkse School. Het reageerdersgedeelte op de Vrijspreker is – ik kan het mis hebben – in de eerste plaats bedoeld voor opmerkingen, aanvullingen en serieuze discussie en niet voor het propageren van zaken die haaks staan op het non-agressieprincipe. Een ander geluid op de site is, dunkt me, prima en zelfs wenselijk, maar niet als dit andere geluid een vorm aanneemt van een propagandistische monoloog, ten faveure van een anti-libertarisch wanproduct, in de Engelse taal. Dit wou ik even kwijt.
pcrs [6] reageerde op deze reactie.
Mavado [8] reageerde op deze reactie.
@Oscar [5]: copy that
“De sub-prime hypotheken zijn hier een goed voorbeeld van. Het zaadje wordt geplant door ruim monetair beleid na de internetbubbel. De rente is laag waardoor het ook rendabel wordt om geld te lenen aan mensen met een iets lagere kredietwaardigheid.”
Hier ontbreekt andere, belangrijke informatie. De Communities Reinvestment Act, in 1977 ingevoerd, werd in 1996 verruimd. Banken waren verplicht om een bepaald percentage van hun portfolio aan hypotheken te verstrekken aan mensen met lage inkomens, in 1996 werd dit percentage dus hoger dan het al was. Part of the deal was dat de overheid, in vorm van Freddie Mac en Fanny May de slechte hypotheken zou opkopen van banken, voor die gevallen waar het misging. Deze twee punten, plus de lage rente van de centrale bank, hebben voor de huidige economische crisis gezorgd.
Het geld kwam inderdaad bij de restjes terecht, maar het was eigenlijk nog veel erger. Banken konden met het pakket van 1996 niets meer verliezen. En voor dié gevallen waarbij hoge risico hypotheken een goed verloop hadden, konden banken zeer hoge winst maken.
@Oscar [5]:
Mee eens!
Comments are closed.