Chantage komt neer op het aankondigen dat men een bepaalde handeling zal doen (of niet zal doen) als een ander een bepaalde handeling zal nalaten (of zal doen). De Nederlandse wet maakt onderscheid tussen twee vormen van chantage. De eerste is afpersing, dat is het uitoefenen van dwang, dreigen met geweld als iemand iets doet of nalaat te doen. Afpersing is een misdrijf, ook volgens de Nederlandse wet. De tweede vorm van chantage heet afdreiging. Ook afdreiging is volgens de Nederlandse wet een misdrijf.
Artikel 318 van het Wetboek van Strafrecht luidt:
Hij die, met het oogmerk om zich of een ander wederrechtelijk te bevoordelen, door bedreiging met smaad, smaadschrift of openbaring van een geheim iemand dwingt hetzij tot de afgifte van enig goed dat geheel of ten dele aan deze of aan een derde toebehoort, hetzij tot het aangaan van een schuld of het tenietdoen van een inschuld, hetzij tot het ter beschikking stellen van gegevens met geldswaarde in het handelsverkeer, wordt als schuldig aan afdreiging, gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste drie jaren of geldboete van de vijfde categorie*.
Het is evident dat afpersing een vorm van agressief geweld is. Er wordt namelijk gedreigd met het schenden van eigendomsrechten.
“Als jij mij geen 1.000.- geeft dan steek ik jouw huis in brand,” is een vorm van agressief geweld, er wordt immers gedreigd iemands eigendom te schaden als men niet handelt zoals de afperser bevolen heeft. Dreigen met agressief geweld is een vorm van agressief geweld.
Bij afdreiging is er iets anders aan de hand. Als men tegen iemand zegt “Ik ben van plan om tegen mijn vrouw, de loslippige en sensatiebeluste vriendin van jouw vrouw, te zeggen dat ik jou en jouw rode, zwetende, tronie gisteren uit een peeskamertje zag komen toen ik een wandelingetje aan het maken was in de Trompettersteeg, maar als je mij € 1.000.- geeft dan hou ik mijn mondje dicht,”is dat natuurlijk schandalig, laakbaar, zondig en niet bepaald kies, maar het is geen vorm van agressieve chantage. Er wordt immers niet gedreigd met een aanval op iemands eigendom.
Mijn pleidooi: artikel 318 van het Wetboek van Strafrecht afschaffen. Afdreiging is een slachtofferloos misdrijf omdat er bij afdreiging geen sprake is van dwang danwel dreiging met inbreuk op iemands lijf of goed. Afdreiging is geen schending van eigendomsrechten te noemen. Het behelst niet meer dan iemand in de gelegenheid te stellen, middels betaling, een bepaalde roddel niet de wereld in te helpen. Het hebben van een goede naam of reputatie is geen vorm van eigendom. Artikel 318 zelf is echter wél een vorm van gewelddadige afpersing omdat de overtreder van dit artikel gedreigd wordt met vrijheidsberoving en een hoge geldboete.
Oscar
oktober 2010
* een boete in deze categorie kan tot € 76.000.- bedragen
Walter Block heeft dat ook een keer mooi uitgelegd. Roddelen is niet strafbaar en iemand geld geven is ook niet strafbaar, maar waarom zou iemand geld geven om niet te roddelen, wel strafbaar zijn?
Leucippe [2] reageerde op deze reactie.
@pcrs [1]:
Nog een leuke van George Carlin 🙂 :
I do not understand why prostitution is illegal. Why should prostitution be illegal. Selling is legal. Fucking is legal. Why isn’t selling fucking legal? You know, why should it be illegal to sell something that’s perfectly legal to give away. I can’t follow the logic on that at all. Of all the things you can do to a person, giving someone an orgasm is hardly the worst thing in the world. In the army they give you a medal for spraying napalm on people. Civilian life, you go to jail for giving someone an orgasm. Maybe I’m not supposed to understand it.
John [3] reageerde op deze reactie.
pcrs [4] reageerde op deze reactie.
@Leucippe [2]:
Dat is omdat de overheid deze diensten niet kan belasten en controleren.
Als dat wel zo was zouden ze gewoon pooiers zijn, en mensen aanzetten, of zelfs dwingen tot prostitutie (bijvoorbeeld door de uitkering te korten of in te trekken).
@Leucippe [2]: die is idd ook mooi. Hetzelfde met donororganen. Als jij veel van iemand houdt die een donornier nodig heeft en jij hebt er 2, dan mag je een nier doneren. Dat mag echter alleen tegen een prijs van 0. Je mag je organen weggeven, maar niet verkopen.
Het hebben van een goede naam of reputatie is geen vorm van eigendom
Voor bepaalde beroepen is het hebben van een goede naam een noodzakelijke randvoorwaarde. Stel deze casus: het lukt je om in die smalle Trompettersteeg een videootje te schieten van een hoge geestelijke die de koopwaar beoordeelt, onderhandelingen voert, het peeskamertje binnengaat, en daarna weer vertrekt. Indien dit filmpje openbaar wordt neemt zijn economische waarde enorm af omdat hij niet langer geloofwaardig zijn vak kan uitoefenen. Hij kan nog in een tranentrekkende opvoering zijn economische waarde proberen te herstellen door zich nederig als gevallen zondaar te profileren, maar dat is geen gegarandeerde wijze om zijn status en economische waarde terug te krijgen.
Hetzelfde geldt voor de echtgenoot die aldaar wordt betrapt. De daarop volgende scheiding en alimentatie heeft grote financiele gevolgen.
Het is dus wel een aanval op iemands eigendom. Het kan ook gevolgen hebben voor de lichamelijke integriteit. Van tijd tot tijd verschijnen berichten dat jonge, soms minderjarige meisjes middels chantage mbv bijvoorbeeld naaktfotos tot prostitutie worden gedwongen.
De reden die Oscar aandraagt om dit niet strafbaar te stellen lijkt me niet valide. Een betoog over de eigen verantwoordelijkheid die eenieder heeft lijkt me een beter, en ook libertarischer, uitgangspunt om het begrip afdreiging niet strafbaar te stellen.
Peter de Jong [7] reageerde op deze reactie.
Je reputatie is in het bezit van iedereen, niet enkel van jou.
Peter de Jong [7] reageerde op deze reactie.
@HJ [5]:
@psiborg [6]:
Dit lijken mij serieuze misvattingen.
De marktwaarde van iets of iemand is de persoonlijke mening van anderen. Zolang die marktwaarde niet in een officieel contract (tussen aanbieder en potentiële afnemer) is vastgelegd kan niemand daar legaal aanspraak op maken. Schadevergoeding is dan helemaal niet aan de orde.
Als iemand door roddel en smaad schade lijdt is dat omdat de smaad de mening van potentiële afnemers heeft veranderd. Men heeft vanwege de smaad niet meer zoveel geld over voor het gebodene dan men eerst had. Het is een ieder echter vrij om zijn mening te wijzigen.
===
Ali heeft een huis gekocht, naast een notaris.
Bij kennismaking zegt Ali tegen de notaris: “Het zijn mooie huizen,
maar mijn huis is wel twee keer zoveel waard als het uwe.”
“Hoezo?” vraagt de notaris, “het zijn toch exact dezelfde huizen?”
Ali: “Ja, maar ik woon naast een notaris en u woont naast een Turk!”
HJ [8] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [7]: Ik stel slechts dat de reden van Oscar om deze regelgeving af te schaffen me niet correct lijkt. Het puliceren van het betreffende filmpje past de verdiencapaciteit van de geestelijke aan. Er is hier duidelijk sprake van schade. Daarom ook is men ook bereid te betalen.
Ik pleit echter niet voor schadevergoeding. Er is ook het begrip eigen verantwoordelijkheid. Niemand dwong de geestelijke zijn lusten in de Trompettersteeg bot te lagen vieren. Degene die afperst confronteert iemand met zijn eigen gedrag.
Peter de Jong [11] reageerde op deze reactie.
“Mijn pleidooi: artikel 318 van het Wetboek van Strafrecht afschaffen. Afdreiging is een slachtofferloos misdrijf omdat er bij afdreiging geen sprake is van dwang danwel dreiging met inbreuk op iemands lijf of goed.”
Het libertarisme komt me soms voor als een politieke stroming voor kinderen en vooral van kinderen. Er is natuurlijk meer schade dan alleen fysieke of stoffelijke schade. Volgens mij stond hier enige tijd geleden een artikel over Wouter Buikhuisen, van welke kwestie precies het tegenovergestelde beweerd wordt, omdat “de Linkse Kerk” de boosdoener was. Maar zowel chantage als deze karaktermoord zijn verwerpelijk. Als Piet Vroon destijds had gezegd: “Wouter, betaal me iedere maand ƒ 1000, of ik plaats dit stuk,” dan had hij weinig keuze gehad.
Een goede naam is even belangrijk als je fysieke bezit, misschien nog wel belangrijker. Niet voor niets moet een jonge arts betalen voor de overname van de patiënten van de scheidend arts. Hij koopt niet in letterlijke zin de patiënten, maar de goodwill, die de oude arts heeft opgebouwd. Wat als de jonge arts zegt: “Ik krijg je patiënten gratis, anders ga ik rondbazuinen, dat je kinderen misbruikt hebt,” dan hebben we toch iets strafbaars te pakken of niet?
“Het hebben van een goede naam of reputatie is geen vorm van eigendom.”
Vreemd, dat de chanteur er dan wel een prijskaartje aan kan hangen. Hiermee erkent hij impliciet, dat het voor hem wel een vorm van eigendom is.
Peter de Jong [12] reageerde op deze reactie.
@HJ [8]: “Het publiceren van het betreffende filmpje past de verdiencapaciteit van de geestelijke aan. Er is hier duidelijk sprake van schade. Daarom ook is men ook bereid te betalen.”
Iemands verdiencapaciteit hangt af van zijn marktwaarde. Marktwaarde is subjectief, het is immers de mening van anderen. Niemand heeft zo maar recht op de mening van een ander. Zolang je het niet in een contractafspraak hebt vastgelegd, is iedereen vrij zijn mening te wijzigen. En iedereen is ook vrij zijn mening te geven. Dat heet vrijheid van meningsuiting.
Aan de fysieke en geestelijke capaciteiten van de gechanteerde persoon verandert niets. Er is dus geen sprake van schade. En een schadevergoeding is ook niet aan de orde.
@Vilseledd [10]: “Vreemd, dat de chanteur er dan wel een prijskaartje aan kan hangen. Hiermee erkent hij impliciet, dat het voor hem wel een vorm van eigendom is.”
Het is zelfs zo, dat de marktwaarde van een aantal moderne ondernemingen (bijv Coca Cola) grotendeels is gebaseerd op de merkreputatie. Een A-merk is meer waard dan een B-merk. Tot voor kort weigerden de accountants een dergelijke immateriële asset in de balans op te nemen. Tegenwoordig doet men het wel, samen met intellectueel eigendom (hoewel merkreputatie fundamenteel anders is dan IP).
Dat verandert echter niets aan het feit, dat een reputatie geen intrinsieke waarde heeft. Een magazijn en de daarin opgeslagen voorraad heeft dat wel.
Een goede vergelijking is ook de valutawaarde van een bankbiljet, die flink kan variëren afhankelijk van hoe de markt de verdiencapaciteit van een economie inschat, tov de intrinsieke waarde van een staaf goud, die in principe vastligt.
De roddelaar doet niets anders dan dingen vertellen die kloppen. De chanteur doet niets anders dan degene waarover hij of zij van plan is te gaan roddelen in de gelegenheid te stellen dat er niet geroddeld gaat worden. De gechanteerde heeft de keuze zich niet te laten chanteren. Ik wil overigens de chantage, hetgeen ik hoe dan ook beschouw als een immorele daad (het is immers niet netjes om over iemand te roddelen), niet verdedigen of goedpraten maar ik stel dat chantage in sommige gevallen geen agressief geweld is en dat in het geval waarin chantage geen agressief geweld is geweld tegen de chanteur dient te worden aangemerkt als agressief geweld.
Reputatie is geen eigendom. Stel ik heb de reputatie heel erg aardig te zijn (nota bene: het gaat hier om een hypothese) en ik scheld regelmatig mensen uit die het niet verdienen en dit wordt doorverteld waardoor mijn reputatie veranderd dan is deze reputatieschade niet terug te voeren op mijn lichaam of op een van mijn goederen.
Wat mij betreft is Marc Dutroux kansloos als hij journalisten en misdaadverslaggevers zou aanklagen wegens imagoschade en de schending van zijn goede naam.
pcrs [16] reageerde op deze reactie.
“Het is zelfs zo, dat de marktwaarde van een aantal moderne ondernemingen (bijv Coca Cola) grotendeels is gebaseerd op de merkreputatie.”
Dus kan een overtreder van het merkenrecht zich niet beroepen op de vermeende waardeloosheid ervan.
“Dat verandert echter niets aan het feit, dat een reputatie geen intrinsieke waarde heeft.”
De mening daarover is kennelijk veranderd. Welkom in 2010, al zijn we bijna aan de noordgrens en hebben we 5/6 gehad.
“Zolang je het niet in een contractafspraak hebt vastgelegd, is iedereen vrij zijn mening te wijzigen. En iedereen is ook vrij zijn mening te geven. Dat heet vrijheid van meningsuiting.”
De meningsuiter wordt ook niet aangevallen in deze kwestie. Degene wordt aangepakt, die weet, hoe hij snel en effectief de mening van een substantieel deel van een klantenkring weet te veranderen.
“Aan de fysieke en geestelijke capaciteiten van de gechanteerde persoon verandert niets. Er is dus geen sprake van schade.”
Dat is een heel erg kinderlijke opvatting van schade, maar dat had ik al aangegeven met mijn eerdere opmerking, dat libertarisme een erg kinderlijke wijze is om tegen de wereld aan te kijken.
“Reputatie is geen eigendom. Stel ik heb de reputatie heel erg aardig te zijn (nota bene: het gaat hier om een hypothese) en ik scheld regelmatig mensen uit die het niet verdienen en dit wordt doorverteld waardoor mijn reputatie veranderd dan is deze reputatieschade niet terug te voeren op mijn lichaam of op een van mijn goederen.”
Dan heb je je eigen reputatie veranderd en hebben mensen vrij hun mening kunnen vormen. Als echter een krant jou met foto en al op de voorpagina zet als iemand, die regelmatig vrouw en kinderen uitscheldt, terwijl het later om persoonsverwisseling gaat, heb je wel degelijk schade geleden. De schadetoebrenger erkent de werking van dit mechanisme en daar sraait hij ook voor op. Alle moeite doen om een of andere roddel geplaatst te krijgen en je vervolgens bij de rechter beroepen op de vrijheid van meningsuiting is uiteraard tegenstrijdig.
“Wat mij betreft is Marc Dutroux kansloos als hij journalisten en misdaadverslaggevers zou aanklagen wegens imagoschade en de schending van zijn goede naam.”
Er is niemand, die dat middels zijn handelen zou erkennen en dat doet een chanteur wel.
Oscar [17] reageerde op deze reactie.
Ik kan me wel in de lezing vinden “de mening van anderen is niet je eigendom”, wanneer het bijvoorbeeld huizen betreft, die in waarde dalen. Bedoeld wordt dan niet de waarde het stapeltje stenen, maar de ‘naam’ van de buurt, waar het huis staat. Wanneer er een subkampje komt, zoals eind jaren ’80, zou ik het vreemd vinden, wanneer een rechter daar in meeging, want het is impliciete discriminatie.
@Oscar [13]: ik zie nooit zo in waarom roddelen immoreel zou zijn. Wat zit daar achter? Iedereen doet het de hele tijd en ik heb wel eens gelezen dat een bedrijf bijna niet zou kunnen functioneren als er niet geroddeld zou worden.
Het is vaak waardevolle informatie over de realiteit. Persoon X heeft een rare hangup. Persoon Y informeert persoon Z daarover, Dat doen in bijzijn van X, zou alleen maar ongewenste defensies oproepen.
Oscar [17] reageerde op deze reactie.
@pcrs [16]:
Voor alle duidelijkheid: roddelen is immoreel, maar de roddelaar dient van geweld verschoond te blijven.
Roddelen is kwaad spreken over een ander, terwijl die persoon niet aanwezig is. Dat is natuurlijk verkeerd. En dat los van ‘de functie’ die roddel heeft in een bedrijf of sociaal netwerk. Beter is het om rechtstreeks kritiek te hebben op iemand en geniepige vingerwijzingen naar anderen achterwege te laten. Wie roddelt gaat niet zuiver met mensen om.
@Vilseledd [14]:
Men dient niet te vergeten dat een roddel kwaadspreken inhoudt over een persoon waarbij de roddelaar niet liegt. Liegt hij wel dan spreken we van een lasteraar.
Iemand die geen reputatieschade wil oplopen kan beter geen handelingen ondernemen waardoor hij het risico loopt dat dit zal gebeuren. Wie foute dingen doet moet niet verwachten dat dit onopgemerkt blijft.
Peter de Jong [18] reageerde op deze reactie.
@Oscar [17]: “Wie foute dingen doet moet niet verwachten dat dit onopgemerkt blijft.”
“I didn’t say that I didn’t say it. I said that I didn’t say
that I said it. I want to make that very clear.”
~ Michigan governor George Romney
“I have lied in good faith.”
~ Bernard Tapie, French politician
“I am not a crook !”
~ US-president Nixon, on Watergate
Oscar [19] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [18]:
“Balkenende heeft wel gelogen, maar hij is geen leugenaar.”
~ Jan Pronk, Dutch philanthropist
Hoeveel betere beslissingen zouden we kunnen nemen in ons leven (qua beleggingen an anderszins bv. met huwelijksrelaties) als we alle feiten kenden en niet moesten speculeren?
Wat zou het geweldig zijn als mensen wisten dat die pastoor in onze parochie zich al 30 jaar aan koorknaapjes vergrijpt…
In wezen is een gechanteerde een oplichter die profiteert van het feit dat anderen de waarheid over hem niet kennen, bv. dat ie mensen financieel oplicht, zijn echtgenote bedriegt zich aan kinderen vergrijpt etc.(*)
Chantage is vaak een middel om de gechanteerde toch “te pakken” zonder dat de overheid eraan te pas komt (trage rechtbanken) en de belastingbetaler opdraait voor de kosten (van detentie) etc.
Als de gechanteerde dit vervelend vindt, vindt ie dus eigenlijk vervelend dat de werkelijkheid -waar ie zelf verantwoordelijk voor is- uitkomt. Belachelijk natuurlijk. Zoiets van: ik wil wel lekker mijn vrouw bedriegen en als iemand mij chanteert dan is DAT een slechterik. Hoe verzin je het!
Verder zal het gechanteerd worden de gechanteerde er wellicht van weerhouden zijn gedrag verder te zetten. Een priester die gechanteerd wordt of werd zal wel 2 keer nadenken voor ie zich nog eens gaat vergrijpen. Voortaan maar lekker fantaseren en masturberen. Da’s goedkoper/veiliger voor hem en vooral een stuk beter voor de potentiele (nieuwe) slachtoffers.
(*) een uitzondering is wanneer iemand iets verzwijgt wat moreel geen probleem is doch hem in last kan opleveren met een mafiabende bv. een ondernemer die zijn omzet deels verzwijgt om minder “beschermgeld” te moeten betalen. Zo iemand chanteren is natuurlijk wel immoreel.
Comments are closed.