In Griekenland is er een opkomst merkbaar van anarchisten. De berichtgeving kenmerkt zich helaas door vele misverstanden. Sommigen van de anarchisten gebruiken geweld en daarom worden gelijk alle anarchisten als gewelddadig neergezet. De anarchisten zijn anti-democratisch en dus zijn zij de verpersoonlijking van het kwaad. Zij erkennen de Griekse overheid niet meer als legitiem en dat is voor veel mensen nog moeilijk te bevatten. Vanwege de parallellen met de andere Europese landen is de situatie in Griekenland juist heel interessant. Daarom is het juist goed om eens in de achtergronden te duiken van het anarchisme.
De situatie in Griekenland is interessant omdat Nederland dezelfde richting op beweegt. In Griekenland heeft de overheid weinig meer te bieden. Deze overheid moet belasting innen om de rente te kunnen betalen, maar ze heeft weinig meer te bieden op het gebied van dienstverlening. Er moet flink betaald worden, maar de overheid geeft nog maar weinig terug. In de hele Eurozone zie je deze trend ook terug, maar niet zo sterk als in Griekenland. Er wordt bezuinigd op de dienstverlening en tegelijkertijd worden de lasten verhoogd. Men gaat meer betalen en de overheid geeft er minder voor terug. Aan Griekenland zie je dat er grenzen zijn aan wat de bevolking nog accepteert. In de Nederland komt over enkele jaren de verrassing als blijkt dat dit geen tijdelijke maatregelen zijn. Als alles goed gaat dan is de dienstverlening door de overheid verminderd, de lastendruk is verhoogd en de staatsschuld is hoger geworden. En dat is nog het best-case scenario waarbij de voorspellingen van het kabinet uitkomen. Dan zit Nederland over vier jaar in een situatie die financieel slechter is door de hogere staatsschuld en dat betekent dat het volgende kabinet weer een pakket moet presenteren met lastenverzwaringen en afbouw van dienstverlening. Wellicht dat de anarchistische bewegingen in Nederland ook een opleving zullen beleven.
Bij anarchisten is er vaak de associatie met chaos en geweld. Anarchisten zijn niet voor chaos, zij zijn voor een organisatie zonder de aanwezigheid van een geweldsmonopolist. Zij zien een organisatie van de maatschappij gebaseerd op vrijwillige samenwerking en zonder dus machtsmisbruik. De manier waarop deze organisatie vorm gegeven wordt verschilt per anarchistische stroming. Anarchisme is dus zeker niet de afwezigheid van orde en organisatie. Anarchisten streven naar een andere orde.
Verder wordt anarchisme geassocieerd met geweld. Het overgrote deel van de anarchisten heeft juist een grote hekel aan geweld en machtsmisbruik. Maar er is een klein deel dat voor het initiëren van geweld is. Een vreselijke ideologische en logische dwaling. Want het omverwerpen van een overheid met geweld leidt ertoe dat nu die andere partij met geweld de macht krijgt. Vervolgens is er dus weer iemand aan de macht die geweld kan gebruiken. De hoop van de anarchisten is vervolgens dat deze mensen hun macht weer op zullen geven en de overheid zullen ontmantelen. Het communisme in zijn pure vorm is een anarchistische ideologie. De strategie daarbij was dat er een centrale overheid opgezet zou worden die alle bezittingen in zou nemen. En vervolgens zou deze overheid zichzelf ontmantelen. Lenin heeft in Rusland pogingen gedaan om dit voor elkaar te krijgen, maar toen Stalin eenmaal aan de macht was werd dit weer ongedaan gemaakt.
Er zijn ook anarchisten die niet geloven in een gewelddadige revolutie. Zij willen een geweldloze samenleving bereiken zonder het gebruik van geweld. De agoristen hebben hier een strategie voor bedacht om dit te bereiken. Zij roepen iedereen op om te leven als vrije individuen en de overheid te negeren. Zij leven volgens het non-agressieprincipe en zij gebruiken dus geen geweld tegen mensen die geen agressie tegen hun gebruiken. Maar ze houden zich niet aan de in hun ogen willekeurige overheidsregels. Zij handelen en produceren bijvoorbeeld, maar ze doen daarbij geen belastingaangifte. Zij voelen geen morele plicht om belasting te betalen. Het is hun hoop dat deze zwarte markten uiteindelijk zo groot zullen worden dat de overheid overbodig wordt. In Griekenland kun je je voorstellen dat je op een gegeven moment een particuliere school moet zoeken omdat de overheid dat niet meer kan regelen. En je huurt zelf maar beveiliging in omdat het politieapparaat niet meer functioneert. Zet dit proces door dan maakt de markt de overheid overbodig is het idee hierachter.
Anarchisme wordt geassocieerd met extreem links, maar anarchisme is niet iets dat speciaal links of rechts is. Bij afwezigheid van een geweldsmonopolist zoeken anarchisten naar ideeën om de maatschappij te organiseren. Vanuit links denkt met dan bijvoorbeeld aan arbeidersorganisaties die zelf het eigendom hebben over de productiefaciliteiten. Ook in de huidige maatschappij bestaan dergelijke initiatieven waarbij de arbeiders het eigendom over de fabriek hebben. Zij bepalen samen wat er wordt geproduceerd en hoeveel de arbeiders daarvoor zullen krijgen. Vanuit rechts denkt men meer aan een organisatie gecentreerd rond ondernemingen. Ondernemers zien kansen als er maatschappelijke functies kunnen worden uitgeoefend. Er zullen mensen zijn die particuliere scholen oprichten of beveiligingsbedrijven. Mensen kunnen alles wat zij nodig hebben aanschaffen. Weer anderen denken dat deze twee elkaar niet hoeven uit te sluiten. Een bedrijf in het eigendom van een ondernemer zou kunnen concurreren met een bedrijf dat in eigendom is van zijn werknemers. Laat de beste maar winnen. Een geheel andere stroming is het anarcho-primitivisme. Zij menen dat de huidige massamaatschappij een onmogelijkheid is. Mensen zijn volgens hen niet gemaakt voor het leven in grote groepen. Politici en directeuren staan te ver weg van de mensen waarover ze beslissen en dat leidt tot machtsmisbruik. Zij menen dat de oplossing is om terug te gaan naar het leven in kleine gemeenschappen. Deze gemeenschappen zullen een eenvoudig bestaan leiden.
De weerstand tegen democratie is ook kenmerkend voor anarchisten en wordt vaak niet goed begrepen. Het gaat om het stellen van prioriteiten. Het is niet zo dat anarchisten tegen stemmen zijn om tot een beslissing te komen. Het gaat erom welke macht de mensen weggeven. Mensen hebben het recht op zelfbeschikking en op hun eigendommen. Als er via een democratisch proces wordt besloten dat ik geen zelfbeschikking heb en dat bepaald wordt hoe ik mijn leven moet leiden dan is dat volgens anarchisten niet legitiem. Dus stemmen is wel toegestaan, maar zelfbeschikking en eigendomsrechten staan daarboven.
Neem bijvoorbeeld een vereniging van eigenaren in een flatgebouw. Zij beslissen bij meerderheid hoe het geld wordt uitgegeven aan bijvoorbeeld schoonmaak, onderhoud en beveiliging. Maar alle deelnemers hebben hier ook mee ingestemd dat ze zich neer zouden leggen bij de beslissing die de meerderheid neemt. De vraag is dus welke macht het instituut heeft waar je op stemt. Als je stemt op een instituut dat inbreuk doet op de zelfbeschikking van mensen dan wordt dat proces niet erkent door anarchisten.
Stel dat jij bijvoorbeeld een joint wil roken en die koop je bij iemand die daarin handelt. Er is geen slachtoffer en je hebt niemand kwaad gedaan. Niemand heeft daarom het recht om in te breken in deze transactie. En ze hebben zeker niet het recht om je te arresteren voor het roken van deze joint. Het roken van deze joint valt binnen de zelfbeschikking van mensen en kan je niet worden afgenomen. Ook al is het instituut dat je dat recht afneemt democratisch gekozen dan nog is dit niet rechtmatig.
Anarchisten menen dus dat er grenzen zijn aan de bevoegdheden van democratische instituten. Van belang daarbij is de volgorde van de principes. De zelfbeschikking moet altijd gerespecteerd worden en alle beslissingen die door stemmen genomen worden moet deze zelfbeschikking behouden en respecteren. Stemmen is mogelijk, maar dit stemmen zou nooit de initiatie van geweld mogelijk mogen maken.
Een klassiek voorbeeld hiervan is het opbouwen van staatsschuld. Dit gaat nog een stap verder omdat degenen die de staatschuld af moeten betalen niet hebben kunnen stemmen. Zij moeten belasting betalen, maar de beslissing hierover is genomen door degenen die voor je kwamen. Dit noemt men ook wel belastingheffing zonder stemrecht. Wij betalen nu belasting om rente te kunnen betalen over de staatschuld die gemaakt is voordat ik kon stemmen. Door democratische beslissingen kun je niet bepalen dat je iemand die buiten dit proces staat opzadelt met een schuld. Dat zou ingaan tegen het non-agressie principe. Je komt wel onder dwang belasting innen, maar iemand heeft daar niet zelf voor gekozen. De democratische beslissingen zouden de eigendommen van anderen moeten respecteren. Het verpanden van de arbeid van toekomstige generaties valt daar dus zeker niet onder.
Door te stemmen op een kamerlid geef ik mijn toestemming aan het gebruik van de macht die dit kamerlid heeft. Los van de plannen die dit kamerlid heeft, stem je daarmee in met de macht die dit kamerlid heeft. Een anarchist zal dus niet stemmen bij de verkiezingen omdat hij tegen machtsmisbruik is. Door te stemmen legitimeer je de macht van een ander om dwang en geweld te gebruiken tegen mensen die zelf geen dwang of geweld hebben gebruik. Volg je het non-agressie principe zeer strikt dan is dat een inbreuk tegen dit principe. Je kan namelijk iemand anders niet een recht geven dat je zelf niet hebt. Als een burger geen geweld mag initiëren dan is er ook geen recht om weg te geven aan zijn vertegenwoordiger. Dat wil niet zeggen dat een anarchist tegen stemmen in het algemeen is. Stemrecht binnen een kader waarbij de zelfbeschikking van personen wordt beschermd is zeker acceptabel voor een anarchist.
Anarchisten zijn tegen machtsmisbruik en zijn daarom tegen alle machtstructuren die deze macht bevorderen. Onder anarchisten is er wel de nodige onenigheid over welke machtsstructuren het gebruik van dwang en geweld promoten. Zo zijn er anarchisten die tegen privaat eigendom zijn omdat eigendommen dan gebruikt kunnen worden om misbruik te maken van anderen. De bekende kreet “eigendom is diefstal” komt uit deze hoek. Dit zijn de links georiënteerde anarchisten zoals de anarcho-syndicalisten. Anderen zijn juist weer fel voorstander van eigendomsrechten omdat er geen zelfbeschikking kan zijn zonder privaat eigendom. Dit hoort weer bij de meer rechts georiënteerd anarchisten zoals de anarcho-kapitalisten. De eerder genoemde agoristen vallen ook onder het anarcho-kapitalisme.
Interessante vraag is natuurlijk of de anarchisten in Griekenland gelijk hebben dat de staat daar geen legitimiteit heeft. Griekenland haalt nu heel veel belasting op om schulden te betalen die gemaakt zijn in het verleden. Er zijn jongeren die hier nooit een stem in gehad hebben. Dan kun je je afvragen of zij gelijk hebben, dat zij de staat niet meer erkennen.
Dat kan zich uiten in het weigeren om bij te dragen door middel van belasting. Is er een grens waarbij mensen de macht van de overheid niet meer accepteren en de overheid haar macht verliest. Meer pragmatisch kun je de overheid zien als een bedrijf dat diensten verleent. En dat bedrijf is de prijzen flink aan het verhogen en ondertussen daalt de kwaliteit van de producten die ze levert. Komt er een moment dat de mensen dat product niet meer “kopen”. Dat is nog niet het geval in Griekenland, maar de crisis is nog niet voorbij.
www.devrijeeconomie.nl
Maar dan wel diensten, die je verplicht moet afnemen en diensten die je helemaal niet geleverd wil hebben.
Die grens is er zeker. De geschiedenis leert dat systemen waarin grote groepen onderdrukt worden altijd vallen. Er is altijd een grens. De vraag is niet of, maar wanneer die bereikt wordt. De vraag is vervolgens hoeveel geweld de overheid toe gaat passen om de eigen belangen te beschermen en wat de grote groepen gaan doen, die zich (met graagte) afhankelijk hebben laten maken van deze overheid.
De verzorgingsstaat in huidige vorm is hoe dan ook niet legitiem, tenminste op de terreinen waar wordt ingegrepen op het zelfbeschikkingsrecht.
Hier heb ik een wat afwijkende mening van wellicht andere vrijsprekers. Gemaakte schulden dienen te worden voldaan. Het schenden van de eigendomsrechten van de leningverstrekker is immers een groter onrecht. Een bedrijf waar de raad van bestuur door aandeelhouders na wanbeleid is weggestuurd kan ook niet zomaar de schulden doorstrepen. De jongeren moeten dan maar zien hoe ze hun vordering op voorgaande generaties vorm zien te geven. Iets dat in praktijk wellicht niet haalbaar is.
Helaas is dit lastig te realiseren. Bovendien. Waar is de grens van de overheid heden ten dage? Naast het geweldsmonopolie heeft de wet en regelgeving gezorgd dat veel van de diensten niet meer zonder overheidsgoedkeuring kunnen worden verricht. Wil je deze ook de rug toekeren? Dus niet naar het ziekenhuis gaan? Particuliere ziekenhuizen met winstoogmerk zijn er bijna niet, omdat deze vaak door regelgeving worden tegengewerkt. Idem dito het onderwijs, je krijgt hetzelfde papiertje, de eisen van afstuderen zijn ook door de overheid vastgelegd. Het niet afnemen van diensten is dus niet realistisch en zal de overheid in eerste instantie alleen maar goed uitkomen.
Het enige alternatief dat ik zie is de filosofie van de vrijheid blijven verkondigen net zo lang dat men beseft dat de verzorgingsstaat steunt op immorele principes. Geweld is zoals je stelt niet de oplossing.
bill [9] reageerde op deze reactie.
Als ik zelf iets schrijf hou ik het bij maximaal een A4’tje, liever een half A4’tje.
Er zijn een aantal Joodse denkers actief in de anarchistische wereld en dat maakt mij hyper-alert.
Mensen die zich anarchist noemen, of door de media zo genoemd worden zijn vaak extreem links. Die verwarring raak je niet meer kwijt.
In Utrecht CS hebben we deze week kunnen zien dat centrale aansturing kwetsbaar is. Een brandje in een regelhok legde twee dagen lang alle treinverkeer plat.
Het Griekse probleem: enerzijds werd op grote schaal belasting ontdoken, anderzijds werd op grote schaal geprofiteerd van belastinggeld. Dat gaat niet samen zou ik denken.
Ik heb het vermoeden dat die anarchistische jongeren vooral geld van de overheid willen blijven zien. En intussen weigeren belasting te betalen.
Juist van Beek, vanwege het feit dat Grieken bij voorkeur geen belasting betalen en daar kennelijk al die jaren ook mee weg kwamen, denk ik niet dat de situatie in Griekenland te vergelijken is met die in Nederland.
Die in Nederland is vele male ernstiger, hier betalen we ons al scheel aan een immer groeiend aantal belastingen.
Maar we zullen moeten wachten totdat ook hier de portemonnee van de middenmoot leeg raakt voordat er iemand in opstand komt, we zijn een tot op het bot gepamperd volk wat allang niet meer zelfstandig kan nadenken.
Probleem is dat tegen de tijd dat die portemonnee leeg is, het te laat is.
GB [6] reageerde op deze reactie.
@floor [5]:
*vanwege het feit dat Grieken bij voorkeur geen belasting betalen en daar kennelijk al die jaren ook mee weg kwamen,*
Ik vind dit een beetje een omgekeerde redenatie. Als de Grieken zo slim zijn om geen belasting te betalen komen de Grieken daarmee niet weg maar de Griekse overheid.
Bij de overheid zit de fout.
Zonder belastinginkomsten hadden die moeten bezuinigen ipv haar uitgavepeil alleen maar te verhogen.
Als wij dezelfde instelling als de Grieken zouden hebben zou dat de overheid dwingen om die dikke vetlaag weg te snijden en dat zou de samenleving hier alleen maar ten goede komen.
Je kunt immers geen groeiend aantal belastingen opleggen aan een bevolking die (op papier!) niks verdiend.
Voor de rest een prima artikel. Ik sta niet meer bij voorbaat negatief tov Anarchisten. Hoewel er ook bedenkelijke linkse figuren tussen zitten is het een voorpost die nodig kan zijn om dit verdorven systeem omver te krijgen.
beek [7] reageerde op deze reactie.
@GB [6]:
Als diezelfde Grieken die de belastingen wilden ontduiken (grote zwarte markt) tevens wilden profiteren van belastinggeld (profiteren van allerlei overheidsbanen, vroege pensionering, recht op uitkeringen opeisen) zijn die Grieken blijkbaar bewust niet op de hoogte van kasboeken en denken zij werkelijk dat er ergens een geldmachine draait die aan al hun wensen tegemoet kan komen.
Verder zijn die anarchisten van Griekenland vooral extreem links; ik vraag mij altijd af of zij nog steeds anarchistisch zouden zijn als er een marxistische overheid zou zijn. Ze zijn tegen het ‘kapitalisme’ en eisen dat de overheid met gulle hand uitdeelt aan immigranten b.v.
Geen aanbeveling voor ‘het’ anarchisme dunkt mij.
dave b. [11] reageerde op deze reactie.
Overheidsbaantjes worden royaal uitgedeeld aan vrienden en kennissen. Succesvolle sporters b.v. krijgen een baan als ambtenaar; het vergeven van overheidsbanen is schering en inslag.
Die ambtenaren kunnen niet ontslagen worden. Er is een woud van vergoedingen waarop een ambtenaar aanspraak kan maken; zijn salaris kan erdoor verdubbelen. B.v. een dertiende en veertiende maand, overuren (die alleen maar worden geschreven, want de ambtenaar werkt zelden meer dan acht uur), enz.
De linkse protesten richten zich tegen de overheidsbezuinigingen; men wil ontvangen maar niet betalen. Geen wonder dat een land failliet gaat.
@Ratio [2]:
“Gemaakte schulden dienen te worden voldaan. Het schenden van de eigendomsrechten van de leningverstrekker is immers een groter onrecht.”
Schuld is een relatief iets. Wie maakt de schuld? Als Obama besluit 600Miljard bij te drukken, wie is dan moreel verplicht deze schuld af te betalen?
Los daarvan; de aarde is eigendom van wie? Ooit is iemand begonnen met het claimen van eigendommen, zeer onterecht waar het “land” betreft vind ik. Verder is mijn model nog niet uitgekristalliseerd, omdat ik het behoorlijk complex vind laat ik het nog even rusten vandaag.
Ratio [10] reageerde op deze reactie.
@bill [9]: Als een overheid zoals Obama nu de geldpers aanzet is het geld in principe al afbetaald omdat dat een gedwongen indirecte vermogensoverdracht naar de overheid is. Hier is dus geen sprake van schuld, maar van de geldpers aanzetten.
Voor wat betreft het eigendomsmodel van land, daar zijn meerdere gedachten over. Een van die gedachten is dat iemand die door arbeid een stuk braakliggend woest land verbetert en bruikbaar maakt het recht heeft dit land toe te eigenen. Indien deze zekerheid er niet is, wie zal dan goed met land omgaan? Als je geen eigenaar bent, kan je net zo goed roofbouw plegen. Dit model is meer een model voor landen waar nog woest land is om te ontginnen. Maar de gedachte is dat iemand het recht heeft land te “veroveren” door het te ontginnen. En daarna, omdat het stuk land naar verwachting zijn grootste kapitaal zal vertegenwoordigen er goed mee zal omgaan.
Daarnaast, er zijn de nodige experimenten met landbouw collectivisatie geweest, die onveranderlijk in een hongersnood eindigden.
Ik ben er deels ook nog niet helemaal uit mbt land, ik kan me voorstellen dat een natuurliefhebber een stuk land in oorspronkelijke staat wil laten of herstellen. Dit zou betekenen dat als hij dat doet, en landbouwgrond weer ombouwt naar de oorspronkelijke situatie, eenieder dit land weer kan ontginnen. Ik denk daarom dat er na een oorspronkelijke kolonisatie fase een ander model moet gelden.
@beek [7]: Ik denk dat zij bij een marxistisch bewind ook anarchistisch zouden blijven. De marxisten zijn altijd fel tegen het anarchisme geweest, zij noemden deze stroming zelfs de linkse ziekte. De bolsjewieken vervolgden hen in Rusland na de revolutie dan ook heftig.
Comments are closed.