In de aanloop van de verkiezingen eerder dit jaar had ik de Atheïstische Seculiere Partij op de libertarische toetssteen. Deze laïcistische club, geesteskind van Frans van Dongen, had toen slechts zeven programmapunten. Inmiddels heeft de ASP een uitgebreider programma en een nieuwe website. Met katernen waarin dode Duitstalige psychopathische cocaïnesnuivers als Sigmund Freud en Friedrich Nietzsche hun commentaar geven op religie. Een tekstfragment van John Lennon zijn ‘Imagine’, een extreem-links anti-religieus anti-eigendomsliedje uit de hippietijd, tegen een blauw verduisterde achtergrond van ‘de schepping van Adam’ van Michelangelo (uit een tijd waarin er nog wél grote kunstenaars werden voort gebracht).
Deze atheïsten zijn fel gekant tegen godsdienstig onderwijs en streven naar een totaalverbod. Niet één vorm van religie moet in niet één vorm van onderwijs toegestaan worden. Een nogal extreem anti-vrijheid standpunt. Het niet toestaan van scholen op religieuze grondslag zou inhouden dat er geweld van de staat zou uitgaan als mensen zich niet aan het verbod zouden houden.
Als het aan deze atheïsten ligt dan moeten mensen die hun leven in dienst hebben gesteld van het leiden van een kwalitatief zeer hoogstaande katholieke eliteschool waar, naast dat er op hoog niveau, door internationaal vermaarde hoogleraren en universitaire docenten, klassieke en moderne talen, wiskunde, natuurkunde, biologie, scheikunde, fysische geografie, filosofie, ook theologie/catechisatie wordt gegeven ’s nachts van hun bed worden gelicht, worden ontvoerd en opgesloten en tijdens de douchebeurten bloot gesteld aan lieden die op onvrijwillige basis barebacken terwijl de kwaliteitsschool wordt gesloten, ten gunste van kwalitatief laag, VMBO-achtig, ‘gratis’ staatsonderwijs op atheïstische grondslag.
Wel is het een uniek extreem anti-vrijheid standpunt te noemen. Geen enkele sociaal-democratische of sociaal-liberale partij in het parlement wil zo ver gaan religieus onderwijs geheel en al te verbieden. Alleen communisten zullen bereid zijn zo ver te gaan. Dat communisten ook atheisten zijn die religie uit het openbare leven willen bannen is niet toevallig. Politieke atheisten en communisten zijn, als het ware, natuurlijke bondgenoten. Wie de staat, het ego en de materie wil verafgoden is er alles aan gelegen tegen metafysica, tegen religie, tegen eigendom en tegen (vrijwillige) solidariteit te strijden.
Op de website is ook een partijprogramma te vinden dat een voorlopig programma is, ‘meer bedoeld als springplank voor een discussie dan een definitief programma’. Dit voorlopige programma heeft een aantal economische overwegingen. Sommige van deze overwegingen zijn sympathiek te noemen. Zo wil de ASP de bureaucratie (door haar heel progressief gespeld als ‘burokratie’) sterk verminderen en de staatsomroep afschaffen.Winkels mogen 24 uur per dag, zeven dagen per week, open zijn. De enige domper op deze vreugd is dat Geen zondagssluiting: alle bedrijven, dus ook alle winkels mogen (dus niet: moeten) 24 uur per dag open gemarkeerd staat in het rood, wat volgens de mensen van de ASP betekent dat het gaat om een kwestie die de overheid geld oplevert. Met de verruiming van de winkeltijden worden er dus twee vliegen in één klap geslagen. Men kan hierdoor grevo’s jennen én via de hogere opbrengst van belastingen de staatskas spekken.
Misdadigers moeten hun slachtoffers schadeloos stellen. Heel goed. Er komt geen JSF. Cannabis wordt legaal. Subsidies waarvan de functie onduidelijk is worden afgeschaft. Maar hier staat helaas iets heel slechts tegenover. Zo wil de ASP gratis openbaar vervoer. Gratis, dus op kosten van de belastingbetaler. En gratis onderwijs. Gratis, dus op kosten van de belastingbetaler. En uitkeringen voor kleine zelfstandigen. Het is een soort kruising tussen communisme, klein-burgerlijk pseudo-liberalisme en groen links achtig sociaal-liberalisme.
Ook willen deze atheïsten een religie-belasting invoeren. Zeg maar een soort atheïstische variant van de djizya, de belasting die dhimmies aan de islamitische overheersers moeten betalen.De ASP wil aanhangers van een religie tot paria’s degraderen. Tweederangs burgers waarop geparasiteerd mag worden middels extra belastingheffing, terwijl de aanhangers van een religie het recht wordt onthouden een school op religieuze grondslag op te richten. Verder wil de ASP dat er meer atheïstische hoogleraren komen en ook een ‘officiële Atheïstische Bibliotheek’. Atheïsme als staatslevensbeschouwing. Atheïsten als een geprivilegieerd herrenvolk. Een pseudo-elite die vooral op kosten van de niet-atheistische belastingbetaler zaken als atheistisch onderwijs en atheistische bibliotheken er op na wil houden.
Bijzonder ondoordacht is dat de ASP voor ‘vrijere abortus’ is. Dit lijkt, niet ongebruikelijk bij atheisten, een soort van antagonistische profielvorming te zijn. Religieus rechts is tegen abortus, dus is de ASP voor abortus. Een ‘vrijere abortus’. Wat zou men daar onder verstaan. In de 36ste week van de zwangerschap een gezonde pre-baby de schedel in slaan omdat zo’n geboorte als een lastig ongemak wordt ervaren?
Abortus is moord! Een wrede, onnodige en op geen enkele manier te rechtvaardigen schending van het eigendomsrecht van het ongeboren menselijke individu. Het zijn dit soort voorstellen waardoor het duidelijk wordt met een levensgevaarlijke partij van doen te hebben. Zonder duidelijke ethische grondslag. Atheïsme zonder natuurrecht heeft de neiging al gauw tot moreel nihilisme en tot positief rechtelijke willekeur te vervallen.
Bijzonder misleidend is de visie op buitenlandse aangelegenheden.
Israëlisch-Palestijnse kwestie: neutraal blijven. In de grond is het geen Israëlisch-Palestijns conflict, maar een Joods-Islamitisch conflict. Dus geen partij kiezen. Het is net als bij de Ierse kwestie: De sfeer is verziekt door religie aan beide zijden. Net als bij de Ierse kwestie kun je hopen op een stuk secularisatie aan beide kanten. Want dat zou vrede kunnen brengen in combinatie met ook een staat voor de Palestijnen.
Er is uiteraard niets mis met het neutraal blijven in deze kwestie. Maar van de Israëlisch-Palestijnse kwestie en de Noord-Ierse kwestie begrijpen de mensen van de ASP erg weinig. In de Ierse kwestie is religie niet zo van belang. Waar het om gaat is dat een deel van de Noord-Ieren aansluiting wil bij de Ierse republiek en een ander deel van de Noord-Ieren wil onderdeel blijven van het Verenigd Koninkrijk. Het gaat niet om een religieus gefundeerd conflict. Het geweld is niet ontstaan door verschillen tussen religieuze opvattingen, noch door het feit dat de een katholiek is en de ander protestant, maar door verschillen in politieke opvattingen en belangen. Secularisatie bij de Noord-Ieren zou de politieke kwestie, die aan het conflict ten grondslag liggen, derhalve niet oplossen.
De overheid dient min of meer dezelfde houding aan te nemen tegenover religie als tegen roken: Niet verbieden, want het is de individuele verantwoordelijkheid van de burger,….maar wel zo veel mogelijk ontmoedigen en zo veel mogelijk op de gevaren ervan wijzen
Programmapunt zeven is in tegenspraak met programmapunt drie Nergens in de openbare ruimte mag welke godsdienst dan ook geafficheerd worden. Tenzij de ASP van plan is om, in navolging van de staat New York, het roken in de openbare ruimte te verbieden. Hoewel…min of meer.
Een overheid die een actief ontmoedigingsbeleid voert om de levensbeschouwingen die de overheid onwelvallig zijn tegen te gaan is een tirannieke overheid. Ik wijs een paternalistische overheid die wijst op de vermeende gevaren van mijn religie, mijn levensbeschouwing, geheel en al af. Geweld gebruiken tegen dienaren van de overheid die non-agressieve evangeliserende mensen, mensen die in de openbare ruimte hun godsdienst afficheren, tegen hun wil oppakken om af te voeren acht ik – net als elke andere vorm van defensief geweld – geoorloofd.
Religieuze bijeenkomsten verbieden voor minderjarigen
Programmapunt no. 6 van de ASP komt neer op geweld tegen 17-jarigen die hun numineuze ervaringen willen delen. Mensen van zeventien jaar en elf maanden die het willen hebben over het ontologische bewijs van Gödel, vrije wil en de metafysica als grondslag in het Westerse denken, het gevoel ooit heel te zijn geweest en ooit heel te worden (een symbolische heelheid), en om die reden samen gekomen zijn maar op het moment dat zij dieper beschouwend op de zaken in gaan met geweld van elkaar worden gescheiden, ontvoerd worden door een paar gewapende politie-agenten, als het aan de ASP ligt, en tegen hun wil op een bewaakte plaats vastgehouden, ingesloten, tussen de dieven, verkrachters, katholieke ex-schooldirecteuren en moordenaars.
Punt 6 zet aan tot agressief geweld tegen bijvoorbeeld vredelievende, intelligente, jongeren die samen komen om te bidden en om het te hebben over wederbinding en symboliek als spiegel van de ervaring te bespreken en andere zaken die hun intolerante, bekrompen, atheïstische ouders ten strengste verboden en geridiculiseerd hebben.
Als een politieke partij iets verbiedt dan komt overtreding van het verbod neer op de uitoefening van geweld door de overheid. Geweld tegen ‘daders’ van slachtofferloze ‘misdrijven’.
De ASP is een uiterst onverdraagzame atheïstische-en laïcistische groepering die via staatsgeweld, repressie, onderdrukking, dwang en parasitisme de gehele samenleving haar eigen nihilistische denkbeelden wil opleggen. Een zetel voor de ASP in de Tweede Kamer zou een grote stap richting totale onvrijheid betekenen. Er is mij, als vrijheidlievend mens, er veel aan gelegen er op te blijven wijzen welke dwingelanden deze atheïsten zijn.
(Wordt vervolgd)
Oscar
November 2010
Website van de ASP: http://www.atheistischseculierepartij.nl/
Mijn eerdere artikel over de ASP: https://www.vrijspreker.nl/wp/2010/03/de-asp-op-de-libertarische-toetssteen/
Op het plaatje. Boven, van links naar rechts: Friedrich Nietzsche, Sigmund Freud en Karl Marx. Onder, van links naar rechts: Frans van Dongen, Sam Harris en Richard Dawkins.
Karl Marx was geen atheist, maar een satanist. Ik heb er voor gekozen zijn hoofd niet te overplakken met een atheistisch kopstuk, omdat Marx wél het atheisme heeft bevorderd en heeft willen bevorderen.
@Oscar [29]:
‘Enkel met het recht om van agressief geweld verschoond te blijven.’
Dit is ook zo wat, he. Eigenlijk slaat het helemaal nergens op. Dat recht kun je wel hebben in de zin dat mensen met elkaar kunnen afspreken dat je elkaar niet zomaar op de bakkes mag slaan, maar als er iemand komt die jou op je bakkes slaat, dan doet ie dat. Dan kun je wel hard naar de anderen rennen en roepen: ‘Hij heeft me op de bakkes geslagen’, en dan kunnen ze hem straffen, maar die klap heb je dan al gehad.
Die afspraak is niet meer dan dat. Het zegt niet dat je nooit meer een klap zal krijgen. Het zegt ook niet dat anderen er voor 100 % voor KUNNEN zorgen dat jij nooit meer een klap op je bakkes krijgt. Het zegt al helemaal niet dat anderen verplicht zijn er voor te zorgen dat jij het recht hebt om verschoond te blijven van agressief geweld.
In zoverre zitten we allemaal in hetzelfde schuitje. Agressief geweld bestaat. Je kunt regels maken wat je wilt. Je roeit daarmee agressief geweld niet uit.
Liberty 5-3000 [32] reageerde op deze reactie.
pcrs [40] reageerde op deze reactie.
@maha [31]:
Nooit aan gedacht dat agressief geweld misschien bestaat omdat er deze regels zijn?
Ik weet niet precies welke regels je bedoelt, maar dat maakt denk ik ook niet uit. Als ik naar de natuur of naar wat primitievere samenlevingen kijk, zie ik dat geweld er altijd was. Dus waarom het nu opeens door een paar regels zou komen, lijkt mij niet erg aannemelijk.
Gisteren zag ik bv Louis Theraux in Lagos, Nigeria. Nou, je wilt niet weten hoe gewelddadig het daar aan toe gaat. En dat is dus een staat met een zwakke infrastructuur. Dat risico loop je dus als je de overheid af gaat breken. Zie in zo’n samenleving maar eens overeind te houden dat je ‘het recht hebt om verschoond te blijven van agressief geweld’.
Oscar [35] reageerde op deze reactie.
@maha [30]:
“Natuurrecht. Wat is dat? Het ‘recht’ van de sterkste? Het ‘recht’ van de leeuw om de gazelle op te vreten?”
Nee, met natuurrecht bedoel ik lex naturalis. Het vanzelfsprekende recht niet bestolen, mishandeld en gedood te worden. Het recht dat in alle tijden en onder alle omstandigheden geldigheid heeft. Ook als overheden, en anderen, dit recht niet aan mensen toekennen.
“En wat bedoel je met: positief recht?””
Positief recht dat is recht voor de een ten koste van (natuur)recht van de ander.
@maha [33]:
“Dat risico loop je dus als je de overheid af gaat breken.”
Rechteloosheid in Nigeria heeft eerder te maken met de aanwezigheid van overheden, die corrupt zijn tot op het bot en wanneer het hen uitkomt het geweld aanwakkeren, dan met het afbreken daarvan.
Agressief geweld bestrijdt men niet met agressief geweld, maar met defensief geweld. Er is dus een rechtsorde nodig die niet op agressief geweld en een monopolie op het uitoefenen van agressief geweld gebaseerd is, maar een die adequaat defensief geweld weet toe te passen.
maha [63] reageerde op deze reactie.
[quote]Wat is volgens u erger? Ouders dwingen hun kinderen naar school te laten gaan of kinderen niet beletten voor hun geld te werken.[/quote]
Het kinderwetje van Houten, zo is mij verteld, heeft getracht een einde te maken aan kinderarbeid. Niet de vorm waar jij het over hebt, vrijwillig centjes verdienen, maar verplicht de fabriek in en het geld inleveren bij de ouders. Een vorm van slavernij dus.
Kinderen mogen van mij best bijbaantjes aannemen, krantenwijk, supermarkt honden uitlaten of wat dan ook, maar de overheid moet er op toezien dat het niet te gek wordt. Dat in het belang van het kind zelf. En dat dat betekent dat kinderen soms niet mogen werken, so be it.
Onderwijs heeft de potentie om zeer indoctrinerend te zijn met de grootst mogelijke onzin. Als je dat vrijgeeft dan kun je er gif op innemen dat dat ook gebeurt. Dus laat de staat er maar voor zorgen dat er op school alleen feitelijkheden onderwezen worden.
Wat die feitelijkheden precies zijn, daar komen we met zijn allen wel uit. Althans, dat hoop ik dan maar.
Oscar [46] reageerde op deze reactie.
Het recht op bezit is ook zoiets.
Natuurlijk moet niet alles zomaar afgepakt kunnen worden maar als dat betekent dat sommigen alles kunnen inpikken (eerst komt, eerst maalt) zodat er niks meer over blijft voor de rest dan lijkt me dat geen gezellige samenleving.
pcrs [42] reageerde op deze reactie.
Recht is in de eerste plaats een menselijk bedenksel. Er is in de natuur geen recht om niet bestolen, mishandeld en gedood te worden. Als er één ‘recht’ met voeten getreden wordt, is het dat zogenaamde recht. Beesten vreten elkaar aan de lopende band op, en stelen elkaars voedsel. Ik zie in de natuur ook geen rechten. Ik zie mechanismen. En een mechanisme is dat ieder schepsel ertoe neigt zich uit te breiden.
Op mensen toegepast, kun je zeggen dat mensen ertoe neigen zichzelf uit te breiden. Dat kan door nageslacht. Maar ook met ideeën. Mensen proberen elkaar te overtuigen van hun gelijk. Als mijn ideeën ingang vinden bij andere mensen, vergroot ik mijn machtspositie, en loop ik minder gevaar uitgeroeid te worden.
Jij hebt het over lex naturalis. Voor zover ik dat lees op wiki, is dat het verschijnsel dat men gelooft dat er in ieder mens een stukje objectieve kennis bestaat van goed en kwaad. Hoewel ik altijd wantrouwend ben met de term objectief, omdat mensen van zichzelf graag zeggen dat ze objectief zijn om daarmee hun geloofwaardigheid te vergroten, vind ik het wel mooi omschreven door de toevoeging van ‘een stukje’. Oke. Een stukje objectieve kennis. Een deel van de waarheid. Er zit dus ergens nog een ander stukje. Dat van de andere partij. De hele waarheid omvat dus beide partijen.
Ik kan me voorstellen dat die lex naturalis kan helpen om de samenleving veiliger te maken. Maar dan moet je wel beseffen dat er ook een ‘ander stukje’ bestaat. En zolang die Libertariërs hier zich vooral om hun eigen stukje bekommeren, zie ik er niet veel heil in. Want er wordt me daar gestrooid met etiketten.
‘atheïstisch,seculiere,laïcistische,psychopathische,extreem-links anti-religieus anti-eigendom,extreem anti-vrijheid,atheisten en communisten,kruising tussen communisme, klein-burgerlijk pseudo-liberalisme en groen links achtig sociaal-liberalisme’
Mijn hemel, waar heb je het over? Dat is toch niet leesbaar! Wat een paniek. Wat een onrust. Waar is de vijand? We moeten……! we moeten er wat aan doen! Wat doen! We moeten! Doen!
@Jorden [27]:
Dat je dit zegt, is al bewijs dat de indoctrinatie gelukt is.
De beste bescherming tegen kinderarbeid is goed onderwijs, geen gewapend monopolie dat kinderen verplicht alleen met hun zaken te doen. Als er dwang is, weet je al gelijk dat het geen goed produkt is. Je zou dit ogenblikkelijk beseffen als je de AH binnenloopt en iemand trekt een pistool en zegt: “jij moet deze kiwis kopen voor 10 euro”
Als het in jouw voordeel was, was de dwang niet nodig. Hetzelfde geldt voor onderwijs. “Jij moet je kind op mijn school laten onderwijzen voor X euro”. Als het zo goed was voor je kind en hij bood het beste onderwijs aan voor die prijs, was die dwang niet nodig.
De conclusie kan alleen maar zijn:”dit onderwijs is niet het beste voor je kind en dient een ander doel”
Het doel is om mensen te laten geloven in het verzinsel van hun natie.
Je religie wordt voornamelijk bepaald door je toevallige lokatie van je geboorte, je nationaliteit ook. Beiden zijn menselijke verzinsels, die geen basis in de werkelijkheid hebben en bedoeld zijn voor uitbuiting van belastingvee. Beiden lopen onvermijdelijk uit in bloedvergieten. Hun geindoctrineerde aanhangers zijn 150% zeker van de juistheid van hun natie/religie, omdat ze de pijn van de conclusie dat het indoctrinatie was, niet aankunnen. De gedachte dat als ze ergens anders geboren waren, ze met een ander vlaggetje hadden gezwaaid, voor een andere president hadden gewerkt en tot een andere god hadden gebeden, is te pijnlijk. Dan moeten ze ervaren dat ze als kind zijn voorgelogen door ouders waarvan ze dachten dat die het beste met ze voor hadden en waar ze van afhankelijk waren voor hun overleven.
maha [64] reageerde op deze reactie.
@maha [31]: Je zou kunnen beginnnen met goedgekeurd aggressief geweld af te keuren. Dus een organisatie die zijn produkten en diensten onder dreiging van geweld oplegt, zou je kunnen afkeuren.
Dat betekent dat je de overheid net zo slecht noemt als iemand die je op je bakkes slaat. Probeer je bij de volgende verkiezing eens te realiseren dat als je voor een bepaalde posisiteve wet bent (een wet die zegt dat iemand iets moet doen voor iemand anders en dat hij bij weigering op zijn bakkes geslagen dient te worden), dat je dan eigenlijk een fysiek dreigement als goed steunt. Vraag je eens af waarom dat waarschijnlijk niet zou doen als de bedreigde vlak voor je neus stond. Waarom alleen via dat anonieme politieke apparaat?
maha [41] reageerde op deze reactie.
@pcrs [40]:
Kun je iets duidelijker zijn? Welke organisatie legt mij onder dreiging van geweld produkten en diensten op?
@Jorden [37]: je kunt niet tegen het recht op bezit zijn, zonder je mond en je vingers en je computer te gebruiken om dit door te geven. Daarmee heb je het bezit van je lichaam al bevestigd. Daaruit volgt dat je ook volledig eigendom bent van de arbeid die je met je lichaam doet. Je arbeid is niet het eigendom (ook niet gedeeltelijk) van een haagse politicus. Hij heeft geen recht om een gedeelte van jour werkzame leven uit te geven (afgedwongen). Omdat hij mens is en jij ook, zal het logischerwijs volgen, dat als hij wel een gedeelte van jouw leven uit zou mogen geven, jij direct ook een gedeelte van zijn leven mag uitgeven. Maar 2 mensen kunnen elkaar niet tegelijkertijd goedgekeurd dwingen. Er is geen uitkomst in de realiteit mogelijk, die beiden dat recht geeft.
maha [43] reageerde op deze reactie.
@pcrs [42]:
Dit is dus rationaliteit die nergens toe leidt.
‘Ik doe’ is niet gelijk aan ‘ik heb’
JanC71 [48] reageerde op deze reactie.
Een samenleving bestaat uit geven en nemen. Rechten en plichten. Een politicus kan dus heel goed een gedeelte van jouw werkzame leven uitgeven. Dat doen ze ook. En dat heet belasting.
@Jorden [36]:
“Dus laat de staat er maar voor zorgen dat er op school alleen feitelijkheden onderwezen worden.
Wat die feitelijkheden precies zijn, daar komen we met zijn allen wel uit.”
Feitelijkheden als dat discriminatie heel erg slecht is, dat het klimaat veranderd door menselijk toedoen en dat als we geen gloeilampen meer gebruiken de poolkappen niet zullen smelten?
Waarom dat collectivistische? Als het onderwijs de potentie heeft zeer indoctrinerend te zijn dan is een monopolie op het recht te indoctrineren wel het laatste dat we met z’n allen zouden moeten willen. Juist daarom ben ik voor decentralisatie en daarom voor volledige vrijheid van onderwijs. Zodat er scholen kunnen blijven bestaan die zich kunnen ontrekken aan de door de staat opgelegde ‘feitelijkheden’.
Het probleem met het staatsonderwijs is dat je niet kunt overstappen naar de concurrent als je het onderwijs van te lage kwaliteit vind. Vrijheid van onderwijs zou inhouden dat scholen die goed presteren en goed onderwijs aanbieden niet genivelleerd worden door de staat en hun opbouwende werking voor mens en samenleving kunnen blijven doen. Vrijheid van onderwijs zou inhouden dat scholen die slecht presteren failliet kunnen gaan, terwijl zij nu kunstmatig overeind worden gehouden.
maha [66] reageerde op deze reactie.
@30
Wb positief recht, deze knul legt het helder en duidelijk uit in 2:34: http://www.youtube.com/watch?v=4BODvhIKDN8
@pcrs
Ik zit heel erg op jouw lijn, maar ik blijf moeite hebben met eigendomsrecht als fundamenteel bindend principe. Als je ER als uitgangspunt neemt, dan is er geen speld tussen te krijgen, en dan is de regering een immoreel instituut dat mensen afperst. Maar hoe kom je aan eigendomsrecht? Ik ken het libertarisme principe dat je als mens eigenaar bent van jezelf en de vruchten van je arbeid, en daar is iets voor te zeggen, maar dat zou betekenen meteen al betekenen dat een invalide geen enkel recht op eigendom buiten kan hebben zichzelf. Eventueel kan hij misschien wel leraar of schrijver worden, maar toch niet zonder een opleiding die hij niet kan afdwingen.
Nog twee voorbeelden
– Als we even helemaal terug gaan naar het begin, wat moet er dan gebeuren als twee mensen op hetzelfde moment een huis willen gaan bouwen op hetzelfde stuk land?
– Je strandt op een eiland met een aantal mensen en er is een mooie appelboom. Van wie is/wordt die appelboom? Of, wie mag appels plukken? Mag iedereen appels plukken? Wat als de boom in 1e instantie door 1 persoon wordt ontdekt en hij plukt alle appels, heeft hij dan het recht die appels te verkopen aan de rest? Misschien nog sterker en ook misschien dom, maar mag hij deze waardevolle boom ook event. omhakken en het als brandhout verkopen?
Ik vind dit toch allemaal vrij lastig. En zonder 100% duidelijkheid omtrent de basis is van ER, blijft er toch altijd ruimte voor het idee: ‘Als we dit nu eens met z’n allen beslissen? (= democratie)’. Waarmee eigendomsrecht dus nooit absoluut is, maar wordt toebedeeld door de ‘samenleving’. Volgens mij kijken socialisten, die niet per definitie tegen ER zijn, er graag op die manier tegenaan.
Peter de Jong [51] reageerde op deze reactie.
Peter de Jong [52] reageerde op deze reactie.
@maha [44]:
Uitleggen hoe het werkt is nog geen bewijs dat het moreel juist is dat het zo werkt.
Feit is dat belasting geen vrijwillige bijdrage is. Het wordt geïnd onder bedreiging van geweld (is afpersing).
De vraag is of dit gerechtvaardigd is of niet, d.w.z. of je in prinicipe recht hebt op het volledige resultaat van jouw arbeid, of dat een deel automatisch toebehoord aan ‘de samenleving’.
@Peter de Jong [2]: Beter langharig dan kortzichtig.
Oscar [50] reageerde op deze reactie.
@dave b. [49]:
Kortzichtigheid zou ik die langharige niet verwijten. Hij wist volgens mij heel goed dat zijn werkzaamheden ook op lange termijn destructieve gevolgen zouden hebben.
@JanC71 [47]: “hoe kom je aan eigendomsrecht?”
Dat is een product als ieder ander. Er zal altijd grote behoefte zijn aan rechtszekerheid. Niemand wordt graag beroofd, verkracht, vermoord of opgelicht. Mensen hebben er geld voor over daarvan gevrijwaard te blijven. In een vrije markt komen er dan altijd aanbieders.
http://www.libertarianfaq.org/index.php?title=Law
Je vraag is nu: is die rechtszekerheid voor iedereen beschikbaar? Ook voor de armen, zieken, ouden en invaliden? In principe is dat de algemene vraag of de vrije markt iedereen in zijn basisbehoeften kan voorzien. Dus kan de vrije markt iedereen eten en drinken geven, kleding, een woning, en rechtszekerheid?
Mijn tegenvraag is dan: waarom niet? 90% van de wereldbevolking heeft een mobieltje en dit aantal mensen neemt nog steeds toe. Ook gaan steeds meer mensen gekleed en gevoed van hun huis naar hun werk. We zitten allang niet meer in een tochtige grot op een houtje te bijten. Dat lijkt mij bewijs genoeg dat de vrije markt werkt.
http://video.google.nl/videoplay?docid=5633239795464137680
Dat is ook logisch. In een vrije samenleving heeft ieder mens een zekere waarde voor anderen. Ieder mens kan iets beter of goedkoper dan wat een ander kan. Het is dan economisch om dat werk aan die persoon uit te besteden. Ook al ben je oud of invalide, je kan altijd nog iets (denk aan prof. Stephen Hawking die vanaf de nek verlamd is en die wereldwijd lezingen geeft en populaire boeken over astronomie schrijft). Dat is de essentie van een vrije markt: een optimale afstemming van mogelijkheden en behoeften.
JanC71 [53] reageerde op deze reactie.
@JanC71 [47]:
“wat moet er dan gebeuren als twee mensen op hetzelfde moment een huis willen gaan bouwen op hetzelfde stuk land?”
In de praktijk is een eigendomsclaim nooit exact op hetzelfde moment. Zou dit echter toch het geval zijn dan ontstaat een gedeeld eigenaarschap. Beide claimanten zijn dan samen eigenaar van het stuk grond. Alles wat zij er daarna mee doen moeten zij dan in onderling overleg en met wederzijds goedvinden doen. Dat is meestal lastig. Gebruikelijk is dan dat de een de ander uitkoopt en zo het volledige eigendom verwerft.
“Je strandt op een eiland met een aantal mensen en er is een mooie appelboom. Van wie is/wordt die appelboom? Of, wie mag appels plukken? Mag iedereen appels plukken? Wat als de boom in 1e instantie door 1 persoon wordt ontdekt en hij plukt alle appels, heeft hij dan het recht die appels te verkopen aan de rest? Misschien nog sterker en ook misschien dom, maar mag hij deze waardevolle boom ook event. omhakken en het als brandhout verkopen?”
Dit is een zgn. lifeboat scenario, naar een vrij ronddobberende reddingssloep waar een groot aantal drenkelingen naar toe zwemmen. De sloep is te klein om iedereen te huisvesten, dan zinkt hij en komt iedereen om. Daarom is essentieel wie uitmaakt wie er aan boord mag komen en wie niet, teneinde toch nog enkele mensen te kunnen redden. Het blijkt dat zonder eigendomsrechten iedereen sterft. Alleen als er een eigenaar is, die mag bepalen wie overleeft en wie verdrinkt, dan blijven er nog mensen in leven. Daarom zijn eigendomsrechten van fundamenteel belang.
Wat je vragen betreft: degene die het eerste het stuk grond met de appelboom claimt is eigenaar van die grond en van de boom. Hij is dan de enige die mag bepalen wat er met die boom gebeurt. Hij mag die appels helemaal zelf houden of verkopen aan de anderen, en hij mag van de boom ook brandhout maken. In de praktijk zal zo iemand altijd rekening houden met de andere mensen. Hij is daar immers van afhankelijk voor andere zaken dan appels.
Socialisme, waarbij het collectief eigenaar is en mensen dus het recht hebben elkaars eigendommen te gebruiken, kan niet werken, omdat er geen eerlijke verrekening plaatsvindt. Socialisme op basis van produceren naar vermogen en nemen naar behoefte komt er altijd op neer, dat er mensen zijn die meer nemen dan ze produceren. Dat leidt er onherroepelijk toe dat de samenleving verarmt en uiteindelijk volkomen ten onder gaat (zoals je in het voormalige Oostblok ook kon zien). Daarnaast is het parasiteren op andere mensen, wat het socialisme voorstaat, volstrekt immoreel.
http://www.vrijspreker.nl/wp/wp-content/media/2010/03/Socialism-Illustrated.jpg
===
“Remember that wanting to keep your own money isn’t greed. And spending other people’s money isn’t compassion.”
~ Young Americans for Liberty (2010)
http://www.youtube.com/watch?v=ofx-Qjp3cjs
JanC71 [54] reageerde op deze reactie.
JanC71 [55] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [51]:
Ik ben nog maar weinig mensen tegengekomen die niet de waarde inzien van eigendomsrecht en een soort van vrije markt, ook een socialist niet. Zij zijn echter voor een deels gereguleerde vrije markt en een relatief eigendomsrecht (dat wat overblijft nadat je je ‘plicht’ t.o.v. de samenleving hebt voldaan).
Inderdaad, niemand wordt graag bestolen, maar een socialist zal zeggen dat belasting geen diefstal is, omdat je geen absoluut eigendomsrecht kan claimen op hetgeen je produceert. Hetgeen jij produceert heb je namelijk deels te danken aan ‘de samenleving’, dus wordt er ook weer een deel teruggeclaimd via belastingheffing. Wat je bezit is slechts datgene wat je wordt gegund door de samenleving. Ik zeg niet dat ik het hier mee eens ben, maar het is denk ik wel goed om het er een keer over te hebben.
Kijk, persoonlijk ben ik overtuigd van de kracht van de vrije markt en de waarde van eigendomsrecht, maar als we dit niet kunnen bewijzen, dan blijft het slechts een pleidooi (waarover je overeenstemming moet zien te vinden, wat de deur opent voor democratie).
Peter de Jong [56] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [52]:
Ik speel even advocaat van de socialist (pun intended):
“In de praktijk is een eigendomsclaim nooit exact op hetzelfde moment. Zou dit echter toch het geval zijn dan ontstaat een gedeeld eigenaarschap. Beide claimanten zijn dan samen eigenaar van het stuk grond.”
Dan zou Nederland voor een deel ons gezamenlijke eigendom kunnen zijn, met een regering als instituut die zaken regelt in het publieke domein.
“Alleen als er een eigenaar is die mag bepalen wie overleeft en wie verdrinkt dan blijven er nog mensen in leven. Daarom zijn eigendomsrechten van fundamenteel belang.”
In plaats van de 1e persoon die bij de boot komt eigenaar te maken, kun je ook zeggen dat die boot op dat moment het iegendom is van iedereen, en dat je samen beslist wie er allemaal mee mag (meeste stemmen gelden).
“Wat je vragen betreft: degene die het eerste het stuk grond met de appelboom claimt is eigenaar van die grond en van de boom.”
Waarom claimt hij dan niet meteen het hele eiland? Waar is de grens van wat je zomaar kunt claimen? Ik denk niet dat dit eerlijk is, laat staan dat het werkt. Anarcho-kapitalisten hanteren volgens mij het principe dat iets pas van jou wordt zodra je je arbeid ermee hebt vermengt. Dus als je van een tak een hengel hebt gemaakt, dan pas wordt dat jouw hengel/tak.
Planting a flag and calling dibbs is geen goed principe. Dat is nu juist wat de overheid doet. Zie ook: http://www.youtube.com/watch?v=rns9mDrvYG4
“Socialisme, waarbij het collectief eigenaar is en mensen dus het recht hebben elkaars eigendommen te gebruiken, kan niet werken, omdat er geen eerlijke verrekening plaatsvindt. Socialisme op basis van produceren naar vermogen en nemen naar behoefte komt er altijd op neer, dat er mensen zijn die meer nemen dan ze produceren. Dat leidt er onherroepelijk toe dat de samenleving verarmt en uiteindelijk volkomen ten onder gaat (zoals je in het voormalige Oostblok ook kon zien).”
Niet als je samen een vorm van toezicht instelt die e.e.a. regelt (bestuur). Jij zult tegenwerpen dat de geschiedenis leert dat dit in de praktijk niet werkt, en dat is op zich een redelijk goed argument, maar het blijft consequentialisme. Het is geen fundamenteel argument tegen collectivisme.
Peter de Jong [57] reageerde op deze reactie.
@Peter de Jong [52]:
“Daarnaast is het parasiteren op andere mensen, wat het socialisme voorstaat, volstrekt immoreel.”
Misschien in de praktijk, maar niet als je eigendomsrecht niet fundamenteel kunt bewijzen. Als het produkt van je arbeid niet voor de volle 100% van jou is, dan kan verdedigd worden dat je een deel ervan moet afstaan aan de samenleving (moet laten besteden door volksvertegenwoordigers).
M.a.w.: een bewijs leveren voor eigendomsrecht is nogal cruciaal in mijn ogen.
@JanC71 [53]: “Hetgeen jij produceert heb je namelijk deels te danken aan ‘de samenleving’”
Dat is een misvatting. Als iemand volledig eigenaar is van zijn lichaam en geest is alles wat hij daarmee doet ook zijn volledige eigendom.
Ga maar na. Als je werk doet voor een ander dan spreek je daarover een prijs af. De andere partij vindt je arbeid blijkbaar die waarde hebben en jij ook. Als je je werk volgens afspraak hebt verricht en je bent daarna zoals overeengekomen uitbetaald dan heeft geen van de betrokken partijen nog een vordering op de ander. Als je zo alles wat je bezit en wat je gebruikt voor je levensonderhoud hebt verkregen heeft er dus niemand nog een vordering op je.
Alleen mensen die méér nemen dan ze produceren (socialisten) hebben een schuld aan de samenleving.
JanC71 [58] reageerde op deze reactie.
@JanC71 [54]:
“Dan zou Nederland voor een deel ons gezamenlijke eigendom kunnen zijn”
Waarom? In de praktijk zijn er nooit meerdere personen die hetzelfde stuk grond claimen. Je kan nl niet een piketpaaltje slaan en dan zeggen: alle land van hier tot aan de horizon is nu van mij. Je moet rond je hele grondstuk die piketpaaltjes slaan, zodat iedereen weet dat die grond niet meer vrij is.
“In plaats van de 1e persoon die bij de boot komt eigenaar te maken, kun je ook zeggen dat die boot op dat moment het eigendom is van iedereen, en dat je samen beslist wie er allemaal mee mag (meeste stemmen gelden).”
En hoe stel je je dat voor? Als er 100 drenkelingen in het water liggen blijven zij daar rustig liggen tot ze in onderling overleg hebben besloten welke 20 er in de boot mogen en welke 80 er gaan verdrinken? Denk je niet dat iedereen in de eerste plaats op zichzelf stemt en vervolgens op de familie en vrienden?
“Waarom claimt hij dan niet meteen het hele eiland? Waar is de grens van wat je zomaar kunt claimen?”
De grens van wat je kan claimen wordt bepaald door de omvang van het grondstuk dat je kan (laten) afbakenen en (laten) beschermen. Zie boven.
“Anarcho-kapitalisten hanteren volgens mij het principe dat iets pas van jou wordt zodra je je arbeid ermee hebt vermengt.”
Dit is het links anarchistische idee dat een natuurlijke hulpbron pas van jou is als je er nuttig gebruik van maakt. Iemand kan dan nooit meer bezitten dan hij kan gebruiken. Dus heb je twee huizen, dan kan je er maar in 1 tegelijk wonen en mogen andere mensen je leegstaande huis kraken. Dit is uiteraard volslagen kolder en een grove schending van het eigendomsrecht.
“Niet als je samen een vorm van toezicht instelt die e.e.a. regelt (bestuur)”
Dat bestuur dient dezelfde eigendomsrechten te eerbiedigen. Doet het dit niet (zoals in een democratie) dan exploiteert de parasitaire meerderheid een productieve minderheid. Dat is niet alleen functioneel verkeerd (verpaupering van iedereen) maar ook principieel. Niemand heeft recht op de inspanningen van een andere mens als die mens dat niet uitdrukkelijk met je is overeengekomen. Anders is de economische relatie tussen mensen zuivere slavernij.
===
“Whenever I hear anyone arguing for slavery, I feel a strong impulse to see it tried on him personally.”
~ Abraham Lincoln
@Peter de Jong [56]:
“Dat is een misvatting. Als iemand volledig eigenaar is van zijn lichaam en geest is alles wat hij daarmee doet ook zijn volledige eigendom.”
De vraag is wat hem het recht geeft om ook maar iets te doen. Wat geeft hem het recht om (eventueel als eerste) zijn arbeid te mengen met grondstoffen? Die zaken liggen misschien voor het oprapen (takken, stenen, etc.), maar zoals ik al aangaf ben je niet alleen, er zijn meer mensen die wellicht dezelfde spullen willen gebruiken. En waarom is ‘wie het eerst komt, het eerst maalt’ eigenlijk een eerlijk principe?
Nogmaals dat eilend: Je komt aan, je loopt met de groep over het eiland, jij ziet de enige appelboom. Is het dan echt voldoende om te zeggen: “Die is van mij!” ??
Ik vrees toch dat je dan problemen gaat krijgen.
“Waarom? In de praktijk zijn er nooit meerdere personen die hetzelfde stuk grond claimen. Je kan nl niet een piketpaaltje slaan en dan zeggen: alle land van hier tot aan de horizon is nu van mij. Je moet rond je hele grondstuk die piketpaaltjes slaan, zodat iedereen weet dat die grond niet meer vrij is.”
Je kunt wel degelijk met meerdere mensen bij hetzelfde stuk grond aankomen, en dan roepen dat de lap grond vanaf jouw positie tot 5 km in de omtrek van jou is. Het gaat er per slot van rekening om dat mensen weten dat het niet meer vrij is (jouw woorden). Vervolgens kun je op je gemak piketpaaltjes gaan slaan. Als onbekenden je bij dat werkje komen lastigvallen kun je altijd de rest erbij halen om te getuigen dat je inderdaad dit stuk land geclaimd hebt.
“En hoe stel je je dat voor? Als er 100 drenkelingen in het water liggen blijven zij daar rustig liggen tot ze in onderling overleg hebben besloten welke 20 er in de boot mogen en welke 80 er gaan verdrinken?”
Denk je dat mensen zullen gehoorzamen als de eerste die zichzelf tot eigenaar uitroept zegt dat jij niet mee mag?
“Denk je niet dat iedereen in de eerste plaats op zichzelf stemt en vervolgens op de familie en vrienden?”
Tuurlijk, maar so what? Mensen met weinig familie hebben dan pech gehad , net zoals mensen die niet door de eigenaar worden gekozen pech hebben. Bedenk dat welk systeem je ook hanteert, er altijd evenveel mensen ‘pech zullen hebben’ in deze situatie.
“Dit is het links anarchistische idee dat een natuurlijke hulpbron pas van jou is als je er nuttig gebruik van maakt. “
Nee hoor. Anarcho-kapitalisten gaan ook uit van eigendomsrecht, alleen hebben ze een ander idee over hoe je het verkrijgt. Na arbeid is het van jou.
“Iemand kan dan nooit meer bezitten dan hij kan gebruiken. Dus heb je twee huizen, dan kan je er maar in 1 tegelijk wonen en mogen andere mensen je leegstaande huis kraken. Dit is uiteraard volslagen kolder en een grove schending van het eigendomsrecht.”
Nee, want als jij de producent bent van beide huizen, dan zijn ze gewoon allebei van jou. Je hoeft niet zelf in allebei te wonen.
“Dat bestuur dient dezelfde eigendomsrechten te eerbiedigen. Doet het dit niet (zoals in een democratie) dan exploiteert de parasitaire meerderheid een productieve minderheid. Dat is niet alleen functioneel verkeerd (verpaupering van iedereen) maar ook principieel. Niemand heeft recht op de inspanningen van een andere mens als die mens dat niet uitdrukkelijk met je is overeengekomen. Anders is de economische relatie tussen mensen zuivere slavernij.”
Niet als alles aanvankelijk van iedereen is. Dat is het cruciale punt.
Wat is de default positie als het gaat om eigendom? De socialist stelt dat iedereen een bepaalde claim heeft op alles wat er is. Democratie is als het ware dan een manier om uit deze impasse te geraken, omdat het nu eenmaal ondoenlijk is om altijd aan iedereen te moten vragen of je ergens gebruik van mag maken.
Peter de Jong [59] reageerde op deze reactie.
@JanC71 [58]:
“De vraag is wat hem het recht geeft om ook maar iets te doen. Wat geeft hem het recht om (eventueel als eerste) zijn arbeid te mengen met grondstoffen? Die zaken liggen misschien voor het oprapen (takken, stenen, etc.), maar zoals ik al aangaf ben je niet alleen, er zijn meer mensen die wellicht dezelfde spullen willen gebruiken. En waarom is ‘wie het eerst komt, het eerst maalt’ eigenlijk een eerlijk principe?”
De meeste mensen gebruiken grondstoffen waar ze normaal voor hebben betaald. Er is dan geen schuld tov anderen.
Als je die grondstoffen als oorspronkelijk eigendom van de hele mensheid wil zien (zoals linkse anarchisten doen) dan kan je nooit eigenaar van wat dan ook worden. Heb je een stuk landbouwgrond gehomestead dan is dat eigenlijk van iedereen. Zaai je daar tarwe in dan is het brood dat je van de graanoogst maakt ook niet van jou. Het bestaat immers uit stoffen die uit de gemeenschappelijke grond komen. Daar heb je niet voor betaald.
Het enige dat jij er aan hebt toegevoegd is jou arbeid. Maar die is ook niet van jou, aangezien de stoffen waaruit je lichaam bestaat en waarmee je die arbeid hebt geleverd niet van jou zijn maar van iedereen. Een degelijke samenleving is volledig zonder eigendomsrecht. Iedereen is dan de slaaf van iedereen. Bij collectief eigendom kan niemand ergens duidelijke aanspraken op maken (zaken die je nodig hebt zijn immers niet van jou en ook niet van andere individuen) en niemand heeft dan nog enige overlevingskans.
Homesteading op basis van individuele eigendomsrechten voorkomt dergelijke problemen.
“Denk je dat mensen zullen gehoorzamen als de eerste die zichzelf tot eigenaar uitroept zegt dat jij niet mee mag?”
Het punt is de legitimiteit. De praktische uitwerking volgt dan vanzelf (zie: http://www.libertarianfaq.org/index.php?title=Law ). Als je met 100 drenkelingen bij meerderheid moet besluiten wie er in de reddingssloep mag, worden waarschijnlijk alleen de 20 mensen met de meeste familie/vrienden/etc gekozen. Het is een systeem gebaseerd op nepotisme en vriendjespolitiek (zie ons huidige politieke gelobby en de uitbuiting en andere ellende die dit corporatistische politieke stelsel veroorzaakt). Het is een systeem gebaseerd op ongelijke kansen en op oneerlijke kansen. Niet je prestatie telt, maar je afkomst c.q. wie je kent en hoe goed je in de groep ligt.
Maak je echter de eerste die de sloep in bezit neemt eigenaar dan is dat gewoonlijk degene die van die 100 mensen het beste kan zwemmen (100 million sperm and you where the fastest? 😉 dan wel slimmer is dan de rest. Zo iemand heeft meer kans te overleven dan anderen. Ook een collectief dat prestaties meer waardeert dan afkomst heeft grotere overlevingskansen.
“De meeste mensen gebruiken grondstoffen waar ze normaal voor hebben betaald. Er is dan geen schuld tov anderen.”
Jawel, want je kunt pas ergens mee betalen als je al iets hebt. We hebben het over het allereerste begin. Op basis waarvan je kun zeggen dat iets je eigendom is en wat houdt eigendomsrecht precies in. Jij ziet volgens mij maar 2 mogelijkheden: eigendomsrecht of geen eigendomsrecht. Ik vraag me af of er niet zoiets kan bestaan als relatief of conditioneel eigendomsrecht.
“Als je die grondstoffen als oorspronkelijk eigendom van de hele mensheid wil zien (zoals linkse anarchisten doen) dan kan je nooit eigenaar van wat dan ook worden.”
Misschien, maar we kunnen elkaar wel ‘vruchtgebruik’ geven, of elkaar iets laten bezitten ’tot op zekere hoogte’.
“Heb je een stuk landbouwgrond gehomestead dan is dat eigenlijk van iedereen. Zaai je daar tarwe in dan is het brood dat je van de graanoogst maakt ook niet van jou. Het bestaat immers uit stoffen die uit de gemeenschappelijke grond komen. Daar heb je niet voor betaald.”
Maar je kunt wel dat stuk grond gezamelijk in beheer hebben, waarbij jou arbeid (het zaaien) een bepaalde waarde heeft (een deel van het uitiendelijke brood).
“Het enige dat jij er aan hebt toegevoegd is jou arbeid. Maar die is ook niet van jou, aangezien de stoffen waaruit je lichaam bestaat en waarmee je die arbeid hebt geleverd niet van jou zijn maar van iedereen.”
Dat weet ik niet. Ik denk dat socialisten geen moeite hebben met ‘selfownership’. Maar wel met het automatisch mogen mengen van jouw arbeid met grondstoffen. Ik denk dat hij zal zeggen dat daar (bijv. democratische) toestemming voor nodig is.
“Een degelijke samenleving is volledig zonder eigendomsrecht. Iedereen is dan de slaaf van iedereen. Bij collectief eigendom kan niemand ergens duidelijke aanspraken op maken (zaken die je nodig hebt zijn immers niet van jou en ook niet van andere individuen) en niemand heeft dan nog enige overlevingskans.”
Precies, en dan moet je dus wel tot een (misschien arbitrair) verdelings-/beslissingssysteem komen (lees: democratie).
“Homesteading op basis van individuele eigendomsrechten voorkomt dergelijke problemen.”
Ik neem aan dat je bedoelt: individuele eigendomsrechten op basis van homesteading.
En democratische besluitvorming kan theoretisch toch ook best werken?
Kijk, als het criterium is dat er niemand omkomt van de honger, dan is schenden van eigendomsrecht als je niets hebt en honger hebt, een verstandige keus.
“Het punt is de legitimiteit.”
Maar ik vind
– ‘deze boot is van ons allemaal’
niet direct minder legitiem dan
– ‘dit is mijn boot, want ik zag ‘m het eerst’
“Niet je prestatie telt, maar je afkomst c.q. wie je kent en hoe goed je in de groep ligt.”
Is het dan een prestatie om in deze situatie uit te roepen ‘Dit is mijn boot!’ ?
“Maak je echter de eerste die de sloep in bezit neemt eigenaar dan is dat gewoonlijk degene die van die 100 mensen het beste kan zwemmen”
Is het niet een even grote prestatie (misschien zelfs een grotere) als iemand met 1 been als laatste toch nog de boot aantikt? En misschien was hij wel de eerste die de boot zag.
“Ook een collectief dat prestaties meer waardeert dan afkomst heeft grotere overlevingskansen.”
Ja, maar dat opent de weg naar ‘het recht van de sterkste’, en ik weet niet of ik daar nu zo blij van word. Het lijkt me sowieso nou niet bepaald een hoogstaand moreel principe.
En begrijp me niet verkeerd, ik ben zeker van mening dat arbeid moet tellen, en het lijkt me geen probleem als er (zelfs grote) verschillen zijn tussen mensen qua welvaart, maar het blijft toch lastig om te stellen dat een zwakzinnige die in de goot ligt, geen enkel recht heeft op hulp (waarbij is niet wil beweren dat niemand naar deze persoon om zal kijken).
Peter de Jong [62] reageerde op deze reactie.
Comments are closed.