Reiny stuurde ons, emotioneel ontdaan, een lang artikel waarin hij ons wees op de laatste ontwikkelingen in pensioenland. KRO Reporter bracht het balletje onlangs aan het rollen: bedrijven en overheden hebben eind jaren ’80 tot halverwege de jaren ’90 tot grote woede van de Algemene Rekenkamer massaal de pensioenkassen geplunderd. Dit alles met medeweten van De Nederlandse Bank. Bewijsmateriaal in de vorm van diverse links was toegevoegd, inclusief een keurig overzicht van 32 kamervragen die beantwoord zullen moeten worden door minister Kamp van Sociale Zaken. Wat is er gebeurd?

Hoe werken pensioenfondsen?
Pensioenfondsen zijn als onafhankelijke rechtspersonen, veelal als stichtingen, opgericht. Dit om de pensioenen te garanderen als de premiebetalende werkgever failliet zou gaan. Aan de ene kant komt er bij zo’n fonds middels ingelegde premies geld binnen, aan de andere kant gaat er geld uit, richting de pensioengerechtigden.

Het bestuur van zo’n stichting dient er natuurlijk in de eerste plaats voor te zorgen dat de het blijvend kan voldoen aan de pensioenaanspraken van haar leden. Zij zal de ingelegde premies dus moeten laten renderen, waarbij zij minimaal het inflatiespook dient te verslaan. Pensioenfondsen zijn daarom geneigd een deel van het vermogen te beleggen in aandelen. Ten tijde van “het schandaal” was zo’n 40% van het totale vermogen van de pensioenfondsen belegd in aandelen.

Hoge rendementen
Het waren gouden jaren. Vaak werden rendementen van meer dan 10% geboekt, terwijl de inflatie met 2% “laag” was. De dekkingsgraden vlogen omhoog (de dekkingsgraad is de mate waarin een pensioenfonds aan haar toekomstige verplichtingen kan voldoen). In sommige gevallen tot meer dan 300%. De tijdgeest was verder dat de overheid ook toen al met tekorten kampte. Er werd opgeroepen tot loonmatiging. Iets dat toenmalig gepensioneerden aan den lijve ondervonden. De pensioenfondsen werkten met afgeleide prijsindexen. Daarbij werden zorgkosten en lokale lasten buiten de prijsstijgingen gehouden. Gepensioneerden werden ondanks de mega-winsten dus nog net gecompenseerd voor de inflatie, maar meer ook niet. Ze konden klagen wat ze wilden, maar hadden geen stem: er zaten zelden tot nooit gepensioneerden in het bestuur van een pensioenfonds.

Cashback
Boze tongen beweren nu dat de overheid met belastingmaatregelen dreigde tegen de dik gevulde pensioenpotten, maar het doet eigenlijk niet eens ter zake of dit waar is of niet.

In het bestuur van de pensioenfondsen zaten namelijk wel de werkgevers (bedrijven, cq overheden). Zij keken met (toen nog) florijntekens in de ogen naar de enorme rendementen. Het moment kwam dat zowel bedrijven als overheden (uit hoofde van hun functie als bestuurslid) hun vraagtekens zetten bij de in te leggen premies. Je begrijpt dat de post “te betalen pensioenpremies”er bij een werkgever natuurlijk behoorlijk in hakt. En als je dan ziet dat de rendementen en de dekkingsgraden ieder bevattingsvermogen te boven gaan, dan kun je dus vragen om een premievakantie. Welnu: dat gebeurde. Zo heeft de overheid tien jaar lang geen enkele duit in het zakje gedaan bij het ABP. Een verkapte korting van 33 miljard. Soms ging het nog een stapje verder: bij bedrijven als Ballast Nedam en Philips werd “het teveel” uit de pensioenpotten zelfs terug gestort naar de werkgevers. Die daarmee hun winstcijfers op poetsten. Weer andere bedrijven (zoals de NS) betaalden nog snel gratis dure VUT-regelingen af, vlak voor het bedrijf “geprivatiseerd” zou worden. Staat ook mooi in de boeken.

De werknemers hadden niets in de gaten: zij verkeerden in de veronderstelling dat de werkgever het allemaal keurig had geregeld. En ieder jaar werd braaf het pensioenstaatje in de map “Belangrijke papieren” opgeborgen. Niemand, behalve de Algemene Rekenkamer, had door wat voor gruwelijks er gaande was. Maar naar hen werd niet geluisterd.

Tijden veranderen
Dat de tijden zijn veranderd, moge duidelijk zijn. De bankencrisis heeft er voor gezorgd dat de dekkingsgraden van veel pensioenfondsen met één klap gehalveerd werden. En alsof de neus bloedt, komt De Nederlandse Bank (altijd weer die DNB) nu wel met allerlei eisen om de te lage dekkingsgraden zo snel mogelijk aan te vullen. De rest van deze treurige soap lees je bijna wekelijks in de kranten.

Conclusie
Hoog tijd om het pensioenstelsel te hervormen. Door de oudedagsvoorziening te individualiseren en de integriteit van de opgebouwde vermogens constitutioneel te beschermen kunnen werkgevers (inclusief de overheden) nimmer schade toebrengen aan het pensioen.

Zie ook: Pensioen, AOW… De redding nabij [LINK]

Ingezonden door Ron Arends

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR

14 REACTIES

  1. Laat mij maar zelf voor mijn pensioen zorgen. Ik heb breuk op breuk gestapeld. Niet omdat ik dat wilde, maar omdat de arbeidsmarkt nogal roerig was en nog steeds is. Ons stelsel is hopeloos verouderd en moet op de schop. Het stelsel gaat nog steeds uit van de gedachte dat je een baan voor de eeuwigheid hebt. En dat is al lang niet meer zo. (Baanzekerheid is weg. Werknemer bestaat niet meer, maar is ondernemer geworden en zou derhalve beter betaald moeten worden.) Daar waar geld bewaard wordt in grote hoeveelheden, wordt er gesjoemeld. Ook zijn grote sommen in een pot gevoelig voor inflatie.

  2. Is dit niet gewoon een stap voor stap actie om de pensioenfondsen te nationaliseren en al het pensioengeld in de staatskas (of bodemloze put) te laten stromen?

    Het meest opmerkelijke is dat er geen gepensioneerden in die besturen zaten. Wilden deze er niet in plaatsnemen, of is men er opzettelijk buiten gehouden en tegen gewerkt?

  3. Het “Chileense” pensioensysteem is persoonlijk en de inleg blijft persoonlijk eigendom. Ook bij verandering van baan kan het opgebouwde pensioen gewoon meegenomen worden, ook al is men ouder dan 40 of 50 jaar. Dit is al jaren het grootste probleem bij werklozen in die leeftijdsgroepen, omdat de werkgever dan veel te veel geld moet ophoesten voor een pensioen(verzekering)en dus alleen jongeren aanneemt.

    Maar ja, dan wordt de AOW opgeheven en dat was nou net zo’n heerlijke graaipot voor iedere regering, want het was GEEN fonds, maar gewoon in de algemene middelen opgenomen en opgebruikt natuurlijk, want uitbetalen, dat zien we later wel.
    Nu zitten wij ermee.
    Armin [8] reageerde op deze reactie.

  4. Hoe werkt de uitbetaling van deze pot?

    Ik ga nu eerder stoppen met werken dan dat eerst de bedoeling was [65] ben nu 61.
    Heeft mijn werkgever de gemeente nu ook extra betaald voor die 4 jaar dat ik er eerder uitga?

    Wie kan mij dit fenomeen duidelijk uitleggen?

    Armin [9] reageerde op deze reactie.

  5. Ruud Lubbers hield er ‘corporatistische’ ideeen op na waar het kapitaal betreft. Hij vond waarschijnlijk dat alle kapitaal in principle aan de staat is. Staatskas en pensioenfondsen zijn in die optiek communicerende vaten. Uiteindelijk komt het allemaal in een bak terecht, die de staat dan weer ‘eerlijk’ herverdeelt. Hij had er geen probleem mee, bij tijd en wijle een greep te doen in de pensioenen (voor ons eigen bestwil natuurlijk).

    GB [6] reageerde op deze reactie.

  6. @Cassandra Troy [5]:

    Lubbers en andere politici vinden sowieso dat alle eigendomsrechten waarvoor de werkende burger krom heeft gelegen aan de staat toebehoren. De staat die ongeacht hoeveel er binnenkomt altijd geld te kort komt.
    Niks nieuws onder de zon dus.

    De “bestuurders” van de pensioenfondsen (bv Nijpels) zitten gewoon met politici en werkgevers in het corporatistenclubje.

    En de vakbonden natuurlijk!
    Jammer dat in het artikel de rol van de vakbonden niet belicht wordt. Deze beroving had nooit kunnen gebeuren als de vakbonden er werkelijk voor de arbeiders waren geweest.
    De arbeider waarvoor ze zo’n 100 jaar geleden zijn opgericht en waar ze hun oorspronkelijke bestaansrecht aan verdienen.
    Ze zullen het in die tijd wel te druk hebben gehad met de promotie van de PvdA, de multiculturele heilstaat, kernenergie nee bedankt demo’s en zure regen.
    De vakbond is een net zo’n grote verradersclub voor de arbeider dan de PvdA.

    Wim Kok en Lodewijk de Waal bij de uitbuiters van ING met de poten op tafel……wanneer wordt de gemiddelde arbeider eens wakker?

  7. Eén correctie/aanvulling: De werknemers hadden niets in de gaten: zij verkeerden in de veronderstelling dat de werkgever het allemaal keurig had geregeld

    Welnee, de vakbonden en ook gewone brugers stonden erbij en juichden het toe. Namelijk niet alelen de werkgevers kregen kortingen of zelfs geld terug. Ook de werknemers kregen kortingen. Bij veel pensioenfondsen hoefde men zelfs geen premie te betalen. Werknemers stonden te juichen bij al dit nieuws.

    Neem Philips, waar de werkgever inderdaad geld terugkreeg. Echter de werknemers betaalden een premie van 0%. De werkgevers betaalde namelijk alle premie. En eerlijk is eerlijk, in dat geval is het zo gek nog niet om ’teveel betaalde’ premie terug te krijgen. (Overigens is het Philips pensioenfonds als een van de extreem weinigen zonder enige problemen door de crisis gekomen. Om nog maar eens aan te geven dat het wat genuanceerder ligt.)

    Het idee dat de werkgevers (bij ABP dus de staat, maar de staat heeft zich niet anders gedragen dan andere werkgevers) dus een greep gedaan hebben in de kas is te kortzichtig.

    Wij allemaal hebben onszelf voor de gek gehouden dat rendement, het werkelijke sparen vervangt.

    Pensioenkortinegn of niet indexeren zijn dus eigenlijk het enige juiste middel. Er is niet genoeg gespaard voor de ‘gegarandeerde’ bedragen. Kunnen we boos over zijn, maar het is niet anders. Dus moeten de rechten terug naar wat er wél ingelegd is.

  8. @Henk H. Jelgerhuis Swildens [3]: Plus dat je zelf verantwoordelijk wordt voor rendement.

    Die keerzijde moet je ook erkennen. Het “Chileense” model is niet veel anders dan de Amerikaanse 401(k) systemen. De gemiddelde pensioenbelegger zag zijn pensioen in 1 jaar met 20% afnemen in het crisisjaar. Dat is in het “Chileense” model uiteraard niet anders.

    Idem betreft leeftijd. Wordt je heel oud, is je bedrag per jaar minder. Anders dan in het NL stelsel waar je tot je dood een gegarandeerd bedrag krijgt.

    Let wel, ik zou een voorstander zijn van beschikbare premie stelsels, maar er zijn ook argumenten tegen zo’n stelsel. Argumenten die je ook moet benoemen.

  9. @Klaas Hattem [4]: Er is een bedrag gespaard van X. Men neemt een gemiddelde levensverwachting van Y. Je krijgt dan (los van wat indexatie/inflatie correctie) X/Y per jaar. Ga je eerder met pensioen krijg je dus significant minder per jaar.

    Zo werkt pre-pensioen normaal.

  10. lubbers was een perfecte bilderbergslaaf hij voerde alles gewetenloos uit.

  12. Wat zijn we toch eigenlijk besodemieterd door de bedrijven en roverheid. En nog laten we ons gewillig rectaal nemen door huidige bankenstelsel en huidige politiek. Ben ik nu de enigste die de neiging heeft tot stenen gooien of komt dat omdat ik babyboomer ben.
    Ontwaakt, verworpenen der aarde !

    Armin [13] reageerde op deze reactie.

  13. @shit happens [12]: J ebent niet de enige, maar je moet niet vergeten dat jij de laatset 30 jaar te weinig premie betaald hebt voor je pensioenrechten….

    Ook de werknemers en gepensioneerden hebben met veel plezier meegedaan aan het collectief elkaar voor de gek houden.

    De pensioenrechten zoals ze op papier gegeven waren, waren niet haalbaar met de inleg zoals die betaald is.

Comments are closed.