Het overheidsschoolsysteem onder de loep (1/2)

Het Nederlandse schoolsysteem is de afgelopen jaren snel veranderd. De leraren zijn over het algemeen wat zachtaardiger, en de lesboeken wat kleuriger geworden. De verhalen die ik van mijn opa heb gehoord over dag in dag uit een blok ijzer vijlen op de ambachtsschool zijn ook al lang verleden tijd. Als we deze lijn doortrekken ziet de toekomst voor de volgende generaties er goed uit. Toch? Is er nu eigenlijk wel zo veel veranderd in de kern van het systeem over de afgelopen jaren? Ja, de verpakking is inderdaad anders, maar toch zijn er nog steeds dezelfde fundamentele problemen die er toen ook waren.

Het vacuüm tussen theorie en praktijk
Een probleem dat bijna iedereen herkent is dat wat je op school leert volledig los staat van de praktijk. Iedereen merkt dit op andere gebieden vanwege verschillende interesses, maar ik zal een paar voorbeelden noemen. Leren lezen wordt meestal gedaan door te oefenen met geïsoleerde woordjes, zinnen en alinea’s. Dit is een hele andere situatie dan een goed boek lezen, door de krant heen scannen of de handleiding van een ingewikkeld apparaat ontcijferen, zoals we in de praktijk doen. Een ander voorbeeld is rekenen, waar geïsoleerde sommen of formules heel wat anders zijn dan het doorrekenen van een huishoudbudget, dan wel het berekenen of de verkoop van een product winstgevend zal zijn. Rekenen en lezen/ schrijven zijn tenminste nog nuttige vaardigheden, maar als we kijken naar vakken als aardrijkskunde, Frans of andere vaardigheden wordt duidelijk waarom de meeste mensen schatten dat ze ongeveer 70% van wat ze ooit op school hebben geleerd vergeten zijn. Men vond het niet interessant of relevant, en dus zijn deze dingen snel vergeten. Een veelgehoorde klacht ten gevolge van dit probleem is, dat kinderen die net klaar zijn met hun opleiding (of dat nu als timmerman of programmeur is) geen praktijkervaring hebben, en dus alleen kunnen worden ingezet als ‘hulpje’. Dit probleem is zeer gemakkelijk op te lossen door theorie en praktijk aan elkaar te koppelen, en zo het gezegde “al doende leert men” weer in praktijk te brengen.

Verstoorde sociale ontwikkeling
Een ander, meer verborgen en vooral verrassend probleem is, dat de jaren die op school doorgebracht worden de sociale ontwikkeling van een kind niet helpen maar er juist schade aan toebrengen. Het gegeven dat een kind dagelijks veel contact heeft met veel andere kinderen, wordt beschouwd als positief. Dat is het ook. Toch is de algehele situatie op school een zeer gebrekkige en feitelijk vervormde weerspiegeling van de praktijk. Zo brengt een kind op de basisschool ongeveer 8 jaar door met een groep leeftijdsgenoten die hij niet zelf uitgekozen heeft en die nauwelijks verandert. In het echte leven stel je zelf je vriendenkring samen, zul je – afhankelijk van je bezigheden – telkens weer kennismaken met nieuwe mensen en heb je met mensen van verschillende leeftijden te maken. Met name de interactie met andere leeftijdsgroepen is belangrijk voor een kind, zodat het kan leren van ouderen, en vooral: kan leren om kennis door te geven aan anderen, ook buiten de eigen leeftijdgroep. Dat laatste is een natuurlijk proces. Relaties uitdiepen is op school niet mogelijk, vanwege gebrek aan vrije tijd en de isolatie van de echte wereld waarin je samen dingen kunt ondernemen. Relaties blijven bij kinderen dus meestal oppervlakkig en die sociale vergroeiing c.q. misvorming heelt pas op late leeftijd, of als het tegenzit helemaal nooit. Dit heeft er ook voor gezorgd dat fenomenen als Hyves en Facebook zo populair konden worden en de begrippen ‘vriend’ en ‘kennis’ (of ‘kameraad’ in de communistische landen) steeds verder naar elkaar toe blijven groeien. Dit probleem is moeilijk om tegen te gaan vanwege de schade die al aangebracht is, maar kan bestreden worden door samen met de kinderen bewust leven te gaan zoeken buiten de verschillende van elkaar gescheiden sociale netwerken van vandaag.

Passief leerproces
Het laatste probleem dat ik in dit artikel wil behandelen, is dat het in het leerproces op school niet hoofdzakelijk gaat om het leren van bepaalde vaardigheden, maar om het kweken van een bepaalde houding. Deze houding bestaat voor een groot deel uit passiviteit. Vanaf de kleuterschool leert men een kind aan om netjes te gaan zitten en te wachten op instructies van de leerkrachten. Dan, na ongeveer een uur een bepaalde taak te hebben gedaan, verwacht men dat de aandacht abrupt wordt afgebroken, en vervolgens volledig gevestigd op de volgende taak die de leerkracht geeft. Wanneer een kind een bepaalde interesse of talent heeft en dit zelf wil doorontwikkelen, is hier meestal geen tijd voor omdat er een schema is dat afgedraaid moet worden. Hiermee wordt de ontwikkeling van het individu feitelijk verstoord of zelfs geblokkeerd. Een groot deel van de schooltijd moet het kind informatie van de leerkrachten opnemen. De houding die men hierdoor creëert is niet alleen passief, maar ook nog eens zeer naïef. De informatie die door de leerkracht gepresenteerd wordt, wordt namelijk ook nog eens niet gefilterd. Het aanleren van een kritische houding, maakt geen deel uit van het leerproces. Een kind staat er daardoor niet bij stil dat niet alles dat hem verteld wordt, ook per se juist hoeft te zijn – daarnaast gedragen veel leerkrachten zichzelf ook of dat ze onfeilbaar zijn. (Dit is een goede voorbereiding op de media, waar de meeste mensen er ook niet bij stil staan dat de informatie, die daar gepresenteerd wordt wel eens onjuist zou kunnen zijn, maar dat is weer een ander onderwerp.) Men absorbeert de aangeboden informatie gedachten- en kritiekloos. Vanuit dit oogpunt is het niet raar, dat mensen naar mate de tijd vordert steeds minder uitvoeren en alleen doen wat nodig is om hun genoegens te bevredigen, of wat met een bepaalde dwang opgelegd wordt.

Leren lezen
Dan nu een klein voorbeeld vanuit mijn persoonlijke ervaringen. Toen ik ongeveer een jaar of vijf was, vond ik lezen best interessant. Hoe mensen hele woorden uit een rij van tekentjes haalde was best vreemd, maar niet vreemd genoeg om er uitleg over te vragen. Ik had de ‘namen’ van de letter (Bee, Ha, Pee) al wel ergens opgepakt maar kon nog niet het verband leggen met de echte uitspraak. Tot ik de truc in groep 3 doorkreeg. Bij medeklinkers spreek je meestal alleen de eerste klank uit van de naam van de letter (dus b van bee) en klinkers hebben meestal een aantal manieren waarop ze uitgesproken kunnen worden. Dit was mijn (nog beperkte) begrip van het geheim van lezen. Met deze kennis kon ik direct aan de slag, en meteen ondertiteling en andere leren / gaan teksten lezen. Toch ben ik nog twee jaar lang verveeld met het oefenen van de verschillende klanken van iedere letter door middel van geïsoleerde woordjes, terwijl een goed boek of wat ‘gevorderde’ informatie zoals zinsontleding mij veel meer hadden geholpen. Door situaties als deze ben ik (en waarschijnlijk ook vele anderen) nogal afgeremd in mijn leerproces, waarin ik veel meer voor mij relevante dingen had kunnen leren. Deze tijdverspilling gecombineerd met de aangeleerde passieve houding (en korte aandachtspanne) die op school aangeleerd wordt, zorgt er volgens mij voor dat veel talent verloren gaat. Zie de voetnoten [1] voor goede voorbeelden van wat er kan gebeuren als een talent vanaf jongs af aan wél goed onderhouden wordt. Dit soort situaties zouden veel minder zeldzaam moeten zijn.

Leven buiten het schoolsysteem
Toen ik dertien was, zijn we als gezin naar een voormalig oostblok land verhuisd. Ik heb toen tijdens de zomervakantie door middel van een goed boek rustig kunnen kennismaken met de taal, waar ik maar 20 woordjes van sprak toen ik hier aankwam. We hebben overlegd met wat mensen, en besloten dat het vanwege de taal beter was om verder te gaan op de basisschool (die hier doorloopt tot 15 jaar) i.p.v het gymnasium. Er waren namelijk al eerder buitenlandse kinderen geweest die het op het gymnasium niet bij konden houden. Dus, toen de zomervakantie afgelopen was werd ik op de basisschool neergezet tussen andere kinderen die hoogstens vijf woorden Engels spraken. Hier heb ik de taal verder kunnen leren en binnen 3 maanden kon ik mezelf duidelijk maken in een taal met 3 geslachten en 7 naamvallen. Maar hoewel ik de taal begreep, zag ik er heel erg tegenop om mijn best te doen door mijn woordenschat aan te vullen met woorden die ik in de praktijk nooit zou gaan gebruiken, maar wel nodig had om de lessen te volgen. Dit, gecombineerd met de communistische houding van de leerkrachten en andere factoren, zorgde ervoor dat ik in een soort depressie kwam en geen zin had om ook nog maar iets te leren. Toen mijn leerplicht (die hier ook tot 15 jaar duurt) afgelopen was, heb ik besloten verder te gaan studeren aan een Amerikaanse High School (waar ik na een jaar mee gestopt ben vanwege de kwaliteit en lesmethoden). Het plan was om later verder te gaan studeren aan de Open Universiteit. Met de vrijheid die ik toen van mijn ouders kreeg om mijn eigen leerweg te kiezen, kwam ook de motivatie om iets te gaan leren terug. Zo heb ik onder andere onder begeleiding van mijn vader het beroep van programmeur geleerd. Nu, inmiddels een paar jaar verder, heb ik een paar maanden terug les gegeven aan een universitair opgeleide programmeur (wat ik leuk vind en vaker wil gaan doen). Er is dus wel degelijk leven buiten het schoolsysteem!

Het schoolsysteem dat we bijna allemaal hebben meegemaakt, heeft dus zo zijn blijvende problemen. Het meest verontrustende aan dit verhaal vind ik de invloed op de opvoeding van kinderen. In plaats van te vechten tegen deze grove inbreuk op de rechten en verantwoordelijkheden als ouders, doen zij juist een stap terug; van opvoeder naar verzorger. Want, in plaats van alles te doen wat mogelijk is om een kind goed terecht te laten komen, laten ouders de opvoeding steeds meer over aan het schoolsysteem en de televisie, en hopen ze nog slechts dat het kind goed terecht komt.

Ouders: Het is tijd om wakker te worden en te vechten voor de vrijheid van jezelf en je (klein)kinderen!

Om de lengte van dit artikel in de perken te houden, heb ik veel informatie weggelaten. Bij gebleken interesse, kan ik één of meerdere vervolg artikelen schrijven over dit onderwerp.

[1] Link 1 Link 2
Deel 2 zal verschijnen op aanstaande zondag

Ingezonden door Vincent den Boer
 http://shishkabab.net/articles/schoolsysteem_onder_loep_1.html

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR

19 REACTIES

  1. kan alleen maar zuchten en zeggen dat dit zo herkenbaar is. als aanvulling wil ik zeggen dat het zijn tussen mensen waar je niet voor gekozen heb (basisschool etc) lekker doorloopt als je later een beroep gaat uitoefenen zit je weer verplicht met onbekende mensen om je heen die je niet hebt uitgekozen.

    ik ben nu 30 maar worstel nog altijd met de pijn punten die je opsomt, maar wat er tegen te doen ?
    ook voorzie ik dit traject voor mijn dochtertje van 3, die tegen deze problemen oploopt en zal gaan oplopen.

    wat is wijsheid ? is dit systeem te omzijlen ?

  2. Eerst moet je goed weten wat er aan de hand is (mogelijk helpt deel 2 van het artikel en event. volgende delen daarbij), daarna kun je kijken wat de alternatieven zijn en in hoeverre die haalbaar zijn.

  3. Dit klopt zo helemaal! Zelf ben ik 16 jaar en volg het VWO en ik merk dit allemaal dagelijks. Ik ben zelf erg geïnteresseerd in economie en besteed veel van mijn vrije tijd aan het surfen op mises.org, vrijspreker en meervrijheid. Zodoende heb ik mijzelf veel bijgeleerd, veel meer als ik op school ooit had kunnen wensen. Daarnaast verspil ik talloze uren op school, gezien het feit je ‘breed’ opgeleid wordt. Met alle respect, maar mijn algemene kennis vind ik voldoende en ik wil mij specialiseren (door te specialiseren krijg je een hogere arbeidsproductiviteit en daarmee juist meer kansen op de arbeidsmarkt), maar dit laat het systeem natuurlijk niet toe. Ook merk ik dagelijks hoeveel verkeerde informatie wij krijgen doorgegeven: bij AK leer ik dat CO 2 levensgevaarlijk is, bij geschiedenis leer ik dat de Grote Depressie veroorzaakt werd door het kapitalisme en dat het erger wordt doordat de overheid niet ingreep (en dat Roosevelt deze crisis oploste…) en bij economie krijg ik nu economische (erg versimpelde) keynesiaanse modellen die uit 1968 stammen. Ondertussen innoveert het onderwijs niet en gaat alles via een leraar die voor de klas staat en besef ik dat ik meer buiten school heb geleerd dan binnen school. Met mijn kennis zal ik waarschijnlijk de gemiddelde Nederlander toch zeker evenaren maar op deze leeftijd kan je gek genoeg alleen vakkenvullen, bedienen of krantjes rondbrengen, met alle respect voor deze beroepen maar het geeft aan dat er een gapend gat is tussen praktijk (die ik gewoon niet heb) en theorie… Het is precies zoals in het artikel beschreven staat.

    Een van mijn dromen is dan ook om later zelf een school te beginnen en het anders aan te pakken. Het onderwijs kan zoveel beter!

    fuqua [5] reageerde op deze reactie.
    Hub Jongen [6] reageerde op deze reactie.
    Doompie [9] reageerde op deze reactie.

  4. Waarom kan je maar 5 minuten je reactie editen? Ik wilde even de spel- en formuleerfouten uit mijn tekst halen en deze in alinea’s opdelen (omdat ik snel had getypt).

  5. @Bas [3]:

    ik benijd je, ik wou dat ik op jou leeftijd er was achter gekomen dat er veel niet klopt. tja aan de andere kant op die (mijn) leeftijd was het internet nog maar net in zijn kinderschoenen.

    hoe ben je eigenlijk al op jouwn leeftijd hier achter gekomen ?

    Bas [10] reageerde op deze reactie.

  7. sudbury school alleen nog in gent ? niks in de buurt van west brussel ?

  9. @Bas [3]:

    Ik zou zeggen informeer zoveel mogelijk van je mede studenten over je inzichten! Al die hoaxen worden verkocht als waarheid, of sterker nog dankzij het ‘prestatie/punten gedreven’ concept word je beboet als je niet invult wat volgens het boek waar is..

    Ikzelf ben in mijn schooltijd hier ook tegen aangelopen (was wel wat ouder als 16)maar telkens zo van: ja maar dat zit niet zo maar.. dat was dan goed voor een enkele reis de les uit..

    Verslagen schrijven, en als je invalshoek anders is dan die van de boeken, gegarandeerd een onvoldoende..

    Heb daarom het eenvoudige concept gehanteerd:
    Wat jullie hier verkondigen is onzin, maar als jullie het zo willen, ik hoef alleen een papiertje, domweg opschrijven wat ze willen horen, en je hebt een diploma. Zolang je voor jezelf het onafhankelijk denken probeert aan te houden, is het te doen en lach je om wat er in de boeken staat..

    Je wordt nu eenmaal in je verdere leven (Zeker de eerste XX jaar na school) beoordeeld op de papiertjes die je hebt..

    Kan je zeggen dat artikelen schrijven een zinvolle tijdsbesteding is, je doet elke keer weer een klein onderzoekje naar de ‘andere’ waarheid zeg maar..

  10. @fuqua [5]:

    Geen ieder mens is dom, volgens mij valt er uit ieder individu veel meer te halen dan er nu inzit. Hoe ik hier achter ben gekomen? Door het vinden van andere invalshoeken. Sinds ik klein ben heb ik al een fascinatie voor geld en beleggen gehad. Een aantal jaar geleden heb ik een boek van mijn opa gekregen (zelf een fanatiek belegger): beleggen voor dummies. Vanaf toen ben ik me er meer in gaan verdiepen. Eerst een beetje in de financiële markten en het nieuws daaromheen. Op een gegeven moment had ik een waslijst aan handige sites (ik bezoek ze nu niet meer zo vaak), via die sites ben ik op devrijeeconomie gekomen van Marcel: dat was de ommekeer in mijn denken.

    Marcel legt dingen erg begrijpelijk en logisch uit, iets waar je eigenlijk niet omheen kunt. Maar dit had ook een keerzijde: het riep veel meer vragen bij mij op. Daardoor ben ik opzoek gegaan naar meer informatie over het libertarische gedachtegoed en daardoor kwam ik op mises.org, vrijspreker en meervrijheid uit.

    @Hub
    Ik zal eens iets insturen binnenkort: hoewel ik juist veel heb geleerd van eerder gepubliceerde artikelen (vooral van MeerVrijheid). Bedankt voor de link trouwens, zal eens kijken!

    @Doompie
    Ik heb een vriendengroep waarin een discussie niet geschuwd wordt, maar ik ben vooral niet te opdringerig. Een van mijn vrienden is zelf ook erg geïnteresseerd naar de andere kant van het verhaal. Je kunt hem aardig libertarisch noemen gezien het feit dat hij mijn economische verklaringen/redeneringen logisch vind en daarbij gelooft hij (bijvoorbeeld) ook niet in het klimaatsprookje. Maar mensen het libertarische gedachtegoed proberen bij te brengen is vrijwel onmogelijk: zoals vaker gezegd loop je tegen een muur op.

    Hub Jongen [11] reageerde op deze reactie.

  11. @Bas [10]:
    ” Maar mensen het libertarische gedachtegoed proberen bij te brengen is vrijwel onmogelijk: zoals vaker gezegd loop je tegen een muur op.”

    Klopt Bas, maar dat ligt aan “ONS”.

    Bij het overbrengen van een boodschap is de Zender verantwoordelijk dat het goed overkomt. Niet de ontvanger!!

    Libertariers zouden dus de juiste manier moeten vinden of ontwikkelen!!!

  12. “Zo brengt een kind op de basisschool ongeveer 8 jaar door met een groep leeftijdsgenoten die hij niet zelf uitgekozen heeft en die nauwelijks verandert.”

    Een oud-studiegenoot noemde ons zijn de door het Ministerie van Onderwijs opgedrongen vrienden.

    “Ik ben zelf erg geïnteresseerd in economie en besteed veel van mijn vrije tijd aan het surfen op mises.org, vrijspreker en meervrijheid.”

    Ik sloeg laatst mijn economieboek nog eens open en bij “geldschepping” stond: “niet leren”. Ook kan ik me eens herinneren, dat in het hoofdstuk Differentiaalvergelijkingen de paragraaf “orthogonale trajectoriën” stond. Ik keek er naar uit, totdat de docent zei: “Die paragraaf zit niet in de eindexamenstof. De verzuchting, dat we veel hebben moeten leren, wat geen nut heeft en weinig, wat wel nut heeft, kan ik dus onderschrijven. Gelukkig heb ik ook veel buiten school geleerd.

    “ik benijd je, ik wou dat ik op jou leeftijd er was achter gekomen dat er veel niet klopt. tja aan de andere kant op die (mijn) leeftijd was het internet nog maar net in zijn kinderschoenen.”

    In mijn tijd was een docent, die het proefwerk op de computer maakte een computerfreak en mikpunt voor milde spot in de schoolkrant.

  13. @Bas

    Je komt over als een frisse en zoekende jongeman. Dat kan ik waarderen.

    Als ik je comments lees, lijkt het alsof je met een bepaald gedachtengoed (libertarisme en aanverwant) een soort van eindstation bereikt te hebben. Want er staat niet bij dat dit een tussenstand is.

    Hoewel er veel goeds over het libertarisme te zeggen valt, is het een deel van de puzzel. Het is niet een begrip of concept waarmee de oorzaak en oplossing van alles (of veel) gevonden is.

    Om die reden denk ik dat het goed is dat je verder zoekt en speurt, naar wat nu de werkelijke oorzaken zijn van bepaald gedrag en hoe een gedachtengoed als het libertarisme nu werkelijk past in een feitelijke eindoplossing.

    Ik schrijf je dit, omdat ik op tienerleeftijd dacht dat ik alles in de wereld wel goed begreep (schijnt vaker voor te komen). Op een jaar over 30 vond ik mezelf ook heel volwassen. En nu, half in de veertig, sta ik er versteld van wat ik de laatste jaren weer heb ontdekt en geleerd. Kijk ik vandaag terug naar dingen die ik in het verleden heb geproduceerd of geschreven, dan zie ik dat ik vaak brokjes informatie in handen had, stukjes van de puzzel, te vaak zonder juiste context. Waarmee gezegd is, dat je altijd moet beseffen, dat hoeveel je ook weet, hoe interessant en waar het allemaal ook is, je je moet realiseren dat het slechts een deel van het geheel is en je inkleuring van dit moment misschien wel goedbedoeld, maar…

    Ga dus lekker vol gas vooruit en ontdek. En hou tegelijk in de gaten wat ik je nu schreef 😉

    Veel plezier!

  14. Vraagje:

    In hoeverre bepaalt de overheid wat er op scholen gebeurt?

    Deelname schijnt verplicht te zijn voor iedereen tot 18 jaar, 1.000 lesuren per jaar minimaal.

    Nogal totalitair?

    Dezelfde staat die het onderwijs in een wurggreep heeft schijnt ook de mainstream media (MSM) in een wurggreep te hebben.

    Sterker: er schijnt een lobby actief te zijn die in alle westerse landen overheden, banken en media in haar greep heeft. Totalitair?

    Nico [16] reageerde op deze reactie.

  15. Als er mensen zijn die prive-scholen willen opstarten dan hoor ik het graag. Onder geen andere gesternte zie/zag ik mijn kwaliteiten tot zijn recht kunnen komen.
    Dus; laat maar horen want intelligentie van lerend vermogen = een keuze van de vrije wil. Die natuurlijke vrije wil dient eerst te zijn ontwikkeld !
    Dat is de hele truc om de intelligentie van het brein als communicatief apparaat optimaal te laten functioneren.
    Kwestie van logica 🙂

  16. @Nico de Geit [14]:
    In hoeverre bepaalt de overheid wat er op scholen gebeurt?

    Nou, men wil zelfs invloed uitoefenen op het curriculum ofwel lesprogramma. En Cito-toetsen + latere examens in het LBO en MBO zijn natuurlijk staatsexamens. Dan weet iedereen wat zo’n diploma waard is, toch?

    In die landen waar thuisonderwijs (nog) is toegestaan, worden meestal inhoudelijke eisen gesteld aan het lesprogramma, zodat aan ‘minimale kwaliteitseisen’ wordt voldaan. Ofwel, dat thuisonderwijs niet tever afwijkt van de reguliere scholen.

    Totalitair? Dat zeker. Een zgn. nachtwakersstaat zou beter zijn. Op dit moment behandelt de overheid haar burgers als eigendom. Het onzalige idee dat ouders niet de vrijheid hebben hun kinderen naar eigen inzicht te vormen en op te leiden, is absoluut totalitair en dictatoriaal.

    En als we niet meewerken? Dan zijn er altijd nog dwangmiddelen zoals boete’s en als uiterste ontzetting uit de ouderlijke macht (dat is waarom de adoptie wetgeving in de US is bedacht, geen idee of dat in de EU ook als dwangmiddel is ingevoerd).

    Off topic: Voor zover ik weet was het net na de 2e wereldoorlog in NL nog zo, dat de staat zich niet bemoeide met adoptie. Als er een kind zonder ouders zat, namen gezinnen zo’n kind gewoon op en zorgden ervoor. Niet lullen, maar doen. Weet iemand wanneer en waarom de overheidsbemoeienis in NL op dit terrein begon?

  18. @Vilseledd [17]: Het woord kind heeft ernstige schade berokkend om lerend vermogen van een authentiek mens nog serieus te kunnen nemen omdat het kind als een afhankelijk wezen werd gedefinieerd, randdebiel gekopieerd spectrum door de strot wordt gedouwd, zich aan verplicht gestelde tijden moet houden om ergens in zeer onnatuurlijke omgevingen te bivakkeren etc.
    Het begrip kind !
    Daar zit de essentie van alle ellende; het begint al met het lineair inplannen van de baby-fles voeding …..
    Denk nou eens na koekebakkers 🙂

    Nico [19] reageerde op deze reactie.

  19. @Yge Visser [18]: Haha … amen!

    Wat je zegt is dat de natuurlijke leerprocessen van een kind verstoord worden door iemand in een hoek te drukken. Nu is het gebruikelijk in veel culturen dat de jongeren van de ouderen leren, maar het is inderdaad zo dat een kind geen randdebiel is en zeker beter zou moeten krijgen dan het schoolsysteem wat we nu kennen!

Comments are closed.