“Nederlandse woorden wereldwijd”, de eerste poging om de expansiekracht van een  taal te beschrijven, is het   resultaat van de Sisyphusarbeid  gedurende acht  jaar
verricht door Dr. Nicoline van der Sijs en vijftig vrijwilligers.
In een 747  pagina’s tellend boek heeft één van Nederlands meest befaamde  taalkundigen  vastgelegd,  hoe 17.560  Nederlandse woorden  aan   138  talen zijn uitgeleend, hetgeen geleid heeft tot   46.310 nieuwe woorden in 138  talen , waarvan :6349 in het Scandinavisch ( Deens, Noors, Zweeds) 

5568  in  het Indonesisch

1950  in het Engels

230  in het Singalees

88 in het Balinees

Het meest  uitgeleende woord is baas ( uitgeleend aan   57 talen), gevolgd door gas, kraan, pomp  en  pot(je).

Dit is een boek, waarin men leest , verder leest en blijft lezen, om het steeds weer ter hand te nemen en nieuwe fascinerende ontdekkingen te doen.

Dat het Nederlandse  woord droog in het Frans doordrong als drogue  , later door het Engels overgenomen werd als  drug  om daarna  zijn weg te vinden over de hele wereld, was mij niet bekend.

Zo staan er vele duizenden afleidingen in dit boek, waarvan de inhoud tot stand gekomen is na een aantal mensenlevens onderzoek  naar afleiding, samenhang en geografische verspreidng.

Dit boek is  niet alleen  verplichte kost voor iedereen die in het onderwijs werkt, maar voor iedere Nederlander wie  zijn taal en cultuur  ter harte gaat.

Dr. Van der Sijs waarschuwt uitdrukkelijk tegen het te gemakkelijk aannemen van een verband tussen twee woorden op grond van ogenschijnlijke overeenkomsten. Zo  maakte zij mij er op attent, dat het Singalese woord reparamaadu  niet afgeleid is van het Nederlandse woord gereformeerd, maar van het Portugese woord  reformado.

Woorden die vermeld zijn,  zijn alleen afgedrukt na zeer serieus  onderzoek.

“Nederlandse  woorden wereldwijd” , verschenen bij Sdu, is een boek dat in voor de leek begrijpelijke taal geschreven is en in geen enkele boekenkast mag ontbreken.

Hugo van Reijen

12 REACTIES

  1. Leuk boek.

    Jacht (yacht) is ook zo’n mooi woord. Komt van jagen.
    Gebruikt in Nederland voor kleinere schepen die piraten e.d achterna zaten.

  2. Wat een flauwekul zeg!

    Echte Nederlandse woorden kun je op 1 hand tellen. Nederlandse taal bestaat voor 90% uit Frans, Engels en Duits. Ook alle hierboven gnoemde woorden zijn alles behalve Nederlands!

    Gas-pomp-potje = 100% FRANS!

  3. woorden die engels van nederlandse oorsprong vind je ook veel terug in zeevaart en zo.

    iceberg, schoener, klipper.

    bedenk er meer en kleur de plaatjes zou ik zeggen ..

  4. @Hugo J. van Reijen [3]:
    Is bijna goed! De uitvinder van Citroën is mijnheer Limoenman geweest die vanuit Amsterdam emigreerde naar Frankrijk en op zoek was naar een Frans klinkende merknaam.

    Lijkt me een leuk boek, ga ik zeker kopen voor tijdens de vakantie. Ben benieuwd of het woord rolmops er ook in staat, want ik verkeerde in de veronderstelling dat dit het enige Nederlandse woord is dat in alle talen letterlijk is overgenomen.

    Ron Arends [7] reageerde op deze reactie.
    hugo van reijen [9] reageerde op deze reactie.

  5. @Ron Arends [6]:
    Volgens Wikipedia had de grootvader van de naar Frankrijk emigrerende mijnheer Citroen zijn naam al veranderd van Limoenman in Citroen.
    Van het woord rolmops wordt vermeld, dat het in het Pools, Russisch en Litouws binnengekomen is uit het Nederlands of het Duits.
    Hugo van Reijen

Comments are closed.