In deze roerige tijden waarin overheden uit alle macht en met de grootst mogelijke inzet zoveel mogelijk belastinggeld verbranden als ze kunnen, aandacht voor drie projecten waarin de ware aard van de overheid als zakenpartner tevoorschijn komt.  Zaken doen met de overheid – en dan vooral met grotere projecten – pakt regelmatig desastreus uit. Niet alleen voor de belastingbetaler maar ook voor de leverende partij.  Drie voorbeelden van deals met (r)overheden uit Rusland, China en de Verenigde Staten.

Rusland 2006

In december 2006 ‘accepteerde’ het Russische staatsenergiebedrijf Gazprom de controle over Sakhalin-2 van Shell. Shell onderhandelde met de Russische overheid over offshore boorrechten bij Sakhalin eiland in de Noordelijke Pacific en werd eigenaar samen met twee Japanse partners. In ruil hiervoor investeerde Shell 8 miljard dollar. Eind 2006 kon Sakhalin-2 in productie gaan en had Shell meer dan 20 miljard geinvesteerd.   Maar toen ontdekten Russische milieuambtenaren opeens een aantal overtredingen die Sakhalin ‘ breekbare ecosysteem’  bedreigden. Ze sloten het project en Sakhalin-2 werd opgeschort. Gelukkig kwam president Poetin met een oplossing. Als Shell 51 % van zijn aandelen aan Gazprom zou verkopen dan zou er mogelijk wat te regelen zijn qua milieumoeilijkheden. Shell verkocht noodgedwongen zijn meerderheid tegen een prijs ver onder de marktwaarde aan Gazprom. Tijdens de ondertekening kondigde Poetin aan dat de milieubezwaren als opgelost konden worden beschouwd. De managers van Shell plakten een glimlach op en verklaarden erg blij te zijn met  hun nieuwe Russische partner.

China 2011

Yahoo is voor 43 % eigenaar van Alibaba Group maar heeft een Chinees management.  Onlangs is het online betalingssysteem veranderd naar Alipay. Achter Alipay zit een bedrijf dat eigendom is van de Chinese Alibaba CEO, Jack Ma. Yahoo kwam hier achter toen de wijziging al voltrokken was zonder goedkeuring van de Raad van Bestuur. Het excuus van de Jack Ma: ‘Vanwege Chinese regulering moest de eigendomsoverdracht plaatsvinden.’  De aandelen van Yahoo zakten in want Alipay vertegenwoordigde het meest waardevolle onderdeel van de hele Chinese operatie. Jack Ma is een bekende zakenman en internet pionier. Hij heeft goede banden met de Chinese communistische Partij  en haar bureaucraten. In een rechtszaak van Yahoo versus Ma zou Yahoo gegarandeerd het onderspit delven.  Eind vorige maand bereikten Yahoo en Ma een ‘ overeenkomst’. Alipay blijft eigendom van Ma maar in het geval dat Alipay publiek zou gaan, zou Alibaba tenminste 2 miljard maar niet meer dan 6 miljard dollar ontvangen.

Verenigde Staten 2009

In voorjaar 2009 dreigde een groep schuldeisers van Chrysler om het faillisement aan te vragen omdat zij de illegale verkoop van Chrysler aan een overheidsverbonden stichting wilden voorkomen. In het overheidsplan zouden de eigendommen van Chrysler overgeheveld worden naar een nieuw bedrijf dat voor 55 % in handen is van een gezondheidsfonds. De rest zou door FIAT en de Amerikaanse plus Canadese overheid overgenomen worden.
De vier grote banken die het merendeel van Chrysler’s schuldenlast bezaten, waren het wel met de deal eens. Zij kregen dan ook nog eens miljarden dollars uit de TARP bailout dus zij waren gedekt. Maar de overige schuldeisers van Chrysler waren niet ’too big to fail’ en konden zo naar hun geld fluiten. Zij zeiden terecht: ‘wij zijn destijds in deze investering gestapt verwachtende dat de normale faillisementsregels en wetten van kracht zouden zijn.’   Maar dat bleek toch anders te liggen. Terwijl de schuldeisers een wettelijke procedure aangingen, bestempelde president Obama hen als ‘speculanten die Chrysler failliet willen hebben’.
De groep schuldeisers slonk door overheid- en mediadruk tot slechts 9 bedrijven die een 295 miljoen vordering hadden in Chrysler. Uiteindelijk gaven zij toe aan de druk. Ze begrepen dat na Obama’s verdachtmakingen er Congresverhoren, belastingdienstbezoeken of andere vervelende zaken zouden volgen. Het Amerikaanse publiek werd uiteraard in het luchtledige gehouden over deze zaak.

Deze drie voorbeelden zeggen veel over de krachten die de economie verstoren en aantasten. In het Russische geval chanteerde het Poetinregime openlijk een groot olieconcern. Shell investeerde 20 miljard en haar technologie. Poetin besloot dat de Russische staat en haar bureaucratische oligarchie dat wilde hebben. Rusland is in feite rechts- en wettenloos en heeft weinig kans op economische vooruitgang omdat na Shell uiteraard geen enkel oliebedrijf meer wil investeren.

Bij de Chinese Alibaba zaak stal een werknemer het meest waardevolle onderdeel van het bedrijf en werd daarbij geholpen door de Chinese overheid.  China is afhankelijk van buitenlandse investeerders voor haar technologische vooruitgang. Haar eigen innovatieve kracht is zwaar overdreven en ineffectief. De Yahoo ervaring zal buitenlandse high tech bedrijven besluiten eerder in India dan in China te investeren na zo’n ripdeal.

Chrysler volgt hetzelfde patroon maar is meer subtiel. De schuldeisers hadden de wet aan hun kant maar konden die niet in de praktijk brengen door overheidsinmenging en druk. Hier werden schuldeisers opgeofferd voor ‘het nationale belang’ ofwel de bondgenoten van de overheid. Ook hier een precedentwerking zoals één van Chrysler’s schuldeisers zei: ‘Waarom zouden we geld investeren als onze wettelijke rechten geschonden worden ?  Misschien is er een overheidsorgaan die de voorwaarden van een lening wil veranderen. Misschien brandmerkt de president ons als slecht en verpest zo onze goede naam ?’

Overheidsinmenging is één van de redenen dat de economie niet herstelt en de investeringen teruglopen. Het schenden van wet en recht van een beperkt aantal gevallen heeft grote invloed op het gedrag van velen.

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR

7 REACTIES

  3. En zo worden mensen wijzer en wijzer…wie weet wat de staatsmafia nog meer flikt

  4. Daarom is het ook niet nodig om Atlas Shrugged te zien/lezen. Je hoeft alleen maar om je heen te kijken.

  6. @Nico de Geit [2]:

    Wist jij dat je niet eens meer een bordje TE KOOP op je auto mag zetten !

    -Handel aan de “openbare weg” is verboden.

    -Je mag geen cash stortingen meer doen.

    En de stichting ( ja stichting ) Vrienden van de Kamer van Koophandel , wachten uw VERPLICHTE inschrijving als ondernemer onderuitgezakt met liefde af.

    Gut..nou..nou…poeh..poeh…welke Den Hoerse politieke roedel zou dit MONOPOLIE hebben geschapen.

    Ik hoop niet dat dat teelbalclubje van Mark hier nog voor heeft gestemd……ach…toch…nou …nou…met zulke vrienden heb je geen vijanden meer nodig.

  7. Thieves among thieves.

    Maffia among Maffia.

    Secret…among ..secret.

    No part of my world.

Comments are closed.