Trivia media schaadt gezondheid

Dagelijks overspoelt de (ms-)media ons met ‘nieuws’, weetjes, roddels en hypes. Dat dit irritant en tijdrovend is, mag bekend zijn. Maar het is ook nog eens slecht voor de gezondheid. Rolf Dobelli heeft in 2010 een artikel geschreven over het hedendaagse nieuws, de manier waarop dat gebracht wordt en de impact die dat op ons heeft. Zijn conclusie is dat de continue stroom aan stukjes – vaak conflicterende – informatie het rationeel denken ondergraaft, onnodig stress veroorzaakt en concentratieproblemen.

Met dank aan het onvolprezen Anarchielblog hier een korte samenvatting van de punten die Dobelli noemt in zijn artikel:

15 redenen om het reguliere nieuws te ontwijken
–Nieuws is voor het bewustzijn wat suiker is voor het lichaam 
Zo’n 200 jaar geleden werd een toxische vorm van kennis uitgevonden. De tijd is gekomen om de schadelijke effecten van nieuws op individuen en maatschappijen te erkennen en de noodzakelijke stappen te nemen om jezelf te beschermen tegen de gevaren.  De media voeren de mensen kleine stukjes onbelangrijke informatie waarbij we niet hoeven na te denken en die ons leven niet direct beïnvloeden. Een teveel aan voedsel leidt tot zwaarlijvigheid en diabetes. Op dezelfde manier leidt de inname van eindeloze hoeveelheden korte nietszeggende nieuwsberichten tot een overvloed aan informatie.  Mensen beginnen zich te realiseren hoe toxisch nieuws kan zijn en nemen de eerste stappen richting een informatiedieet. Dit leidt tot minder verstoring, meer tijd, minder angst, een verruimend bewustzijn en meer inzichten.

1.  Nieuws misleidt ons systematisch
Onze hersenen zijn geprogrammeerd om aandacht te geven aan zichtbare, grote, sensationele, schokkende, snel veranderende, lawaaierige en grafische aanvallen van stimuli. Daarentegen schenkt het brein weinig aandacht aan subtiele intelligentie, complexe patronen en stilte. Mediabedrijven buiten dit gegeven systematisch uit.

Als gevolg van de consumptie van nieuws hebben mensen een verstoord beeld van de werkelijkheid. Het zien van een neerstortend vliegtuig op televisie verandert je gedrag ten aanzien van dat risico, ongeacht de reële kans dat het gebeurt.

2.  Nieuws is irrelevant
Nieuws is vermakelijk, maar niet relevant. Mensen vinden het moeilijk om te herkennen wat relevant is. Des te gemakkelijker is het om te herkennen wat nieuw is. Als je brein andersom zou werken, zouden de media sturen op relevantie.

Het dagelijkse nieuws overspoelt je met een wereldbeeld dat niet relevant is voor je leven. Dit betekent dat het voor jou als persoon niet belangrijk is. Media willen je doen geloven dat nieuws individuen een soort concurrentievoordeel biedt. Mensen worden angstig wanneer ze geen nieuws meer kunnen volgen omdat ze bang zijn iets belangrijks te missen. In feite is de consumptie van nieuws een concurrentienadeel.

3.  Nieuws beperkt begrip
Het nieuws legt bovendien niets uit. De media zijn er trots op feiten correct weer te geven, maar die feiten zijn meestal epifenomenen van een diepere oorzaak.

We proberen onderliggende processen te begrijpen maar er zijn maar weinig nieuwszenders die het oorzakelijk verband uitleggen omdat de onderliggende processen nagenoeg onzichtbaar zijn. Ze zijn complex, non-lineair en moeilijk te behappen voor onze hersenen (en journalisten). Dit is waarom media vaak voor de plaatjes, schandalen en roddels gaan.

4.  Nieuws is toxisch voor je lichaam
Het dagelijkse nieuws stimuleert constant je limbisch systeem. Paniekerige verhalen leiden tot de aanmaak van grote hoeveelheden van het stresshormoon cortisol. Dit verstoort je immuunsysteem en blokkeert groeihormonen.

Met andere woorden bevindt je lichaam zich dan in een chronische staat van stress. Andere potentiële bijwerkingen van het kijken naar het dagelijkse nieuws zijn angst, agressie, tunnelvisie en ongevoeligheid.

5.  Nieuws leidt massaal tot cognitieve fouten
We filteren systematisch bewijs uit dat in strijd is met onze vooroordelen. Daarentegen wordt bewijs dat in overeenstemming is met onze geloofsovertuiging automatisch geabsorbeerd.

Zoals Warren Buffett al zei: “De mens blinkt uit in het interpreteren van alle nieuwe informatie zodat hun voorafgaande conclusies intact blijven.” Het gevolg is dat we rondlopen in een wolk van ogenschijnlijk bevestigde data, zelfs wanneer onze theorieën over de wereld en onszelf mogelijk onjuist zijn. Mensen worden dan vaak overmoedig, nemen onnodige risico’s en beoordelen kansen verkeerd.

6.  Nieuws remt het denken
Om te denken is concentratie nodig. Nieuwsberichten zijn als vrije radicalen in de lucht die aan de haal gaan met ons helder denken. Nieuws is ontworpen om mensen te onderbreken. Het is als een virus die je aandacht steelt.

Nieuws beïnvloedt het geheugen. Het pad van kortetermijngeheugen naar langetermijngeheugen is een knelpunt in het brein, maar wat we willen begrijpen moet er doorheen. Wanneer deze passage wordt verstoord komt er niets door. Omdat nieuws concentratie verstoort, verzwakt nieuws het begripsvermogen van de mens.

7.  Nieuws verandert de structuur van het brein
Het dagelijkse nieuws werkt als een drug. Wanneer je er de gewoonte van maakt het nieuws te volgen, ga je het steeds vaker volgen. Je verlangt naar meer data. Dit heeft te maken met de langetermijnpotentiatie (LTP) van het brein. Verslaafden zoeken naar meer stimuli dan niet-verslaafden om een tevreden gevoel te krijgen.

Zenuwcellen breken oude connecties vaak af en vormen nieuwe. Wanneer we ons toeleggen op de consumptie van het dagelijkse nieuws, krijgen we letterlijk een ander brein. Nieuws programmeert de mensen.

De meeste mensen die het dagelijkse nieuws volgen hebben moeite met het lezen van een boek. Na vier pagina’s zijn ze moe, hun concentratie verdwijnt en ze worden rusteloos. Dit komt niet omdat ze ouder worden maar omdat de fysieke structuur van hun brein is veranderd. Zoals professor Michael Merzenich van de Universiteit van Californië in San Francisco zei: “We trainen ons brein om aandacht te geven aan onzin.”

8.  Nieuws is kostbaar
Nieuws beperkt op drie manieren de productiviteit. Ten eerste neemt de consumptie van nieuws tijd in beslag. Het kijken of luisteren naar nieuws is derhalve verloren tijd. Elke keer dat je het nieuws volgt kost het daarna tijd om je weer te heroriënteren op wat je aan het doen was. Zelfs uren nadat we weer op de hoogte zijn van alle roddels leidt het nieuws ons nog af.

Informatie is niet langer een schaars goed, maar aandacht wel. Waarom zouden we het zo snel weggeven?

9.  Nieuws scheidt de relatie tussen reputatie en prestatie
Reputatie beïnvloedt hoe mensen in een samenleving met elkaar samenwerken. In het verleden werd reputatie gerelateerd aan prestaties. Met de komst van de massaconsumptie van nieuws werd plotseling het vreemde concept van ‘beroemdheid’ geïntroduceerd in onze samenleving.

Roem is misleidend omdat mensen in het algemeen beroemd worden om redenen die weinig van doen hebben met ons leven. Filmsterren en nieuwslezers verwerven via de media roem en de tragedie is dat hele horden afkomen op mensen die vaker op televisie verschijnen dan anderen.

10.  Betrouwbaarheid van het nieuws
Het is de bedoeling dat professionele journalisten tijd nemen om hun verhaal te schrijven en feiten na te lopen. Dit is in de afgelopen decennia behoorlijk geërodeerd. Persberichten worden klakkeloos overgenomen en men rent achter alle hypes aan.

Sommige verslaggevers kopiëren van elkaar of verwijzen naar oude artikelen. Door het kopiëren en het kopiëren van kopiën sluipen er fouten in de verhalen en hun relevantie.

11.  Gerapporteerde feiten zijn soms onjuist, voorspellingen altijd
Veel nieuws bevat voorspellingen maar juiste voorspellingen in een complexe wereld zijn onmogelijk. Onomstotelijk bewijs toont aan dat voorspellingen door journalisten en experts op het gebied van financiële markten, globale conflicten en technologie vrijwel altijd onjuist zijn.

Voorspelden kranten de Eerste Wereldoorlog, de Grote Depressie, de val van de Sovjet-Unie of de antibioticaresistentie? Wellicht vindt je één of twee juiste voorspellingen in de zee van miljoenen onjuiste.

12.  Nieuws is manipulatief
Nieuws wordt geselecteerd om adverteerders tevreden te houden, of de eigenaren van de mediabedrijven en daarnaast brengen de media meestal alleen het nieuws wat iedereen brengt om te voorkomen dat het mensen beledigt.

De public relations (PR) industrie is tenminste even groot als de media-industrie wat erop wijst dat nieuwsbedrijven en journalisten gemanipuleerd of beïnvloed kunnen worden. Bedrijven zouden namelijk niet zoveel geld besteden aan PR als het niet zou werken.

13.  Nieuws maakt mensen passief
Het meeste nieuws gaat over zaken die je niet kunt beïnvloeden. Door dit dagelijks te herhalen wordt de energie weggenomen bij mensen en nemen ze een pessimistisch en sarcastisch wereldbeeld over.

Wanneer het menselijke brein wordt geconfronteerd met een barrage aan dubbelzinnige informatie kan het reageren met passiviteit en in de slachtofferrol gaan. De wetenschappelijke term is aangeleerde hulpeloosheid. Het is dan ook niet verwonderlijk dat depressie hoogtij viert. De verspreiding van depressie komt namelijk exact overeen met de opkomst van de mainstream media.

14.  Nieuws geeft ons de illusie betrokken te zijn
Mensen houden zich voor bezorgd te zijn terwijl hun ogen op de laatste headlines gericht zijn. Maar de eindeloze woordenstroom maakt ons immuun voor bezorgdheid.

Het lijkt alsof we allemaal verbonden zijn in één global village. De consumptie van het dagelijkse nieuws maakt ons echter niet meer verbonden met elkaar. We zijn verbonden omdat we met elkaar handelen.

15. Nieuws blokkeert creativiteit
De reden waarom veel wiskundigen, componisten en entrepreneurs hun beste werk vaak op jonge leeftijd afleveren is omdat ze vaak niet weten wat er voor hen al is geprobeerd. Het brein van deze mensen is helder en grotendeels niet geprogrammeerd waardoor nieuwe ideeën spontaan opkomen.