De tekst kreeg ik van een relatie die was opgevallen dat Job in zijn verhaal “libertariërs” noemt. Dat maakte me nieuwsgierig, en ik beloofde al snel om er commentaar op te geven. Dit volgt hieronder, en het is natuurlijk mijn persoonlijke interpretatie.
“Meritocratie is niet genoeg” (1)

Job begint te vertellen over “talenten”. Hij geeft er geen definitie van, maar zegt: “We denken al gauw: het zijn mijn talenten. Ze zijn van mij en geen ander mens heeft hierover iets te zeggen.”

En gaat dan verder:

“Deze gedachte is de bouwsteen van de Amerikaanse Tea Party en van ideologen die zich “libertariërs” noemen. Op deze gedachte volgt een tweede gedachte dat alles wat iemand met zijn eigen talenten verdient, ook van hem is. “Daardoor zien deze mensen de rol van de staat alleen als bedreiger die onze verdiensten wil afpakken en geven aan anderen die het niet verdiend hebben”…“Belasting is diefstal.” (Dat begrijpt Job!?)

“Wij kennen [in Nederland] toch niet van dit soort pure libertariërs?
Kennelijk weet Cohen niet, dat die er wel zijn, en dat het een groeiende hoeveelheid denkers is.

“Onze liberale vrienden zijn niet zo, al zijn ze kritisch op de omvang van de staat. Hun droombeeld is de “volmaakte meritocratie”, de samenleving waarin het ideaal van gelijke kansen voor iedereen is gerealiseerd.”
Met die “liberale vrienden” bedoelt Job waarschijnlijk VVD-politici en dergelijke.  Job gebruikt de verzamelnaam “Rutte” daarvoor. Die willen immers ook de productie van de één afnemen en aan de ander geven om o.a. voor iedereen gelijke kansen te scheppen.
Volgens Cohen beweren die liberale vrienden dat ze geen libertariërs zijn, maar sociale democraten, die zorgen voor gelijkheid bij de start, maar dat het daarna ieders eigen verantwoordelijkheid is.

Die “gelijkheid bij de start” is al volmaakt onmogelijk. Ieder mens is anders en zelfs als de één dezelfde boeken heeft gelezen als de ander, dan zal er nog verschil zijn. Net als de ene hardloper altijd verschillend is van de ander.

“Door in te stemmen met eigen verantwoordelijkheden bedelen linkse partijen zichzelf een opmerkelijk marginale rol toe.”
Ja, dat lijkt me politiek gezien wel dom: daarom weg met die eigen verantwoordelijkheid!

“Ook in Nederland dreigen partijen ter rechterzijde te vervallen in de Amerikaanse libertaire reflex.”
Hij zal wel “libertarische reflex” bedoelen!! Amerika is immers nog lang niet libertarisch, en zeker de Amerikaanse overheid niet.

“Meritocratie betekent letterlijk “heerschappij van de meest verdienstelijken”. Iets dat Job niet helemaal af wil keuren. Hij kan daar wel over praten met zijn VVD-vrienden, maar hij begrijpt kennelijk niet dat libertariërs helemaal niet willen heersen. Net zo goed als ze niet overheerst willen worden. Geen enkel mens mag geweld tegen een ander initiëren; libertariërs willen alleen maar leven volgens het “Niet Agressie Principe”.

Cohen stelt dat zelfs bij een gelijke start mensen vanuit hun eigen verantwoordelijkheid geluk of pech kunnen hebben.  Natuurlijk kan dat. Dat is de natuur. Voor degenen die “het niet halen”, MOET de gemeenschap dan maar zorgen, vindt Job.

Onder andere wil dat volgens Job zeggen dat “Als mensen niet voldoen, moeten ze tot de orde worden geroepen.” “Mensen die wel slagen, zijn schatplichtig omdat ze immers hun talenten in die maatschappij rendabel kunnen maken.”

 Zelfs als er zoiets als “schatplicht” zou bestaan, dan heeft iemand die zijn talenten in vrijwillige onderlinge handelingen gebruikt toch automatisch aan die schatplicht voldaan. Op de vrije markt (kapitalisme) worden zowel de “koper”als de “verkoper”, de “vrager” en de “gever” er beiden beter van. Eenvoudig heeft de koper liever het product of dienst dan de centen. De verkoper heeft liever de centen, dus beiden zijn gelukkig.

In zijn verhaal geeft Cohen een soort verklaring: “meritocratie betekent letterlijk ‘heerschappij van de meest verdienstelijken’” en “meritocratie is  het antwoord op de vraag wie er heerst” .

Daar komt dan een essentieel verschil aan het licht tussen de Cohens (socialisten) en libertariërs. Cohen zegt dat degenen die “het niet halen” door anderen geholpen MOETEN worden en degenen met talenten moeten daar eventueel toe gedwongen worden. Cohen denkt in termen van “heersen”’, libertariërs denken in termen van “vrijheid”.

Libertariërs hebben er helemaal geen bezwaar tegen dat anderen worden geholpen. In tegendeel. Dat doen zij zelf ook. Het verschil is dat libertariërs dat op een morele, vrijwillige wijze doen, zonder anderen te dreigen met geweld. Laat staan dat ze dat geweld ook nog toepassen!

En dat is een kernpunt in de huidige maatschappij. Mensen zoals Cohen denken aan “heersen”. Met dwang en geweld worden verschillen van mening opgelost. Binnen Nederland, maar in groter verband komt die dwang en dat geweld van de EU. En nog een stapje verder lossen landen hun onderlinge verschillen op met militaire missies die kunnen escaleren naar oorlogen.

————————————————————

(1) De zogenoemde Kerdijklezing in Amsterdam, Felix Meritus zoals gepubliceerd in NRC weekend 18/19 november.

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR

19 REACTIES

  2. Lodewijk Asscher, vanmiddag bij Buitenhof van hetzelfde laken een pak. Hij beroemde zich erop dat dankzij verscherpt toezicht het aantal ‘zwakke’ scholen fors was afgenomen. Hij begon een zin letterlijk met: “We moeten scholen dwingen….” Hij bedoelde natuurlijk: “…. de socialistische heilsleer te verkondigen.”

  3. Lieve Job, los van het morele aspect kan ik je in 1 simpel zinnetje uitleggen waarom jouw gedroomde ideaal niet werkt: socialisme bestraft succes en beloont falen.

  4. meritocratie betekent letterlijk ‘heerschappij van de meest verdienstelijken’”
    Dan zou hij voor kapirtaisme moeten gaan. de rijkste is immers de meest verdienstelijke geweest, die komt alle eer toe, ook de rijkdom die het met zich mee brengt. die rijkdom is de motivator voor anderen om het beter te doen, lees, verdienstelijker te zijn.
    Als einstein monsterlijk rijk was geworden van zijn uitvinding or leonardo da vinci… zouden we dan nu niet gek vinden.. maar als iemand stinkend rijk wordt van nieuwe revoluties in de IT, in de Mechine productie of waar dan ook worden ze veracht en door heren als Cohen overgeleverd aan de paraciet met tranen.

    Lijkt me dat Cohen persoonlijk wat ” verdienstelijker” mag worden, salon-socialist

    Net de Film Atlas shrugged gekeken… en hij lijkt verdomd veel op de politici in de film.. Anti-dog eat dog rule.. klinkt bekend?

  5. Dag mijnheer Jongen, wat mij frappeert is dat iemand als Cohen de Tea Party noemt maar blijkbaar niet de moeite heeft genomen om zich in de achtergrond ervan echt te verdiepen. En blijkbaar ook geen notie heeft van wat libertarisme inhoudt. Zijn wereld en blik is blijkbaar niet weidser dan progressief Nederland: ontnuchterd en ontluisterend.
    (De lezing is niet vrij op NRC te lezen: betrekt hij bij de term Meritocratie de ideeën van Ayn Rand? … dan heeft hij zich wellicht toch wat breder georiënteerd.)

    Libertarisme neem ik als basis voor mijn maatschappelijk denken: echter in een complexe en dynamische maatschappij als de moderne kan het niet veel meer zijn dan dat. (met Ron Paul zeg ik: wij kunnen het goede voorbeeld geven)
    Bij Googlen op Ayn Rand en Meritocratie kwam ik onderstaand artikel tegen wat aardig weergeeft wat ik bedoel met complex en dynamisch.
    Paul Verhaeghe op Liberalis over het Neoliberale meritocratische systeem
    … In het eigenlijke productiesysteem – het bedrijfsleven als dusdanig – zijn een aantal bedrijven ondertussen al op hun stappen aan het terugkeren: er wordt weer meer naar de mensen ‘op de vloer’ geluisterd, en ‘empowerment’ vindt als term opnieuw ingang. Ik vind dit niet eens zo vreemd: Wilkinson (2005, p.306) toont heel mooi aan dat precies dergelijke bedrijven een véél hogere efficiëntie en een veel hogere productie hebben dan deze die het neoliberale meritocratische systeem volgen. Een aantal mensen in de industrie begint dit te begrijpen, en trekt daar de nodige conclusies uit. Ik vrees dat dit veel minder en pas veel later zal gebeuren in de onderwijs- en de dienstensector, en dit om verschillende redenen. Eerst en vooral werd dit systeem in die sectoren pas later ingevoerd (in vergelijking met het bedrijfsleven), waardoor men de negatieve effecten ook pas later kan zien. Bovendien is de controle op de negatieve effecten ervan veel moeilijker, precies omwille van het feit dat de metingen van efficiëntie en ‘output’ in die sectoren nooit op dezelfde overtuigende manier kan gebeuren als in de industrie. De kans dat het zogenaamde new public management de komende jaren nog grotere ravages zal veroorzaken in onderwijs en zorgsector, is vrij groot.

    http://www.liberales.be/essays/verhaegheneo

    reiny [7] reageerde op deze reactie.

  7. @Ron [5]: Helaas zal het moeilijk zijn om de managers terug te fluiten. De domper voor de mensen op de werkvloer is begonnen toen de ambachtsschool zo nodig moest verdwijnen. Verder vind ik dit het een goede stuk.

  9. Waarom wordt er over eenvoudige waarheden toch zo moeilijk gedaan? Kan dat begrip ‘meritocratie’ niet wat begrijpelijker omschreven worden:’de juiste man op de juiste plaats’, bijvoorbeeld! Maar dat is toch prima, zou ik zeggen! Trouwens, deze stelling kwamen we ook al tegen in Multatuli’s ‘Specialiteiten’, maar wordt hier het Engelse origineel ’the right man on the right place’ gebruikt. Dat is dan ook heel wat anders dan het sociaal-democratische ‘gelijkheidsbeginsel’. Zou dat de reden zijn dat de sociaal-democraten een hekel hebben aan libertariers en dat dit, wat mij betreft, geheel wederzijds is!

    Hub Jongen [10] reageerde op deze reactie.

  11. En door al die heisa verdienen de belang hebbende, grof geld en daar mee verkrijgen zij de macht ,om deze heisa te laten voort duren tot nog meer en nog meer en enz.

  12. Het maakt gelukkig niet uit wat cohen zegt want die hele verzorgingsstaat donderd binnenkort in elkaar. Al die staten gaan falliet. Staatsbubble, op een gegeven moment wordt het verliesgevend. Wel beangstigend dat we het daarvan moeten hebben. Het is wel creepy, die sociaal democratie heeft in nederland op z’n minst 65 jaar en misschien wel 100 de macht gehad om elk jaar de paaltjes te verzetten.. precies volgens plan.
    En nu staat het op standje automatisch of zo, de sociaal democratische strategen liggen onder de zoden maar ondertussen denderen die staatsinstituten gewoon door alsof het normaal is. Praktisch niemand weet dat de verzorgingsstaat een strategie is (Bedacht door Bismarck: “People are becoming too independent”).

    En van die communistische pretensiearchitectuur in nederland wordt ik helemaal kotsmisselijk http://www.profrema.nl/portfolio/148-pr1100106-sluit-25-10-2011.html
    Wanneer houd het toch een keer op? Wanneer? het lijkt wel of ze bezig zijn om van heel nederland een communistische heilstaat te maken of dat het er in ieder geval alvast zo uitziet. In Veendaal zijn ze ook ‘goed bezig’ http://www.veenendaaloost.nl/over-de-wijk/fotoalbum/speelplekken-parkzone/#foto2 Ik wordt er strontziek van en ze zijn al bezig sinds 1945!! En iedereen vind het normaal! iedereen zombied er een beetje doorheen ofzo. “Ja het is hier heel mooi wonen hoor en voorzieningen voor de kinderen ja hoor heel mooi” WTF!! Weet je niet wat mooi is? nog nooit in switserland of oostenrijk geweest? Dat is mooi, dit is niet ‘mooi’ dit is fukking totalitair!!

    Maargoed. De staat gaat falliet dus (hopelijk) en anders dan is er echt geen hoop voor ‘nederland’. brrr

  14. @Hub Jongen [10]: “Zou het ook mogelijk zijn voor een libertariër om geen hekel te hebben aan een sociaaldemocraat en toch zijn ideeën te verafschuwen?”

    Als je de persoon in kwestie voldoende dom acht om sociaal-democraat te zijn, kan je op hem neer kijken maar hem verder wel sympathiek vinden, net zoals je bv. voor een huisdier warme gevoelens kan koesteren, ook wanneer zij geweld pleegt tegen een ander levend wezen (en misschien is dit wel juist je eigen bedoeling dat ze muizen zou vangen!), maar als je een individu dat SD is, voldoende intelligent acht, dan moet ie dus wel erg boosaardig zijn om dwang en geweld goed te keuren, dus hoe je die persoon zelf dan zou kunnen ontzien en alleen zijn ideeen zou verafschuwen, is me een raadsel.

    Kortom: een simpelton met SD-opvatingen kan ik mogelijk nog sympathiek vinden, maar een intelligent persoon heeft geen excuus. Als die SD is, is ie verwerpelijk en hebbe een libertarier er een hekel aan.
    Andre [15] reageerde op deze reactie.
    Hub Jongen [16] reageerde op deze reactie.

  16. @Andre [15]:

    “Zo heeft men ook de keuze om geen hekel te hebben aan al dan niet misleide geesten.”
    @.M [14]: “…..net zoals je bv. voor een huisdier warme gevoelens kan koesteren……”

    En er zijn heel veel misleide geesten. Hun fout als mens die kan denken blijft fout, dom, slecht.
    Onlangs werd zo mijn discussie abrupt beëindigd door:
    “Ik ben al bijna 40 jaar socialist (PvdA !) en nu kom jij mij vertellen dat ik geweld wil gebruiken tegen andere mensen!!”.
    Einde discussie.

  17. @The Red Pill [1]: haha, Job vermeidt het noemen van HET centrale thema wat alle libertariers samenbindt:het non agressie principe.
    Ieders talenten zijn van Job om uit te geven zoals hij goeddunkt. “Publieke noodzaak (mijn hebzucht) voor private hebzucht (jouw hebzucht), zoals het Nazi partijprogramma stelde.

  18. “Ook in Nederland dreigen partijen ter rechterzijde te vervallen in de Amerikaanse libertaire reflex.”
    In geen verkiezing boven de 1% uitgekomen. In NL ligt dat waarschijnlijk in het onmeetbare. Interessant dat hij er zich zorgen over maakt.

  19. eigenlijk zegt ie ook:”er moet een plaats zijn in deze wereld voor mensen die een ander niets van waarde te bieden hebben, zoals ik”
    wat ik bied aan mijn medemens is :me niet agressief gedragen als ze me geven wat ik wil hebben van ze, hun talenten.

Comments are closed.