Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) concludeerden vanochtend in een gezamenlijk rapport dat de armoede in Nederland weer toeneemt [1]. Nederland kent volgens dit rapport maar liefst 529.000 huishoudens (8,1 procent van het totaal aantal huishoudens) die leven onder armoedegrens. Logisch redenerende Nederlanders zullen zich dan ook al snel afvragen waarom onze straten niet vol liggen met daklozen, bedelaars en andere mensen die in armoede leven.

Natuurlijk zijn deze cijfers compleet afhankelijk van de normatieve definitie die beide onderzoeksbureaus aan armoede geven. Beide onderzoeksbureaus hebben hun eigen definitie. Het SCP hanteert de lage-inkomensgrens en het CBS hanteert het niet-veel-maar-toereikend-criterium (inderdaad, alleen het woord al).
Het SCP hanteert een ondergrens van 1000 euro, het CPB hanteert een ondergrens van 940 euro. Het SCP stelt dat ‘’Armoede wordt afgemeten aan een inkomensgrens, maar een deel van de armen beschikt over eigen vermogen.’’

Maar liefst 25% van de mensen die volgens het SCP in armoede leven beschikken over een eigen woning. Iemand die dus over veel eigen vermogen beschikt, zoals een eigen woning, maar (tijdelijk) nauwelijks inkomen ontvangt, komt bij de rekenmeesters in het hokje armoede terecht.

Bij het onderscheid naar de belangrijkste inkomensbron komt naar voren dat huishoudens met bijstand met 65% verreweg het vaakst moesten rondkomen van een inkomen onder de lage-inkomensgrens.

Op ruime afstand volgden de huishoudens met een werkloosheidsuitkering (21%) of een arbeidsongeschiktheidsuitkering (22%) en zelfstandigen (14%). Het leeuwendeel van de mensen onder de lage-inkomensgrens ontvangt dus een uitkering.

Verbazingwekkend is, dat deze grens door het SCP bewust zo is getrokken, zoals zij ook zelf stelt: ‘’De lage-inkomensgrens is bij de start van deze statistiek bewust boven het beleidsmatig minimum (in het bijzonder de bijstandsuitkering van een alleenstaande) gelegd. Hiermee werd beoogd dat de huishoudens die vooral op bijstand of AOW (Algemene ouderdomswet) zijn aangewezen tot de categorie met een laag inkomen gerekend worden.’’ Iemand die dus niets produceert of nooit iets heeft geproduceerd, komt bij de rekenmeesters vrijwel automatisch in het hokje armoede terecht.

Maar wat is nu die armoede precies? Gaat het hier over de eerder genoemde daklozen en bedelaars? Volgens het SCP vormden woonlasten en onderhoud aan woning en tuin in 2010 met 29% gemiddeld de grootste uitgavenpost van huishoudens met een laag inkomen. Andere grote posten waren voeding (15%), verkeer en vervoer (14%) en ontwikkeling en ontspanning (13%). Het minst werd uitgegeven aan kleding en schoeisel (6%) en inventaris (4%). Iemand die zich dus een woning met tuin, voeding, vervoer, kleding en inventaris kan veroorloven kan dus toch nog onder het kopje armoede vallen. Sterker nog, zelfs als hij geld heeft voor ‘ontwikkeling en ontspanning’ kan hij bij de rekenmeesters in het hokje armoede terecht komen.

Een duik in het rapport laat dus zien dat de bepaling van het begrip armoede wel erg normatief bepaald is, en waarschijnlijk ook prima gebruikt kan worden door (vooral) linkse politici bij hun pleidooi voor nog verdere verhoging van de uitkeringen. Het is daarbij verbazingwekkend dat men durft te stellen dat ‘de armoede toeneemt’, zoals de hoofdconclusie van het rapport luidt.

Ons algemene welvaartspeil stijgt nog jaarlijks. In het begin van de vorige eeuw hadden zelfs veel werkenden (zoals in het Drentse veen) geen geld voor een fatsoenlijk huis. In de jaren 50 en 60 hadden zelfs veel werkenden geen geld voor een koelkast, auto en tv. In de jaren 90 hadden zelfs veel werkenden geen geld voor een pc of mobiele telefoon. Al deze zaken zijn mede tot stand gekomen en betaalbaar gemaakt door werkenden. Inmiddels zijn zij een vanzelfsprekendheid geworden voor niet-werkenden, die ondanks het bezit van al deze welvaart door onze rekenmeesters nog steeds in het hokje armoede terecht komen.

Dit komt omdat de rekenmeesters, als ware collectivisten, het welvaartspeil van de mensen in ‘armoede’, vaststellen aan de hand van de stijging van het gemiddelde welvaartspeil. Die is stijgende, de taart wordt steeds groter, dankzij de inzet en productiviteit van werkenden. Zij relateren het armoedebegrip daarom heel slim aan het begrip ‘koopkracht’. De taart wordt groter waardoor de ‘rijken’ er harder op vooruitgaan dan de ‘armen’. De armen gaan er dus ‘in koopkracht op achteruit’. Maar als dat al het geval is, dan is dat slechts relatief, alleen ten opzichte van de werkenden. Door de jaren heen is hun absolute ‘koopkracht’ wel degelijk gestegen, door de groeiende mogelijkheid tot aanschaf van de eerder genoemde producten.

In een onderzoek van de Universiteit Twente kwam naar voren dat na studenten, arbeidsongeschikten en werklozen de groepen zijn die de meeste tijd doorbrengen op internet, met bijna vier uur per dag. Niet om werk te zoeken, maar men is met name bezig met tijdrovende activiteiten zoals het kijken naar youtubefilmpjes, gamen en chatten [2].

Het zou politici dan ook sieren deze groepen geen Calimero-syndroom aan te praten. Het zijn niet deze groepen die de zwaarste lasten dragen, het zijn deze groepen die de zwaarste last vormen. Zonder ook maar iets bij te dragen is hun welvaart meegestegen met die van de werkenden. Om te zorgen dat zij ook in de toekomst kunnen genieten van de door werkenden ontwikkelde gadgets en comfortitems, rekken de rekenmeesters de definitie van armoede steeds verder op. Het is misselijkmakend dat dergelijke grote onderzoeksbureaus rapporten ontwikkelen die dienen als ‘theoretische onderbouwing’ ter vergoelijking van de herverdelingsmachine.

Krabt u zich dus eens flink achter de oren, de volgende keer dat u weer zo’n schokkende krantenkop leest.

 Ingezonden door RH.
——————————————————
[1] http://www.nu.nl/binnenland/2686236/armoede-in-nederland-neemt-toe.html

[2] http://www.ecp-epn.nl/nederlander-eet-drinkt-en-internet

8 REACTIES

  1. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)
    Ik hoorde onlangs …….
    Er zijn 3 soorten leugenaars ….

    gewone leugenaars
    aarts-leugenaars
    en….
    statistieken !

  2. “Iemand die dus over veel eigen vermogen beschikt, zoals een eigen woning, maar (tijdelijk) nauwelijks inkomen ontvangt, komt bij de rekenmeesters in het hokje armoede terecht”

    Nu nog wel, maar straks komt hij in het crisis hokje terecht. Huizen gaan kelderen met de snelheid van het licht.

  3. Wat in het artikel al staat tot hoever rek je het woord “armoede” op. En met welke criteria ga je van uit. Zo ken ik iemand die zijn vriendin uit een Afrikaans land hier heen nam, vervolgens 5 jaar onder hield. Na die 5 jaar kreeg ze hier een pertinente verblijfsvergunning raakte toen zwanger en heeft nu een gezinswoning voor zich zelf met de kleine en met allerlei toeslagen heeft ze wel 1800 Euro netto per maand. Welkom in ons land. Nog nooit heeft ze gewerkt hier althans. Door dit soort regelingen gaan er meer mensen deze weg volgen en niet meer actief meewerken, want met uitkeringen en allerlei toeslagen heb je meer inkomen, dan als je zou gaan werken. Doordat het armoede grens steeds verder opgerekt wordt maakt dit fenomeen steeds aantrekkelijker dan daadwerkelijk te gaan werken. In dit land wordt je dus beloond als je niets meer doet. (althans je van oorsprong buitenlander bent)

  4. Vooral armoede van de tweede categorie, sociale uitsluiting, komt in Nederland voor. Een sociaal uitgeslotene is iemand, die door de ooverheid is gereduceerd tot een spijsverteringskanaal. In alle fysieke behoeften wordt voorzien en in die zin is hij niet arm. Niet mogen en kunnen meedoen door geldgebrek is wel degelijk een schrijnend probleem. Enerzijds is dat het uitgesloten zijn van werk en een werkkring, anderzijds het niet kunnen meedoen aan activiteiten, die we normaal zijn gaan vinden, zoals een jaarlijkse vakantie, cadeaus met de kerst, internet etc.

    Mag ik degene, die dit verwendheid noemt, erop wijzen, dat net als zijzelf, deze mensen niet als referentiegroep de Afrikaan hebben.

    Scrutinizer [6] reageerde op deze reactie.

  5. Nou, bij ons wordt de straat alleen maar voller met auto’s, dus waar men die armoede verstopt heeft weet ik niet. Ik heb geen geldgebrek, maar kerstcadeaus hoef ik niet, elk jaar met vakantie hoef ik ook niet persé. Ik hou het leven graag eenvoudig, dus als ik dan wat minder zou krijgen, mis ik veel dingen ook niet. Wees tevreden met je gezondheid, als je gezond bent. Wees blij dat hier bijna nooit natuurrampen zijn of oorlog. We lijden toch ook geen honger, we hebben (nog) geen dictatuur…

  6. @Vilseledd [7]:
    “Niet mogen en kunnen meedoen door geldgebrek is wel degelijk een schrijnend probleem. Enerzijds is dat het uitgesloten zijn van werk en een werkkring, anderzijds het niet kunnen meedoen aan activiteiten, die we normaal zijn gaan vinden, zoals een jaarlijkse vakantie, cadeaus met de kerst, internet etc.”

    Huh? Spreek voor jezelf zou ik zeggen.
    Mijn hoogste streven was om niet meer te hoeven werken en lekker te kunnen rentenieren. Ik wil geen werk en al helemaal geen werkkring.
    Teneinde niet van uitkeringen (en dus van de willekeur van ambtenaren) afhankelijk te zijn, moet je dan over een eigen vermogentje beschikken. Maar echt rijk hoef je niet te zijn (zeker niet als je aardig kan beleggen en aardige rendementen weet te halen). En natuurlijk is het leven leuker als je miljonair bent dan wanneer je amper over pakweg 2 ton beschikt. Immers als je meer geld hebt, kan je je meer luxe permiteren zoals de zaken die jij kennelijk als overlevingsminimum bent gaan beschouwen. Maar voor mij hoeven kerstcadeau’s en een jaarlijkse vakantie niet per se. Internet wel, want hoe raak je anders geinformeerd (gegeven dat de MSM onbetrouwbaar is en je op het internet o.a. deze geweldige site vindt). Maar cadeau’s en vakanties zijn niets meer dan luxe.
    Ik geef toe dat ik die wel aprecieer en dat ALS ik ze kan betalen, ik me er wel op trakteer maar dit als een soort basisbehoefte gaan beschouwen, gaat me toch te ver.
    Het is bovendien een trade off. Als ik per se in een mooie villa wil wonen, met een grote wagen wil rijden, een zomer- en een skivakantie wil etc. etc. etc. dan heb ik inderdaad minstens een miljoen nodig om van te kunnen leven zonder te moeten gaan werken voor een baas.
    Maar als ik zeg: een flatje volstaat, een auto hoeft niet, vakanties en kerstcadeau’s evenmin, dan heb je aan een paar ton al genoeg. En presteer je boven verwachting en maak je veel meer winst dan voorzien, dan kan je altijd nog besluiten om jezelf wat extra’s te gunnen. En dan kan je misschien om de 2 jaar wel eens een reisje maken. Maar door dat dat niet in je basispakket zit, hoef je in je financiele planning daar geen rekening mee te houden en kan je dus met minder geld alvast je baan vaarwel zeggen.
    En dat is dus het punt: slechts weinigen zullen erin slagen ooit een miljoen te vergaren, of toch niet voor ze op hun 60 opgebrand zijn na 54 jaar “carriere” (inclusief scholing). Dus of je wordt nooit miljonair of pas als je leven (of toch dat deel waarin je nog in redelijke gezondheid verkeert en je lekker vitaal en energiek bent) al z.g.a. voorbij is. Leg je de lat wat lager en kan je daardoor al met pakweg 2 a 3 ton ophouden met werken, dan ligt dit ineens in bijna eenieders handbereik. OK, misschien dat niet echt iedereen erin slaagt, maar de meesten toch wel voor hun 50e. Sommigen voor hun 40 en enkelen wellicht al rond hun 30. Fantastisch toch?
    Ik vind vrijheid om niet voor een baas te moeten zwoegen wel wat belangrijker dan een chicquer huis, gotere auto en een hoop vakanties.
    Dus liever wat minder luxe maar vrijheid vanaf mijn 29e dan dat ik ruimer woon, een grote auto heb en jaarlijks 2 keer met vakantie ga maar wel 30 jaar extra moet werken.

    You can’t both have your cake and eat it.
    Dus tenzij je de lotto wint of op jonge leeftijd erft, moet je keuzes maken. Als je luxe zo belangrijk vindt dat je er 40 u per week voor wil zwoegen nog 30 jaar lang, ga je gang. Maar ik heb echt wel andere prioriteiten dan een jaarlijkse vakantie of een paar kertstcadeau’s.

    Vilseledd [7] reageerde op deze reactie.

  7. @Scrutinizer [9]:

    Behalve voor mezelf spreek ik ook voor iedereen, die de beschaving hooghoudt.

    “Mijn hoogste streven was om niet meer te hoeven werken en lekker te kunnen rentenieren.”

    Dat is niet het hoogste streven van de zuivere mens, maar een soort verwrongen streven. Ik zie dat als een soort protest en ook als een onwenselijkheid als bijverschijnsel van het fenomeen rente.

    De rest van je betoog is erg simpel gedacht: als ik meer heb, dan ben ik ook gelukkiger. Je hebt zeker nooit van ongelukkige vrekken gehoord.

    “Leg je de lat wat lager en kan je daardoor al met pakweg 2 a 3 ton ophouden met werken, dan ligt dit ineens in bijna eenieders handbereik.”

    Ondanks deze zin, denk je er erg makkelijk over. “Succes is een keuze en pech je eigen schuld” druipt er erg van af. Voor veel mensen is die keuze er niet, door pech op het gezondheidsvlak, sociale vlak of doordat hij of zij maar 1,60 meter lang is.

    Scrutinizer [8] reageerde op deze reactie.

  8. @Vilseledd [10]:

    “Behalve voor mezelf spreek ik ook voor iedereen, die de beschaving hooghoudt.”
    Zozo, niet eens namens het algemeen belang, maar meteen namens de beschaving. Kijk eens aan wat een bescheidenheid. Zelfs de meest verwaande politicus kan nog wat van u leren.

    “Dat is niet het hoogste streven van de zuivere mens, maar een soort verwrongen streven.”
    O ja? Waarom staken mensen dan om een kortere werkweek, vervroegd pensioen, meer vakantie of meer loon (waardoor ze vroeger kunnen ophouden)?
    Ik heb eigenlijk nog nooit iemand horen klagen en eisen dat ie -voor hetzelfde salaris- meer wil presteren, zomaar minder vakantiedagen wil en liefst tot zijn 70 wil moeten werken.
    Gek, he? Zelfs de eenvoudigste fabrieksarbeider deelt mijn streven. Alleen wil Vilseledd die namens de beschaving spreekt het niet inzien.

    “De rest van je betoog is erg simpel gedacht: als ik meer heb, dan ben ik ook gelukkiger”
    Ceteris paribus wel ja – uiteraard!
    Nogmaals: ik heb nog nooit iemand weten staken om voor zichzelf een lager loon af te dwingen. Of te eisen dat -aan hemzelf- een vermogensbelasting wordt opgelegd cq. verhoogd of dat de overheid de inflatie maar eens fors moet verhogen zodat ie lekker aan koopkracht verliest.
    Gek he, dat mensen zo simplistisch kunnen redeneren…

    “Je hebt zeker nooit van ongelukkige vrekken gehoord.”
    Jawel, maar ceteris paribus zijn ook zij minder ongelukkig naarmate ze meer geld hebben.

    ““Succes is een keuze en pech je eigen schuld” druipt er erg van af. ”
    O ja? Waar zeg ik dat? Nergens!
    In tegendeel: ik ben meer dan eens slachtoffer geweest van office politics. En bovendien is een onvrije arbeidsmarkt met beroepsverbod voor wie niet dit of dat papiertje heeft dat door de overheid werd afgegeven (alsof zijzelf ook maar op 1 enkel terrein deskundig is) zowat het tegendeel van een meritocratie. Probeer bv. als Oostenrijks (dus “echt”) economist maar eens een beleggingsadvies bedrijfje opzetten en mensen afraden om in staatsobligaties te gaan en juist wel in goud. Je licentie zal je snel worden ontnomen door de halve gares van de AFM die zelf nochthans de grootste crisis in jaren niet zagen aankomen. Nochthans staan staten ook van “veilige” landen uit de eurozone op de rand van het faillissement en zal alle QE voor stijgende edelmetaalprijzen zorgen. Maar in onze gereguleerde onvrije markt mag ik dus geen goed advies aan klanten geven.

    Juist die onrechtvaardigheid, dat gebrek aan meritocratie waardoor succes NIET je eigen keuze is, deed me besluiten dat ik er genoeg van had. En dan is de oplossing vrij simpel: leef een paar jaar als een vrek, spaar lekker de helft van je salaris en beleg dat goed naar eigen inzichten. En heb je na enkele jaren genoeg, dan kan je jezelf a.h.w. vrijkopen.
    Hoeveel is genoeg? Wel, dat hangt ervan af. Zoals gesteld: als je luxe zoals een auto en allerlei vakanties belangrijk vindt, heb je meer geld nodig en dan bereik je het wellicht nooit. Maar als je met een eenvoudig bestaan (eenvoudig in materieel opzicht maar door je zeeen aan tijd en mogelijkheid via internet kennis te vergaren juist een veel hoogstaander intellectueel bestaan dan anderen) genoegen kan nemen, dan ligt de paar ton die je maar nodig hebt heus wel binnen bijna eenieders bereik.

    “Voor veel mensen is die keuze er niet, door pech op het gezondheidsvlak, sociale vlak of doordat hij of zij maar 1,60 meter lang is.”
    Voor mij was die er ook niet door soortgelijke pech.
    Dus juist als je daardoor minder carriere maakt dan waar je o.b.v. je capaciteiten zou moeten maken, kies je ervoor een ander pad te bewandelen. Dat van de zuinigheid en uitgekiende belegging, tot je geen baan meer nodig hebt en je dus immuun bent geworden voor pech op het sociale vlak of voor je 1m60.
    Juist zulke pechvogels zouden er dus goed aan doen mijn raad ter harte te nemen.
    Maar goed, dat vereist natuurlijk een open geest en dat zal wel niet meevallen voor iemand die meent te spreken in naam der beschaving…

Comments are closed.