Op 21 en 27 januari jl. schreef Prof. Alfred Kleinknecht twee artikelen over de eurozoneproblematiek, genaamd ´Harder sparen is niet de oplossing van de eurocrisis´en ´Een alternatieve visie op de Eurocrisis´. Gedeeltelijk deel ik zijn analyses, echter de oplossingen zijn weer zo Keynesiaans en wereldvreemd, dat ik deze toch even moet gaan bespreken.

Hieronder ziet u zijn stellingen en in het vet mijn antwoorden hierop:

In het dominante neoliberale discours wordt de Eurocrisis consequent voorgesteld als een probleem van ‘begrotingsdiscipline’. Daarmee wordt de aandacht afgeleid van falende financiële markten en van het echte probleem achter de crisis: scheve export-versus importverhoudingen.dt de Eurocrisis consequent voorgesteld als een probleem van ‘begrotingsdiscipline’. Daarmee wordt de aandacht afgeleid van falende financiële markten en van het echte probleem achter de crisis: scheve export-versus importverhoudingen.

Neoliberalisme bestaat niet, wel liberalisme en corporatisme, welke laatste de verweving is van multinationals en bancaire sector met de overheid. De oorzaak van de eurocrisis is de enorme geld- en kredietgroei van de centrale banken en financiële instellingen.

De mediterrane landen hebben zwakke nationale kennis- en innovatiesystemen en geen sterke politieke instituties. In het verleden konden zij alleen concurreren door de pesetas, escudos, drachmes en lires eens in de zoveel tijd af te waarderen.

Dat is van oudsher zo, want alle stakingen werden afgekocht met hogere lonen, waarna hun munten werden gedevalueerd om concurrerend te blijven. De hoge lonen zijn gebleven, maar de devaluaties niet, dus was het al van tevoren bekend dat het eurostelsel nooit haalbaar zou zijn. Er zijn wel kennis en innovatiesystemen, maar die zijn in een pril stadium, vanwege de starre verhoudingen in het bedrijfsleven aldaar.

Afwaardering van je munt maakt je export goedkoper en je import duurder. Dit brengt je handelsbalans weer richting evenwicht. Sinds hun toetreding tot de Eurozone kunnen deze landen niet meer afwaarderen. Hun importoverschotten nemen daardoor voortdurend toe, evenals, als spiegelbeeld, de exportoverschotten van vooral Duitsland en Nederland. Overigens heeft de Eurozone als geheel een vrij evenwichtige handelsbalans met de rest van de wereld. Dit betekent dat de Duitse en Nederlandse exportoverschotten nagenoeg gelijk zijn aan de importoverschotten in het Zuiden.

Dat klopt, maar omdat de rente werd verlaagd tot het Duitse niveau (Duitsland had deze nodig voor de afbetaling van de kosten van de hereniging), konden al deze landen zeer goedkoop lenen, wat heeft geleid tot een crack-up boom (Ludwig von Mises, Human Action 1948). Waninvesteringen in de toerisme- en vastgoedsectoren moesten na de instorting worden gesaneerd en de naweeën kunnen we nu waarnemen met de instorting van hun economieën.

Mediterrane landen hebben betaald met papieren toezeggingen
Vereffening van import- en exportoverschotten gebeurt door handel in vermogenstitels zoals aandelen, onroerend goed of schuldtitels. De mediterrane landen hebben het leeuwendeel van hun importoverschotten ‘betaald’ met uitgifte van schuldtitels – papieren toezeggingen om later te betalen. Deze schuldtitels staan nu als ‘bezittingen’ op de balansen van onze banken, verzekeraars en pensioenfondsen. Mochten ze op een dag niet meer opeisbaar blijken te zijn, dan hebben vooral de banken een groot probleem. Vandaar de we ‘de Grieken’ moeten helpen.

De importoverschotten zijn inderdaad betaald met schuldpapier, dus de hele economische `groei` in de eurozone is niets meer dan een schuldgroei geweest van de mediterrane landen, dat klopt. De schulden zijn niet meer te betalen, dus de banken moeten hun verliezen accepteren, want deze moeten ook aan de tucht van de markt worden onderworpen, punt. We hoeven de Grieken niet te helpen, want zij moeten hun economie gaan saneren en hun schulden afschrijven, dat is in Argentinië ook gebeurd in 2002. Sindsdien hebben zij een nominale economische groei gerealiseerd van 15% per jaar.

De Eurocrisis markeert het einde van een onhoudbaar economisch model: onze financiële instellingen hebben aan de Zuidelijke lidstaten voortdurend geld geleend, zodat zij onze exportoverschotten konden afnemen. Veel Duitsers en Nederlanders danken hun baan aan deze exportoverschotten. Helaas, het exportoverschot van een land is altijd het importoverschot van anderen. Als wij extra banen scheppen door een exportoverschot, dan gaan bij landen met importoverschotten banen verloren. Het is immoreel als de rijken stelen van de armen. Maar erger is de grote schuldenberg. Daarbij maakt het overigens niet zo veel uit wie de schulden maakte: de staat (in Griekenland en Italië), bouwindustrie en projectontwikkelaars (in Spanje of Ierland) of een rijke bovenlaag die luxe BMW’s of Porsche’s op de pof kocht (Portugal). Vast staat dat iemand in het land schulden moest maken.

Inderdaad is de eurozone een onhoudbaar economisch model, dat wisten klassiek-liberalen al sinds de invoering. Maar om nu te zeggen dat wij schuldig zijn aan onze export naar die landen is het paard achter de wagen spannen. Men had nooit een rente van 3-5% moeten hebben in die landen, dus de fout ligt bij onze Eurofiele politici en centrale bankiers, daar behoort de eigenlijke schuld te worden neergelegd en niet bij onze concurrerende industrie en handel.

De onzichtbare hand van de markt heeft gefaald
Schandalig is dat iedereen kon zien hoe de schuldenberg groeide, maar dat niemand zich eraan leek te storen. Het dominante marktfundamentalisme lijkt bij velen de ogen te hebben gesloten voor de mogelijkheid dat markten groots en (letterlijk) meeslepend kunnen falen. In een efficiënte markt zou bij een stijgende schuldenberg de rente moeten stijgen omdat geldschieters een hogere risicopremie in hun rentevoet verwerken. De stijgende rente zou dan vanzelf de schuldenopbouw remmen. Dit is aantoonbaar niet gebeurd: de ‘onzichtbare hand van de markt’ (Adam Smith) heeft gefaald! Liberale economen zwijgen hierover in alle talen. Men spreekt veel over landen met te veel schulden, maar bijna nooit over investeerders die lichtzinnig uitleenden en geen risicopremies eisten. Niet alleen hoog betaalde bankiers, maar ook Moody’s, Standard & Poor en Fitch zaten te slapen: tot in de week waarin de crisis losbarstte hadden de mediterrane landen nog keurige A-noteringen en lage rentes!

Het is niet de onzichtbare hand van de markt die heeft gefaald, maar de eurozone en de Europese Unie, beide zijn staatsgedrochten ingevoerd door een collectivistische en corporatistische elite zonder zich te realiseren wat de uitkomsten van deze euro-invoering zouden worden. Wij klassiek-liberalen hebben dit juist al jaren aangekaart, maar als men niet wil luisteren naar onze geluiden, geen wonder dat het dan misgaat. Het zijn geen liberale economen, maar juist collectivisten en corporatisten die deze onzin aanhangen. In Nederland behoort het overgrote deel van het economische metier tot deze richting. Inderdaad lagen de rating agencies en banken te slapen, maar men zag de euro als een vervanging van de D-mark en de eurozone als vervanging van de Duitse economie. Daar lag het grote probleem, want sociaal-cultureel alsmede politiek-economisch waren de schuldlanden nooit gelijk aan Duitsland, Nederland, Finland en Luxemburg, de overgebleven AAA-landen in de eurozone. Let wel de markt heeft al zo´n 5000 jaar bestaan en bestaat nog, ergo heeft nooit gefaald. Overheden hebben altijd gefaald, zo is uit de geschiedenis gebleken met de instorting van imperia, statenunies, valutazones en economieën.

Zo kan men de Eurocrisis dus ook interpreteren: De mediterrane landen zijn slachtoffers van een agressieve exportstrategie van vooral Duitsland en Nederland – en van investeerders die in het wilde weg maar wat leenden. De natuurlijke oplossing zou zijn dat men de mediterrane landen in staat stelt om in plaats van importoverschotten in de toekomst exportoverschotten te realiseren. Met de opbrengsten van exportoverschotten zouden ze ook hun schulden kunnen afbetalen – wat in ieders belang is. Dit vraagt om macro-economische coördinatie op tenminste drie punten:

De mediterrane landen zijn geen slachtoffer van een ´agressieve´ exportstrategie, integendeel, ze zijn slachtoffer geworden van een malafide valutasysteem, wat geen enkele economische werkelijkheid inhield, maar gewoon een politiek speeltje is geweest van Eurocraten en Eurofielen, zo bleek reeds bij de invoering daarvan met de overtreding van hun eigen vastgestelde regels, ergo. maxismaal 60% overheidsschuld en 3% begrotingstekort, waar niemand zich aanhield.

* De vakbeweging zou haar looneisen Europees moet afstemmen: loonmatiging in landen met importoverschotten; hoge looneisen in landen met exportoverschotten. Dit verslechtert de exportpositie van de overschotlanden en schept bovendien koop­kracht, zodat de Zuidelijke lidstaten meer kans maken om hun exportproducten hier kwijt te kunnen. Mocht de Nederlandse vakbeweging toch weer voor loonmatiging kiezen (‘eigen werklozen eerst’), dan is dat contraproductief voor de oplossing van de crisis.

Dat is wel een heel vreemde oplossing, dus Kleinknecht wil een slechtere exportpositie met hogere prijzen voor de lageschuldlanden, zodat de hogeschuldlanden minder kunnen importeren. Mijn oplossing zou zijn, hou toch op met die euro, zodat de mediterrane landen en Ierland orderlijk uit de eurozone kunnen stappen, hun schulden in lokale valuta kunnen saneren en via een eenmalige devaluatie weer kunnen concurreren met de andere landen. Als de lageschuldlanden hun prijzen gaan verhogen, dan heeft dat niet alleen invloed op de export naar de hogeschuldlanden binnen de eurozone, maar ook daarbuiten. De kans is dan groot dat dan het exportvermogen in elkaar stort. De wereld is namelijk vele malen groter dan de eurozone.

* De regeringen zouden een sterker system van ‘backing-up losers’ moeten opzetten: financiële transfers waarmee bijvoorbeeld de (kennis-)infrastructuur in de zwakkere landen ver­betert. Er bestaat in de wereld geen muntunie waarin geen financiële transfers van rijk naar arm plaatsvinden.

Dat is niet aan de regeringen, maar aan de landen zelf. Niemand heeft om een euro of een Europese Unie gevraagd met een krankzinnige Grondwet (eufemistisch Verdrag van Lissabon genaamd). Dat is er allemaal doorgedrukt door Eurofiele politici. Er hoeven geen financiële transfers te komen, want bij een sanering van de economieën, zoals hierboven beschreven kunnen deze landen hierna met hun geprognosticeerde 15% groei gemakkelijk een inhaalslag maken op dit punt. De financiële transfers zijn een ander woord voor extra belastingen van de burgerij, wat dan weer nadelig werkt voor de economie.

* Harde afspraken dat Duitsers en Nederlanders zich leren gedragen. Men zou (liefst automatische) boetes moeten heffen op hun excessieve exportoverschotten. De opbrengsten uit de boetes zou men kunnen gebruiken voor structuurversterkende investeringen in het Zuiden.

Alweer zo´n vreemde suggestie, Duitsers en Nederlanders moeten zich leren ´gedragen´, omdat wij gewoon te concurrerend zijn op de internationale markt. Lachwekkend, want er zijn geen ´excessieve´ exportoverschotten, maar overschotten gecreëerd, vanwege de schuldopbouw van de hogeschuldlanden in de eurozone. De export is gewoon gefinancierd met schuld, waar wij als belastingbetalers dan weer de dupe van dreigen te worden. De exporteurs hebben gewoon gedaan waar ze goed in zijn: exporteren. De schuld ligt, zoals men al weet, bij het gedrocht: de euro.

Acht u deze drie punten ‘politiek onhaalbaar’? Dat is niet verrassend. Maar dit betekent dan wel dat de euro in zijn huidige vorm niet levensvatbaar is! Het is niet voldoende dat de euro door een Europese Centrale Bank competent gemanaged wordt. Goede afspraken over begrotingsbeleid zijn mooi meegenomen, maar evenmin voldoende. Een gemeenschappelijke munt moet ook door de burgers worden gedragen. Er moet een Europees ‘wij-gevoel’ achter staan. Dat ‘wij-gevoel’ moet zo sterk zijn dat bovenstaande drie punten serieus bespreekbaar zijn.

De euro is nooit levensvatbaar geweest, dat was immer een illusie. Wij van de Oostenrijkse School wisten dat al meer dan een decennium. Kleinknecht slaat hier wel de spijker op de kop, er bestaat geen Europa als staat, wel als continent met vele staten, bevolkt door ethnische groeperingen, die soms vanwege taal of achtergrond met elkaar verbonden zijn in sommige landen, maar een continentale staat is altijd een droom geweest van dictators in het verleden. Het wij-gevoel is er niet op politiek vlak. Het hoogst haalbare is een vrijhandelsverbond van soevereine staten, waarbij er een vrije handel in goederen en diensten kan plaatsvinden.

Mocht dat niet zo zijn, dan zal vroeger of later blijken dat een Euro met 17 landen niet meer houdbaar is. De sociaaleconomische tegenstellingen en politieke spanningen zullen te groot worden. In dit geval zou men, om grotere ellende te voorkomen, de Eurozone kunnen splitsen in een Noordelijke en Zuidelijke zone, met daartussen een flexibele wisselkoers. Dit zou het Europroject nog gedeeltelijk kunnen redden. Terugkijkend moeten we in ieder geval vaststellen dat de waarschuwingen van 70 Nederlandse economen (waaronder on­dergetekende) in 1997 tegen invoering van de Euro niet van de lucht waren.

Hier ben ik het helemaal mee eens. Een eurozone van 17 landen is niet houdbaar, zelfs een eurozone van 5 landen is ook discutabel, want er dient eerst een politiek-maatschappelijke integratie plaats te vinden alvorens men gaat denken over een invoeren van een gemeenschappelijke munt. Kleinknecht is niet de enige die hiervoor waarschuwde, want Prof. Kevin Dowd in de UK waarschuwde reeds in 1993 voor de ellende die er zou komen als de euro zou worden ingevoerd.

Tot zover even mijn uitweiding en deelse ontzenuwing van de oorzaken en oplossingen van de eurocrisis gesteld door Prof. Kleinknecht.

 

Bronnen:

Harder sparen is niet de oplossing van de eurocrisis, Alfred Kleinknecht, Trouw, Amsterdam, 21 januari 2012

Een alternatieve visie op de Eurocrisis, Alfred Kleinknecht, Trouw, Amsterdam, 27 januari 2012

European Monetary Reform, the Pitfalls of Central Planning; Kevin Dowd, Cato Institute, Washington, USA, 27 december 1993

Fiat Money and the Euro Crisis; Robert P. Murphy, Misis Institute, Auburn, AL, USA, 10 oktober 2011

The Euro, it´s Inevitable End, Misis Institute, Auburn, AL, USA, 7 juli 2011

 

 

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR

21 REACTIES

  1. Ik heb met stijgende verbazing gelezen wat Kleinknecht schreef en met welke oplossingen hij komt.
    Lijkt wel de politicus die als iets niet werkt altijd de boel wil oplossen door meer van hetzelfde.

    En het bestraffen van prestatie, productiviteit is al bijna misdadig te noemen.

    Uitstekende analyse en oplossingen.
    Nuttig om die ook aan meneer Kleinknecht te sturen?

  2. Beste Lezers en Schrijvers,

    Kunnen wij onze collectieve intelectuele vermogens niet aanwenden om een nieuw eenvoudig economisch Model te bedenken?

    Waarom “geleerden” citeren, overigens ik maak mij aan dit citeren ook schuldig als ik denk dat een geleerde de universele waarheid schrijft of spreekt, mag ik dit dan voor mij onder de noemer van erkenning en voortschrijdend inzicht plaatsen?

    Als wij als eerste de universele waarheid herleiden, deze waarheid analyseren op wat er werkelijk speelt en er daarbij niet van uit gaan dat wat men aan ons verteld, ook daadwerkelijk waar is. Kan dit een basis zijn voor een nieuw model?

    Zijn er niet andere feiten die meespelen in dit Griekse drama?

    Als eerste wat “waarheden”
    (waarvan ik overigens het waarheidsgehalte niet kan peilen.)

    Gelezen :
    Griekse vermogenden sluizen 200 Miljard weg naar Zwitserland.
    De defensie uitgaven van Griekenland zijn gerekend naar het Bruto Binnenland Produkt veel te hoog.
    Griekse multinationals sluizen bedrijfswinsten weg via brievenbus B.V.’s naar het Belastingparadijs Nederland.
    Griekenland wil het in de 2e wereldoorlog gestolen erfgoed van Duitsland terug.

    Wat speelt er allemaal buiten de traditionele economische wetmatigheden van Import- en Export overschotten die ruis veroorzaken naar een opjectief oordeel?

    Mag dit een aanzet zijn voor een Nieuw Economisch Model, een model dat wel werkt en dat een ieder burger zijn aandeel in een rechtvaardiger wereld geeft.

    Graag uw bijdragen en gedachten,

    Met vriendelijke groet,

    Amnis

    Hub Jongen [3] reageerde op deze reactie.

  3. @Amnis [2]:

    “Kunnen wij onze collectieve intelectuele vermogens niet aanwenden om een nieuw eenvoudig economisch Model te bedenken?”

    Een heel interessant punt.
    Om dit te verwezenlijken is op de eerste plaats de noodzaak dat er iemand (of enkelen) opstaan en zeggen: “DAT GA IK DOEN”

    Daarna duidelijk maken WAT je wilt gaan doen, waarom, en wat het doel is.
    Tegelijkertijd een voorlopig tijdschema maken.

    Ook al een idee van de vorm waarin je het wil gieten.

    Dan een artikel van dit voorstel en waarschijnlijk krijg je dan bijval en plant dan verder.
    Voor zover mogelijk wil ik wel meedoen, maar je zult het zelf moeten trekken!

    Amnis [4] reageerde op deze reactie.

  4. @Hub Jongen [3]:

    Beste Hub Jongen,

    Zojuist de laatste aflevering van Tegenlicht VPRO in mij opgenomen.
    Het gaat over de 3 BIG Rating Agencies in Wall Street.

    Moody’s, Fitch, Standard & Poor’s

    Met het zien van deze TV documentaire kom ik op het eerste antwoord op één van jouw vragen:
    @”Ook al een idee van de vorm waarin je het wil gieten.”

    Mind mapping: Clusters maken van gedachten over onderwerpen die op oog wel, zijdelings, of nauwelijks iets met het onderwerp te maken lijken te hebben.

    Voorbeelden uit vrijspreker:
    De grote finale voor de Euro.
    Eu met boter en suiker.
    De grote depressie.
    De Euro kost ons heel veel geld.
    NL capituleert alweer voor EU.

    Er zijn zeker nog meer onderwerpen in Vrijspreker te bundelen die van toepassing zijn om te komen tot een nieuwe ( economische) Orde.

    Lezers en schrijvers kunnen dan eenvoudig op een deel onderwerp, geplaatst in een cirkel hun steekwoorden plaatsen.
    Die zij of anderen met hun reacties kunnen aanvullen, motiveren, be-argumenteren.

    @ Doel ” wat er werkelijk speelt ”

    Stelling uit Tegenlicht: Een economische oorlog wordt uitgevochten.
    Met Europa en de Euro als “target”

    @ Waarom ” Een vorm van idealisme ” Met de wetenschap dat niemand alle wijsheid in pacht heeft en dat de oplossing ligt in een collectief, vrijdenkend, sociaal model, waarin ieder op zijn eigen nivo en denkwijze inbreng in mag hebben.
    Geen drempels voor andere lezers en schrijvers, één enkel steekwoord moet genoeg zijn om anderen verder tot nadenken te brengen, argumenten in te brengen, aanvullingen te geven.
    Basic: Met beide benen op de grond.
    @wat
    Een nieuw economisch model.
    @Tijdlijn ? Geen, nog geen gedachten over.

    Mogelijk komen er nog meer Lezers en Schijvers die mee willen doen, collectief dat is mijn sleutelwoord.

    Met vriendelijke groet,

    Amnis

  5. Niet om de zeer geachte lezers / reageerders van deze site nog een eind verder in de stront te drukken, maar hebben jullie de volgende artikels al gelezen ?

    Niet ?

    Dat dacht ik al …

    http://www.alt-market.com/articles/540-baltic-dry-index-signals-renewed-market-collapse

    &

    http://www.pakalertpress.com/2012/01/30/iran-turns-useu-oil-embargo-tables-india-china-russia-declare-war-on-the-us-dollar-video/

    Hé, stelletje libertarische dromers, koop nou maar gewoon (fysiek/tastbaar) zilver & goud …

    In afwachting van Rothschild’s Satanic New World Order …

  6. Tot mijn grote schaamte moet ik bekennen dat ik zojuist pas het artikel van Prof Dr Kleinknecht heb gelezen.

    Bij deze mijn complimenten voor deze zuivere Euro-analyse.
    Veruit het beste artikel op economisch gebied dat ik tot nogtoe hier heb mogen lezen. Meen ik.

    De (binnenlandse) Euro-strategie (omzet voor de één, is schuldvermeerdering voor de ander(e euro-partij)) is trouwens ook van toepassing op de dollar enerzijds, en de ‘gehele wereld’ anderzijds.

    Samengevat : zo’n artikel snijdt hout !

    Gaarne nog meer van dit soort artikels/analyses dus.

  7. Je kunt je nog wel afvragen waarom de markt een gelijke rente rekende voor goede en rotte appels. Ik denk niet dat dit dommigheid was. Net zo min als het dommigheid was dat banken zwervers hypotheken gaven. Ze wisten dat er een bailout zou komen, daar hadden ze voor gelobbied. Het lijkt er op dat ze zich toch verkeken hebben. Ik denk dat de politici een dusdanig hoog bedrag niet door de strot van de belastingslaaf kunnen stampen, zonder zelf te bungelen.

    Hier wordt Kleinknecht ook al op de korrel genomen
    http://mises.org/daily/2688

  9. Ik wist niet dat er nog van die Oud-Oostenrijkse netwerken in Nederland bestaan. Het doet me wel iets om dit weer eens te lezen!
    Oostenrijkers zouden helemaal gelijk hebben, mits er een “ideale” markt zou bestaan. Maar, helaas, een ideale markt krijg je alleen indien er voldaan is aan een aantal zeer restrictieve aannames: geen externe effecten; geen informatie-asymmetrieën; geen lock-in door standaards of verzonken kosten; geen toetredingsbarrières tot en uittredingsbarrières uit markten; geen transactiekosten; altijd sterke eigendomsrechten (geen publieke goederen; geen mogelijkheid van gratis meeliften), geen “tragedy-of-the-commons” problemen; geen marktmacht (altijd een groot aantal aanbieders en vragers); geen “natuurlijke monopolies” – en wellicht ben ik er nog een vergeten … Kortom, er is in het echte leven haast geen markt te zien waar aan deze veronderstellingen (bij benadering) is voldaan.

    Mijn standpunt: accepteer in je economische denkbeelden imperfecte markten en marktfalen als normaal. Imperfecte markten zijn niet een ongelukkige afwijking van de normaliteit; ze zijn de normaliteit.

    Hoe komt het dat de Hayekiaanse heilsstaat (zijn “Minimal State”) nog nooit ergens gerealiseerd is (behalve, bij benadering, onder de dictatuur van Pinochet in Chile, waar men in ieder geval heel goed naar Hayek en Friedman luisterde)?

    Alfred Kleinknecht (auteur van het bovengenoemde artikel in Trouw)

    Albert S. [17] reageerde op deze reactie.
    The Red Pill [18] reageerde op deze reactie.
    pcrs [19] reageerde op deze reactie.

  10. Toegegeven, heb geen macro-economische aanleg maar één belangrijke zin uit het artikel: “De mediterrane landen hebben het leeuwendeel van hun importoverschotten ‘betaald’ met uitgifte van schuldtitels – papieren toezeggingen om later te betalen. Deze schuldtitels staan nu als ‘bezittingen’ op de balansen van onze banken, verzekeraars en pensioenfondsen. Mochten ze op een dag niet meer opeisbaar blijken te zijn, dan hebben vooral de banken een groot probleem. Vandaar de we ‘de Grieken’ moeten helpen.” en reactie 8 (waarvoor dank Troy Ounce) geven ons het idee van de massa geld (aan huidige valuta-koers !) om die schuldtitels a pari te blijven waarderen. Indien de liquiditeitsmarkt toch zou opdrogen en banken “verplicht” met afwaarderingen op hun balans te maken krijgen dan pas zal de instorting van het financiële systeem duidelijk voor iedereen waarneembaar zijn…
    De besluiteloosheid en de angst van de Euro-politici (en ECB) is hieruit duidelijk te destillleren met allerlei experimentele lapmiddelen en (zinloze) voorstellen:
    euro-obligaties/ bonds en ESM
    De gevolgen voor de bevolking zullen steeds stringenter worden naarmate de final coundown nadert. Maak me maar wakker als de Euro onder de dollar doorzakt.

  11. Geachte Heer Kleinknecht,
    Misschien is het vreemd voor een ex- medisch wetenschapper dat ik U zeg dat de economische wereld alle aspecten vertoont met een ziekte die wij “kwaad en aardig” noemen.
    Behalve aspecten die wij allemaal kennen [ rijken die steeds rijker worden armen steeds armer en uitzaaingen] is recycling van eigen afval ook zo’n kankeraspect.
    Over de oorzaak van het ontstaan van deze ziekte ga ik nu niet in en wordt uitgebreid op de website http://www.wetenschap-eindtijd besproken.
    Toen ik in 1981 dit fenomeen wereldkundig maakte op een wereldcongres [het was mijn angst van zien] werd ik gebombardeerd door de Staat en de KNMG en kon het medisch bolwerk verlaten en… kreeg als cadeautje mee een publicatieverbod voor journalisten.
    Ongeveer 10 jaar later gebeurde ongeveer hetzelfde met een Canadese hoogleraar McMurtry [ http://books.google.nl/books?id=79G3Jsb2KYwC&dq=J+McMurtry+&lr=&hl=nl&sitesec=reviews ]
    Daarna ging mijn wetenschappelijk onderzoek een heel andere kant op en kwam ik tot de opzienbarende ontdekking dat ieder einde van een hoogconjunctuur ditzelfde fenomeen van verkankering vertoonde.
    Nog bijzonderder was het dat die cyclische processen nauw verband hielden met aeonische cycli, die wij sterretijden noemen.
    En het is niet voor niets dat wij nu in de ommekeer zitten van het Vissen- naar het Watermantijdperk.
    De kanker is nu terminaal en geldinfusen zullen niets meer uithalen, behalve kortdurend rekken van de kanker.
    En daarna…
    De geschiedenis heeft geleerd dat wij – als niets meer helpt de wapenstok ter hand nemen en dit laat de geopolitieke situatie ons steeds meer zien.
    Deze cyclische processen waren ooit al tot in perfectie in kaart gebracht en neergelegd in een doctrine die wij nog slechts kennen als de acupunctuurleer, maar dit is er slechts een onderdeel van.
    Ik zou het zeer op prijs stellen met U over deze oude wijsheid te communiseren.

    Mavado [12] reageerde op deze reactie.

  13. Beste Mavado,
    Had ik dit naar jou geschreven?
    Ik vroeg niet voor niets om een persoonlijk contact met Kleinknecht , want nihilistische oplossingen worden er dagelijks gegeven en heeft tot nu toe niets opgelost.
    In mijn ogen is de verkankering van de wereldeconomie is een terminaal stadium.
    Misschien dat je wijzer wordt met het lezen van de Openbaringen.
    Er stond zelfs in dat de EU een levensduur zou kennen van 14 dagen [lees 14 jaar].
    Maar ach…
    Ik neem aan dat je dat beneden je waardigheid vindt.

    Mavado [14] reageerde op deze reactie.

  14. @Siegfried Bok [13]:
    Sorry, geen tijd om te reageren: Mijn tuinkabouter heeft hulp nodig om het bandje van zijn kruiwagen te plakken, want de elfjes, die dat normaal doen, zijn bezig om de waterman, die de sfeer loopt te verkankeren, weg te jagen.
    Toch een vraagje: Is u op proefverlof?

  16. @Amnis [15]:

    Het wordt op een gegeven moment toch wel weer interessant voor de oud papier waarde…..
    Iets minder hanteerbaar dan goud, maar ja.

  17. @Alfred Kleinknecht [9]: Hartelijk dank voor uw antwoord en ik zal even graag hierop willen ingaan.

    Ik ben het ermee eens, dat er nauwelijks regio´s of landen zijn die aan al deze voorwaarden voldoen. Maar dat betekent niet dat de vrije markt niet zou werken. Integendeel, het geeft juist aan hoe groot de invloed is van allerlei overheidsmaatregelen die er op macro-niveau worden genomen en die altijd de vrije markt verstoren. Kijkend naar de vele wetten en regels omtrent prijsstelling, quota, invoer-, alsmede exportbeperkingen, welke zijn aangenomen door de Europese Unie, dan zien we de groei-implosie in vol ornaat. De interne markt is sinds de jaren 70 aan het stokken, zelfs als we de BBP groei nemen, dan is deze almaar afgenomen over de laatste drie decennia, allemaal vanwege de steeds interventionischer wordende EU.

    Een andere insteek is dat hoe vrijer een land is, hoe rijker de bevolking. We hoeven maar te kijken naar uw voorbeeld Chili, dat zelfs onder de dictatuur van Pinochet uitgroeide tot het rijkste land van Latijns Amerika. Nu nog worden Chilenen geweerd in Mercosur (het vrijhandelsverbond van Zuid-Amerikaanse staten), omdat men bang is in de andere landen, dat de Chileense bedrijven zullen gaan overheersen, vanwege hun expertise en ervaring m.b.t. het opereren in een echte vrije markt.

    Kijken we bijvoorbeeld naar landen als Hong Kong en Singapore, dan zien we duidelijk de voordelen van een vrije markt en een toenemende welvaart en rijkdom voor de burgerij. Voeg daar tevens een laag belastingregime aan toe, dan groeien de economische voordelen exponentieel. Hoge belastingen betekenen eenvoudig een overdracht van de productieve sector (bedrijfsleven) richting een onproductieve sector (overheid). Singapore is het tweede rijkste land (na Japan) per capita en Hong Kong het derde. Beide landen waren ´basket cases´ begin jaren 60.

    Qua minimale staat kunnen we Hong Kong, Singapore, Bermuda, Panama, Andorra, Liechtenstein e.d. daaronder scharen, vanwege hun op economische groei gebaseerd beleid, zonder grote staatsinmenging. Ergo, de minimale Hayekiaanse staat bestaat reeds en met groot succes wel te verstaan. Imperfecte markten bestaan niet, wel imperfecte overheden, waarvan wij allen slachtoffer zijn geworden, ook Nederland helaas.

    Albert Spits is bestuurslid van de Frédéric Bastiat Stichting en in het dagelijks leven financieel-economisch adviseur van pensioenfondsen.

  20. @pcrs [19]: Ik verbaas me ook over het aandragen van een dictatuur als die van Pinochet als voorbeeld van een vrije markt. Wat is er vrij aan het uit helicopters gooien van mensen?
    In een vrije markt heeft ieder mens dezelfde rechten. Dus is er geen dictator met onderdanen. Het is wel zo dat minarchisten en klassiek liberalen zoals Hayek en de auteur van dit artikel, een vreslijke verwarring zaaien met hun inconsistente denkbeelden dat er toch een paar mensen in uniform moeten zijn die dingen mogen die mensen zonder uniform niet mogen.
    Ik neem dan ook altijd sterk stelling tegen dergelijke figuren, ze doen meer kwaad dan goed zoals uit de Pinochet reaktie blijkt.

    Albert S. [21] reageerde op deze reactie.

  21. @pcrs [20]: Als je de zaken goed had gelezen, dan kon je daaruit concluderen, dat zelfs in een dictatuur met een vrije markt mensen rijker zijn, dan in een ´democratie´ zonder vrije markt. Pinochet, Lee Kwan Yew, Tsjang Kai Sjek waren niet bepaald pro-democratie aanhangers, maar hebben de lokale economie zodanig omgevormd, dat de marktsector weer adem kon halen. Na de dictatuur in betreffende landen volgde de tijd van politieke liberalisering.

    De essentie van mijn repliek is derhalve dat als er eenmaal een vrije markt is, mensen welvarender worden waarna er automatisch een vrije samenleving ontstaat. Als je een ´democratie´ hebt in een vrije samenleving, dan zie je juist het omgekeerde gebeuren, mensen kunnen zichzelf via de politiek zaken toeëigenen van anderen met geweld. Via het partijensysteem kunnen achterbannen ten koste van anderen goed leven en de vrijheid van deze anderen dusdanig beperken, dat er geruisloos een dictatuur ontstaat, maar dan zonder vrije markt. Uiteindelijk zullen alle groeperingen hiervan de dupe worden.

    We zagen dit in Chili tijdens het bewind van Salvador Allende in 1970-1973. De economie en vrije markt werden verwoest, waarop Pinochet ingreep met het leger. Hetzelfde zien we nu in Venezuela met Hugo Chavez, die via democratische verkiezingen de vrije markt en de economie om zeep helpt.

    Voor libertariërs is het essentieel om zich te realiseren, dat een vrije samenleving alleen kan worden opgezet als er eerst een vrije markt is. Anders zijn alle pogingen daartoe gedoemd te mislukken. Zo ook nu met de euro en de EU, welke bitter weinig met een vrije markt van doen hebben, maar puur een centralisering en concentratie van macht inhouden, welke op termijn wordt misbruikt, we zien de tekenen daarvan reeds nu.

Comments are closed.