Als kind werd ik regelmatig door ouders, grootouders en andere oudere familieleden naar de VIVO  gestuurd om koekjes, chocolaatjes, broodbeleg, koffie of andere grutterswaren te halen.

Dat was nog het tijdperk dat alles werd afgewogen zodat je aan de toonbank moest aangeven hoeveel van het spul je wilde en die hoeveelheid werd dan uitgedrukt in gewicht.

Je vroeg een onsje vleeswaren of jonge kaas of een half onsje chocolaatjes of een pond koffie en dat werd dan voor je afgewogen op een analoge weegschaal met zo’n grote wijzer. Overigens kon je de koffie ter plaatse laten malen omdat voorverpakte gemalen koffie nog niet bestond.

De eenheden “ons” en “pond” zijn voor mij heel natuurlijk en ik gebruik ze nog steeds, dat gaat helemaal vanzelf maar tot mijn verbazing vroeg een van mijn dochters onlangs hoeveel een ons eigenlijk was en hoeveel een pond.

Ik heb het eens nagevraagd bij mijn kinderen en die blijken de begrippen “ons” en “pond” alleen van mij te kennen en gebruiken die nooit zelf.

Dat is ook zelden nodig tegenwoordig omdat alles al afgewogen en voorverpakt in de schappen van de zelfbediening (supermarkt) ligt maar in de zeldzame gevallen dat jongeren een ons van iets willen, vragen ze om 100 gram.

Een half onsje is dan 50 gram, een pond 500 gram of een halve kilo en een half pondje (of twee en een half ons) is 250 gram.

Eieren gingen per dozijn (12) en dat ging door tot ergens in jaren 70 geloof ik en je kunt nog steeds verpakkingen van 6 (half dozijn) eieren bij de LIDL kopen.

Twaalf dozijn was een gros maar ik kan mij niet herinneren wat er per gros ging.

Aardappelen en kolen gingen per mud, een inhoudsmaat van rond de 60 liter en ik heb begin jaren 90 nog een tijdje bij een inktfabriek in Koog aan de Zaan gezeten die iedere werknemer elk najaar een mud aardappelen schonk, nog een gewoonte uit het verre verleden.

Grappig hoe snel taalgebruik wijzigt van generatie op generatie.

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR

14 REACTIES

  3. Er is niks met gebruik van coherente eenheden/maten. Die Englese maten (vierkante paarden per kubieke meter stro) stemt ook niet vrolijk. Dat we eraan niet meer gewoon zijn is andere koek.
    Overigens heeft de EC in zijn wijsheid besloten eieren voortaan in gewichtseenheden te verkopen en niet meer per stuk (per dozijn). Want het is toch niet eerlijk dat grote eieren even veel kosten als kleine eieren? Typisch centraal gezag: mensen kunnen niet voor zichzelf denken en bepalen en we hebben een pennelikker nodig om te bedenken dat het huidige systeem niet voldoet cq oneerlijk is. Handhaving, wetswijzigingen, beleidsmakerij, doorvoeren van wijzigingen door de winkelier in labels, voorraadbeheer etc… Het houdt nooit op.

  5. Talloze malen heb ik disputen gehad met winkels waar ik bonbons moest kopen.
    De winkelier wilde mij dan niet alleen bonbons verkopen, maar ook een kartonnen doosje of een zwaar zakje waarvoor zij dan dezelfde kiloprijs wilde rekenen als voor de bonbons.
    Volgens de warenwet mag dit niet.
    Het kostte dan ontzettend veel moeite de winkelier te overreden op de juiste wijze te wegen.
    Hugo van Reijen

    Zé [6] reageerde op deze reactie.
    Piet van der Plas [8] reageerde op deze reactie.

  8. een gros word gebruikt voor schoolkrijt,
    @hugo van reijen [5]: Als de winkeliers er echt voor gestraft worden, dan zal er voortaan op de borden staan: 100 GRAM INC. Zakje
    en dan zijn we weer waar we begonnen zijn

  9. gelukkig is er de supermarket zoals de Aldi in de EU, in de winkelwagen,afreken, klaar, hoe minder tijd er met winkelen gemoeid is de beter het is, moet er niet aan denken dat ze eerst de boel gaan wegen. Nu staat het gewicht er gewoon op.

  10. Volgens mij waren deze maateenheden ” ons ” en ” pond ” al in 1937 verboden om openlijk te gebruiken. Echter in de volksmond bleef deze instand tot ver in de eind jaren 80. De regering heeft toen maatregelen genomen dat de woorden ons en pond te vervangen voor grammen. Volgens mij had dit iets met duitsers en duitsland te maken, maar dat weet ik dus niet zeker…Ik ken deze uitdrukkingen ook, want ook ik gebruik ze soms nog weleens… Dat jouw , en mijn kinderen ook trouwens, deze woorden niet meer kent heeft ook te maken met de geschiedenislessen op de basisschool, zoals deze nu gegeven wordt. Ik vraag mij dan ook af of er ook met het huidige onderricht, gegeven wordt dat wij vroeger de gulden en daar voor de florijn als betaalmiddel hadden.

  11. Slaolie en raapolie gingen per maatje,zout en suiker werden afgewogen naar hoeveel je hebben wilde.
    Zelfs geest van zout en azijn werden gewogen.

Comments are closed.