Jagen in Nederland is faunabeheer geworden. Zomaar wild afknallen is er niet meer bij. Er wordt behoedzaam gejaagd. Per diersoort zijn er vergunningen en afspraken wanneer er gejaagd mag worden. Men ontziet de jonge dieren en doodt vooral de oude dieren. Zogende moederdieren worden nooit afgeschoten.
De gedachte is dat hierdoor een optimum wordt bereikt. De grote rovers zijn er niet meer en worden vervangen door de jager. Maar hoe natuurlijk is een dergelijke planmatige aanpak?
Een leuk voorbeeld van natuurlijke evolutie is de miljoenen jaren durende strijd tussen de gazelle versus het jachtluipaard. Beide zijn als gevolg van deze wedloop schitterende dieren geworden. Geen grammetje vet teveel. Het jachtluipaard kan van 0 tot 100 km / uur accelereren in 3 seconden. Sneller dan de meeste Porsches. Alleen enkele Lamborghini’s en Ferrari ’s en natuurlijk de Veyron komen in de buurt, maar die hebben daar wel glad asfalt voor nodig.
Onze gazelle, als het tenminste een Thomson gazelle is, kan daaraan ontkomen. Door op het juiste moment een bocht te maken, of in ieder geval vroeg genoeg de jager te onderscheiden en te starten.
Er is een precair evolutionair evenwicht tussen jager en prooi. Miljoenen jaren geleden was er een tijd dat het luipaard de drie seconden nog niet haalde. Maar dat maakte niet uit want de gazelle was ook trager.
Deze vooruitgang is voorbij in ons land, de grote jagers zijn niet meer en planmatig afschot is geen vervanging voor de dieronterende achtervolgingen die ooit plaats vonden. Over enkele millennia zijn onze herten dikker en trager dan ze ooit geweest waren. De evolutionaire noodzaak voor snelheid wordt vervangen door het kweken van voldoende wintervet om de winter door te komen. De herten zullen meer en meer op wilde zwijnen gaan lijken. Omdat de herten met meer wintervet zullen overleven waar andere herten in een winter als deze sneven. De iets tragere herten met meer wintervet werden vroeger gegeten door de rovers, die er thans niet meer zijn, en zullen dus gaan domineren. Het hert met de horeca spoiler zal in toekomstig NL naar verwachting evolutionair het meest succesvol gaan blijken te zijn.
Hoe mooi zou het niet zijn als er een grote planner was die inzag dat er alternatieven zijn. Dat ingegrepen kan worden en maximale welvaart kan worden bereikt door een klein beetje plannen. Dat jagers een behoedzame planmatige duurzame jachttechniek gingen ontwikkelen. Dat ze de jonge gazelles met rust lieten. En al helemaal afzagen van de jonge baby gazelles. Hierdoor zou een maximale “welvaart” worden geschapen, voor jager en prooi. Niet meer consumeren dan nodig is. En een redelijke levensverwachting voor het prooidier.
Een rechtvaardige schepper zou dan zorgen dat oudere gazelles veel vatbaarder worden voor reumatische aandoeningen of spierziektes, zodat ze een stuk gemakkelijker gevangen konden worden. Gaia. Een natuurlijk ecosysteem dat zoveel mogelijk in balans is. Met minimaal leed. Geen prooien meer die levend worden verslonden of baby gazelles die maar een paar kwartier aan het leven mogen ruiken alvorens te sterven. Duurzaam evenwicht van zoveel mogelijk in onderlinge harmonie levende diersoorten.
Gelukkig maar zijn Gaia, creationisme en duurzaam ecologisch evenwicht een grote illusie. Ze bestaan niet. En omdat ze niet bestaan zijn er mooie dieren als jachtluipaarden. Was de ecologie duurzaam en in evenwicht dan waren we nog steeds eencellige amoeben of zelfs moneren. En niet meer dan dat. Door de onderlinge competitie is de natuur opgebloeid tot wat het nu is. Een fantastische diversiteit aan oplossingen om te overleven. Inclusief de huidige kroon op de evolutie, ons, de mens.
Eenzelfde situatie geldt voor de economie. Van een nederig begin van handel in vuursteen, brons en tin zijn we uitgegroeid via tussenstations als de Hanze en stapelmarkten tot de hedendaagse wereldmarkt. Arbeidsverdeling, toenemende vaardigheden in fabricage en handel hebben veel welvaart gebracht. Kan dat niet beter gereguleerd worden? Kan het niet rechtvaardiger? Kan er geen leed voorkomen worden? Ja is de gedachte. Continue worden er regeltjes bedacht. Bedrijven mogen niet dit, maar moeten wel dat. Zodat er een eerlijke duurzame en eerlijke maatschappij ontstaat. Te gek voor woorden. Net als een planmatige aanpak in de natuur niet werkt, werkt het ook niet in de economie. Innovatie en vooruitgang kan je niet plannen. Maar hebben vrijheid nodig, vrijheid die door planners en bureaucraten wordt ontnomen.
De keuze is deze, ofwel onvrijheid, stagnatie en achteruitgang, ofwel vrijheid en groei. Zoals Bastiat ooit opmerkte, de prijs van de overheid is de niet gerealiseerde groei, zijn de bedrijven en uitvindingen die nooit de kans gekregen hebben doordat de overheid bestaat en hun wegdrukt.
Hoeveel Steve Jobs zijn er verloren gegaan de afgelopen decennia? Hoeveel vooruitgang hebben we ingewisseld voor de illusie van een maakbare samenleving? Hoeveel zijn we er nog bereid in te leveren? Wanneer geven we bijvoorbeeld eens de medische sector vrij zodat daar mini Steve Jobs op kunnen staan? Hoeveel onnodig menselijk lijden is er thans omdat de medische sector zo gereguleerd is dat vooruitgang gesmoord wordt? Hoeveel meer uitvindingen zouden er wel niet geweest zijn en hoeveel minder lijden als mensen als Steve Jobs hun inventiviteit de vrije loop konden laten en daarvan ook de vruchten mochten plukken in de medische sector?
De vooruitgang van de mens is stokkende. Leed is een vereiste om te kunnen groeien. Door te vallen leer je lopen. Een van de grootste dwalingen is dat leed voorkomen kan worden. Leed accepteren is noodzaak en voorkomt uiteindelijk meer leed. De menselijke race naar voren, zo succesvol ondernomen in de negentiende eeuw, is verworden tot een sukkeldrafje. Ziektes worden niet langer overwonnen, ze dreigen terug te komen. Medische revoluties als anti biotica komen minder en minder voor en verliezen hun glans. De maan is thans weer onbereikbaar voor mensen. Geld is geen geld meer. Planmatige leedminimalisatie heeft heel duidelijk toch een prijs.
De homo futuris is geen mens die risico’s neemt. Het is een mens die vooral beschermd wordt tegen leed door meer en meer regelgeving. De prijs is stagnatie. Kinderen zullen net als de ouders leven. Geen vooruitgang meer. Wellicht hier en daar consuminderen. Eindelijk rechtvaardigheid, gelijkheid tussen generaties, en binnen een generatie. De ultieme grijsheid zal overwinnen, grauwe gelijkschakeling zal heersen. Indien niet voldoende mensen de droom van het voorkomen van leed en onrechtvaardigheid gaan zien voor wat het is. Het is de ultieme nachtmerrie, een verstikkende weekheid erger dan het grootste rauwe leed dat men zich kan voorstellen. Geen leed is geen vooruitgang, geen vooruitgang is negeren van de ultieme natuurlijke wet, die van de competitie, overleven en de progressie.
Ik snap niet waar je naartoe wilt met het jaag verhaal, jagers zijn een slap aftreksel van natuurlijke vijanden maar het is wel het is wel de manier van populatie controle de het makkelijkst te beheersen is, herintroductie van natuurlijke vijanden is vaak niet mogelijk omdat ze de activiteiten van mensen bedreigen of onvoldoende leefgebied beschikbaar is.
De rest van het verhaal wat betreft menselijke evolutie (of het gebrek daar aan) kan ik me wel in vinden.
Ratio [4] reageerde op deze reactie.
Ik kan het verhaal ook niet helemaal goed linken, niet-meer wilde dieren en de overheid. Krijgen we in de toekomt gepanserde gazelles? Voor nog wilde dieren moet je in Afrika zijn, best duur en best interesant http://www.safariskenya.info/
Prachtige metafoor middels natuur(-beheer) en de vrije markt ! Uitstekend artikel om het weekeind mee te beginnen !
@Igor [1]: De kern van het verhaal is deze: leed is nodig voor ontwikkeling, en is eigenlijk niet te voorkomen. De Gazelle en het jachtluipaard hebben de huidige hoge graad van ontwikkeling slechts door onnoemelijk leed kunnen bereiken. Zonder deze keiharde competitie waren deze dieren nooit zo hard gaan lopen. De hulpbronnen (bijv voedsel of zonlicht) zullen altijd schaars zijn, zowel in de natuur als in de economie. En slechts doordat de evolutie keihard heeft afgerekend met de minder goede oplossingen zijn we zover gekomen dat er onder meer jachtluipaarden en mensen zijn. En dat de economie ons zoveel producten geeft.
De jacht in NL is gericht op leedminimalisatie, zieke oude dieren worden afgeschoten. Dit betekent dat de evolutionaire druk die de herten steeds voelden om te voorkomen dat ze tot prooi werden verdwijnt. De mooie ranke herten zullen verdwijnen omdat de evolutionaire noodzaak ontbreekt hard te kunnen rennen. Dit gebruik ik als voorbeeld dat ingrijpen in natuurlijke ontwikkelingen niet zal werken, het gaat me verder niet om aanbevelingen te doen voor een beter jachtbeleid of zo.
Maatregelen om leed tegen te gaan zullen vaak zorgen dat de evolutionaire vooruitgang wordt teruggedraaid. Zowel voor dieren als voor mensen. De mens is een risico mijdende burger geworden aan alle kanten beschermd door regelgeving. De burger wordt een weekdier zonder ruggegraat doordat hij zo ingekapseld is in regelgeving dat hij gewoon niet meer kan bewegen. De mens is daardoor op de weg terug, doordat men leed probeert te voorkomen.
Ik druk me misschien niet goed uit. Een basisgedachte van de democratie en het socialisme is volgens mij het vermijden van leed. De arme arbeider moet beschermd worden, de werkloze moet beschermd worden. Het is een dwaalgedachte dat leed voorkomen kan worden volgens mij. Een mens dient te beseffen dat het een sprookje is dat leed kan worden voorkomen. Een mens dient te beseffen dat er leed is, en volgens mij ook dat er geen god is en zijn leven eindig is. Besef dat, accepteer dat en laat je geen loer draaien door mensen die je ofwel eeuwig leven achtige dingen beloven, ofwel vertellen dat we een vriendelijkere maatschappij krijgen als we maar wat belasting betalen.
Lijden is een reden waarom mensen het vrije markt denken verwerpen of inperken. Nogmaals, volgens mij is dat een onmogelijkheid. Leed en eindigheid van leven dien je te accepteren anders val je ten prooi aan sprookjesvertellers. En lever je je toekomst grotendeels in.
Igor [5] reageerde op deze reactie.
@Ratio [4]:
Stuk duidelijker wat je bedoelt nu, geloof niet dat leed “nodig” is voor ontwikkeling/evolutie, of eigenlijk bedoel ik; het dierenleed waar geen mensen aan te pas komen is geen dierenleed, de natuur is soms keihard maar soms ook heel teder, zo veel mogelijk zijn gang laten gaan, jagen als surrogaat voor natuurlijke vijanden is niet optimaal, omdat natuurlijke vijanden naast de oudere zwakke dieren ook vaak jonge zwakke dieren pakken, wat dus beter voor de evolutie is, maar ik vermoed dat ook zonder tal van regels de meeste jagers geen baby hertjes gaan afschieten…daarnaast is een wolf veel beter in het observeren van de gezondheid/sterkte van de herten.
Maar goed om terug te komen op mensen, volgens mij is de meest gangbare theorie dat de mens zich heeft ontwikkeld door meer risico’s uit te sluiten / ofwel de veiligheid te vergroten.
Op grond daarvan zouden veel mensen concluderen dat je meer “basis” veiligheid zoals genoeg te eten en toegang tot goede zorg als gevolg heeft dat evolutie sneller gaat, zoals we uit de realiteit kunnen concluderen lijkt dat niet erg te lukken maar dat komt niet omdat het slecht is om ziektes en honger te willen stoppen maar omdat de mensen denken in termen als “zorgverzekering” en “voedselbank” en gigantisch veel energie en moeite gaat verloren, terwijl er nooit iemand beter is geworden van een bezoek aan de zorgverzekeraar, en voedsel trekt ook geen “rente” als je het bij de voedselbank, nee ik geloof dat voedsel in den beginsel nog steeds hooftzakelijk bij een boer vandaan komt.
Ik geloof niet leed noodzakelijk is voor menselijke evolutie maar oplossingen voor “echte” problemen zijn er in de vorm van technologische vooruitgang, sociale plannen zijn daarmee nooit een oplossing voor echte problemen hooguit oplossing voor een probleem wat A. ontstaan is door een eerder plan. of B. een probleem wat van technologische oorsprong is. Is het A, lijkt het mij logische om het plan wat het probleem veroorzaakt te herzien. ( wetten afschaffen ipv nieuwe wetegeving erbovenop, gebeurt “nooit” ) is het B dat is een sociaal plan zinloos, energie probleem? los je niet op met wetten,regels, belasting, nee dat los je op met nieuwe energie bronnen/technologische oplossingen.
Ik zie niet in waarom de mensheid op het niveau moet blijven van “overleven” op veel gebieden heeft de technologie het leven zo veel beter gemaakt,als we allemaal een beetje normaal doen als mensheid gaat techniek ons nog ver brengen, we hoefen niet meer 7 dagen 12 uur te zwoegen voor een boterham, een man met een tractor ect kan een heel dorp van eten voorzien, nou alleen nog ff zorgen dat heel het dorp een het 1 dag overneemt van die man met die tractor en dan heeft iedereen te eten.
Jij kijkt naar de natuur en ziet de harde kant van het overleven, die kant is er zonder meer, maar de andere kant zijn er tientallen soorten op een paar vierkante meter die allemaal samen leven, niet omdat ze kiezen voor de concurrentie en competitie maar vanwege de diversiteit en de dynamische interactie, de vogels die de parasieten van bv de neushoorn eet, en zo zijn er ontelbaar veel verbanden binnen de natuur waarbij het delen van bronnen niet gepaard gaat met agressie of leed.
Kortom leed wat je daadwerkelijk kan voorkomen lijkt mij niks mis mee. Het “doen alsof” je leed kan voorkomen lijkt inderdaad een gezonde basis voor zoals jij het zegt de burger als weekdier zonder ruggengraat met de illusie van veiligheid.
Ratio [6] reageerde op deze reactie.
@Igor [5]: De vooruitgang zorgt inderdaad voor meer zekerheid. Dat is niet erg, dat is vaak juist goed. Vooruitgang zal leed kunnen verminderen. Veel dodelijke ziektes en aandoeningen kunnen we thans verhelpen, de levensverwachting is nog steeds stijgende. De vooruitgang dreigt echter vast te lopen doordat we gaan herverdelen. Als we dit niet doen, zo roept de politicus, dan zullen er Amerikaanse toestanden zijn en zal er zoveel leed zijn, en dat willen we niet met zijn allen. Bla, bla. En zo gaat de maatschappij dus naar de knoppen. Doordat we denken dat we leed kunnen afkopen. De lange termijn afname van leed komt tot staan omdat we niet verder dan onze huidige horizon durven te denken en te kijken. De noodzakelijke geestelijke gesteldheid van de mens om vooruitgang te realiseren neemt steeds verder af naarmate er meer aandacht is voor het huidige leed. Dat is de val waar we met open ogen in trappen.
De vogels die parasieten eten veroorzaken leed bij parasieten. In symbiose levende dieren zijn er voldoende, samenwerking kan voor beide levensvormen positief uitpakken. Maar het betekent alleen maar dat de in symbiose levende levensvormen samen de concurrentie aangaan mbt schaarse hulpbronnen en wellicht zorgen voor het uitsterven van concurrentie.
Igor [7] reageerde op deze reactie.
@Ratio [6]:
Heel vreemd ik begrijp precies wat je bedoelt,ben het er zelfs mee eens, met het verschil dat ik angst in plaats van leed zou zeggen, zoals jij zelf zegt het is de aandacht(angst?) voor het huidige leed dat een verlammende werking heeft op de geestelijke gesteldheid, “wat als ik ziek wordt” “wat als ik mijn baan kwijt raak” < Dat bedoel je toch? Of denk je er te weinig mensen zijn die daadwerkelijk lijden door honger of ziekte? Nee toch?
Ratio [8] reageerde op deze reactie.
@Igor [7]: Er wordt op angstgevoelens ingespeeld. Maar de kern is leed. Angst is niet meer dan een variabele waar politici graag mee spelen.
De maakbare samenleving was voor onze politici niet voldoende, men mikte op een hoger doel: het maakbare Europa.
Wet en regelgeving en en overheidspotverteren in het kwadraat.
Comments are closed.