Omgekeerd eufemisme

Vrijspreker: Taalgebruik is belangrijk bij het om de tuin leiden van de belastingslaven, noem eens wat voorbeelden?

Opperdienaar: Eén van de belangrijkste stijlvormen is het eufemisme om het geweld van de overheid te communiceren, maar tegelijkertijd af te dekken. Het optimale eufemisme verbloemt, maar communiceert tegelijkertijd dat de ‘men in black’ zich warmlopen, om je midden in de nacht van je bed te lichten.

‘Overheid tikt X op de vingers’, ‘X moet worden aangepakt’ , ‘het bezit van X confisqueren’ , ‘in beslag nemen’, ‘binnenvallen’, ‘in bewaring nemen’, ‘bevoegd gezag’, ‘belasting’, ‘subsidie’, ‘retributies’, ‘leges’, ‘vergunning’, ‘solidariteit’, ‘accijnzen’, ‘regulering’, ‘opgepakt’, ‘beboeten’, ‘paal en perk stellen’, ‘ter beschikking stelling’, ‘wachtgeld’, ‘aan banden leggen’

Ook voor zaken rond de uiteindelijke overheidsdoden zijn eufemismen:

‘de soldaten sneuvelden’, ‘op het veld van eer gevallen voor ons vaderland’, ‘omleggen’, ‘executie’

Als we minder uitdelen van het geld dat we stelen, ehh, confisqueren dan zijn daar ook een aantal specifieke woorden voor:

‘afslanken’, ‘afvloeien’, ‘inkrimpen’, ‘ombuigen’, ‘herstructureren’

Vrijspreker: Dat is allemaal wel vrij bekend. U had het echter over een omgekeerd eufemisme, wat is dat?

Opperdienaar: Dat is om de boterzachte straffen voor machtsgebruik door staatsdienaren, de dienaren van de Allerhoogste vader des vaderlands, juist meer te laten lijken dan ze zijn. De meest in het oog springende vind ik altijd ‘koppen moeten rollen’.

Vrijspreker: Wat betekent dat dan?

Opperdienaar: Meestal een betaalde vakantie

Vrijspreker: Zijn er nog meer?

Opperdienaar: Ze zijn zeldzamer, maar denk ook aan ‘misstanden’, ‘onregelmatigheden’, ‘lekken’, ‘schoon schip maken’, ‘schorsing’, ‘op non-actief stellen’

Vrijspreker: Ik vind dat ook altijd heel verwarrend als een ambtenaar op non-actief wordt gesteld.

Opperdienaar: Ik vroeg me vroeger altijd af waarom dit werkte. Je plakt als heerser alleen op precies hetzelfde concept een ander label en dan denken alle onderdanen dat het wat anders is. Zo plakten wij op de NS het labeltje ‘geprivatiseerd’ (100% aandelen in handen van het ministerie van financiën) en alle belastingslaven zeggen dat het een zootje is bij de NS vanwege de privatisering.

Vrijspreker: Ja, waarom accepteren onderdanen zo eenvoudig een labeltje van de heersers, terwijl ze nogal terughoudend zijn als een commercieel bedrijf zijn producten aanprijst met een bepaald labeltje?

Opperdienaar: Dat komt omdat de staat fundamenteel de ouder is en de ouder geeft het kind labeltjes voor de concepten die het ontdekt. Dus een kind ziet een aantal verschillende stoelen en mensen die daar op gaan zitten en vormt zich dan in het hoofd een concept van een ding als een stoel. Dan vraagt het aan vader of moeder:”Hoe heet zo iets?” Vader en moeder antwoordt dan met het correcte label in de taal die het kind zal leren. Het kind wantrouwt de ouders niet en verwacht dat ze het goede met hem of haar voorhebben. Met vadertje staat en het moederland, werkt dit hetzelfde. De staat heeft als eerste zorg en bescherming gemonopoliseerd (vader- en moederrollen) en de onderdanen in een afhankelijke hulpeloze positie gemanoeuvreerd en daarna wordt het simpel. Onze labels word blindelings geaccepteerd door de onderdanen.