Zelf geld drukken ?

Zou het niet handig zijn als je zelf je geld kon drukken ? Dat scheelt een hoop gedoe en een enorme omweg.  John Stossel van Reason stelde voor de grap ‘de Stossel’ voor. Zijn eigen geld met zijn gezicht er op. En waarom zouden mensen Stossels willen hebben ? Omdat hij belooft dat ze ingelost kunnen worden voor goud. En omdat hij geld op de bank heeft en een baan dat meer oplevert dan hij uit kan geven. De dollar daarentegen wordt gedekt door een onhoudbaar tekort… 

De Federal Reserve drukt zoveel geld dat sinds ze er mee begonnen in 1914, de dollar meer dan 90 % van haar waarde verloren is.  Als John Stossel werkelijk geld gaat drukken, verdwijnt hij snel achter de tralies. Het zou gezonde concurrentie zijn maar de overheid noemt het valsemunterij.

Maar waarom is het drukken van geld of slaan van munten illegaal ? Concurrentie is over het  algemeen goed. Het vergroot de keuzemogelijkheid, verlaagt de kosten en verhoogt de kwaliteit. Nobelprijswinnaar en econoom Friedrich Hayek is er een warm voorstander van.

Hayek publiceerde Choice in Currency, een boek dat vele vrije markt economen heeft geïnspireerd. Hij leerde ons dat concurrentie niet alleen individuele vrijheid respecteert maar ook essentiële kennis oplevert die we anders niet opdoen. Iedere centrale bank is beperkt in haar toegang tot die kennis en onderworpen aan politieke druk. Ongeacht hoe onafhankelijk die bank ook zou moeten zijn.

‘Dit overheidsmonopolie heeft haar wortels niet in enig voordeel voor de mensen maar alleen in de wens om de dwingende macht van de staat te vergroten’, schreef Hayek. ‘Ik betwijfel of het ooit iets goeds gedaan heeft behalve voor de heersende macht en hun gevolg. De geschiedenis spreekt het geloof tegen dat overheden ons een veiliger en waardevaster munteenheid kunnen leveren als dat we zelf hadden kunnen doen zonder hun exclusieve claim op uitgave.’

In Nederland is de uitgave van geld al eeuwenlang een lucratief overheidsmonopolie maar in andere landen waren ook particuliere initiatieven. Zo had de Georgia Railroad Company haar eigen geld en kon een zakenman die ijzer en tin verkocht ook munten slaan als promotiemiddel.  In de VS eindigde dit in 1864 aangezien president Abraham Lincoln een fan van de centrale bank was.

Mensen nemen algemeen aan dat de overheid voorzichtig is om de waarde van het geld te bewaren. Maar zoals we met de dollar en de euro kunnen zien, is het tegenovergestelde waar. Net als praktijkgevallen als de hyperinflatie in Duitsland (1920), Argentinië, Rusland en Zimbabwe in de jaren negentig vorige eeuw lieten zien.

‘Hyperinflatie komt niet voor als er particuliere concurrerende munteenheden zijn’, zegt David Barker. Barker is een voormalig Federal Reserve econoom die nu de FED wil afschaffen. ‘In al die gevallen in de geschiedenis waarbij er op geldgebied competitie was, kwam er geen gigantische inflatie.’

Barker zegt dat het huidige informatietijdperk het overheidsmonopolie op geld kan afbreken. ‘Er zijn experimenten bezig als Bitcoin, een electronische geldvorm.’ Op de vraag hoe ironisch het is dat een vroegere FED econoom de FED wil sluiten, zegt hij:  ‘De Federal Reserve is niet het eerste overheidsorgaan dat ik zou sluiten. Als we één ding geleerd hebben in de laatste decennia dan is het dat centrale planning niet zo goed werkt als de markten doen.’