ICT en overheid, project SPEER (deel 1)

ICT en overheid, er is reeds veel over geschreven. In deze miniserie behandel ik het grootste ICT project van de staat dat thans loopt. Het loopt overigens al sinds 2003 en zou oorspronkelijk in 2010 zijn opgeleverd. Het is het project SPEER van het ministerie van defensie. Maar eerst ga ik in op project management en met name de dashboards die de staat gebruikt.

Allereerst het meten van de kosten en de voortgang. Voor ICT projecten heeft de overheid een aparte site opgesteld. Het Rijks ICT dashboard. Als we daar het project Speer opzoeken zien we het volgende dashboard:

We zien dat alles in het groen staat. Kosten en doorlooptijd schijnen conform planning te zijn. Hoe kan dit nu? De doorpakkende daadkrachtige overheid heeft een aparte invulling van deze begrippen. Afwijkende van internationale gebruiken. Kosten en doorlooptijd worden niet gezet tegenover de oorspronkelijke planning maar conform de laatste bijstelling. Zo kan een project dat intussen een paar jaar over de oorspronkelijke planning is toch als doorlooptijd met een geruststellend kleurtje groen gepresenteerd worden. Alsof alles beheerst wordt.

Bij de kosten geldt hetzelfde, er wordt trouwens niet gekeken of de oorspronkelijke project doelstellingen gehaald worden of intussen zijn bijgesteld. Dit is niet echt gebruikelijk. De Software Improvement Group heeft de gegevens van het rijks ict dashboard bekeken en volgens normen geldende voor de automatiseringsprojecten van de Amerikaanse overheid beoordeeld. Waar het dashboard 100 procent in het groen zet (geen actie nodig), zou dit volgens de meer gangbare internationale normen slechts 44 procent zijn. Maar liefst 56 procent heeft aandacht nodig of behoeft zelfs dringend actie / bijsturing.

Aangezien het rijks ICT dashboard een bijna Noord Koreaans succes score laat zien moet in ieder geval dit automatisering initiatief van de staat als grote faal worden gezien.

Het gaat overigens om grote bedragen, de PDF van de SIG is een pareltje van overheidsfalen. Het gaat om vele miljoenen. Met name figuur 4 doet de kosten duidelijk maken. Hier gaat het om de burn rate, de kosten per dag. Veel projecten kosten meer dan 50 duizend euro per dag, met als uitschieter een project dat meer dan 2 ton per dag kost.

Als het om dergelijke grote belangen gaat dan kweek je als rijksoverheid alleen maar cynische burgers met dit soort propaganda tools. Of zijn de betroffen ambtenaren zelf zo dom dat ze hierin geloven? Zouden er daadwerkelijk managers zijn die zo dom zijn?

In het volgende artikel probeer ik toch enige duidelijkheid te verkrijgen over het project SPEER.