Politiek als machtskartel

Soms lees je in de krant weleens de naakte waarheid. Een voorbeeld daarvan is het bericht over een VVD-gemeenteraadslid uit Doetinchem.

Het raadslid schreef een opinieartikel in De Gelderlander met als punt dat het zwart betalen van klusjesmensen e.d. goed is voor de economie.

Technisch klopt dat. Als mensen geld hebben om anderen tegen betaling te laten werken, dan schept dat werkgelegenheid en inkomen voor anderen. Precies datgene wat politici zeggen na te streven. En omdat er in het informele circuit geen belastingen en premies worden ingehouden en afgedragen, levert dat meer werk dan wanneer het geld via de overheid en allerlei fondsen wordt verdeeld. De prikkel om te werken is in de informele economie ook groter, omdat er voor de ontvanger meer overblijft.

Zijn collegapolitici reageerden verontwaardigd op zijn pleidooi voor de rol van de informele economie. Het gevolg was dat het raadslid zich genoodzaakt zag zijn excuses aan te bieden (lees). Daarbovenop kreeg hij een motie van afkeuring aan zijn broek. Ook zijn partij, de VVD, distantieerde zich van zijn opvattingen.

Strikt gesproken is de verontwaardiging begrijpelijk. Zwart werken en zwart betalen is tegen de wet en dus illegaal. Daartegenover kun je de vraag stellen wat de legitimiteit van belastingheffing is. Daarnaast is de belasting- en premiedruk in Nederland asociaal hoog – om die uitdrukking maar eens te gebruiken. Maar over die twee punten wil ik het nu niet hebben.

Het is de motie van afkeuring die zo onthullend is. De motie hield in dat de raad (lees: de andere leden van de raad) zich distantieerden van zijn uitspraken. Waarom werd die afkeuring in een motie vastgelegd, vraag je je dan af? Van mening verschillen is toch vanzelfsprekend in de politiek? Politici doen dat voortdurend. Het behoort tot hun core business.

De reden is vermoedelijk een andere. De motie was bedoeld om hem duidelijk te maken dat iemand met zijn standpunten niet one of us is. Het raadslid is door zijn raadscollega’s dus als het ware ‘uitgeburgerd’. Een motie van afkeuring als straf voor het verschillen van mening over de mate van overheidsinterventionisme in de samenleving. Daar toont zich de ziel van deze gemeenteraad. Wie zelfstandig denkt, hoort er niet bij. Wie kritisch (niet: krities) is, dondert maar op. Meningen van dissidenten horen thuis in de marge, niet in het debat. Het is de ziel van een regentenkartel. Ik vrees dat het in de rest van het land niet anders is. We leven in bezet gebied, wil ik maar zeggen.

Paul Verhaegh