Als fictie werkelijkheid wordt

Atlas Shrugged is een roman. Beter gezegd: een filosofisch werk in de vorm van een roman. In de boekhandel staat het werk dan ook in de afdeling fictie.

Maar de fictie van Atlas Shrugged wordt werkelijkheid, zoals Ayn Rand tijdens haar leven al vreesde.

Lees maar eens wat de minster-president van Frankrijk onlangs liet optekenen na de vlucht van weer een rijke Fransman – deze keer Gerard Dépardieu – naar een buurland.

“Degenen die een schuilplaats in het buitenland zoeken zijn niet degenen die bang zijn voor armoede, ” aldus de premier. “Zij verlaten het land omdat zij nog rijker willen worden. We kunnen geen armoede bestrijden als degenen die het meeste hebben (….) geen solidariteit tonen en een zekere mate van generositeit. Gelukkig zijn het slechts weinigen die het land uitvluchten om zich aan de solidareit met hun mede-Fransen te onttrekken.”

De president van Frankrijk, de socialist Francois Hollande, die ooit eens zei “Ik houd niet van rijke mensen”, heeft beloofd om een belastingtarief van 75% in te voeren voor inkomen boven een miljoen Euro per jaar. Ondertussen heeft hij al nieuwe belastingen op vermogenswinsten en erfenissen ingevoerd, de vermogensbelasting en de exitbelasting voor vertrekkende ondernemers die hun bedrijf verkopen verhoogd.

Een parlementslid stelde in reactie op het vertrek van Gerard Dépardieu voor om de wet te wijzigen met als doel belastingvluchtelingen hun paspoort af te kunnen nemen (denaturalisering).

Een andere minister stelde dat belastingvluchtelingen hun middelvinger opsteken tegen Frankrijk en zich onpatriottisch gedragen.

De moraal van deze uitlatingen is duidelijk: armoede kun je alleen oplossen door iets af te nemen van wie wel iets heeft. Armoedebestrijding door herverdeling dus, in plaats van door het scheppen van welvaart. Armoede als morele schuld van de rijken aan de rest van de maatschappij.

De vraag wat het ene land welvarend maakt terwijl in het andere armoede heerst – de beroemde vraag van Adam Smith – wordt niet, of niet meer, gesteld. Toch begint armoedebestrijding met het stellen van die vraag.

Een andere element in de ‘kritiek’ op de belastingvluchtelingen is het appel op hun patriottisme. Maar waarom zouden vermogende burgers niet weggaan uit een land dat mensen zoals zij alleen maar als melkkoe ziet? Als gezond eigenbelang ‘fout’ is, dan is bijna iedereen fout. En fout zijn is de kern van het verwijt dat deze mensen wordt gemaakt. Zij deugen niet, omdat zij rijk zijn. De kritiek richt zich niet eens op de vraag hoe of waaraan ze rijk zijn geworden. Nee, rijk zijn sec is fout, tenzij de rijkaard in kwestie zich – en zijn rijkdom – ter beschikking van de overheid stelt. Fungeren als offerdier als het ware.

Dit laatste wordt nog eens onderstreept als je de totale rijkdom van de plus riche afzet tegen de gigantische behoefte aan middelen die de herverdelende overheid (lees: het werkapparaat van de gunsten uitdelende politici) heeft. Zelfs al zou men de spreekwoordelijke 1% alles afnemen, dan nog zou de geldnood van de overheid maar voor één à twee jaar opgelost zijn. Daarna zijn de problemen weer als vanouds. Beter bewijs dat er bij de jacht op private rijkdom sprake is van een zoenoffer, is er bijna niet.

Daar komt nog bij dat hogere belastingen niet tot hogere opbrengsten leiden. In het volgende filmpje legt een hoogleraar uit waarom. De uitleg gaat over de situatie in de VS, maar de onderliggende wetmatigheden zijn economisch van aard, en dus universeel toepasbaar.

Als je deze realiteit afzet tegen de stemmingmakerij van politici is de conclusie onontkoombaar: hogere belastingen leveren de overheid niet meer geld op. Ze dienen slechts als offer- en bezweringsritueel. De politici hebben zich daarmee de rol van hogepriesters aangemeten, zij het niet van een mensvriendelijke religie, maar van een mensvijandige, bijgelovige, cult. Voodoo bestaat, en je hoeft er niets eens voor naar het Caribisch gebied. Je vindt het al in Parijs.

Atlas Shrugged van Ayn Rand zoekt u voortaan bij voorkeur eerst in de non-fiction afdeling van uw boekenwinkel.

Paul Verhaegh

(Citaten ontleend aan een artikel in de Daily Telegraph.)