Maximaal consumeren of toch consuminderen?

Door de eeuwen heen, zo niet door de millennia heen wordt de mensheid geconfronteerd met individuen die de vooruitgang verwerpen en een rustigere en primitievere levenswijze aanhangen en in praktijk brengen. Deze acties roepen vragen op en houden ons soms een spiegel voor. Recent is in een Engelse krant een artikel verschenen over een Engelse dame, gestudeerd te Oxford, die in een hut van stro en modder verkiest te leven in gezelschap van geiten, kippen en een paar paarden. En de meeste vormen van techniek verwerpt. Gestoord? Wie weet, maar aan de andere kant, hoe vrolijk wordt je van een Vinex woning gebouwd in een veenpolder? Is dat een levenswijze die passender is? Zelfs de plekken voor het aanbieden van de rolcontainers staan tegenwoordig uitgetekend op de stoep…….

Er zijn genoeg mensen die een beperkte stap terug doen en bewust kiezen voor een rustiger bestaan in een nogal doods dorp, een dorp dat ze vaak als student hebben verlaten voor het avontuur in de grote stad. Of die vertrekken naar een verder weggelegen gelegen Aziatisch land waar de huizen, vrouwen en het bier nog goedkoop zijn en waar men met de gespaarde centen uit Nederland goed kan vertoeven. Hier gaat het mij in dit artikel niet om. Waar het mij om gaat is een bewuste keuze om een veel simpeler leven te gaan houden zonder bijvoorbeeld elektriciteit. En niet om de keuze om een gradueel gemakkelijker rustiger bestaan te houden in de provincie of in een ver land.

Voor een aantal mensen is consuminderen een nastrevenswaardige levenswijze en ze zijn bereid de gevolgen van de conclusie te dragen. Is het mogelijk om aan consuminderen een libertarische grondslag te geven? Volgens mij niet. Als consumeren agressie is dan zou men niet moeten gaan consumeren. En ook niet moeten consuminderen. Maar de conclusie trekken dat leven niet geleefd kan worden en het licht uit doen. De gedachte dat consumeren een vorm van agressie is, die wordt soms wel subtiel verkondigd. Geloof in dierenrechten consequent doorgevoerd kan, of moet wellicht zelfs tot veganisme leiden. Dieren vallen echter niet onder het NAP. Critici zullen stellen dat ik me er dan wel makkelijk van af maak. Het gebruik van dieren, met name de consumptie van vlees, is naast de mogelijk morele component ook nog eens in hoge mate belastend voor het milieu. Een consumptie patroon dat een groot beslag legt op schaarse middelen wordt dan vertaald als agressie.

Klopt het dat een groot beslag op schaarse middelen gelijk staat aan agressie? Dat hangt ervan af of de transactie in vrijheid heeft kunnen plaatsvinden. Op het moment dat een overheid op wat voor grond ook gaat ingrijpen met afgedwongen prijsmechanismes is er agressie. Op het moment dat men in vrijheid kan handelen en vrijwillige transacties kan aangaan is er geen agressie. Afgedwongen consuminderen is dus altijd een uiting of gevolg van agressie, consumeren indien het transacties afgesloten in onderlinge vrijheid betreft niet.

Zoals zo vaak wordt juist om zogenaamd agressie te voorkomen agressie bedreven.

Het staat eenieder vrij om te consuminderen. Op het moment dat er echter gestreefd wordt met een belangengroep om het consumptie patroon van de consument door overheidsingrijpen te veranderen is er sprake van een oproep tot agressie. Of het nu om spaarlampen of om kilo knallers gaat. Of om het eten van hondenvlees. Vrijwillig consuminderen is echter een eigen keuze en is zeker libertarisch verantwoord.

Is er dan een plicht tot consumeren. Nee, natuurlijk niet. Libertarisme schrijft geen maximale consumptie voor, en ook geen hedonisme. Er zijn genoeg mensen die in een grote Mercedes kunnen rijden maar liever fietsen of in een klein autootje rijden. Zelf heb ik nog jaren lang in een oud Opeltje gereden terwijl ik toch een zeer redelijk inkomen had. De vakanties die ik in de caravan had leerden mij al op vroege leeftijd dat minder juist meer kan zijn.

Hoe zit het dan met de eindigheid der grondstoffen? Is het consumeren van olie nu niet het ontzeggen van die olie aan toekomstige generaties? Die dan geen energie meer hebben? Dit laatste lijkt me niet het geval. De menselijke inventiviteit heeft altijd manieren gevonden om de schaarste te overwinnen. Het vuursteentijdperk is niet ten einde gekomen door het uitputten van vuursteen. Evenals het bronstijdperk niet door tekorten van koper en tin ten einde liep.

Hoe zit het met de vernietiging van eco systemen zoals oerwouden die tot palmolie plantage worden omgebouwd? We zien hier dat dwang zoals in dictaturen en communistische landen vaak juist veel meer schade heeft berokkend aan de leefwereld. Dwang lijkt hier niet de oplossing maar vrijheid. Daarnaast zie je tal van initiatieven om tot keurmerken te komen die de duurzaamheid van producten aantonen omdat veel consumenten zich niet willen associeren met het verdwijnen van bijvoorbeeld oerwouden door zijn consumptie patroon.

Is het eigenlijk niet van levensbelang om goed te eten en al die producten van de moderne landbouw en veeteelt te verwerpen? Vol gif en anti biotica. Dus moet je hier eigenlijk niet consuminderen? Ik denk dat het goed is kritisch te kijken naar voedsel. Bestrijdingsmiddelen worden thans veel schaarser ingezet en vaak is het de ene insect die de andere in de kas opeet. Zonder dat het gif om de hoek komt kijken. Maar zijn “hunter gatherer” menu’s niet wat de mensen honderd duizenden jaren lang heeft gegeten? Moeten we niet erkennen dat onze genen zich wellicht nog niet helemaal hebben aangepast aan het huidige menu? Hier loont zich volgens mij een kritische blik. Een handje zaden en noten kan wellicht beter zijn, al dan niet gecomplementeerd met enkele vers uitgegraven wortelstokken, dan een vette hamburger. Corporatisme heeft ook toegeslagen op de voedsel markt met alle negatieve gevolgen van dien.

Een conclusie die ik trek is dat consumeren een neutraal begrip is. Het is goed noch slecht. De vrijwillige transacties die aan de grond liggen van het verkrijgen van onder meer consumptie goederen en de vrije prijsvorming en de daaruit voortgevloeide specialisatie en arbeidsverdeling  zijn de kern waar onze welvaart op is gebaseerd.

Verloochen niet de vooruitgang door een onterecht schuldgevoel. Vooruitgang en beschaving zijn een groot goed. Nu we volgens mij door collectivistische invloeden een deel van onze cultuur en beschaving dreigen te verliezen is het des te belangrijker de beschaving te koesteren. Een beschaving gebaseerd op roof (gedwongen herverdeling) is een minderwaardige beschaving en dat heeft zijn reflectie in de hedendaagse kunst. Maar dit is iets waar een andere keer maar over moet worden uitgeweid.

Wat ik positief vind aan mensen die zelfverkozen de keuze maken om sterk te consuminderen is dat dat een persoonlijke keuze is. Mensen die naar hun ideaal durven te leven en daar offers voor durven te brengen. Het zijn geen kudde dieren die zich klakkeloos in een Vinex model laten proppen. Het opgeven van bepaalde zaken kan een verrijking betekenen en ik denk dat persoonlijke voorbeelden hier sterker spreken dan theoretische beschouwingen. Ik heb naast de nodige nachten in luxe verblijven en de nodige 5 sterren hotels ook in primitieve omstandigheden geslapen. Sommige primitieve nachten met ratten die mijn eten opvraten en veel insecten die het op mijn bloed gemunt hadden zijn niet voor herhaling vatbaar. Om over lekkende tentjes maar te zwijgen Maar andere wat primitievere nachten waar ik vanuit mijn tent de zon zag opkomen over een mooi bergmeer weer wel.Dwing anderen niets op en probeer zelf een balans te vinden waar je je prettig bij voelt. Voel je nooit schuldig voor wederzijds vrijwillig aangegane transacties. Dat is zo’n beetje mijn advies in deze.

^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^

link ingezonden door primitieveling, artikel hierboven is geheel voor rekening ratio. Ik heb dit vrij snel geschreven gisteren avond, een element dat ik niet voldoende heb verwerkt is de massale invloed van de soort mens op de aarde. Vanuit die invalshoek is het zeker mogelijk en nuttig dat bijvoorbeeld een grondbezitter grenzen stelt aan de exploitatie van zijn landbouwgrond. Dat grenzen stellen is door samenlevingen in het verleden volgens sommige historici niet voldoende gebeurd. Dit zou volgens deze historici een reden zou zijn voor het verval van het leefmilieu en de ondergang van enige samenlevingen. Ik zie het antwoord hier dus eerder aan de productie kant dan dat het een consumptie probleem is. Roofbouw is iets dat de meeste eigenaren zullen proberen te voorkomen, gewoon ook uit eigen belang. Daarnaast is het zo dat rijke producenten en handelaren vaak de eerste reservaten hebben aangekocht of bij dit proces betrokken waren.