Generatie 1968 opnieuw op de barricaden

De politieke partij 50PLUS is sinds enige weken het gesprek van de dag. Afgelopen week voorspelde een peiling de partij maar liefst 24 zetels in het parlement. Partijleider Henk Krol heeft al laten weten dringend op zoek te zijn naar kandidaat-kamerleden.

De komeetachtige opkomst van deze partij doet denken aan de opkomst van de LPF in 2002. Na de ineenstorting van de LPF was er de opkomst van Rita Verdonk alias Trots op Nederland in de peilingen, zij het dat die peilingen zich voor Rita Verdonk niet vertaalden in echte zetels. Ook voor 50PLUS geldt dat zetels in de peilingen nog geen zetels in het parlement zijn.

De zetelwinst van 50PLUS in de peilingen is ongetwijfeld het gevolg van onvrede met het beleid van dit kabinet dat bestaat uit een combinatie van lastenverzwaring en snijden in voorzieningen en verstrekkingen.

Maar kan 50PLUS een alternatief bieden, vraag je je af. Het beleid van lastenverzwaring en bezuinigingen vindt zijn basis in het gegeven dat het geld in de publieke sector op is. Dat heeft allerlei oorzaken, niet in de laatste plaats het gegeven dat er in Nederland te weinig mensen werken in relatie tot het aantal niet-werkenden. Als 50PLUS de kiezers iets anders wil bieden dan een combinatie van lastenverhogingen en bezuinigingen zal het geld ergens anders vandaan moeten komen. Maar waar vandaan dan? Instructief in dit verband is een bericht in De Telegraaf van 9 februari van dit jaar. Dat bericht luidt als volgt: ‘Rijken, jong of oud, kunnen best meer bijdragen m de crisis op te lossen. Maar ik ben tegen een tweedeling jong en oud.’ Dat zegt 50Plus-voorman Henk Krol. Hij erkent dat menig oudere een flinke bankrekening heeft en dan ook best mag inleveren, maar vindt dat de hele groep niet over één kam mag worden geschoren.

Op basis van deze uitspraak vraag je je af waarin het verschil met de PvdA dan nog zit. Als Krol dit echt meent kunnen zijn kiezers net zo goed meteen op Diederik Samson stemmen. Die wil immers ook de mensen die niets hebben ontzien, en de mensen die nog wel iets overhouden – inkomen of vermogen – de rekening sturen. Beide partijen hebben in feite maar één recept: nivelleren. En dat terwijl Nederland al zo’n genivelleerd land is. Voor het productieve deel van de bevolking belooft dit niet veel goeds. Voor de Nederlandse economie ook niet: daar waar mensen iedere keer opnieuw moeten betalen voor anderen vergaat de lust tot werken wel. Een pikant feit in dit verband is dat Henk Krol in de jaren 80 voorlichter van de Tweede Kamerfractie van de VVD was. Het was de tijd waarin de kabinetten-Lubbers op soms hardhandige wijze de tering naar de nering zetten, met als uitkomst een opmerkelijke economische revival.

Het heeft er alles van dat de partij van Henk Krol handig inspeelt op het levensgevoel van wat we kunnen betitelen als de generatie 1968. Deze generatie heeft altijd alles gekregen wat zij wilde: massale toegang tot het hoger onderwijs, lage collegegelden, een bijna onbeperkte studieduur, goedkoop wonen in kraakpanden of gesubsidieerde studentenhuisvestingspanden en na het afstuderen (of het uitgestudeerd zijn) je eigen baan scheppen in de publieke sector (overheid, onderwijs, maatschappelijke dienstverlening etc). Deze generatie heeft al jong geleerd dat een collectief gedragen egoïsme loont, en niet zo’n beetje ook. En jong geleerd is nu eenmaal oud gedaan. Nu gaat deze generatie voor de laatste keer op de barricaden: deze keer niet voor hun toekomst, maar voor hun oude dag. Het bevestigt wat iedereen al dacht van deze generatie: zij stopt pas als de pot echt helemaal leeg is. De generatie die na hun komt moet zelf maar zien. Dat is de boodschap van de 50PLUS-stemmer.

Dat neemt niet weg dat de economische realiteit voor 50PLUS niet anders is dan voor de huidige regeringscoalitie. Dus als 50PLUS al een majeure verkiezingsoverwinning gaat boeken bij de volgende verkiezingen, is het nog maar de vraag of dat tot een ander beleid leidt. De kiezers van 50PLUS konden dus weleens bedrogen uitkomen.

Paul Verhaegh