Hondenbelasting

Als je via Google op het woord hondenbelasting zoekt, dan kom je van alles tegen. Zoals een oude Groningse krant uit 1914 met een rechtbankverslag. Een koopman stond terecht voor een “overtreding van de hondenbelasting”, omdat hij zijn hond in een te lage belastingklasse zou hebben aangegeven. De koopman beweerde dat het een gekruist hazewind ras was. Kennelijk waren de tarieven destijds afhankelijk van de soort hond. De rechter zou er een tweede zitting aan wijden om “zelf een indruk van den hond te krijgen.”.

Een kleine 100 jaar later was er een mevrouw uit Sittard, die de hondenbelasting maar een rare belasting vond, want het geld ging naar de algemene kas. Als je algemene belasting heft, waarom dan niet bij iedereen? Het gerechtshof Den Bosch vond dat ook en dirigeerde de gemeentelijke verordening naar de versnipperaar. De gemeente was het daar niet mee eens zocht het hogerop bij de Hoge Raad.

Op zoek naar de reden waarom de viervoeterbelasting eigenlijk wordt geheven, werd een rijke geschiedenis aangetroffen. In 1851 was de blaftax ingevoerd om het hondenbezit te ontmoedigen. Uit de parlementaire geschiedenis:

“Het doel van de heffing van eene plaatselijke belasting op het houden van honden is meestal niet zozeer de inkomsten van de gemeente te vermeerderen, dan wel in het belang van de openbare veiligheid het getal onnodige honden te verminderen.”

Destijds leverden loslopende honden dus gevaren op. Bijna 150 jaar later, in 1994, werd de gemeentewet ingrijpend gewijzigd. Bij die gelegenheid werd de hondenbelasting de laatste keer (een beetje) onder het vergrootglas van de wetgever gelegd. In de aanloop naar de toenmalige wetswijziging adviseerde de commissie Christiaanse, die concludeerde dat de hondenbelasting zijn functie eigenlijk had verloren, zo lezen we in de wetsgeschiedenis:

“Bij het overwegen van de hondenbelasting is de commissie tot de conclusie gekomen dat deze belasting vooral moet worden gezien als bron van gemeentelijke inkomsten, waarbij ter nadere motivering al dan niet een relatie kan worden gelegd met bepaalde kosten welke de gemeente moet maken in verband met het houden van honden binnen haar grenzen. De oorspronkelijke doelstelling van de hondenbelasting, om het aantal honden te beperken, acht de commissie in de huidige omstandigheden in algemene zin niet meer reëel aanwezig.”

De commissie zei in gewoon Nederlands dat het belasten van de hondenbaasjes alleen was bedoeld om de gemeenten aan inkomsten te helpen. De regering zei:

“Wanneer men zich verdiept in de rechtsgrond van de hondenbelasting, dan wordt duidelijk dat in de loop van de jaren een belangrijke wijziging is opgetreden. Oorspronkelijk heeft zeker een reguleringsgedachte aan de belasting ten grondslag gelegen, maar dat standpunt is thans vrijwel verlaten.”

Maar de wetgever, misschien wel onder druk van de gemeentelijke lobby, was er toch voor te porren om de door de commissie Christiaanse aangereikte “relatie te leggen”. Ook ontwaarde men een bescheiden reguleringsdoelstelling. De gemeenten wensten verruiming van het “gemeentelijk belastinggebied” en de wetgever liet die wens in vervulling gaan. En zo bleef de belasting op de trouwe viervoeters in stand.

Iedereen begrijpt dat belasting niet zomaar kan. Er zal tenminste een goede reden voor moeten zijn. Ooit was er een principe dat belastingen waren bedoeld als vergoeding voor overheidsdiensten. Geen dienst, geen belasting. Simpel. Door de jaren heen is dat principe echter enorm verwaterd. We betalen tegenwoordig zelfs belasting op drinkwater. Wanneer volgt zon, wind- of regenbelasting?

Dat de overheid, ook lokaal, te karakteriseren is als rupsje nooitgenoeg, blijkt wel uit statistiek van het CBS. In 1960 bedroeg de gemeentelijke belasting omgerekend 8 euro per persoon. Inmiddels is dat een kleine 500 euro geworden. Het rupsje is dus in 50 jaar tijd een factor 60 gegroeid! Maar of het ooit een mooie vlinder wordt?

We gaan nog even terug in de tijd. In 1569 wilde de hertog van Alva belasting gaan heffen omdat het leger erg veel geld kostte. Hij wilde 1% vermogensbelasting invoeren alsmede 5% overdrachtsbelasting en 10% BTW. Tegenwoordig zou je vragen in welk belastingparadijs deze belastingen thuishoren. Het gevolg van de maatregel van Alva was de 80-jarige Oorlog. Als de overheid doorgaat met het “kapot belasten” van de economie, dan is de 80-jarige Oorlog 2.0 niet meer ver weg. En dat is best zorgelijk.

Ik ben benieuwd wat de uitkomst gaat worden van het cassatieberoep bij de Hoge Raad. Wordt het een legistische benadering? Of zullen de door iedereen begrepen rechtsbeginselen het winnen? Ik hoop het laatste.

Ingezonden door Waakhond