sudbury-valley-schoolDitmaal was het zowaar de VARA die met een leuke uitzending kwam. De onderwijsinspectie wil een school op het Sudbury Valley-principe sluiten vanwege ondermaatse prestaties. Ik heb onderstaande op Facebook als reactie gezet, een reactie die ik mijn medevrijsprekers niet wil onthouden.

Een bijzonder interessant programma. Scholen die heel anders zijn dan we ‘met z’n allen’ hebben afgesproken moeten zeker gesloten worden. Ik ben het daar als doorgewinterd anticollectivist mee oneens. Net zo min als we allemaal dezelfde auto, smartphone, muziek, kleren en boeken willen hebben is er ook geen onderwijsvorm geschikt voor iedereen. Bovendien is een collectivistisch systeem kwetsbaar. Een van de belangrijkste argumenten van voorstanders van collectief onderwijs is dat het te gevaarlijk is om het aan de markt over te laten. Ik zou zeggen dat na de tweede fase, het studiehuis, het VMBO, het nieuwe leren en de basisvorming het te gevaarlijk is om het aan het collectief over te laten. Nu zijn hele generaties schoolkinderen het slachtoffer geworden van deze mislukkingen, niet alleen degenen die ervoor kozen. Dit zijn duidelijk geen schoonheidsfoutjes van een goed systeem meer geweest, maar duidelijke indicaties dat het systeem niet goed functioneert.

Zodra ze het over de resultaten van Sudbury Valley hebben wordt er ingegrepen en onderbroken, en degenen die naar Harvard e.d. gaan worden uitzonderingen genoemd. Jammer, want een enkele blik op de wiki leert ons dat 80% van de leerlingen van Sudbury Valley een college-opleiding afrondt. Niet slecht zou ik zeggen, maar desondanks moeten deze scholen in Nederland worden gesloten omdat ze geen deel uitmaken van het collectief. Jasper van Dijk maakte daar een typisch SP-statement over: hij raadt de oprichter van de school aan om te trachten het collectieve onderwijs te wijzigen. Dit is ten eerste niet mogelijk, daar er miljoenen mensen stemmen op verschillende partijen die op de een of andere manier dat onderwijs gaan regelen. Hoeveel inspanning zou het wel niet gekost hebben om alleen al iets als de basisvorming tegen te houden? Dat had geen enkele pressiegroep meer gekund en alleen al het opzetten van een dergelijke pressiegroep is een helse klus. Ten tweede is er geen ‘one size fits all’ voor onderwijs, net zo min als voor kaplaarzen. In plaats van het collectieve onderwijs te veranderen is het veel handiger, praktischer, eenvoudiger, goedkoper en effectiever om zelf een school op te zetten. Dan kan het collectieve onderwijs daarnaast blijven bestaan en tonen hoe goed ze wel niet zijn, dan worden scholen op het principe van Sudbury Valley vanzelf gesloten. Noem het ‘blackberryscholen’…

Een leuke opmerking kwam nog over de kosten van de scholen, ik meen dat het Jasper van Dijk was die daar natuurlijk een opmerking over moest maken. Tsja, eerst pakken we de helft van het geld van de ouders af, o.a. om onderwijs voor hun kinderen te betalen en later klagen ze zelf dat ouders geen geld hebben voor scholen. Een waarheid als een koe inderdaad, al denk ik dan Jasper van Dijk het hier hartgrondig met me oneens zal zijn. Bovendien wil hij met zijn club de invloed op het onderwijs niet kwijtraken want dat is een ideaal verkiezingsthema. Het gaat ouders van kinderen aan, studenten, kinderen zelf enz. Dat geven ze niet zomaar uit handen!

Het kan zeker zijn dat onderwijs op basis van het Sudbury Valley-principe niet voor iedereen geschikt is. Als ik zelf naar mijn basisschoolperiode kijk was iedereen op elk moment met precies hetzelfde bezig omdat ze er anders strafwerk overheen kregen. Er zaten zeer getalenteerde leerlingen tussen, een topschaker die nu regelmatig op de universiteit doceert bijvoorbeeld. Dat onderwijs was voor hem een molensteen. Er zaten leerlingen tussen die het niveau niet konden halen en dus maar helemaal niets meer deden. Er zaten leerlingen tussen die graag dingen wilden leren maar voortdurend werden afgeremd. Is Sudbury Valley voor niemand van hen geschikt? Dat waag ik ten zeerste te betwijfelen. Is het voor hen allen het beste? Waarschijnlijk niet. Het onderwijs dat we daar kregen was het in elk geval zeker niet maar het was wel voor vrijwel alle scholen de norm!

Geef burgers de vrijheid om scholen op te richten en er is voor elk wat wils. Ingrijpen bij excessen zou ik kunnen begrijpen, maar dat is Sudbury Valley niet. Talloze leerlingen komen gewoon goed terecht.

Het collectivisme – en democratie veroorzaakt collectivisme – moet dezelfde kant op gaan als de USSR: ik hoop op de dag dat we er ‘met z’n allen’ gewoon niet meer in geloven.

15 REACTIES

  1. Vind het terecht dat de gene die het onderwijs betaald ook bepaald hoe het gegeven wordt. In dat opzicht begrijp ik de stelling van de overheid.

    Alleen, niet de overheid maar de ouders zouden de school moeten betalen. Dan zouden de kunnen beslissen hoe en wat voor onderwijs er gegeven wordt.

    Op zich vind ik het wel een punt dat een school aan het einde aan een bepaalde norm moet voldoen, alleen vind ik de Nederlandse norm verkeerd.

    Ik zie er meer in om per vak een examen af te leggen en ook per vak een diploma te verkrijgen. Dat in tegenstelling van het huidige onderwijssysteem waarbij men 1 centraal diploma uitdeelt.

    Mijn eigen ervaring, ik zat op een gemiddeld niveau. In de taalkundige vakken als Nederlands, Engels en Duits had ik moeite met aanhaken, terwijl de exacte vakken als wis-, natuur-, en scheikunde voor mij te eenvoudig waren. Gevolg, een diploma wat zowel onder als boven mijn niveau ligt. Met dank aan het waardeloze onderwijssysteem.

    Een dergelijk onderwijs van het Sudbyury Valley principe zou voor mij niet geschikt zijn, maar het idee er achter vind ik wel top.

    Paul van Leeuwen [3] reageerde op deze reactie.
    jAAP [4] reageerde op deze reactie.

  2. Je kan scholen natuurlijk ook zien als centra voor indoctrinatie door de staat, en voor training in gehoorzaamheid en onderdanigheid aan deze staat en diens vertegenwoordigers.

    Dus heeft de staat graag scholen waar men zelf de toegestane leerstof bepaalt en het gewenste eindresultaat kan plannen. En dat lukt best goed. Dus is het logisch dat men liever geen scholen heeft die afwijken van deze norm, al is gecontroleerde afwijking als Rudolf Steinerschool dan wel weer toegestaan.

  3. @Primitieveling [1]: Ik zie er meer in om het onderwijs maar z’n beloop te laten, dan kan je later naar de resultaten van onderwijsvormen kijken of een prestatiecontract met de school afsluiten. Een centrale eindtoets zoals die er nou enigszins is met de CITO-toets is inderdaad niet de beste methode omdat het all-rounders bevoordeelt t.o.v. eenzijdig begaafden.

    Een idee dat nogal rondwaart is dat mensen zich zeer aangetrokken voelen tot slecht onderwijs en dat er een instantie – overheid – tussen moet zitten om de kwaliteit te waarborgen. Dat is een fout idee, mensen zullen natuurlijk geneigd zijn om goed onderwijs te kopen en dat zal de concurrentie bevorderen. Als Sudbury Valley voorbereid op de goot dan zal het slechts een bijzonder klein percentage van de onderwijsmarkt beslaan, daar is geen overheid voor nodig. De mensen lopen vanzelf wel weg.

    Mijn artikel was geen pleidooi voor Sudbury Valley-onderwijs, maar een pleidooi voor vrijheid. Klassikaal, ‘ouderwets’ onderwijs zal altijd blijven bestaan en zal voor velen een uitkomst zijn. Maar niet voor iedereen, andere vormen moet ernaast bestaan.

    Als je kijkt naar mijn lagere-schooltijd dan ervaarde ik het als niet meer dan het aftellen van de minuten en m’n tijd uitzitten, en uitzonderlijk begaafd was ik niet. Ik heb hard moeten werken om m’n vwo te halen en later om m’n universitaire opleiding af te ronden. Er was nou eenmaal niets anders, al moet ik zeggen dat mijn school grote steken heeft laten vallen door juist zoveel mogelijk gelijkheid onder leerlingen na te streven, waardoor je niet alvast vooruit mocht werken of uitdagendere stof kreeg.

    Ik zou zeer benieuwd zijn hoe het onderwijs zich gaat ontwikkelen als er maximale vrijheid is en het gewoon door instellingen te koop wordt aangeboden. Ik denk dat er goedkope maar effectieve vormen van onderwijs worden uitgevonden en dat er veel meer variatie komt waardoor je veel beter het onderwijs kan kiezen dat bij je past. We zullen het niet snel meemaken, maar scholen zoals de in het artikel genoemde bieden in elk geval wat keuzevrijheid voor degenen die er intensief mee bezig zijn.

  4. @Primitieveling [1]: Indirect betalen de belastingbetalers het onderwijs, dus ook de ouders. De staat is immers niet gratis. Echter geldt hier de regel wie betaalt, bepaalt, blijkbaar niet. Het zijn de bureaucraten in Den Haag die bepalen en het feestje door de burger laten betalen. Het artikel onderschrijft terecht het gebrek aan invloed dat je als ouder hebt op het beleid door de verstikkende werking van onze parlementaire democratie.

  5. Hoor ik nou iemand pleiten voor ‘vernieuwing’ ?

    Het onderwijs is verworden tot een staatsapparaat. Waardeloos.
    Ik heb op Harm Beertema gestemd. Dat helpt ook niet echt maar zet volgens mij meer zoden aan de dijk als de fijne poppestront van Operation Education.

    Die zal vast niet snel een opdracht binnenslepen van de school uit het artikel. Hoop ik. Als ik schooldirekteur was dan kwam ze er niet in.

  6. Ik ben zelf een slachtoffer van de staatsscholen, waarin de leraren/docenten een behoorlijk linkse indoctrinatie hadden over de leerlingen. School was een gesloten cirkel van vakbondsleraren met linkse principes en de invloed op leerlingen.

    Dit gif heeft mij tien jaar van mijn leven gekost. Tien jaar voordat ik doorhad dat het niet de “slechte bedrijven” waren die mijn persoonlijke ontwikkeling in de weg stonden, maar mijn gebrek aan motivatie om mijzelf te ontwikkelen.

    Het is dezelfde cirkel van collectivistische overheid, linkse vakbondsinvloed op de leraren die elke andere vorm van onderwijs bij voorbaat afkeurt.

    Ouders mogen geen keus hebben, immers, de overheid bepaalt wat goed voor de kinderen is. De overheid bepaalt dat de kinderen moeten worden blootgesteld aan collectivistische indoctrinatie. En wie zijn de slachtoffers van deze vergissing?

    Paul van Leeuwen [8] reageerde op deze reactie.

  7. @arvr [7]: Je verhaal is heel herkenbaar, ook bij ons vierde het collectivisme hoogtij. Iedereen moest op elk moment precies hetzelfde doen, gemotiveerde en goed presterende leerlingen werden zonder pardon ‘opgeofferd’ aan luie en minder presterende leerlingen en ons werd met de paplepel ingegoten dat het milieu naar de knoppen ging. Het gebeurde bijvoorbeeld dat slimme leerlingen naast domme werden gezet, zodat de domme leerlingen geholpen konden worden door de slimme. Jammer genoeg waren veel leerlingen volmaakt gedemotiveerd omdat ze het collectieve niveau niet konden halen. Goede leerlingen werden echt ‘opgeofferd’ omdat ze een onmogelijke taak kregen die ze niet hadden gekregen als ze er met de pet naar gegooid hadden. Die kregen juist weer een slaafje! Ik ging op den duur zo langzaam mogelijk werken zodat ik niet voortdurend extra werk kreeg.

    Excelleren was uit den boze, want dat zou ten koste gaan van minder goede leerlingen. Hoe hard je ook werkte of hoe goed je ook je best deed, je bleef hetzelfde onuitdagende en stompzinnige werk doen als de rest. Zelfs vooruit werken mocht niet. Het is voor mij niets anders geweest dan minuten aftellen tot de allesverlossende bel. Dat heeft me op de middelbare school – toen ik wel moest werken voor resultaten – wel problemen opgeleverd omdat ik voor die tijd alles wat ik deed als volkomen zinloos zag en elke letter met tegenzin opschreef. Het is gelukkig later goedgekomen en ik heb uiteindelijk een hbo- en een universitaire opleiding afgerond.

    Ik herinner me nog hoe ik maandenlang breuken moest vereenvoudigen, terwijl ik dat na een uurtje wel doorhad. Ik heb honderden zinnen overgeschreven om de persoonsvormen blauw te kleuren terwijl ik geen idee had hoe ik dat fout kon doen. De maanden daarop werd je aangeleerd om het deel links van de persoonsvorm rood te kleuren en de ultieme uitdaging kwam weer geruime tijd later: het ongekleurde gedeelte geel kleuren. Dat had wel beter gekund, maar als niet iedereen het kon mocht het niet: we waren immers allemaal gelijk.

    Later ook het groepjeswerken, dan werd je pas echt afgeremd. Er was maar heel zelden ruimte voor een stukje uitdaging, zoals bij een spreekbeurt. Dan werkte ik er zelfs met plezier aan, want daar had je nog enige vrijheid om je onderwerp te kiezen!

    Ik denk dat onze opleidingen niet wezenlijk anders zijn geweest dan in communistisch Rusland, al zijn onze opleidingen in economie natuurlijk niet op het marxisme gebaseerd. Ik zou dat echter moeten nazoeken…

  8. Staatsonderwijs heeft één sterk punt in een democratie.
    Dat is het feit dat iedereen onderwijs kan volgen, ook al heb je arme ouders. Aangezien dat armen de grootste kiezersgroep zijn in een democratie zal er altijd staatsonderwijs blijven.

    Dat er geen zelfregulerende afstemming is op het bedrijfsleven en dat er geen concurrentie is maakt niet uit.

    Naar mijn inziens is het werken met een budgetsysteem, waar een ieder zelf mag bepalen of deze aan staatsonderwijs of particulier onderwijs wordt besteed is de (tussen)oplossing.
    Laat het basisonderwijs in tact en voer dit in voor het middelbaar en hoger onderwijs.

    Het basisonderwijs is helemaal nog niet zo slecht, weinig bureaucratie, managers, etc,..
    Het doel leren lezen, schrijven en rekenen wordt bijna altijd wel gehaald. Op de scholen daarna wordt het anders.

    Bij een budget heeft iedereen nog steeds dezelfde kansen, maar de zelfregulering/afstemming zal een stuk beter zijn.
    particulier onderwijs zal wel of meer inhaken op baangarantie.

    Het is een illusie, om te denken dat je staatsonderwijs ineens kan afschaffen ondanks vele nadelen.

    Paul van Leeuwen [10] reageerde op deze reactie.

  9. @Romee [9]: De staat verstrekt ook geen voedsel maar bijstandsuitkeringen, dat zou met onderwijs niet anders moeten zijn. Als je al overheidsingrijpen wil is het het beste om ouders geld te geven om onderwijs te kopen, dan zullen ze in elk geval voor het beste onderwijs voor hun geld gaan. Die link is er nu nauwelijks.

    De huidige basisscholen zouden de markt op moeten, vechtend om de gunst van de klant en als ze een groot percentage analfabeten afleveren is dat bepaald geen goede reclame. Er zullen zeker scholen blijven bestaan die op dezelfde leest zijn geschoeid als de huidge, maar er zullen ook talloze alternatieve vormen komen. Die hebben we op dit moment niet. Een school die niet leert lezen, schrijven en rekenen kan alleen blijven bestaan als mensen ervoor willen betalen. Dat wil natuurlijk niemand!

    Ik denk dat het geen illusie is… Het moet wel gradueel gebeuren en niet in één klap, maar er zijn talloze sectoren die floreren zonder overheidsingrijpen, dat kan met onderwijs ook!

    Romee [11] reageerde op deze reactie.

  10. @Romee [11]: Een probleem dat met vouchers niet wordt opgelost is dat scholen te zwaar gereguleerd zijn. Het is bijna onmogelijk om daaraan te ontsnappen.

    Vouchers zouden in elk geval een verbetering zijn dat scholen weer moeten vechten om de gunst van de ouders. Ik vraag me af wat de LP hierover in hun programma heeft staan. Ik denk dat daarin staat dat onderwijs, net als alle markten, vrij moet zijn. Vouchers kunnen een tussenoplossing zijn, maar die remmen wel innovatie omdat het niet meer loont hetzelfde onderwijs goedkoper aan te bieden: je kan alleen maar voor dezelfde prijs beter onderwijs bieden.

    Ik zeg: volledige vrijheid, maar ik zou scholen wel aanraden kinderen van arme ouders goedkoper toe te laten zodat het systeem voldoende draagvlak houdt.

    Romee [13] reageerde op deze reactie.

  11. Een interessant concept is “radical unschooling”, laat je kinderen zichzelf zo veel mogelijk ontwikkelen, onder je eigen begeleiding. Dat vind ik veel beter dan die zogenaamde “leerplicht” die eerder een aanwezigheids-plicht is. Deze video over het onderwerp is insteressant:

    http://anarchast.com/front/2013/2/23/anarchast-ep-59-with-dayna-martin-on-radical-unschooling-and.html

    Overigens had ook ik veel last van linxe leraren die (op een schaarse enkeling na) stuk voor stuk de wijsheid in pacht meenden de hebben. Een andere mening hebben werd gestraft met een onvoldoende op je rapport.

  12. @Paul van Leeuwen [12]:
    Als de overheid te veel eisen/regels aan particuliere scholen stelt, dan heeft ook dat systeem inderdaad geen zin. Je kunt toch ook een bon/voucher geven zonder eisen?

    “Ik zeg: volledige vrijheid, maar ik zou scholen wel aanraden kinderen van arme ouders goedkoper toe te laten zodat het systeem voldoende draagvlak houdt.”
    Als je overal weer uitzonderingen maakt, dan ben je weer net zo ver. Waar zit dan de grens en wat is arm?

    THX-1138 [15] reageerde op deze reactie.

  13. @Romee [14]:

    Precies! Je moet alleen problemen oplossen die er zijn. In een echte vrije markt is er helemaal geen gebrek aan opleidingen. Voor niemand. Net zoals er in een vrije markt voor iedereen een mobieltje beschikbaar is, zal er ook voor ieder budget een bruikbare opleiding worden aangeboden.

    Het is onbegrijpelijk, dat mensen menen dat er kinderen buiten de boot zullen vallen als het onderwijs niet wordt gereguleerd. Een echte vrije markt is nu juist een zelfregulerend systeem dat maatwerk tot op het individuele niveau levert.

    Met een opleiding kan je iets altijd beter, sneller of goedkoper dan iemand zonder die opleiding. Voor de persoon of de organisatie die jouw vaardigheid of kennis nodig heeft is het dan goedkoper om je in te huren dan de klus zelf te doen. Deze arbeidsdeling is de basis van onze welvaart.

    Een goed gekozen opleiding is een investering in jezelf die zich altijd terugbetaalt. Mét opleiding verdien je immers méér dan zonder. Dat extra inkomen gebruik je om je opleiding van te betalen. In overleg met je financier/sponsor bepaal je de terugverdientijd. Zo weet je wanneer een bepaalde opleiding nog rendabel is.

    Als de economische activiteit een bepaalde opleiding onrendabel maakt, zakt de vraag in en zal het onderwijsinstituut moeten innoveren of sluiten. Veel opleidingen in het staatsonderwijs liggen aan een permanent subsidie-infuus, zij kosten meer dan ze opleveren, en moeten dus als hobbyisme worden afgedaan. Een luxe die we ons in tijden van crisis niet kunnen veroorloven.

Comments are closed.