Onzin redenen werken ook

In het boek Subliminal beschrijft de auteur Leonard Mlodinov een experiment om te kijken hoe mensen beslissingen nemen volgens onbewuste scripts waar we niet bij nadenken. Een onderzoeker ging in de bibliotheek zitten en als er iemand naar de kopieermachine liep, dan ging hij daar ook snel naar toe en vroeg: “Sorry, ik moet 5 pagina’s kopiëren, mag ik de kopieermachine even gebruiken?”

Vrijspreker: Wat gebeurde er? Lieten ze hem voorgaan of niet?

Opperdienaar: 40% van de mensen weigerden hem voor te laten zonder geldige reden. De onderzoeker voegde daarom een excuus toe. “Sorry, ik moet 5 pagina’s kopiëren, mag ik de kopieermachine even gebruiken, want ik heb haast”

Vrijspreker: Wat gebeurde er met het aantal weigeraars als haast genoemd werd als excuus?

Opperdienaar: Dat zakte van 40% naar 6%. Er is kennelijk groot begrip voor de medemens in nood. De onderzoekers vermoedden echter dat er iets anders aan de hand was dan empathie voor de gehaaste medemens. Die dachten niet dat de mensen de opgegeven reden bewust onder de loep namen en de kopieerder voor lieten gaan als ze het een geldige reden vonden. Hun vermoeden was dat het script als volgt werkt: zonder reden:’weigeren’, met reden:’toestaan’.

Dus hun veronderstelling was dat “Sorry, ik moet 5 pagina’s kopiëren, mag ik de kopieermachine even gebruiken omdat xxx ” altijd zou werken onafhankelijk van wat je voor xxx invult. De onderzoekers gebruikten de volgende zin om dit te testen:

“Sorry, ik moet 5 pagina’s kopiëren, mag ik de kopieermachine even gebruiken, want ik moet enkele kopieën maken”

Vrijspreker: Je zou verwachten dat met zo’n onzin reden die gewoon herhaalt wat in het eerste gedeelte gezegd wordt, het aantal weigeraars omhoog gaat naar de 40% die je ook ziet als geen enkele reden gegeven wordt.

Opperdienaar: Dit is echter niet het geval, de onderzoekers kregen slechts een weigering van 7% van de mensen, ongeveer gelijk aan de 6% die je bij de ‘want ik heb haast’ reden zag.

Dit opent een wereld van mogelijkheden: “Ik eis de helft van uw inkomen, want ik heb geld nodig”

Vrijspreker: Dat werkt inderdaad, onderdanen zullen niet echt naar de reden kijken, maar waarschijnlijk blijft een gedeelte hardnekkig weigeren.

Opperdienaar: Wat de onderzoekers echter niet nagingen, is dat als je als meerdere onzinnige redenen opgeeft, dus xxx, yyy en zzz, dat het percentage weigeraars verder zal dalen. Een barrage van onzin redenen werkt cumulatief en het aantal weigeraars is te reduceren tot bijna 0%. Dus “Ik wil de helft van uw inkomen, want ik wil voor de armen zorgen, het milieu van de ondergang redden, wegen aanleggen en iedereen gezondheidszorg geven”, zorgt dat bijna iedereen overstag gaat.

Vrijspreker: Libertariërs zullen proberen om de specifieke onzin redenen onderuit te halen.

Opperdienaar: Dat is dan ook even kansloos als de kopieerder er op wijzen dat ‘omdat ik enkele kopieën moet maken’ een onzin reden is. Het gaat niet om de inhoud van de reden, maar om het feit dat er een reden wordt gegeven en het aantal redenen.

Vrijspreker: Ik eis de helft van uw inkomen, want ik heb een gat in mijn hand en ben te incompetent om diensten van voldoende waarde te leveren zodat je ze vrijwillig aanschaft en ik vind het fijn om mensen hulpeloos achter te laten nadat ik al hun geld ingepikt heb in het algemeen belang.

Opperdienaar: Hmm, we praten hier over een onderbewust proces, ik denk dat bovenstaande opsomming van redenen het bewustzijn er bij haalt en dat het dan niet meer werkt. Het moet vooral vaag blijven en het moet duidelijk zijn dat er geweld op de achtergrond speelt.