Op 17 augustus wordt de nieuwste, uitgebreide uitgave van dit beroemde boek gepresenteerd door de schrijver,Professor Ken Schoolland persoonlijk. Het boek dat al in meer dan 40 talen verschenen is, geeft per hoofdstuk een nadere economische en libertarische nabeschouwing en kritische vragen te discussie.

De avonturen van Jonathan Gullible (Hfdst 3)

Het drama van het gemeenschappelijk bezit

Het pad werd iets breder naarmate het verder door de jungle voerde. De middagzon stond hoog aan de hemel en brandde hevig toen Jonathan een klein meer ontdekte.

Toen hij wat water met zijn handen opschepte om zich te verfrissen, hoorde hij een waarschuwende stem: “Als ik jou was zou ik niet van dat water drinken.”
Jonathan keek op en zag een oude man aan de oever knielen en een paar miezerige visjes op een plank schoonmaken. Naast hem stonden een mand, een werpmolen en drie in de modder gestoken hengels waar vanaf elke een lijn in het water liep.

“Is het goed vissen hier?”, vroeg Jonathan beleefd.
Zonder op te kijken antwoordde de man knorrig: “Nee. Deze kleine visjes zijn alles wat ik vandaag heb gevangen.” Hij ging door met het fileren van de vis en deze in een pannetje te gooien dat op een smeulend vuur stond. De sissende vis in de pan rook heerlijk.

Jonathan zag de wilde, geel gestreepte kat die hij had gevolgd al wat visresten pakken. Hij watertandde.
Jonathan, die zichzelf als een goede visser beschouwde, vroeg: “Wat gebruikt u voor aas?”
De man keek bedachtzaam naar Jonathan. “Er is niets mis met mijn aas, jochie. Ik heb het beste gevangen van wat er nog in dit meer over is.”

Omdat hij een gevoel van eenzaamheid bij de man waarnam, dacht Jonathan dat hij meer te weten zou komen als hij een tijdje gewoon zijn mond hield.
Uiteindelijk wenkte de visser hem om naast hem bij het vuur te komen zitten en samen wat vis en brood te eten. Jonathan verorberde hongerig zijn maal, hoewel hij zich schuldig voelde dat hij een gedeelte van de schamele lunch van de man opat.

Toen ze klaar waren hield Jonathan zijn mond en de oude man begon warempel te praten. “Jaren geleden kon je hier echt grote vissen vangen,” zei de man peinzend, “maar die zijn allemaal gevangen. Nu zijn de kleintjes alles wat er nog is overgebleven.”

“Maar die kleintjes groeien toch weer?”, vroeg Jonathan. Hij staardenaar de overvloedige grassen die in het ondiepe water langs de oever groeiden en een schuilplaats voor veel vissen boden.
“Mwah. De mensen vangen alle vis, zelfs de kleintjes. En dat is nog niet alles, mensen storten afval aan het andere einde van dit meer. Zie je dat dikke schuim aan de overkant?”

Jonathan stond perplex. “Waarom vangen anderen jouw vis en storten ze rommel in jouw meer?”
“Oh nee,” zei de visser, “dit meer is niet van mij. Het is van iedereen − net als de bossen en de beken.”
“Deze vis is van iedereen … ,” Jonathan wachtte even, “dus ook van mij?” Hij begon zich wat minder schuldig te voelen dat hij had meegegeten.
“Niet helemaal”, antwoordde de man. “Wat van iedereen is, behoort eigenlijk niemand toe − dat wil zeggen, totdat ik beet heb, dan is die vis van mij.”
“Dat snap ik niet,” zei Jonathan met een verwarde blik in zijn ogen.

Half in zichzelf pratend, herhaalde hij: “De vis is van iedereen, wat wil zeggen dat die eigenlijk van niemand is, totdat je beet hebt. Dan is de vis van jou? Maar doe je dan niets om voor de vis te zorgen en ervoor te zorgen dat de vis groeit?”
“Natuurlijk niet”, zei de man met een sarcastisch gesnuif. “Waarom zou ik voor de vis zorgen, als iemand anders hier zomaar kan komen en die vis gaat vangen? Als iemand anders de vis vangt of het water vervuilt, dan is al mijn moeite voor niets geweest!”
Met een sombere blik op het water voegde de oude visser er nog aan toe: “Wás ik maar eigenaar van het meer. Dan zou ik maken dat er goed voor de vis zou worden gezorgd.  Ik zou net zo voor het meer zorgen als de veehouder verderop in het dal voor zijn boerderij zorgt. Ik zou de sterkste en vetste vis kweken en je kan er zeker van zijn dat visstropers of afvalstorters bij mij geen kans kregen. Ik zou ervoor zorgen …”
“Wie beheert het meer nu?”, onderbrak Jonathan. Het verweerde gezicht van de visser verstrakte: “Het meer wordt door de Raad van Hoge Heren beheerd. Iedere vier jaar worden de heren in de Raad gekozen.
Vervolgens benoemt de Raad een beheerder en betaalt hem van mijn belastingcenten. De beheerder wordt geacht toezicht te houden op overbevissing en het storten van afval.
Het gekke is dat vrienden van de Hoge Heren net zoveel mogen vissen en afval mogen storten als ze willen.”

Ze waren stil en keken nadenkend over het zilveren meer waar de wind een patroon van rimpels veroorzaakte. Jonathan zag dat de gele kat rechtop zat en snuffelend naar de vissenkop op zijn bord zat te staren.
Hij gooide de kop naar hem toe en de kat ving hem netjes op met zijn scherpe nagels. De kat zag er sterk uit met een gescheurd oor, overgehouden aan een of ander gevecht.

Terwijl hij over het verhaal van de visser nadacht, vroeg Jonathan: “Wordt het meer goed onderhouden?”
“Kijk zelf maar,” mopperde de oude visser. “Kijk maar naar hoeveel ik heb gevangen. Het lijkt wel of de vis steeds kleiner wordt naarmate het salaris van de beheerder groter wordt.”

—————————-
PRESENTATIE:
Meer gegevens over de presentie en hoe u kunt inschrijven vindt u bij:
 http://www.vrijspreker.nl/wp/2013/05/de-avonturen-van-jonathan-gullible/

Brainstormen
• Hoe gaan mensen met zaken om die van iedereen zijn?
• Wie bezit in werkelijkheid het meer en de vis?
• Zou de visser afval in het meer gooien als het meer van hem was?
• Op welke manier zou het gedrag van de mensen veranderen als de visser eigenaar van het meer zou zijn?
. Wie heeft er voordeel bij gemeenschappelijk bezit?
• Voorbeelden?
• Welke ethische kwesties zijn hierbij betrokken?

Commentaar

Dit hoofdstuk verwijst naar De tragedie van de meent − een begrip uit de rechtseconomie en speltheorie.
Een meent is een gemeenschappelijk stuk grond; een gemeenteweide.
Gemeenschappelijk eigendom verwijst naar alles wat de autoriteiten of de staat zogenaamd in ieders voordeel in bezit hebben.
Het eerste deel van de tragedie is dat verondersteld wordt dat iedereen voordeel heeft van en zich verantwoordelijk voelt voor dit gemeenschappelijk bezit. Vaak echter heeft niemand er voordeel van, omdat ieder persoon zoveel mogelijk wil graaien voordat een ander dat doet. Dit betekent dat de middelen weggenomen worden voordat ze tot wasdom hebben kunnen komen.

Het tweede deel van de tragedie is dat niemand zich voor de gevolgen verantwoordelijk voelt. Overal in de wereld hebben overheden aan de milieuvervuiling deelgenomen door het bezit en de controle van grote stukken land, enorme stukken water en uitgestrekte kustgebieden. Staatseigendom betekent in werkelijkheid dat niemand eigenaar is, dus voelt niemand zich geroepen om de middelen te beschermen. In plaats daarvan zullen degenen met speciale belangen die de gunsten van politici verwerven, de zogenaamde algemene middelen voor persoonlijk gewin gebruiken.

Land: De tragedie van de meent is de reden dat mensen eerder geneigd zijn om afval op openbaar terrein te dumpen dan op hun eigen grond. Het verklaart ook waarom fruit in openbare gebieden al geplukt wordt voordat het rijp is.

Wanneer je per vliegtuig reist kun je mooi het verschil zien tussen de hoge productiviteit van land in privébezit en de overbegrazing en het afval op land dat gemeenschappelijk bezit is.

Flora en fauna: De tragedie van de meent laat zien waarom het bestaan van koeien en tuinplanten in privébezit behoed wordt voor uitsterven. Buffels en inheemse planten die openbaar bezit zijn daarentegen, worden bedreigd met uitsterven.

Milieu en vervuiling: Er zijn afschuwelijke voorbeelden van vervuiling en vernietiging van het milieu van overheidseigendom, inclusief lucht en water, dat door overheden is toegelaten. Het is veelzeggend dat vervuiling meestal het hevigst is bij gebieden die door mensen met een laag inkomen en de minste politieke macht worden bewoond.
Rechtbanken en regulerende instanties beredeneren en rechtvaardigen dit gedrag regelmatig.

Achtergrond
Landen met een communistisch bewind, waarin de overheid alles controleerde, hadden de grootste vervuiling ter wereld, met een bijna totaal negeren van de gezondheid van hun burgers.

Zelfs in democratische landen is de controle van de overheid op de vervuiling mislukt. In Amerika is er veel meer watervervuiling door de zuiveringsinstallaties van de overheid dan watervervuiling door de industrie.

Doordat vervuiling en bescherming van het milieu een zaak van de overheid werd, betekende dat het opdringen van enorme, onnodige kosten aan de belastingbetaler.
Dit had vermeden kunnen worden door een groter respect voor persoonlijk eigendom en persoonlijke verantwoordelijkheid.De weg daar naartoe zou bereikt kunnen worden door:

• Erkenning van het onvervalste aangeboren mensenrecht op eigendom en het in bezit geven of privatiseren van overheidseigendommen.
• Mensen persoonlijk verantwoordelijk stellen voor het beschadigen van andermans leven of eigendommen via alle vormen van overtreding, inclusief vervuiling.
• Het afschaffen van subsidies en overheidsprivileges aan voorkeursbedrijven of -groepen; mensen toestaan om gemeenschappelijk te onderhandelen over wederzijdse compensatie voor mogelijke schade.

Verwijzingen

In het hoofdstuk Destroying the Environment in haar boek Healing Our World (uitg. SunStar Press; 3de editie, 2003), laat Mary Ruwart in praktische termen zien hoe we meer geneigd zijn het milieu te beschermen wanneer we een deel ervan bezitten of baat hebben bij het verzorgen ervan.
Je kunt dit boek in zijn geheel online doorbladeren op:
http://www.ruwart.com/Healing/ruwart_all.html

A Liberty Primer van Alan Burris (uitg. Society for Individual Liberty; 2de editie, 1983) is een andere goede bron.

The Market for Liberty van Linda en Morris Tannehill (uitg. Cobden Press & Laissez Faire Books; 40th Anniversary Edition edition, 2009) is een bron voor
zeer praktisch alternatief denken.

Het Cato Institute toont meer over het reguleren van het milieu:
http://www.cato.org/research

Een goede website die laat zien hoe de vrije markt en eigendomsrechten harmonieus samengaan met het milieu is http://www.reason.org
Deze site wordt onderhouden door de Reason Foundation.

Een fascinerend boek over de algehele toestand van het wereldwijde milieu is The Sceptical Environmentalist van Bjørn Lomborg (uitg. Cambridge University Press, 2001).

QUOTES:

–Geen enkel mens heeft ooit over een ander geheerst tot voordeel van die ander
George D. Herron

— Wat doe je wanneer je een bedreigde diersoort een bedreigde plantensoort ziet eten?

–Er wordt slecht gezorgd voor hetgeen van velen is, want alle mensen hebben meer oog voor hetgeen van henzelf is dan voor hetgeen ze gemeenschappelijk met anderen bezitten.
Aristoteles

–Problemen die ontstaan door toepassing van dwang door de overheid laten één oplossing zien:
mensen wereldwijd geen ambtenaren vragen in hun voordeel dwang toe te passen.
Uit Jonathans Principes