brein-filterVrijspreker: Ons brein heeft de neiging heel moeilijk toegankelijk te zijn voor dingen die tegengesteld zijn aan wat we al geloven, en heel gemakkelijk toegankelijk te zijn voor dingen die we al geloven of willen geloven. Wat zijn er voor wetenschappelijke experimenten die dit aantonen?

Opperdienaar: Ze vroegen een aantal testpersonen om een geel strookje papier in hun speeksel te dopen en vertelden de helft van de testpersonen dat als het verkleurde naar groen, ze een tekort aan TAA enzym hadden wat ze gevoelig zou maken voor een aantal ernstige alvleesklier aandoeningen. De andere helft werd juist verteld dat het geel moest blijven voor ziek en groen voor gezond. De proefpersonen was verteld dat ze ongeveer 10-20 seconden moesten wachten op het resultaat.

In werkelijkheid bestond het enzym niet en was het een stukje papier dat nooit verkleurde, behalve als je het in verf zou dopen. Het experiment mat de tijd dat de proefpersonen besteden aan het experiment. Het bleek dat de mensen die gebaat waren bij een verkleuring gemiddeld 30 seconden langer bleven wachten op een verkleuring. De helft van van die personen die een verkleuring moesten zien, deden de test zelfs overnieuw nadat de verkleuring niet optrad. Een persoon dipte de strook zelfs 12 keer opnieuw alsof om te smeken dat het maar groen zou kleuren.

Het doet denken aan het grapje van een katholiek een jood en een zwarte bij de hemelpoort komen. De katholiek zegt tegen god:”Ik was een goed mens, maar het was niet eenvoudig, ik had met veel discriminatie te maken”. “Oh, discriminatie kennen we hier niet”, antwoordde god “Alles wat je moet doen om in de hemel te komen is 1 woord spellen”. “Welk woord is dat?”vroeg de katholiek. “God” antwoordde god. Daarna kwam de jood. “Ook ik was een goed mens en ook ik had met veel discriminatie te maken. Wat moet ik doen om in de hemel te komen?”. “Je hoeft slechts 1 woord te spellen” antwoordde god. “Welk woord is dat ?” vroeg de jood. “God” antwoordde god. Tenslotte was de zwarte aan de beurt. “Ik ben een goed mens geweest, maar het was niet eenvoudig, want ik had met veel discriminatie te maken.” “Aan discriminatie doen we niet in de hemel. Alles wat je moet doen is 1 woord spellen” “Welk woord is dat?” vroeg de zwarte. “Tsjechoslowakije” antwoordde god.

Onze hersenen maken het heel eenvoudig voor welgevallige informatie en heel moeilijk voor onwelgevallige informatie om binnen te treden. Het is gemakkelijker voor informatie om ons te bereiken als we het vaker gehoord hebben of als het voordelig voor ons uitpakt. Het is moeilijker als het nieuw is en onwelgevallig voor ons uitpakt.

Vrijspreker: Hoe gaat een heerser met deze kennis om?

Opperdienaar: Als je heel vaak herhaalt dat onderdanen een gratis dienst krijgen, zoals gezondheidszorg, onderwijs of oudedagsvoorziening, dan werken beide mechanismes in je voordeel. De onderdaan bekijkt argumenten die dit bevestigen niet kritisch en argumenten die dit ontkennen heel kritisch. Het is zowel in zijn voordeel en het wordt vaak herhaald. Daarnaast herhalen onderdanen het nog tegen elkaar, wat een extra effect geeft. Kortom het idee dat mensen een voordeeltje krijgen is heel eenvoudig te verkopen, net als het idee dat ze uitverkoren zijn.

Dus als je team verliest komt het door de scheidsrechter, als het wint, komt het door tactisch inzicht en superieure balbeheersing. Als een bedrijf het goed doet, wijt de CEO dit aan zijn superieure inzichten en leiderschapskwaliteiten, als het slecht gaat, ligt het echter meestal aan omgevingsinvloeden waar hij onmogelijk controle over kon hebben. Als een heerser een tegenstander wil bombarderen, is dat omdat hij een schurk is die chemische wapens gebruikt, terwijl een medestander die dit doet, helpt in de strijd tegen terreur.

Zoals George Orwell liet zien in zijn boek 1984, is het zelfs mogelijk om hierbij snel te wisselen, zonder dat het de onderdaan opvalt. In Oceania het land waar het boek speelt, verandert een spreker midden in de zin van vijand Eurasia naar Eastasia zonder pauze. De toehoorders worden woest als ze zien dat de posters fout zijn en trekken ze van de muren, waarna de uitspraak volgt:”We waren altijd in oorlog met Eastasia”

Vandaag zien we dit met Al Qaeda. Voorheen de vijand en nu de bondgenoot tegen Assad. Heersers vinden het fijn om onderdanen te zien spartelen, links, rechts, links, rechts het heeft wel iets weg van marcheren. Hen onderwerpen is niet genoeg, onderdanen moeten laten zien dat ze vol overtuiging A verkondigen als de heerser dat wil en het volgende moment niet A als de heerser dat wil. Ze moeten het zelf geloven. Net als in de donkere kerkers van het ministerie van de liefde in het boek “1984” de onderdanen gebroken worden. De triomf van de wil van de heerser.

5 REACTIES

  1. Weer goed verhaal dat menselijke reacties goed verklaart. Dit is ook de reden waardoor een eenvoudig principe als NAP zo moeilijk doordringt.

    Een goed voorbeeld is, als je iemand wil prikkelen, te vertellen dat “Democratie is een misdadige samenleving”.
    Je krijgt de meest vreemde, ontwijkende antwoorden.
    Het minst agressief is nog:”Ja, maar er is geen betere”.

    Leg dan uit dat het misdadige is dat in een democratie (ook “onze” democratie) de ene groep (51) de andere groep (49) met geweld onderdrukt. En je krijgt weer een serie ontwijkingen en smoesjes.
    Of ze verklaren je voor gek.
    Tot nu toe ontmoet ik slechts een enkeling die het toegeeft, of bekent dat hij/zij het zo nog nooit heeft bekeken.

  2. tja mensen willen niet horen dat ze hun hele leven zijn voorgelogen door mensen die hun hele leven zijn voorgelogen.

    cognitieve dissonantie doet au.

    en dit leidt tot confirmation bias. je omringt je met mensen/media die je sterken in je overtuiging. (kerk, politieke partij, bepaalde krant etc)

    ik ken mensen die hun geld verdienen met handel in emissierechten cq klimaatkerk. Als ik dan te berde bracht dat het wel meeviel met global warming dan was de respons ‘ maar iedereen is het met ons eens en ik lees elke dag 10 artikelen waarin het wordt bevestigd’ . Mijn respons was dan: ‘ das vreemd, ik lees elke dag 10 artikelen waarin staat dat het een hoax is’ (ik leid dus ook aan confirmation bias)

  3. Ik heb zelf ook wel eens gemerk dat ik te gemakkelijk mee ga met berichten waarvan ik al verwacht dat ze juist zijn. Het is iets dat moeilijk te voorkomen valt, maar ik denk dat de gemiddelde libertarier/AC minder last heeft van dit verschijnsel, omdat hij onvermijdelijk bij het verlaten van het internet met radicaal anders denkenden in aanraking komt.

  4. Ik kwam nog een paar leuke “waarheden” tegen:
    “America will never default on its debt.”
    “The debt doesn’t matter because we owe it to ourselves.”
    “They hate us for our freedom.” ,
    “You’re innocent until proven guilty.”

    Geplakt uit

  5. Yup ik heb er ook last van, als iets erg mooi aansluit bij wat ik al dacht doe ik soms niet goed checked of het ook echt wel klopt.

Comments are closed.