718px-Conjurer_BoschAyn Rand wees in haar werk al op het fenomeen van de taalvervalsing. “Gestolen concepten”, noemde zij dat. Het stelen van concepten is de intellectuele tegenhanger van geldvervalsing (valsemunterij, een monetair delict) en prijsvervalsing (knoeien met het prijsmechanisme).

Een mooi voorbeeld van een gestolen concept is het begrip “investeren”. “Investeren in duurzaamheid” is een populaire toepassing van dit gestolen concept. Bij een nadere beschouwing blijkt meestal dat het om prijsvervalsing gaat. Het bevorderen van “groene” stroom is daar een voorbeeld van. Een aantal jaren geleden heb ik daar eens de getallen bijgezocht. Het kwam er op neer dat op groene stroom circa 10 cent subsidie per kWh zat. Volgens mijn energierekening was dat ook ongeveer de prijs per kWh van de “grijze” stroom die ik afnam van het net (piekuurtarief). Groene stroom was door de subsidie ongeveer net zo duur, of net iets goedkoper dan grijze stroom. Een snelle rekensom leert dan dat de eigenlijke kosten van groene stroom dus ongeveer het dubbele zijn van andere stroom. Dan begrijp je waarom prijsvervalsing nodig is: anders zou niemand groene stroom af willen nemen. Het gestolen concept “investeren” (“investeren in duurzaamheid”) is nodig om de prijsvervalsing te verkopen aan het publiek.

Op Prinsjesdag lanceerde het kabinet bij monde van het staatshoofd het begrip “participatiesamenleving”. Als libertariër zou je er bijna voor zijn, totdat je je realiseert dat in werkelijkheid de overheidsinterventie toeneemt. Volgens de Van Dale betekent participeren “het hebben van aandeel in iets; deelname”. Deze definitie suggereert een zekere mate van keuzevrijheid. Bij de participatiesamenleving gaat het steeds om dwang: een afgedwongen aandeel van de staat in je inkomen en als dat niet meer voldoende is, gedwongen tijdsbesteding of gedwongen arbeid uit naam van het collectief.

Nog recenter zag ik in een kop van een nieuwsbericht de term “natuurwetten” staan. Met mijn Atheneum-B diploma denk ik dan meteen aan de ontdekkingen van Isaac Newton, Robert Boyle en Joseph Gay-Lussac. Maar die natuurwetten bleken niet bedoeld te zijn. Het ging om Europese wetgeving die de natuur tegen menselijk ingrijpen beschermt. Volgens mij moet je dan spreken van natuurbeschermingswetten, niet van natuurwetten.

Eric Blair (schrijversnaam: George Orwell) wist het al: “Political language is designed to make lies sound truthful and murder respectable, and to give an appearance of solidity to pure wind.”

Een bekende grap in dit verband gaat als volgt: “Geloof niets totdat het door de autoriteiten officeel wordt ontkend.”

Wie alert is op het gebruik van begrippen laat zich niet zo makkelijk voor de gek houden.

Hebben uitlatingen van taalvervalsers dan geen enkele waarde? Niet als je ze letterlijk neemt. Wel als je tussen de regels door leest, luistert naar wat er niet wordt gezegd en let op het patroon in de uitlatingen. Daarin zit de informatiewaarde, niet in de begrippen die worden gebruikt.

Paul Verhaegh

14 REACTIES

  1. Dit vinden “wij” een goed artikel omdat “het Volk” er “zijn” voordeel mee kan doen voor “het algemeen belang” en in het bijzonder voor “Europa”. Heel goed dat “wij met zijn allen” daarvoor “gekozen” hebben.

  2. Er zijn er talloze inderdaad:

    – haatmisdrijf
    – vluchtmisdrijf (ik ben het er wel mee eens, dat dit bestraft dient te worden)
    – werknemersvaardigheden
    – studeerbaarheid
    – competenties (als telbaar begrip; bij LinkedIn zie je al: persoon NN heeft 1 competentie toegevoegd)
    – vrijwilligerswerk (door de overheid geïntieerd en meestal minder vrijwillig voor de ‘vrijwilligers’)
    – bijna alles waar ‘-gedrag’ achter staat
    – “Jammer, dat u”, waarmee brieven worden begonnen of ‘dat vinden wij vervelend voor u’ en in het vervolg van de brief wel vervelend zijn
    – de irritante gewoonte om redengevende en andere bijzinnen te vervangen door hoofdzinnen in een poging tot ‘heldere communicatie’
    – de vervelende middenineenwoordse hoofdzinnen
    – pogingen om zelfstandige naamwoorden in de conjuncitivus te zetten met woorden als ‘mogelijk’ een het afschuwelijke ‘beweerdelijk’. Taalkundig staat er geen ‘realis’ als je het weglaat.
    – participatiesamenleving
    – bedreigde politici (ik verdenk ze ervan, dat ze dat woord ook bezigen, wanneer ze gewoon een stevige brief van een burger krijgen)
    – beledigde ambtenaren (door getallen als 1312; zo’n eenstreper heeft dan eens opgevangen, dat dat voor ACAB staat, te weten, dat “all cops are bastards” of iets van die strekking; als ik een online database moet raadplegen om de belediging compleet te maken, dan kan ik me toch serieus afvragen, wat mijn eigen aandeel daarin is.)

    Igor [4] reageerde op deze reactie.

  3. @Vilseledd [3]:
    ACAB Always Carry A Bible (often a tattoo)
    ACAB All Coppers Are Bastards (common British tattoo)
    ACAB Associació contra l’Anorèxia i la Bulímia (Catalan: Association against Anorexia and Bulimia)
    ACAB Advisory Committee on Agricultural Biotechnology (USDA)
    ACAB Applied Composites AB (Sweden)
    ACAB Atraumatic Coronary Artery Bypass (cardiology)
    ACAB Association of Community Access Broadcasters (New Zealand)
    ACAB Association of Cargo Agents of Bangladesh
    ACAB Arts & Crafts Association Bornholm (Bornholm, Denmark)
    ACAB Association du Cheval Arabe Bedouin (French: Bedouin Arabian Horse Association; est. 2006)
    ACAB Air Cavalry Attack Brigade
    ACAB All Colors Are Beautiful
    ACAB Alaska Contemporary Art Bank (est. 1975; Alaska State Council on the Arts; Alaska Department of Education and Early Development)
    ACAB Associació Cultural Armènia de Barcelona (Spanish: Armenian Cultural Association of Barcelona; Barcelona, Spain)

    Vilseledd [7] reageerde op deze reactie.

  4. Wanneer n zin begonnen wordt met: ik wil niet lullig doen, weet ik dat er wat lulligs zal volgen dus zeg ik meteen dat wat de persoon van plan is te zeggen maar ingeslikt moet worden ofzo haha

    Wat me inmiddels opvalt, is dat steeds vaker de zin: werkt preventief tegen kanker (en allerlei andere nare ziektes en/of ongemakken) of geneest zelfs kanker. Las onlangs n artikel in kader van fruit en groente dat volgens ? (1 of ander onderzoek gedaan door 1 of andere wetenschapper tja, anders wordt het niet geloofd) wondermiddelen zijn in kader van kanker (genezen). 1 van die vruchten is de rottekaasvrucht? Volgens meerdere reacties is het ding oneet en/of ondrinkbaar zo vies maar is als sap toch n product dat jaarlijks miljarden oplevert omdat het volgens zeggen dus n wondervrucht tegen kanker is. Nou, sinds ik dat gelezen heb, weet ik 100% zeker dat parasieten dus zelfs van echt niet te vreten producten n miljardenomzet maken dmv dus maar hoeven te zeggen dat het tegen oa kanker en andere onaangename ziektes is, wat n smeerlapperij zeg pff

  5. Ik vraag me af of het stelen van concepten propagandistisch bedoeld is. Ik denk dat mensen heel gauw (zeker de creatievelingen) makkelijk vergelijkingen kunnen trekken via associatie. Iets wordt dan een “strijd tegen armoede”, of een “investering in het milieu”. Je ziet dat ook net zo goed in a-politieke fenomenen terugkeren, het is maar net waar je je ook mee bezighoudt. Mensen willen iets kunnen omschrijven met hun woordenschat die ze tot de beschikking staat. Soms is die niet toereikend, of is een zeer realistisch taalgebruik op een of andere manier niet tot de verbeelding sprekend.
    Verwarrend is het echter wel.

    pcrs [13] reageerde op deze reactie.

  6. @Igor [4]:

    Het kan nog gekker: zelfs stenen schijn je te kunnen beledigen volgens de ambtenaardij. En normale mensen beschouwen vijanden van hun vijanden als hun vrienden; de overheid verplicht je om vrienden van je vijanden als vrienden te beschouwen.

    Uit Wikipedia:

    De volgende gevallen zijn afzonderlijk strafbaar gesteld in artikel 267:

    – belediging van een openbare instelling
    – belediging van een ambtenaar tijdens of wegens de rechtmatige uitoefening van zijn functie: de Hoge Raad heeft op 22 september 2009 geoordeeld dat uitlatingen van de woorden “sukkels”, “klootzakken”, “losers” en “kankerlijers” tegenover het openbaar gezag onder omstandigheden beledigend en dus strafbaar zijn (zie HR 22 september 2009, LJN BI5623).
    – belediging van een lid van de regering van een bevriende staat.

    Saillant detail: een verhorend rechercheur mag je van alles toebijten, maar waag het je niet wat terug te zeggen, want dan kan hij een beroep doen op dit wetsartikel.

    Pteranodon [9] reageerde op deze reactie.
    Igor [12] reageerde op deze reactie.

  7. Eigenlijk doet iedereen die alles aan de linkerkant van het spectrum voor communist uitmaakt, dat ook.
    Probeer maar eens bijvoorbeeld die EU-topfiguren in woorden te definiëren. Het lijkt wel op het communisme, de vergelijking is geef ik toe heel makkelijk getrokken, maar sommige aspecten van het communisme ontbreken echter ook (of nóg wel).

    Vilseledd [10] reageerde op deze reactie.

  8. @Vilseledd [7]:
    Een instelling is een abstractie, iets organisatorisch. Organisatorische eenheden vallen niet per sé samen met de panden waarin die gehuisvest zijn.
    Dus ik denk dat het niet strafbaar is om stenen te beledigen, en andere onderdelen van een gebouw van een instelling. Ik hoop ook dat dat zo blijft :-).

    Vilseledd [11] reageerde op deze reactie.

  9. @Pteranodon [8]:

    Omdat de betrokken ambtenazi’s en plietiesie vaak zo overtuigd zijn van hun eigen ‘gelijk’, is vaak het effectiefste wapen om ze met hun eigen wapens te bestrijden.

  10. @Pteranodon [9]:

    Des te vreemder, dat je het kunt beledigen. Met de stenen maak het nog een beetje concreet en begrijpelijk voor de lezer. Het UWV huilt niet, als je het een tyfusinstelling noemt.

  11. @Vilseledd [7]:
    Ja ik ben helaas maar al te bekend met deze wetgeving, ze hopen nog steeds enkele honderden euros van mij te krijgen wegens het “beledigen van ambtenaar in functie”

  12. @Pteranodon [6]: Het is denk ik meer dat mensen merken dat bepaalde concepten in het vakje goed zitten en anderen in het vakje slecht. Slechte mensen merken dat het gebruik van concepten uit het goede bakje tot acceptatie leidt. Ze gaan proberen dan onder die concepten iets te leggen dat ze toch al willen.
    Zo is het concept ‘vaccin’ in het bakje goed gekomen. Dit omdat er ziektes mee te voorkomen zijn door het immuunsysteem alert te maken voor een indringer. Echter, kwakzalvers kijken met scheve ogen naar dit succes, ze merken dat hun collegas hun vaccins eenvoudig slijten en dat zij hun zalfjes niet kwijtraken. Is het dan niet verleidelijk om jouw zalfjes ook vaccins te noemen? De verkoop schiet gelijk omhoog. (er is tegenwoordig een vaccin tegen alcoholisme) Is het niet verleidelijk om jouw nanny state ‘liberal’ te noemen? om jouw slavernij vrijheid te noemen? De verkoop schiet gelijk omhoog.
    Daarbij ga je er vanuit dat de mensen het verschil niet zien. Dat mensen op authoriteit af gaan en zich niet verdiepen in wat een vaccin nu echt is en niet onderzoeken wat vrijheid echt inhoudt. Ze geloven authoriteiten en gaan met ze het schip in. Ze kopen bull shit omdat iemand er een stickertje “verkenshaas” op heeft geplakt.
    Het stelen van concepten is heel winstgevend. De charlatan die dit doen verwachten natuurlijk ook dat mensen het verschil niet zien tussen het concept en anticoncept, omdat ze zelf het verschil niet zien tussen kwaliteit en rotzooi, tussen goed en slecht.

    Vilseledd [14] reageerde op deze reactie.

Comments are closed.