Het ongelijk van de paus

Toen Jorge Bergoglio begin dit jaar tot paus werd verkozen, waren de reacties positief. Na de conservatieve Benedictus zou het Vaticaan eindelijk weer eens door een verstandige man worden geregeerd. Dat was een misvatting, zo blijkt nu. In zijn eerste eigen document schreef paus Fransiscus het volgende:

‘’Zolang de problemen van de armen niet radicaal worden opgelost door de autonomie van de markt en de financiële speculatie te verwerpen, en de structurele oorzaken van de ongelijkheid aan te pakken, zal er geen oplossing voor de problemen van deze wereld […] gevonden worden.’’

Voor de oplossing van de armoede kijkt Fransiscus naar de politiek. Deze zou meer actie moeten ondernemen tegen de vrije markt.

Helaas zit de paus er volledig naast. De liberalisering van de internationale handel heeft er de afgelopen decennia voor gezorgd dat meer mensen uit de armoede zijn geholpen dan ooit tevoren. In 1991 leefde nog 43 procent van de wereldbevolking in extreme armoede, negentien jaar later is dat cijfer gedaald naar 21 procent. Een halvering in nog geen twintig jaar tijd. China is verantwoordelijk voor bijna driekwart van de daling. Sinds de deur daar werd opengezet voor buitenlandse investeringen zijn maar liefst 680 miljoen Chinezen uit de armoede ontsnapt.

Het is dus juist het kapitalisme dat de armen helpt, in tegenstelling tot wat de paus beweert. Maar ondanks de daling is er nog steeds veel armoede in de wereld. Met name in Afrika en Zuid-Azië. Hoe kan het dat veel van die landen nog zo arm zijn?

Het antwoord op die vraag is vrij simpel: een gebrek aan economische vrijheid. Zo worden in de 2013 Index of Economic Freedom van het Amerikaanse Heritage Instituut maar tien Afrikaanse economieën als ‘vrij’ of ‘redelijk vrij’ bestempeld. De overige 41 Afrikaanse landen die zijn opgenomen in de ranglijst scoren allemaal slecht. Zolang hun leiders in het socialisme blijven geloven zullen zij nooit aan de armoede ontsnappen. De rijkste landen van de wereld staan juist vrijwel allemaal bovenaan in de lijst met meeste economische vrijheid. Ook Nederland. Dus als u het weer eens helemaal heeft gehad met het rampzalige beleid van Marx Rutte, laat het dan een schrale troost zijn dat het nog slechter kan.

Dat economische vrijheid zo belangrijk is wordt duidelijk als de twee Afrikaanse landen met de meeste economische vrijheid (Mauritius, Botswana) met de twee met de minste economische vrijheid (Eritrea, Zimbabwe) worden vergeleken. Het BBP per hoofd van de bevolking ligt in de eerstgenoemde landen op zo’n 15.000 US dollar, terwijl dat in de twee economische meest onvrije landen van Afrika op 500 respectievelijk 700 dollar ligt. Ook in Afrika is welvaart dus mogelijk.

Het meest inspirerende verhaal is echter dat van Hong Kong. Vijftig jaar geleden was men daar nog net zo arm als in grote delen van Afrika, terwijl het nu één van de rijkste landen ter wereld is. En dat zonder grondstoffen of ontwikkelingshulp. De welvaart is het resultaat van het laissez-faire beleid dat werd ingezet door Sir John Cowperthwaite, waardoor Hong Kong de nummer 1 werd op de lijst van economisch meest vrije landen. Dit plaatje illustreert op uitstekende wijze hoeveel verschil een beleid van economische vrijheid kan maken:

Het wordt tijd dat paus Fransiscus zijn socialistische gedachtegoed bij het grofvuil zet. Ontwikkelingshulp of meer regulering zullen de armen niet helpen. Niet de overheid, maar de markt is de oplossing in de strijd tegen de globale armoede. Er is al veel bereikt in de afgelopen decennia, maar er is nog een lange weg te gaan. Laat het daarom niet vergeten worden dat alleen meer vrijheid het pad kan vormen naar een meer welvarende en rechtvaardige samenleving. Zowel hier als in de derde wereld.

Ingezonden door Gale Boetticher