EU-President Herman van Rompuy kondigde rond de jaarwisseling het einde van de crisis aan. Niet iedereen deelt zijn optimisme.
In de jaren negentig las je regelmatig over de theorie van de economische cycli-theorie van de Rus Kondratieff. In Nederland was de econoom prof. dr. J.J. van Duijn (bekend van de Robeco Groep) daar nogal mee bezig. Rond de eeuwwisseling – de dotcom hype was nog aan de gang – publiceerde hij in het het Robeco-blad Safe een artikel over de (golf)theorie van Kondratieff, waaraan ik onderstaande illustratie heb ontleend:
De Kondratieff-cyclus vertoont op het eerste oog overeenkomsten met de business cycle van de Oostenrijkse economische school. De benaderingen zijn echter verschillend: waar de Oostenrijkse school de nadruk legt op de rol van geld en krediet bij economische expansie, legt Kondratieff de nadruk op de rol van technologie en innovatie als stuwende kracht van de economie.
Het toeval wilde dat deze twee benaderingen elkaar rond de eeuwwisseling versterkten: de IT-revolutie was op zijn hoogtepunt en de Centrale Banken van de Westerse landen zorgden voor een een kredietbubble, dankzij de kunstmatig laag gehouden rente. Die laatste bubble knapte in 2007 (subprime crisis in de VS) en in het najaar van 2008 begon ook in Europa de ellende. De kredietcrisis wordt momenteel versterkt en verdiept doordat de 5e Kondratieff-golf is uitgewerkt. De Westerse wereld heeft dus nog geen nieuwe motor die de economische ontwikkeling aandrijft, terwijl de inflatoire bubble in de activa (aandelen, huizen) nog niet is leeggelopen. Tel daarbij op dat de overheidsfinancien in de meeste landen zelfs bij een rentestand van nagenoeg nul nog steeds niet beheersbaar zijn en dat de bevolking aan het vergrijzen is, en je snapt waarom het optimisme van Van Rompuy gebakken lucht is.
Voorlopig is de crisis dus nog niet voorbij. Mijn inschatting is dat de crisis in Europa nog minimaal tot het einde van dit decennium zal duren. En of het daarna veel beter wordt, valt nog te bezien. Met een vergrijzende bevolking kun je nu eenmaal niet veel dynamiek verwachten, zelfs niet als ouderen massaal (lees: meer dan in het verleden) blijven werken. Voor Europa is mijn trend forecast al sinds jaren dat het continent weliswaar niet ten onder zal gaan (voor doemdenken is geen reden), maar wel dat de kwaliteit van het leven blijvend minder zal zijn dan in het verleden. In plaats van een leven in de living room (zoals in de jaren negentig) zakt iedereen door de vloer heen en vindt zichzelf terug in de kelderetage. Iedereen kent de dubbele betekenis van “life in the basement”. Dat is de toekomst voor velen, ook voor diegenen die werken voor hun inkomen.
Politici zullen deze situatie aangrijpen om nog meer dan in het verleden te interveniëren in de samenleving. Het gevolg is meer betutteling dan we nu al hebben, niet alleen op het gebied van economie en inkomens. Wie dat niet wil moet eens na gaan denken over de vraag hoe te ontsnappen aan het juk van de belastingplantage Europa en haar opzichters.
Stemmen op anti-establishmentpartijen – zoals de LP – is een mogelijkheid. In staking gaan (geĂŻnspireerd door Atlas Shrugged) een andere. Maar wat je ook doet, denk aan jezelf en aan je rationele – en dus gerechtvaardigde – eigenbelang. De economie is immers een resultante van de gedragingen van talloze individuen, zoals de Oostenrijkse school leert. Wie zichzelf redt, redt daarmee dus ook een stuk economie en schept en passant welvaart – voor zichzelf en indirect ook voor anderen. Politici zijn daarvoor niet nodig. Libertarischer kan het bijna niet.
Ik wens iedereen een optimistisch, nijver en innovatief 2014.
Paul Verhaegh
Er komt pas een einde aan de crisis als we in Europa weer gaan produceren.
Alleen de overheid maakt het mij verdomd lastig om te produceren en dus werk te verschaffen aan mensen door de vele wet- en regelgeving inclusief belastingen.
En waarom zou ik al die ellende op m’n nek nemen terwijl ik op de beurs veel makkelijker geld kan verdienen?
De banken blijven toch wel dollars pompen in de aandelenmarkt want alle liquiditeit van de QE’s, LTRO’s etc. moet ergens naartoe. Een eigen bedrijf beginnen met personeel en de overheid hijgend in mijn nek terwijl je simpel 30% rijker kan worden met aandelen?
Nee dank u..
Zo lang de dollar wereldreservemunt blijft en daarmee ons ijkpunt van welvaart komen er geen banen bij en zal de economie dus ook niet groeien.
Wat we zouden kunnen doen om de crisis te bestrijden is heel eenvoudig.
We laten 1000 Polen naar Nederland komen om een kuil te graven en we betalen ze daarvoor € 1 miljard. Vervolgens laten we 1000 Roemenen komen om die kuil weer dicht te gooien en die betalen we ook weer € 1 miljard.
Is ons BNP toch maar weer mooi gegroeid met € 2 miljard. Dus de overheid is blij vanwege de belastinginkomsten, banken zijn blij want die verdienen aan de staatsschuld en de Polen en Roemenen zijn ook weer blij want inkomsten.
Dit truukje werkt zo lang je mensen in de waan kunt laten dat papiergeld echte waarde heeft en je ze kunt laten sparen in de virtuele waarde zijnde papiergeld, obligaties, derivaten, aandelen en tegenwoordig zelfs bitcoins.
Staatsschuld verhogen, een beetje goochelen met het inflatiecijfer, banken uit niets verzonnen valuta’s in het casino laten pompen en de media het virtuele casino de hemel inprijzen en continue blijven roepen dat de economie aantrekt..
Welkom in de wondere wereld van Keynes waar politici, banken en media er een kunst van hebben gemaakt om de bewust dom gehouden bevolking in slaap te sussen.
De huidige begonnen in 92? Ik denk eerder in 46.
spits verheag?van duyn
1946-1966.lente opbouwfase 1948-1966 voorspoed?
1967-1982. zomer stagflatie 1966-1973 recessie
1982-1999.herfst disinflatoire groei 1973-1982 depressie
2000- ? winter liquidatiefase 1982-1992 herstel
dave [5] reageerde op deze reactie.
@dave [4]:
spits……………………………………….. verheag?van duyn
1946-1966.lente opbouwfase ………….1948-1966 voorspoed?
1967-1982. zomer stagflatie ……………1966-1973 recessie
1982-1999.herfst disinflatoire groei ……1973-1982 depressie
2000- ? winter liquidatiefase…………….. 1982-1992 herstel
De cyclus loopt anders zoals Albert Spits er tegen aan kijkt, of zie ik het verkeerd?
Albert S. [14] reageerde op deze reactie.
Herman weet een uitstekende manier om de crisis te bezweren: de EU dictatuur á la de USSR!
De voormalig communist Barroso valt hem bij: “wie de EU niet steunt is een extremist”, zo valt te lezen.
Wedden dat Brussel de mogelijkheden bekijkt om de deelname van EU-critische partijen aan de verkiezingen voor het EP op 22 mei 2014 te verbieden?
De EU is op weg naar “das Gross Europäische Reich”! De man met dat dropsnorretje onder zijn neus zou trots zijn op Van Rompuy en Barroso.
dave [7] reageerde op deze reactie.
@kritiek op overheid [6]: Nee die laten ze gewoon meedoen , desnoods vervalsen ze de uitslag.
Op die manier heeft de pvda in 2012 ook 38 zetels behaald, terwijl er daar
veels te weinig schoolmeesters en andere pvda loyalisten in nederland zijn.
Die zwevende kiezers zaten o.a bij de SP.
Bij de sp hebben ze hier waarschijnlijk aan meegewerkt.
De pvda won in twee weken zogenaamd 20 zetels erbij terwijl de MSM
het publiek masseerde om het te geloven.
Dus ik wed voor 100 euro dat Farage gewoon mag meedoen. (maar we zijn hem eigenlijk gewoon een beetje beu, we beseffen ons nu dat de eu het enige is wat ons verder brengt ) aldus de MSM tegen die tijd.
De kunstmatig gemaakte “crisis” is het grootste bedrog en de grootste roof ooit. Het stopt pas als niets meer over blijft om op te lichten en te roven of als er genoeg mensen dit begrijpen om in te grijpen:
http://mario828282.wordpress.com/2013/12/22/de-eurocrisis/
Er is geen enkele theoretische basis voor de Kondratieff-cycli.
Zie ook Murray Rothbard (1984): “The Kondratieff Cycle: Real or Fabricated?”
De conclusie van dit artikel blijft wat mij betreft staan: LP stemmen of met je voeten stemmen. Wat mij betreft het laatste.
Jansema [10] reageerde op deze reactie.
@Jansema [9]:
Heb ’t even opgezocht. Dit bedoel ik:
http://archive.lewrockwell.com/rothbard/rothbard44.html
Moeilijk hoor l e z e n !
kondratieff-golf
is een lange golfbeweging, waarvan Ă©Ă©n cyclus een periode van 30 Ă 50 jaar betreft. De golfbeweging kan opgevat worden als een schommeling in de trend (productiecapaciteit). Deze schommeling kan worden verklaard door het gelijktijdig optreden van baanbrekende innovaties (de zogenaamde basisinnovaties). Hierdoor ontstaan er periode van vette en magerige jaren. Tot nu toe kan men vijf perioden van vette jaren onderscheiden.
Eerste periode vette jaren van ongeveer 1780 tot 1815 met als basisinnovaties de textielindustrie, het toepassen van waterkracht, het aanleggen van havens, kanalen en verharde wegen en straten.
Tweede periode vette jaren van ongeveer 1845 tot 1875 met als basisinnovaties de spoorwegnetten, de gasverlichting en de telegraaf.
Derde periode vette jaren van ongeveer 1890 tot 1916 met als basisinnovaties de elektrotechniek, de automobielindustrie en de opkomst van de chemie.
Vierde periode vette jaren van ongeveer 1944 tot 1975 met als innovatie de snelle verspreiding van een reeks duurzame huishoudelijke consumptiegoederen.
Vijfde periode vette jaren van ongeveer 1995 tot misschien 2020? met als innovatie de talrijke ICT-toepassingen
Let wel dat tussen de perioden van vette jaren de perioden van magere jaren liggen!
Jansema [12] reageerde op deze reactie.
@jhon [11]:
“Moeilijk hoor l e z e n !”
Nogmaals: Er is geen enkele theoretische basis voor de Kondratieff-cycli. 100 meter interessant doen achter grote motoren. Pseudo-wetenschap. Onzin. Bagger.
L e e s d i t m a a r e e n s: http://archive.lewrockwell.com/rothbard/rothbard44.html
jhon [13] reageerde op deze reactie.
@Jansema [12]: Ahum….GOLF!
@dave [5]: Klopt Dave, Jaap van Duijn baseert zich namelijk nog op de 54 jaar, waar Kondratiev het over had. Intussen leven mensen veel langer, dus zijn de seizoenen eveneens langer geworden en wel tussen de 16-20 jaar, in plaats van 12-14 jaar. Mijn eigen berekening is op basis van de feiten als volgt:
1929-1948 Depressie (winter)
1948-1966 Wederopbouw (lente)
1966-1982 Hoogconjunctuur (zomer)
1982-2000 Euforie (herfst)
2000-2020 Depressie (winter)
Tot nu toe is deze berekening juister gebleken dan die van Jaap van Duijn.
Comments are closed.