Onlangs is Gale Boetticher’s nieuwste boek Kapitalisme? Ja graag! verschenen, waarin hij de meest voorkomende mythes over de vrije markt ontkracht. In het onderstaande fragment legt hij uit waarom het kapitalisme niet verantwoordelijk kan worden gehouden voor allerlei oorlogen:

Van landen als de Verenigde Staten en voorheen het Verenigd Koninkrijk wordt met name door marxisten gezegd dat zij zo oorlogszuchtig zijn omdat ze – relatief gezien – erg kapitalistisch zijn. Om wapens te verkopen en grondstoffen te veroveren, lobbyen veel bedrijven actief bij de staat voor buitenlandse interventie en steunen zij oorlogszuchtige politici. Hoewel dit inderdaad gebeurt, is dit geen kapitalisme maar corporatisme. In de vrije markt worden eigendomsrechten beschermd en verdienen bedrijven hun geld door consumenten te dienen. Lobbyen voor oorlog is met staatsdwang proberen geld te verdienen en consumenten daar onvrijwillig voor laten opdraaien via de belastingdienst.

Hebben critici dan geen punt dat – relatief gezien – kapitalistische landen meer oorlog voeren dan socialistische landen? Er is inderdaad een verband, maar dat is logisch. Kapitalistische landen zijn veel welvarender dan socialistische landen en kunnen het zich daarom veroorloven om veel oorlogen te voeren. Het Verenigd Koninkrijk destijds en de Verenigde Staten nu zijn niet zo machtig geworden doordat ze de beste soldaten of de grootste bevolkingen hebben, maar doordat ze zo welvarend zijn en daardoor veel geavanceerdere wapens kunnen produceren en hun manschappen ook tijdens langdurige oorlogen van voldoende bevoorrading kunnen voorzien. Dat is echter meer een argument tegen welvaart dan tegen kapitalisme.

Je zou juist kunnen zeggen dat kapitalisme oorlogen voorkomt. Want wanneer is er voor het laatst oorlog geweest tussen kapitalistische landen? Door de groeiende handel en de opkomst van multinationale bedrijven raken de verschillende wereldeconomieën steeds meer met elkaar verweven. Daardoor stijgen ook de kosten van oorlog voeren.

Als Duitsland nu van plan zou zijn om Frankrijk binnen te vallen, dan zouden grote multinationals als Adidas en Lufthansa in opstand komen, want Frankrijk is voor hen een belangrijke afzetmarkt. Zij zouden veel werknemers naar huis moeten sturen en flinke afschrijvingen moeten doen als er toch oorlog zou komen. Bovendien hebben veel Duitse en Franse bedrijven, zoals vliegtuigbouwer Airbus, fabrieken in beide landen, en lopen dus ook in dat opzicht een enorm risico. De Duitse consumenten, die dan geen Brie-kaas en onderdelen voor hun Franse auto’s meer kunnen kopen, worden eveneens benadeeld. Niet voor niets streefde Adolf Hitler vóór en tijdens de Tweede Wereldoorlog naar autarkie, zodat Duitslands economie onafhankelijk zou zijn van andere landen.

Meer dan zaken als democratie of een Europese Unie, bevordert het kapitalisme dus vreedzame relaties tussen staten. Oorlog staat de vreedzame uitwisseling van goederen en diensten in de weg, terwijl dat juist precies is waar het in de vrije markt om draait. Het is daarom geen toeval dat de Verenigde Staten en haar NAVO-bondgenoten tegenwoordig alleen nog armzalige derdewereldlanden binnenvallen, want daarmee vindt nauwelijks handel plaats en is de schade voor de economie beperkt.

Bestel Kapitalisme? Ja Graag! nu bij Bol.com of in de lokale boekhandel.

17 REACTIES

  1. Wat een simplistisch stukje. Ten eerste leven we in het Westen Vs/Eu op een enorme schuldenlast, waarmee we juist tot elkaar veroordeeld zijn, dit zal oorlog niet direct uitlokken, maar eens wordt dit onhoudbaar en dan? Ten tweede heeft Amerika vele oorlogen gevoerd sinds de WOII en is toch zeker een de bakermat van het kapitalisme en wil werelddominantie. Ten laatste, de reden dat er geen grote oorlogen in het Westen meer zijn, heeft als reden dat de grootmachten zo groot zijn,dat oorlogvoeren leidt tot totale vernietiging en dus niet zo handig.

    ratio [3] reageerde op deze reactie.
    Scrutinizer [14] reageerde op deze reactie.

  2. @johan den haag [1]: We zijn hier geen vrienden van de USA. De USA heeft keer op keer sinds 1945 zwakke landen aangevallen. Ze streven een imperium na.

    De rol van kapitalisten is tweeledig. Aan de ene kant scheppen ze de welvaart die de US in staat stelt die oorlogen te voeren. Aan de andere kant kunnen ze de verleiding niet weerstaan om de overheid voor hun karretje te spannen. Middels wetgeving die ze beschermt. Of nog erger, door de overheid een oorlog te laten beginnen. Dit kan het militair industrieel apparaat zijn, maar het kunnen ook bananen oorlogen zijn in Midden Amerika.

    Kapitalisme ontspoort als er een staat is. Vandaar dat velen op deze site bij anarcho kapitalisme uitkomen. Geen staat die gekocht kan worden.

    De schuldenlast, die onhoudbaar is. Dit zou best wel eens een keer een trigger voor een oorlog kunnen zijn om de aandacht af te leiden, echter moeten we de inventiviteit van de ambtenaren en politici niet onderschatten, NL heeft na de Napoleontische oorlogen relatief een veel grotere schuld gehad dan nu.

    Baphomet [4] reageerde op deze reactie.
    Raimond V. [5] reageerde op deze reactie.

  3. @ratio [3]:

    En ratio verbleef zoals gewoonlijk in fantasialand , daar waar de veldgeesten huppelen , en daar waar fantasiegeld omloopt .

    En Noordkorea komt naar de praattafel ….goh waarom zou dat nu toch zijn : wat dacht u van een paar mislukte oogsten .

    En ze u schrap voor meer : https://www.youtube.com/watch?v=dyJYs_BCof4

    Wat zou hier toch wereldwijd aan de hand zijn , volg dit kaartje maar eens een tijdje , en let op de locaties en het plantseizoen …..https://www.windy.com.

    ratio [7] reageerde op deze reactie.

  4. @Baphomet [4]: Je hebt deels gelijk. In de middeleeuwen waren bedrijven gerelateerd aan de stad waar ze in zaten. En ontstonden de gildes om de economie te beheersen. Tijdens de industriele revolutie ontstonden nationale bedrijven en werd de natie staat steeds belangrijker. De multinationals die opkwamen wisten de WTO en de EU te pushen. Er is een drijfveer om zoals de film laat zien van type 1 naar type 2 te gaan.

    Je analyse van klasse denken is echter fout. De verelendung heeft niet plaats gevonden. Maar daar is de film die je linkt nog steeds op gebaseerd. Rijken die rijker worden. In de praktijk wordt iedereen rijker. Er zijn de afgelopen decennia steeds minder mensen die in abjecte armoede leven, levensverwachting en gezondheid en opleiding en inkomen en scholing zijn nog nooit zo goed geweest. Dat de verelendung niet plaats vindt, is een bewijs dat de leer van Marx fouten bevat.

    Waar je echter volgens mij wel weer punten scoort is de analyse dat samenwerkende arbeiders die productie middelen delen of bezitten een positieve bijdrage kunnen leveren. Helaas hebben socialistische staten, of communistische, het gewonnen op de collectieven. Staten die de productie middelen tot eigendom van de staat maakten. Dat is een heel slecht idee. Denk dat je het daar met me eens bent. Maar je ziet ook dat vrijwillige collectieven soms niet overleven, denk aan de situatie van de kibboetsen in Israel.

    Juist de staat die terug grijpt op het algemeen belang en claimt de arbeiders te beschermen bedriegt de werknemers. Maar de staat bedriegt ook de bedrijven. De staat bedriegt iedereen. Op dit moment kunnen slechts multinationals zich min of meer ontworstelen aan de staat. En is er dus sprake van concurrentie vervalsing, waar collectieven en kleinere bedrijven dus vaak niet tegenop kunnen.

    De beste oplossing is kleinere schaalgrootte icm economische vrijheid en privaat eigendom van productie middelen. Geen overheid die iedereen bedriegt. En geen geloof in achterhaalde verelendung en klasse denken.

  5. @ratio [2]:

    Dat zijn wijze woorden, jammer dat we dergelijke wijze woorden niet (meer) horen vanuit politieke hoek. De logica en het weldenkende verstand schijnt daar totaal verdwenen. Heel soms komen ze, als ze uit de politiek zijn verdwenen, nog wel eens met woorden van “spijt”, “meer inzichten”, “met de kennis van nu had ik het toen anders gedaan” of andere dooddoeners waarmee ze misschien trachten hun zielige levens en ziel te reinigen voor de eeuwigheid?

  6. @Raymond V. [9]: ik wil best met je in discussie gaan, maar wees eens concreet. Geen windpatronen van nu laten zien, en geen video van 17 minuten. Wat is je probleem? Ben je global warming adept? Of heb je een andere boodschap? Wat is je basis en waarom zie ik het fout?

  7. @Baphomet [4]:

    Ongelijkheid en een gelaagde samenleving zijn essentieel voor ons geluk. Daarom is het streven naar gelijkheid en een egalitaire samenleving volkomen contraproductief.

    Het is ook tegennatuurlijk. Ongelijkheid is niet uitgevonden door het kapitalisme, het is een natuurwet die we overal tegenkomen, van biologische systemen tot aan de vorming van sterrenstelsels.

    Verder is het volkomen onzinnig dat mensen kunnen worden uitgebuit onder het kapitalisme. Marx was een idioot. In een vrije markt met volop concurrentie ga je gewoon naar een aanbieder met betere arbeidsvoorwaarden. Daar valt helemaal niets uit te buiten.

    ============================

    Jordan Peterson: Inequality and hierarchy give life its purpose
    https://www.youtube.com/watch?v=lF-bXNQ4wzs

  8. @johan den haag [1]: amerika bakermat vh kapitalisme? Hoe kom je erbij? “Bankieren en dubbel boekhouden stammen uit Italie, s werelds eerste goederenbeurs uit Brugge, obligatiemarkt Antwerpen en aandelenmarkt Amsterdam. Dat CME en Wall St inmiddels groter zijn, laat onverlet dat de bakermat van het kapitalisme in europa ligt en meer bepaald in noord italie en de lage landen.

    johan den haag [16] reageerde op deze reactie.

  9. “Kapitalisme” is de beschrijving van een geïdealiseerd systeem. Het bestaat nergens. Hoe kan een abstractie oorlogen veroorzaken of voorkomen?

    “Kapitalisme leidt tot oorlog” is net zoiets als “vuurwapens leiden tot moord”.

  10. @Scrutinizer [14]:

    In italië zal vast ook zaden gezaaid zijn net als in Nederland.
    Maar In de EU is er altijd nog iets als consensus en sociaaldeomcratie.

    Hiervan is in Engeland en VS geen sprake
    Daar heerst het liberalisme. Dat is de laatste 20 jaar als neo liberalisme over de EU komen te liggen ( zeer kwalijk)

    En zo moet u mijn stukje lezen.

    Dus kapitalisme als vrucht van het liberalisme

  11. Kapitalisme is natuurlijk niet de schuld van oorlog of geweld

    In die zin dat oorlogen er altijd al waren. In de klassieke tijd en in de middeleeuwen, die niets met de kapitalistische wereld te maken hadden, had je al oorlog

    Wel is Kapitalisme uniek in kolonialisme, om nieuwe markten aan te snijden, voor eigen gewin, om uit dijen en bestaansrecht te hebben

    Ook is kapitalisme uniek in een private, geperverteerde wapen industrie . Een industrie die baad heeft bij oorlog en dus brandhaarden zal aanwakkeren

    In het kapitalisme is de wapenhandelaar, die vrouwen en kinderen vermoord heeft, een grote held

    Waarom is een monster een held ?

    Omdat het monster geld heeft

    En in het kapitalisme is geld de maatstaf voor alles. Als het maar ‘legaal’ is. Als je dus legaal clusterbommen verkoopt, waarmee mensen aan stukken gereten worden, dan ben je in het kapitalisme een grote held

    de mate van perversie en geweld , zijn in het kapitalisme reusachtig

Comments are closed.