Oostenrijkse school economen gebruiken graag het voorbeeld van een eiland bewoond door een paar mensen om de basisprincipes van economie uit te leggen. Zie hier bijvoorbeeld in stripverhaal vorm ‘how an economy grows’ van de in de cel overleden Irwin Schiff. De tekst is in het Engels maar vreemd genoeg lijkt de narrator een Nederlands accent te hebben.

1 van die basisbeginselen is dat je eerst moet produceren om te kunnen consumeren. Dat klinkt logisch maar toch is dat niet wat je doorgaans hoort in de media of op Staatsuniversiteiten. Daar wordt gepleit voor het stimuleren van de consumptie door geld te lenen/printen omdat dat goed zou zijn voor de economie. Dus als je op een eiland zit en je eet alle kokosnoten op, dan heb je een ontzettend goed draaiende economie en 0% werkloosheid. Alleen sterf je wel van de honger na een paar weken. Waarschijnlijk waren de inwoners van Paaseiland de eerste Keynesianen.

Stel nu dat je samen met je beste vriend bent gestrand op een onbewoond eiland en hij is erg goed in vissen en jij bent erg goed in kokosnoten verbouwen. Samen kunnen jullie net overleven. Door af en toe kokosnoten tegen vissen te ruilen krijgen jullie beide voldoende voedingsstoffen binnen. Dan komt op een goede dag John de Mol langs met zijn nieuwe reality show  ‘Parasiet of een stuk verdriet’. Jullie kunnen kiezen voor gezelschap op het eiland uit de volgende kandidaten:

– Mario en zijn magische machine: zijn core business is het met geweld verplichten dat de ruil van de vissen en de kokosnoten voortaan gaat via een papiertje dat alleen hij mag printen. Vervolgens print hij zoveel papiertjes dat hij er zelf genoeg vissen en kokosnoten van kan kopen. Derhalve is er minder voor jullie te eten, maar Mario beweert bij hoog en bij laag dat zijn geprint het Bruto Eiland Produkt (BEP) verhoogt.

of

– Leug en Naar: Twee broertjes met als enige toegevoegde waarde dat jullie elke vier jaar mogen stemmen wie van de twee de leider van het eiland is. Niet kiezen is geen optie, want zonder heerser zou het uiteraard chaos worden. Als de ene broer leider is, dan zorgt de andere broer voor de collectie van vis en kokosnoten. Afstaan daarvan is verplicht, maar ze beloven plechtig dat het nimmer meer zal zijn dan 50% van jullie productie. Tenzij je op de verkeerde broer stemt, diegene die altijd liegt. En liegen doen ze allebei, maar bij de ene krijg je 1000 Euro en bij de andere referenda waar vervolgens niets mee gedaan wordt.

of

– Ambt en Naar: Dit duo beweert dat hun bezigheden bijdragen aan het BEP maar ze lijken helemaal niet te werken. Het enige wat ze doen is onzinnige regeltjes verzinnen die jullie productie beperken. Zo schrijft Ambt voor dat je je kokosnoten boekhouding 7 jaar moet bewaren, maar de volgende dag komt Naar langs om je te beboeten voor het te lang bewaren van de persoonsgegevens van je klanten. Verder hameren ze voortdurend op eerlijk delen. Ze tellen wat zij consumeren op bij het BEP maar toch hebben jullie nu minder te eten. Veel minder dan de helft omdat door alle regeltjes het vissen vangen en kokosnoten vergaren veel moeilijker is geworden (ongeveer 4 keer zo moeilijk volgens de economen John Dawson en John Seater) en daar moeten nu 4 mensen van leven. Ambt en Naar maken zich niet zo druk en beweren dat ze daarmee het milieu hebben gered en een nakende obesitas epidemie hebben weten te voorkomen.

Wie zouden jullie kiezen om de feestvreugde op het eiland te vergroten?

We weten al wat er gebeurt als je alleen vrouwen op een eiland los laat. Misschien zou John de Mol eens 100 verstokte socialisten op een eiland moeten zetten. Plots zullen hun verworven rechten en hun gevoel voor eerlijk delen niets meer betekenen. Plots moeten ze echt productief zijn, in plaats van alleen maar te kibbelen over waar ze recht op hebben, of hoe het feit dat als andere mensen dingen hebben verworven door hard te werken dat dat de facto betekent dat zij uitgebuit zijn. Ze zouden waarschijnlijk rap leren dat eigendomsrechten, kapitaalgoederen die de productie verhogen en vrije handel nog zo slecht niet zijn.

Hijseenberg,  April 2018

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR

11 REACTIES

  1. Duidelijk verhaal, een nieuwe TV serie met 100 socialisten op een onbewoond eiland. Het zou voor mij een reden zijn om weer naar tv te gaan kijken, ha ha

  2. Ik had ook graag het duo “Ras en Sies” op het eiland gezien. Die lijken om Ambt en Naar maar hebben een obsessie met kleuren. De kokosnoten zijn veel te wit en dat is niet inclusief.

    Inderdaad: doe maar gauw die TV serie met 100 socialisten op dat onbewoonde eiland. Dat wordt lachen als iedereen eerlijk moet gaan delen daar. Waar is Sjon als je hem nodig hebt?

  5. Die tv serie waarin 100 socialisten op een eiland hun heilsstaat gaan verwezenlijken, valt dat nu onder humor of onder drama?

  6. De socialisten op het eiland gaan de rijkdom eerlijk delen. Ze vergeten dat de vissen eerst gevangen moeten worden en de kokosnoten verzameld, enz.

    Robinson Crusoë gaat er zeker op achteruit als de socialisten komen. Heeft hij net zijn leventje op orde, komen de socialisten ‘alles eerlijk delen’.

  7. De socialisten zijn dus aangekomen op het eiland. Je trekt je er niks van aan, gaat gewoon een visje vangen en een kokosnoot eten.

    Je wordt opgepakt. De aanklacht: diefstal van collectief eigendom.

    Je mag best vis vangen en kokosnoten verzamelen, mits je de helft maar afgeeft. (uiteindelijk resulterend in 90% afgeven, of meer). En, je rekent de vissen en kokosnoten af in geld uitgegeven door Mario.

    Tip: doe het rustig aan. En, red jezelf.

  8. En ze stellen de vraag: ‘Waarom heb jij wel een comfortabele hut en wij niet? Dat is niet eerlijk.’ Zij hebben die hut harder nodig dan jij, want jij bent gezond en sterk, zij zijn zwak en zielig. Voor je het weet word je je hut uitgeslagen.

    Socialisten, gedreven door verwachtingen die niet realistisch zijn. Niks nieuws.

    Aariksu [9] reageerde op deze reactie.

  10. Wellicht is de beste oplossing dat je zelf maar de biezen pakt naar een ander eiland. Laat de 100 socialisten, Mario, Ambt en Naar, Leug en Naar en Ras en Sies dan maar op het eerste eiland blijven. Een eiland uitsluitend voor hen. Dan kunnen de socialisten en co. hun eigen exclusieve paradijsje creëren. Als je zin hebt kan je vanaf je nieuwe eiland zo nu en dan eens kijken hoe mooi het wordt.

  11. Het valt vanuit de reacties op dat niemand kennelijk het stripverhaal heeft bekeken of gelezen. Ik heb ‘m gelezen. En erover nagedacht.

    Het verhaal gaat over eilanders die leven van visserij om te kunnen eten, terwijl ze ondertussen andere investeringen doen, zoals in een water (opvang, filtrage, distributie). Er komen gezonde principes voorbij, maar ook denkfouten. Die denkfouten beginnen bij het begin.

    Voorbeeld: Ooit leefden vorsten op een ‘eilandje’ en visten de besten uit de bevolking waar edelen uit ontstonden. Zelfde verhaal ongeveer; investeringen doen zoals het vergaren, zuiveren en distribueren van informatie. De denkfout is hier op een ‘eilandje leven’ en anderen gebruiken om zelf te kunnen eten. Hoe nobel motieven ook klinken, van nature behoort een ieder zelf-standig en zelf-voorzienend te zijn. Dat geldt dus ook voor die vissen. Die zijn er niet om uitgevreten te worden of als hefboom voor investeringen te dienen. Behulpzaamheid is gezond, systematische afhankelijkheid ongezond.

    Andere denkfouten zijn gevolgen van dit voorbeeld. Opvallend; de kwaliteit van de vissen neemt in het verhaal af, omdat ze tekortkomingen van andere vissen moeten opvullen. Uiteindelijk ontstaat een noodsituatie waarin groot alarm wordt geslagen. Tijd om ‘echte vissen’ te gaan vangen omdat het economische systeem anders onderuit gaat.

    Al met al is middels allerlei projecten er flink geïnvesteerd in technologie, maar valt in dit verhaal (en hedendaagse culturen) op dat er nauwelijks wordt geïnvesteerd in menselijke ontwikkeling. Die mag vrolijk door-degenereren. ‘Echte vissen’ zijn niet alleen moeilijk verkrijgbaar, maar ze sterven ook uit. Immers, de voortplanting raakt in gevaar vanwege figuren zonder substantie. De oplossing zit ‘m dus niet in visvangst om valuta wat meer substantie te geven of het eiland beter te organiseren. Je zou eerder zeggen dat er iets mis is gegaan met denkwijzen, die ongeveer vanaf het punt van het voorbeeld ontspoord zijn geraakt door afhankelijkheid te creëren.

Comments are closed.