De duurzaamheidsbusiness

Duurzaam beleggen was de afgelopen jaren enorm in opkomst. Iedere bank of vermogensbeheerder biedt het aan. ‘Goed voor de portemonnee, én de planeet’. Maar wat is “duurzaamheid” dan? Volgens de Dikke Van Dale is duurzaam “lang durend”.
Simpel gezegd kun je dus stellen dat iets houdbaar moet zijn op de lange termijn. Als iets niet houdbaar is, is het niet duurzaam.

De Verenigde Naties geeft in hun rapport “Our Common Future” de volgende beschrijving mee over het gebruik van duurzaamheid: “Duurzame ontwikkeling is de ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden zonder het vermogen van de toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen.” Niets op tegen, toch? Dit lijkt geïnspireerd te zijn op de proviso van de Engelse denker John Locke (1632 – 1704), die stelt dat het mengen van arbeid met een object alleen tot een gerechtvaardigde eigendomsclaim kan leiden indien er ‘genoeg én even goede dingen’ voor anderen overblijven.

Klinkt mooi in theorie, maar wat is de praktijk bij duurzaam beleggen? In het kort (en wat gechargeerd): zorg voor een horde aan ‘duurzaamheidsmensen’, draai de PR-machine op volle toeren, heb een ‘goed’ duurzaamheidsbeleid (met andere woorden: zet wat mooie termen op papier), sluit je aan bij verschillende ‘duurzame’ initiatieven, en heb bovenal doelstellingen om je CO2-uitstoot (die onmeetbaar is) te verlagen. Een bedrijf als Unilever (hun doel: “duurzaam leven tot gemeengoed maken”) scoort vaak goed op de duurzaamheidslijstjes. Ik ben benieuwd hoe al hun wasmiddelen, schoonmaakmiddelen, en fluoride tandpasta’s ons tot een duurzaam leven moeten brengen.

Vrij recent was er een politie-inval bij DWS (de grote vermogensbeheertak van Deutsche Bank), omdat zij verdacht werden van “greenwashing”. Hierbij worden investeringen die niet duurzaam zijn, wel zo voorgespiegeld. Verschillende klokkenluiders stellen dan ook dat duurzame inspanningen van vermogensbeheerders niet veel meer zijn dan marketing.

Nu maakt de EU het de duurzame belegger ook niet makkelijk. Zij heeft namelijk een taxonomie bedacht waarmee het op ‘wetenschappelijke’ gronden duidelijk moet zijn wanneer een belegging duurzaam is of niet. Maar een beetje duurzaam behoort ook tot de mogelijkheden. Klimaatgoeroe Timmermans blijkt het definiëren van duurzaamheid alvast lastig te vinden; hij stelde drie dagen na de Russische inval voor om steenkool voorlopig een duurzaam label te geven.

Dat zou misschien helpen om het rendement van duurzaam beleggen wat op te krikken, want het rendement van de duurzame portefeuilles is flink achtergebleven. De koersen van olie- en gasbedrijven gingen afgelopen jaar vaak over de kop, waar deze van zonne- en windenergiefabrikanten (over de duurzaamheid van de grondstoffen die nodig zijn voor productie zullen we maar zwijgen) vaak met tientallen procenten daalden. Gelukkig gaat Christine Lagarde klimaatverandering inbrengen in het monetaire beleid van de Europese Centrale Bank. Enige verdere opmerking hierover is overbodig.

Overigens is de nieuwste hype “impactbeleggen”. Dat gaat nog een stapje verder. Zo maak je pas ‘écht impact’ als belegger.

Dat kan nooit lang duren..