Vrijsprekers: Veel mensen plaatsen libertarisch recht op hetzelfde niveau als recht dat door een overheid verzonnen wordt. Is er verschil?

Opperdienaar: De overheid heeft eerst een machtsdrang, verzint daar een ideologie bij en schrijft dan een heilig boek met verordeningen die ze met geweld afdwingen. De door de overheid geïndoctrineerde onderdaan denkt dat het bij de ideologie begint en dat de rest daar uit volgt, inclusief de macht. Een noodzakelijk kwaad om recht te hebben en de ideologie te implementeren. Veel mensen die het eerst met libertarisme of anarcho kapitalisme in aanraking komen, denken dat het daar ook zo is. Het heet immers ook recht en het is ook een ideologie? Libertariers willen je gewoon van hun ideologie overtuigen om via een omweg hun wil op te leggen.

Maar libertarisch eigendomsrecht is meer een afschatting van wat normaal zou zijn als mensen niet van jongs af aan geïndoctrineerd zouden zijn. Daarmee is het meer een natuurwet: Het beschrijft meer dan het voorschrijft.

Vrijspreker: Dat kan verwarrend zijn. De zwaartekrachtwet schrijft immers ook voor dat massa’s elkaar aantrekken, moeten massa’s dan niet gehoorzamen aan die wet?

Opperdienaar: Nee, de wet gehoorzaamt de realiteit. Dus op de vraag hoeveel werk met het land gemengd moet worden, voordat sprake is van eigendom of hoe lang iets braak mag liggen voordat het opnieuw tot eigendom kan worden verklaard, zijn vragen die niet uit de ideologie voortvloeien, maar uit jurisprudentie door rechtbanken die net als normale bedrijven moeten wedijveren voor klanten bij de mogelijkheid van concurrentie. Wat daar dan uitkomt is beschrijvend voor wat mensen redelijk vinden en niet dat mensen redelijk moeten gaan vinden wat de ideologie bedacht heeft.

Vrijspreker: Is er dan geen enkele randvoorwaarde voor wat betreft de uitkomst van een libertarisch rechtssysteem?

Opperdienaar: Het moet wel universeel zijn en consistent. Dat is ook bij natuurwetten zo. Als je een verschillende zwaartekrachtwet voorstelt voor blauwe bakstenen en rode bakstenen, word je weggehoond. Volgens libertariërs moet dat ook zo worden met een rechtssysteem dat heerschers en onderdanen verschillende rechten geeft. Een universeel rechtssysteem heeft natuurlijk nog steeds grijze gebieden, net zoals 18 jaar als leeftijd voor wilsbekwaamheid niet uit een theorie komt rollen niet ontkracht dat er kinderen en volwassenen zijn. Een vrijwillig rechtssysteem zet daar een redelijke grens neer, die niet absoluut waar of onwaar is, maar dat grijze gebied ontkracht niet het bestaan van een verschil tussen volwassenen en kinderen.

Dus net als bij natuurwetten: Je mag van alles voorstellen mits consistent en universeel. Daarna toetsen aan de empirische realiteit.

 

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR

25 REACTIES

  1. Wat de bron van het recht ook is, recht leidt tot dwang en dwang leidt tot verzet. Recht vereist handhaving. Handhaving leidt tot geschillen. De zwaartekracht voltrekt zich. Daar komt geen handhaving of rechter of wat ook aan te pas. Morality is net als recht niet met zwaartekracht te vergelijken. Dat is zowel voor zwaartekracht als het recht een belediging.

    • Zwaartekracht leidt ook tot geschillen, als je van een flat gebouw valt.
      Natuurlijk is niemand blij als hij in het ongelijkheid gesteld wordt, maar het is toch anders als je getekend hebt met een rechtsorganisatie. De oordelen zullen ook redelijker zijn.

      • Als recht ook daadwerkelijk recht is, moet de bron van dat recht geen verschil maken. Redelijkere oordelen kunnen in dat geval niet bestaan. Alleen gelijke.

  2. Natuurwetten zijn inderdaad slechts een beschrijving zoals de natuur zich gedraagt. Die hoef je dus niet dwingend op te leggen.

    Menselijke wetten pogen het vermeende falen van de natuurwetten te corrigeren. Als wij het beter denken te weten en willen dat een appel ook omhoog valt, dan zullen wij een wet die dat verordend continu moeten handhaven. Het is immers een wet die tegen de natuurwetten in gaat.

    • Zo vinden marxisten het beter als mensen gelijke mogelijkheden hebben. Maar de natuurlijke gang van zaken is, dat als we morgen allemaal met een tientje beginnen, overmorgen de één geen geld meer heeft, een ander zelfs een tientje schuld heeft en een derde er twee tientjes van heeft gemaakt.

      Deze uitkomst is het gevolg van vrije mensen die in vrijheid beslissingen over hun leven nemen. Als je deze natuurlijke ongelijkheid wil tegengaan, dan vereist dit een permanente en gedwongen herverdeling. Daar is dan een staatsmacht en een juridisch kader voor nodig.

      • punt is dat het bestaan van een herverdelende overheid al een groep mensen betreft voor wie andere rechten gelden dan voor anderen. Daarmee is dit rechtssysteem al niet meer universeel en daarmee is aan de libertarische eis al niet voldaan.

    • De zwaartekracht spruit niet uit wetgeving voort. Menselijke wetten wel. De bron maakt het verschil. Met wetgeving wordt niet getracht het vermeende falen van natuurwetten te corrigeren. Natuurwetten falen niet. Als een mens “schade oploopt door de zwaartekracht”, een balk valt op zijn teen, doet de arts een pleister op de bloedende teen, mama een kus en stelt de advocaat de kluns die de balk deed vallen aansprakelijk. In jouw optiek tracht de arts het falen te corrigeren, de moeder eveneens en het advocaat ook. En dat is onzin. Je maakt er een woordspelletje van.

      • Nee, ik geef het voorbeeld van de herverdelende marxisten. Die maken daar wetgeving voor, omdat zij de natuurlijke situatie niet acceptabel achten. In hun optiek falen de natuurwetten.

      • @Peter de Jong, macht willen hebben is (ook) iets natuurlijks. Als je de macht hebt, kan je middels wetten, dat zijn slechts producten van de geest, je zin doordrijven. Met schieten en bommen is zo onbeschaafd. Vandaar het beroep op natuurwetten. Dat beroep verschaft je een premisse in een argument die moet leiden tot de conclusie dat een ander met zijn poten van je bezittingen en vrijheden heeft af te blijven. En het aardige is nu dat je ook met de stelling dat niemand rechten heeft tot diezelfde conclusie kan komen.

      • Ja, het klopt, dat het individu een sterke overlevingsdrang heeft, en dus met zoveel mogelijk macht zoveel mogelijk resources zal willen veiligstellen, maar de natuur verhindert, dat dit ten koste gaat van de overlevingskansen van de soort als geheel.

        Daarom zijn het recht op leven en het recht op eigendom rechten die de natuur automatisch zal handhaven voor de beste individuen van de soort.

        Je zin doordrijven met geweld of fraude heeft dan geen zin. Dat gaat net zo tegen de natuurwetten in als de gedwongen herverdeling van eigendom. Het kost inspanning, resources en levens die anders hadden kunnen worden ingezet om de overlevingskans van de soort als geheel te vergroten. Op termijn sterf je dan uit.

        Dat gebeurt ook als niemand rechten heeft. Dat is immers in strijd met de natuurwetten. Bij soorten die nu nog op Aarde leven hebben de beste individuen automatisch recht op leven, recht op eigendom en recht op vrijheid.

        Losers/kneuzen hebben in de natuur uiteraard nergens recht op. Daarom zullen in een vrije samenleving grootstedelijke safari’s op daklozen en junks heel populair zijn. 😜

      • @Peter
        “Bij soorten die nu nog op Aarde leven hebben de beste individuen automatisch recht op leven, recht op eigendom en recht op vrijheid.”

        Recht hebben op iets, impliceert de plicht voor een ander daarvoor zorg te dragen. Er bestaat geen natuurwet als “Recht op leven”. Niet tussen de soorten (wolf eet schaap), noch bij soorten onderling (sprinkhaan vreet andere sprinkhaan na de daad).

        Het “recht op leven” is slechts een afspraak tussen fatsoenlijke mensen onderling. Het “recht om jezelf in leven te houden” klinkt imho een stuk beter. Hoewel zelfs dát al tot conflicten kan leiden (wat als ik alleen kan overleven door jouw appels op te eten?).

      • Nou, nee. Een natuurwet beschrijft de realiteit. Zo’n wet hoef je niet te handhaven. Zo zal ieder levend wezen zichzelf in leven proberen te houden.

        Het recht op leven volgt uit deze natuurwet. Ieder levend wezen heeft het recht te leven. Maar de natuur kent dit recht slechts toe aan de beste individuen en aan de beste soorten.

        Als ook de kneusjes in leven zouden blijven stort het aardse ecosysteem als een kaartenhuis in elkaar wegens gebrek aan resources voor allen.

        Vergelijk een reddingssloep met 20 plaatsen en 100 drenkelingen. Als al die drenkelingen aan boord klimmen, zinkt de sloep en gaat iedereen dood.

        Natuurwetten en natuurrechten zijn dus regels waarlangs het complete systeem functioneert. Die hoef je dus niet te handhaven, want zo werkt alles nu eenmaal. Ga je nu zelf een regel bedenken (gedwongen herverdeling van eigendom bijv) dan gooi je zand in de radertjes en loopt alles in het honderd.

  3. Er zijn een aantal natuurwetten, zoals het recht op leven, het recht op vrijheid en het recht op eigendom, die niet door een ideologie of door menselijk overleg (polderende rechtbanken 😁), kunnen worden bepaald.

    Deze wetten zijn universeel en absoluut. Zo volgt de ongelijke verdeling van geld uit het recht op eigendom en het recht op vrijheid.

    • Er zijn veel misverstanden over het eigendomsrecht. Gezien de dagelijkse praktijk van een herverdelende overheid is dit niet zo gek.

      Iets is je eigendom als je de eerste bent die ergens een eigendomsclaim op legt.

      Als je bijv ergens een leegstaande woning aantreft, dan kan je die als je eigendom claimen. Die claim kan door een ander worden betwist als hij kan aantonen eerder eigenaar van die woning te zijn geweest. Jouw eigendomsclaim is dan niet rechtmatig en je zal de woning niet in gebruik mogen nemen. De rechtmatige eigenaar zal hem gewoon ongebruikt kunnen laten staan.

      Iets blijft je eigendom tot je er vrijwillig afstand van doet. Of je het eigendom gebruikt of niet doet niet ter zake. Dus ook als je het jarenlang ongebruikt laat liggen, blijft het je eigendom.

      Bij vrijwillige eigendomsoverdracht zal je meestal een deel van je opgeslagen inspanning in de vorm van geld moeten overdragen. Maar iemand kan je zijn eigendomsrecht uiteraard ook als gift geven.
      _____________

      How many men?

      Als iemand ongevraagd je auto meeneemt, is dat een dief.

      Als drie mannen ongevraagd je auto meenemen, zijn dat ook dieven.

      Maar als een groep van tien mannen ongevraagd je auto meenemen, nadat ze er eerst onderling over hebben gestemd, zijn het dan nog steeds dieven?

      En als een groep van honderd mensen eerst democratisch stemmen om je auto mee te nemen, jou zelfs mee laten stemmen, en van de opbrengst van je auto een arm iemand een fiets geven, dan kunnen het toch geen dieven meer zijn?

      Ja, natuurlijk wel! 😁

      • Je zegt het al “claimen”.
        Het enige dat je kan verwerven is bezit, een feitelijke macht. Bij de maan doe je dat door er een vlag op te zetten. Bij een fiets doe je dat door het ding te pakken. De bestolene is dan de feitelijke macht kwijt. Die is dan bij de persoon die wij dief noemen. De bestolene kan op basis van zijn eigendomsrecht die fiets claimen. Een vogel die een worm pakt, krijgt de feitelijke macht. Pakt een andere vogel de worm af, zal hij die terug willen pakken. Niet op grond van eigendom, maar gedreven door zijn overlevingsdrang. Instituten als eigendom beogen dergelijke processen bij mensen in banen te leiden ter voorkoming van geweld. De mens juridiseert. Het gaat om scheppingen. Dat neemt niet weg dat de wil tot juridiseren door zijn natuur ingegeven zou kunnen zijn.

      • Je schrijft het. In ons systeem werkt dat zo. De meerderheid heeft de overheid toestemming gegeven belasting te mogen heffen en daarmee inbreuk te mogen plegen op je eigendomsrechten. Beter is wellicht nog om te zeggen op een deel van je vruchten verkregen door arbeid. Van geld ben je niet eens de eigenaar. Je zou dan buiten een faillissement blijven. Geld is niet meer dan een vordering op de bank en aldus heb je niet meer dan een concurrente claim.

      • Bertuz,, de natuur gaat uit van de eerste die iets claimt. Die heeft daar meestal veel moeite voor moeten doen en diens eigendomsverwerving bewijst, dat hij sterk en slim is.

        Als een ander dat eigendom afpakt, is hij uiteraard sterker en slimmer dan de rechtmatige eigenaar. Dat betekent dat hij op eigen kracht meer en betere resources zou kunnen verwerven dan hij nu door diefstal heeft verkregen.

        De soort heeft dan minder overlevingskans dan zij zou hebben als ieder individu zich aan het recht op eigendom zou houden en niet zou parasiteren op anderen, maar de eigen mogelijkheden maximaal zou benutten.

        Je ziet dat in de natuur bij sociale soorten. Die werken vrijwillig samen en respecteren elkaars eigendomsrecht, omdat ze er allemaal beter van worden.

        Als dus bij ons de overheid wèl herverdeling toestaat dan is dat tegennatuurlijk en op termijn niet bestendig. Je ondermijnt er het voortbestaan van de mens op Aarde mee. Dat maakt het per definitie immoreel.

      • Je verwerft alleen de feitelijke macht. Dat is wat je verwerft. Meer niet. Eigendom is een schepping van het recht. De schepping eigendom heb je nodig om je claim te kunnen rechtvaardigen. Je claim dat je als eerste de feitelijke macht hebt gehad en dat je die weer terug wil nu die ander die in strijd met het nap van je heeft afgenomen. Je zou ook het beginsel kunnen huldigen “wie opstaat om te pissen, moet zijn plaatsje missen”. Dat zou een natuurrechtelijke oplossing zijn. Geen rechtsoplossing.

  4. ik lees in de commentaar sectie dat ik gefaald heb mijn punt over te brengen

    • Dat valt wel mee. Ik vind het een goed en redelijk helder stuk over een lastig onderwerp. Dat sommigen enkel op hun eigen trom willen roffelen; het zij zo.

      • @Youp,

        Je hebt nog steeds niet uitgelegd hoe de Mensenrechten Declaratie van de UN tot het natuurrecht kan behoren. Zijn die rechten universeel en van een hogere orde om ontdekt te worden door iedereen die rationeel redeneert, of zijn het gewoon door mensen verzonnen rechten op basis van een immorele woke ideologie?

    • @Pcrs,

      Misverstanden zijn er om uit de weg geruimd te worden. Je stelt, dat libertarische wetgeving universeel, consistent en empirisch toetsbaar moet zijn.

      Dat is bij onze huidige overheidswetgeving niet zo, hoewel het misschien wel het algemene streven zal zijn geweest. Onder de gigantische regeldruk van de overheid en de complexiteit van onze samenleving is zo’n streven echter onmogelijk te handhaven.

      Het libertarische uitgangspunt (no force, no fraud) en het NAP vallen in principe onder je definitie. Zoals je al aangaf, zijn er bij het NAP wel grijze gebieden of discussiepunten (abortus, interventionisme, IP, staatsmacht en belastingen), maar die doen niets af aan het algemene principe.

      Dus net zoals de staat haar wetgeving aan burgers kan opleggen, zullen bij de afwezigheid van die staatsmacht vrije marktpartijen hetzelfde doen. Niemand wordt immers graag bestolen, bedrogen of vermoord, ook criminelen niet.

      Er is een plausibele case te maken, dat die vrije rechtsorde een libertarische zal zijn.

Comments are closed.