Door Rik Kleinsmit
Toen ik “Ik, libertariër zonder natuurrechten” schreef, wist ik al dat Hugo zou reageren. Mooi om te lezen dat Paul zich mijn stuk ook heeft aangetrokken. Waar ik niet op gerekend had, was een dogmatisch antwoord. Dat betaamt een libertariër niet. (Ik zal Paul en Hugo hierna aanduiden als “de schrijvers”.)
Het eerste deel van hun reactie staat vol met onjuiste aannames en stroman-redeneringen, die ik zo allemaal zal behandelen. Aan de hand van die onjuiste aannames zal ik een poging doen om op een andere manier uit te leggen wat ik bedoel. Maar het is niet het eerste deel van hun reactie dat mij heeft doen besluiten om te reageren. Ik werd met name geraakt door het tweede deel, waarin ik word uitgemaakt voor socialist. Libertariërs weten heel goed dat je dat als libertariërs onder elkaar niet doet. Dat is een volstrekte dooddoener.Ik was blij om te vernemen, zowel van Libertair Perspectief als van Vrijspreker, dat ze mijn repliek graag zouden plaatsen, omdat ze beide de discussie over natuurrechten een belangrijke vinden. Ik ben dat met ze eens. Juist daarom moet deze discussie zorgvuldig gevoerd worden en volstaat het niet om zaken aan te nemen die niet zijn geschreven. Hieronder daarom mijn repliek.InleidendIk beoog niet om het fundament onder het natuurrecht weg te trekken. Er is geen sprake van “het” fundament van “het” natuurrecht. Natuurrecht, als vermeend van nature gegeven, kwam voor bij de Grieken (Aristoteles en de Stoïcijnen), de Romeinen, Thomas van Aquino (Middeleeuwen) en meerdere 17e- en 18e-eeuwse rechtsfilosofen. Ik neem aan dat bedoeld wordt dat de schrijvers de gedachte aanhangen dat de rechten die door John Locke tot de natuurrechten gerekend worden (het recht op leven, het recht op vrijheid en het recht op eigendom) van nature gegeven zijn. Of de schrijvers bedoelen – zoals Locke – dat deze rechten door God gegeven zijn, wordt mij niet duidelijk. Dat lijkt mij eerlijk gezegd onwaarschijnlijk. Ik ken beide heren niet als godvrezend. Wat heb ik dan wel beoogd? Ik heb beoogd om een alternatief te bieden voor de “view from nowhere” (1) / deus ex machina van het je beroepen op “de natuur” of “God” als ultieme argumentatie voor je streven naar en willen beschermen van leven, vrijheid en eigendom. Een dergelijke argumentatie komt op mij evenzeer als een gelegenheidsargument over als het beroep op het “sociaal contract” en het “algemeen belang” waar door Tweede Kamerleden met regelmaat over gesproken wordt. Het riekt naar natuurrechten-fundamentalisme. Om het simpel te zeggen: het klinkt als “Ik vind dit en om dit kracht bij te zetten, zeg ik dat “de natuur” en/of “God” de legitimatie is voor wat ik vind.” John Locke geloofde in God. Voor hem was dat een realiteit. Maar dit kan in het hedendaagse libertarisme in mijn beleving niet de legitimatie zijn van het streven naar en willen beschermen van leven, vrijheid en eigendom. Als je uitgaat van het individu als soeverein (wat het Libertaire Sociaal Contract bijvoorbeeld doet), dan is het het individu dat voor zichzelf besluit welke waarden het aanhangt. En niet “de natuur” of “God”.Potje postulerenIn “Is natuurrecht maar een mening?” beginnen de schrijvers vervolgens aan een rijtje postulaten (2) waar je u tegen zegt. Ik zet ze hier even voor u op een rijtje, inclusief mijn reactie op de postulaten.“Ik ben zowel mijn gedachten als mijn lichaam”Dit is niet dé definitie van wat een mens is. “Cogito Ergo Sum” (ik denk dus ik ben) is hoe Descartes de mens definieerde. “Ik ben mijn lichaam” vraagt om nadere specificering. Het is absoluut zo dat de gedachten van een subject dat subject uniek maken.“Ik ben de eigenaar van mijn lichaam”Dit is een persoonlijke overtuiging van de schrijvers. Dit is niet een algemeen geldend principe. Er zijn genoeg mensen die geloven dat God de eigenaar van hun lichaam is, dat ze als dividu bestaan bij gratie van de groep (dit is in veel Oost-aziatische landen lange tijd het geval geweest), of dat niets of niemand eigenaar is van wat dan ook (bijvoorbeeld omdat alles onderdeel is van een grote natuurlijke kringloop). Voordat ik hier nu weer de reactie op krijg dat ik socialist ben als ik dit soort dingen zeg: schrijven dat de wereld uit meer bestaat dan alleen je eigen overtuigingen betekent niet dat je die overtuigingen zelf ook aanhangt. De enthousiaste als-dan gevolgtrekking die volgt op dit postulaat: dus ben ik eigenaar van mijn arbeid en: dus ben ik eigenaar van de vruchten van mijn arbeid is een non sequitur (3). Evenmin als de waarde van een product bepaald wordt door de hoeveelheid arbeid die erin gestopt wordt.“Natuurrecht wordt door het gebruik van de rede als natuurwet ontdekt.“Hier vindt in mijn beleving een mystificatie van het proces plaats. Natuurlijk is het niet zo dat natuurrechten worden ontdekt. Ze zijn bedacht. Door mensen. In de wetenschap wordt een term als “natuurrecht” aangeduid als een theoretisch abstractum. Oftewel: niet waarneembaar als concreet object (en dus abstract) en ook niet als categorie herkenbaar (en dus theoretisch). Je kunt natuurrechten niet aanwijzen en ze zijn geen verzameling van aanwijsbare objecten of verschijnselen. Natuurrechten worden alleen gedefinieerd aan de hand van verbanden tussen woorden. NIet aan de hand van waarneembare verbanden tussen objecten. In die zin zijn ze dus wezenlijk anders dan natuurwetten. En met wezenlijk bedoel ik hier niet dat ze heel erg anders zijn (dat zijn ze ook). Ik bedoel ermee dat het wezen, de aard, de essentie van natuurrechten anders is dan van natuurwetten. Natuurwetten gaan namelijk wel over concreet waarneembare verschijnselen.Wat zijn natuurrechten dan wel? Het zijn leefregels. Leefregels die ik ook met volle overtuiging aanhang. Maar waarvan ik niet de pretentie heb dat als ik ze maar goed genoeg uitleg, iedereen ze in de fysieke werkelijkheid kan waarnemen. Natuurlijk is het zo dat er fysieke individuen bestaan. En natuurlijk brengen die fysieke individuen producten voort. Maar de vermeende rechten die daaruit voortvloeien zijn helemaal niet overduidelijk waarneembaar. Je kunt alleen aan mensen vragen of ze vinden dat ze die rechten hebben. En of ze vinden dat andere mensen die rechten hebben. En het antwoord op beide vragen is bij lange na niet in 100% van de gevallen “Ja”. Dat is bij natuurwetten wel het geval: als A gebeurt, gebeurt er altijd B. Voordat hier weer op genuanceerd wordt: mutatis mutandis (4).“Subjectivisme is een drogreden”Subjectivisme is geen drogreden. Het is een epistemologische (5) positie. Natuurlijk volgt uit “ik vind dit” niet “dus is dit zo in algemene zin”. Dat heb ik dus ook niet gesteld. Wat ik gesteld heb is dat ik dezelfde waarden aanhang als degenen die die waarden natuurrechten noemen, maar dat ik niet net doe alsof die waarden van nature of door God gegeven zijn. Ik stel dat ik die waarden heb aangeleerd, door enculturatie / socialisering. En dat ze daardoor onderdeel zijn geworden van de cognitieve schema’s in mijn hoofd. Ik wil daar bij deze aan toevoegen dat waarden door verschillende individuen aangehangen kunnen worden en dat dat meestal gebeurt doordat ze met elkaar interacteren, met elkaar over die waarden communiceren en vervolgens de kern(en) van die waarden met elkaar definiëren. Oftewel: culturele waarden komen intersubjectief tot stand. Dat betekent overigens niet dat individuen vervolgens geen eigen connotaties meer hebben naast die kerndefinities.“Hij fundeert het libertarisme en daarmee het begrip ‘vrijheid’ in een subjectieve gevoelservaring waarop hij vervolgens zijn subjectieve mening baseert. Echter, deze drogreden: ‘beroep op emotie (argumentum ad passiones)’ ontwijkt het redelijk logisch argumenteren en dat leidt tot onwaarheden.”Ik fundeer het libertarisme nergens in. Het libertarisme is in mijn beleving een politiek-filosofische stroming, die wordt gedefinieerd door alle mensen die zichzelf libertariër noemen. Dit leidt uiteraard tot een diffuus pallet aan definities. Waarvan akte …Ik baseer mijn mening (subjectieve mening is een pleonasme) niet op libertarisme. MIjn overtuigingen over hoe mensen met elkaars lichaam en eigendom horen om te gaan waren er al. Vervolgens heb ik ontdekt dat die overtuigingen overeenstemmen met die van het voluntarisme. De oorzaak-gevolg-relatie ligt dus andersom (6). Overigens is het zo dat er binnen het libertarisme vele stromingen zijn, die er allemaal hun eigen specifieke set van overtuigingen op nahouden. Al die overtuigingen behoren tot het libertarisme. Ik doe geen beroep op de emotie. Een beroep op de emotie (in de zin die bedoeld wordt in de definitie van deze drogreden) zou het zijn als ik vind dat mijn subjectieve redenen om het libertarisme aan te hangen er logischerwijs toe zouden moeten leiden dat de lezers het libertarisme ook moeten aanhangen. Dat vind ik helemaal niet. Ik hoop van harte dat de lezers soeverein genoeg zijn om zelf uit te maken wat ze vinden.“De auteur degradeert vrijheid, libertarisme en natuurrecht tot subjectieve meningen, die voor discussie vatbaar zijn en waaruit ieder diens eigen waarheid mag afleiden.”Vrijheid, libertarisme en natuurrecht worden aantoonbaar op verschillende (subjectieve) manieren gedefinieerd. Dat zie ik op geen enkele manier als een degradatie. Wel zie ik het willen terugbrengen van die veelheid aan definities tot één canonieke definitie als reductionisme (7). Natuurlijk mag iedereen zijn eigen waarheid afleiden uit subjectieve definities. Ik zie de mens als vrij individu.“De verschillende meningen lijken gelijkwaardig, maar in de praktijk zal de meest gewelddadige tiran zijn mening als “recht” aan anderen opleggen. Oftewel, subjectivisme leidt tot relativisme, dat leidt tot onware gedachten, die leiden tot onvrijheid.”Een veelheid aan definities / persoonlijke waarheden willen terugbrengen tot één canonieke definitie zie ik juist als het ketenen van de geest van het vrije individu. Oftewel: ik beschouw de definitie van natuurrechten als gepresenteerd door de schrijvers (en vele anderen voor hen) als beklemmend. Die definitie stelt dat iedereen het met hen eens moet zijn, omdat de natuurrechten immers als natuurwetten ontdekt kunnen worden. Dat is niet alleen stichtelijk. Dat is ronduit fundamentalistisch. Het is een stelling die niet gefalsificeerd kan worden en daarmee onwetenschappelijk is. Het doet me denken aan Russells theepot.“De auteur denkt dat hij een agressor ¨op andere gedachten kan brengen¨ als de agressor hem en zijn eigendommen fysiek geweld wil aandoen.”Hier combineren de heren twee zinnen uit mijn stuk, waardoor de inhoud van mijn tekst verloren gaat. De oorspronkelijke tekst is: “Ik geloof dat ik dat veilige gevoel alleen kan krijgen als ik mij ervoor inzet om mensen die van plan zijn om mij of mijn eigendommen fysiek geweld aan te doen op andere gedachten te brengen. En ik vind dat ik het recht heb om mijzelf te verdedigen als iemand mij of mijn eigendom fysiek geweld aan wil doen.” Hiermee geef ik mijn levensovertuiging aan. Niet mijn concrete handelwijze als een agressor mij mijn eigendom wil afnemen of mijn lichaam geweld wil aandoen. Zoals ik al schrijf: dan vind ik dat ik het recht heb om mijzelf te verdedigen. Ik voeg daar graag nog aan toe dat ik dat liefst proportioneel doe. Maar als dat, bijvoorbeeld uit noodweer, niet proportioneel uitpakt, dan is dat wat het is. De hele redenering die volgt uit de onjuiste eerste aanname van de schrijvers laat ik graag voor rekening van de schrijvers. Misschien aardig om de volgende keer wat accurater te lezen, voordat men losbarst in een bandeloze fulminatie.Een krachtig gevoel van vrijheid“Door vrijheid te relativeren tot een gevoelszaak wordt het libertarische gedachtegoed schade aangedaan.”Ik zet het begrip vrijheid juist kracht bij. Vrijheid binnen het libertarisme is individuele vrijheid. Als het streven naar vrijheid in het gevoel / de emotie geworteld is, is het des te krachtiger. Ik merk overigens op dat de schrijvers bijzonder emotioneel lijken te reageren voor mensen die beweren vrijheid zuiver rationeel te definiëren. Met relativeren wordt hier in mijn beleving bagatelliseren bedoeld. Ik zie gevoelszaken op geen enkele manier als een bagatel. Ze zijn de basis van het menselijk handelen. Als mijn stuk bij de schrijvers geen gevoel had opgeroepen, hadden ze er niet op gereageerd. Evenmin had ik anders mijn eerste stuk geschreven.“De denkwijze van de auteur staat haaks op de liberale en libertarische traditie, maar past naadloos in de conservatieve, confessionele en socialistische tradities. Wie de denkwijze van de auteur volgt zal uiteindelijk uitkomen bij onvrijheid, onderdrukking en slavernij. Het tegengif hiertegen bestaat uit het via logisch redeneren (her)ontdekken van het van nature gegeven natuurrecht.”Dit is werkelijk een gotspe. Vrijdenken is bij uitstek een libertarische exercitie. Als er niet meer vrijuit gedacht en gedebatteerd kan worden, is het libertarisme dood / gereduceerd tot conservatisme. Mijn denkwijze categoriseren is een manier om die denkwijze in een hoekje te drukken en er niet meer over na te hoeven denken. Zeer waarschijnlijk omdat de denkwijze van de schrijvers niet overeenstemt met die van mij. Ik stel nergens dat iemand mijn denkwijze moet volgen. Maar stel dat iemand dat doet, dan acht ik de kans bijzonder groot dat die persoon dichter bij zijn gevoel komt en het libertarisch vuur in zich zal voelen ontbranden. Persoonlijk gevoelde overtuigingen leiden juist tot een bijzonder krachtige basis voor het uitdragen van libertarische waarden. Op een veel krachtiger manier dan logische redeneringen ooit voor elkaar kunnen krijgen. Er is dus ook geen tegengif tegen nodig. Het kan wel zijn dat het verslavend werkt.Voetnoten:1 Zie Nagel, T. (1986). The View from Nowhere. Oxford University Press.2 Een postulaat is een niet bewezen bewering die tot grondslag dient voor het bewijs van anderebeweringen of stellingen3 Non sequitur betekent letterlijk “het volgt er niet uit.” Het is een van de klassieke drogredenen.4 Mutatis mutandis betekent letterlijk “nadat veranderd is wat veranderd moest worden.”5 Epistemologie is de tak van de filosofie die onderzoekt hoe mensen tot kennis komen.6 Omdraaien van oorzaak en gevolg is overigens ook een drogreden7 Reductionisme is de handeling van het terugbrengen van complexiteit tot eenvoud. Dat er in diefiltering het nodige aan rijkdom verloren gaat, moge duidelijk zijn.
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Natuurrecht
“In zijn lange geschiedenis, die loopt van de stoïcijnse filosofen via de grote middeleeuwse denkers en Hugo de Groot tot in onze dagen, vindt men bovenvermelde kenmerken steeds terug: of men nu geloofde in de immanente redelijkheid van de wereld, in het scheppingsplan van God of kortweg in het bestaan van regelmaat in de verschijnselen, altijd is de grondgedachte die van een onafhankelijk van de mens bestaande ordening in de wereld, die men door middel van deductieve redenering kan vaststellen.”
Dat kun je best denken maar mij lijkt dat de geschiedenis leert dat er wel heel regelmatig wordt afgeweken van deze natuurlijke orde die nota bene door denkende mensen ‘ontdekt’ kan worden. Blijkbaar ‘ontdekken’ mensen verschillende natuurwetten en -rechten.
Dit lijkt op een discussie over hoeveel engelen er op een speldenknop passen. Hij gaat volledig voorbij aan de realiteit.
Natuurrechten, zoals het recht op leven, het recht op vrijheid en het recht op eigendom, zijn niet door de mens verzonnen, maar komen voort uit de wetmatigheden van het natuurlijke systeem. Zij gelden voor ieder levend wezen en worden door de natuur gehandhaafd. Al 4 miljard jaar.
Daarbij geldt uitdrukkelijk, dat iedereen ongelijk is en anders wordt gewaardeerd. Slechts de beste exemplaren en de beste soorten kunnen daarom in het natuurlijke systeem hun rechten claimen.
Het ‘algemeen belang’ is daarin niets anders dan het belang dat iedere eigenaar heeft om een gezamenlijk eigendom in stand te houden. Niets bijzonders dus.
De vrijheid van het individu is nooit absoluut. Vrijheid is altijd bepaald door het eigendomsrecht. Als je geen 100% eigenaar bent van je eigen lichaam en geest en van alles wat je daarmee voortbrengt, ben je niets meer dan een slaaf.
Zolang je niet volledig eigenaar bent van alles wat je nodig hebt, ben je afhankelijk van de wensen en eisen van degenen die daar wèl eigenaar van zijn.
Asceten en consuminderaars stellen, dat hoe minder je nodig hebt, hoe minder je afhankelijk bent van anderen en hoe vrijer je dus kan zijn. In de praktijk ben je dan meestal ook arm en heb je veel minder mogelijkheden en dus veel minder vrijheid dan wanneer je rijk bent.
” over hoeveel engelen er op een speldenknop passen. ”
Waar haal je dit nou weer vandaan of verzin je dit ter plekke.
Ik had ‘m nog niet eerder gehoord of gelezen.
Het is anders een heel gangbare uitdrukking, die in allerlei varianten al wordt gebruikt sinds de middeleeuwen om oeverloze en volkomen zinloze debatten aan te geven.
http://www.adengels.nl/story/Friesch05a.htm
En hier hebben we iemand die zijn geheel eigen interpretatie van het natuurrecht heeft ontdekt. Misschien dat hij mij kan uitleggen wat het recht op leven betekent voor een antilope die elk moment kan worden opgegeten of voor het spinnetje die onder mijn schoen vermorzel?
We hebben in een ander draadje deze onzinnige discussie al gevoerd. Waarom wil je hem hier overdoen door diezelfde irrelevante wiki link te posten?
Waarom lees je niet wat er staat? Voor de natuurwet is iedereen ongelijk. Recht op leven en recht op eigendom kunnen alleen worden geclaimd door de beste individuen en de beste soorten.
De leeuw kan een antilope opeten, maar geen mens. Die schiet de leeuw immers van grote afstand dood en consumeert vervolgens een leeuwenbiefstukje.
Jij kan een spinnetje vermorzelen onder je schoen, maar je kan geen bacterie kolonie. Die dringen je lichaam binnen en doden je om je vervolgens lekker op te peuzelen.
De natuur handhaaft haar wetten altijd en onder alle omstandigheden, al 4 miljard jaar lang. Denken, dat wij daar buiten staan en hier onze eigen rechtsorde kunnen instellen, is een woke idiotie.
Alleen zijn dat niet de natuurwet en het natuurrecht zoals de oude Grieken, de Romeinen, christelijke denkers, Renaissance denkers en tegenwoordig moderne denkers het definiëren. Je kunt natuurlijk de lucht groen noemen en het gras blauw, maar dan gaan mensen al heel snel miscommuniceren. Dat gebeurt ook wanneer jij je eigen definities hanteert. Niemand ontkent biologische feiten of de harde realiteit van de natuur. Alleen is dat een volstrekt ander onderwerp en een andere discussie. Helaas begrijp je dat niet.
En wat begrijp je niet aan ‘wij kunnen hier niet onze eigen rechtsorde gaan instellen’ ?
Dat is toch precies wat die historische natuurrecht denkers probeerden te doen? En wat de hedendaagse woke idioten ons opdringen?
Zoiets is toch alleen zinnig als we zover zijn geëvolueerd, dat we los van de natuur kunnen leven en onze natuurlijke impulsen en emoties volledig kunnen beheersen? Ik weet niet waar jij zit, maar ik ben die Vulcan-achtige mensen nog niet tegengekomen. 😁
En afgezien van de zin van een door de mens bedachte rechtsorde, waar halen die historische natuurrecht denkers het aanmatigende idee vandaan, dat ze beter weten wat goed is voor de individuele mens en voor de menselijke soort dan de natuur zelf?
Wij proberen ons hier pas een seconde te handhaven, terwijl de natuur verhoudingsgewijs al een jaar bezig is met het behouden van het leven op deze ruimterots. Het idee is gewoon absurd.
Het lijkt me verstandig dat je eerst probeert te begrijpen wat de historische natuurrechtdenkers bedoelen voordat je hen woorden in de mond legt. Dit filmpje lijkt een aardig overzicht te geven: https://youtu.be/RaHHGv4VIno
Sorry, maar wat voegt je videolink precies toe aan je wiki link? Waarin weerlegt dit concept mijn stelling dat we zelf geen bruikbaar natuurrecht kunnen verzinnen?
Als je denkt, dat natuurrecht logisch moet zijn en gebaseerd op een eerlijke en rechtvaardige moraal om zo een universele basis onder de rechtsorde te leggen, die door het evolueren van onze moraliteit per tijdvak en per regio kan verschillen, dan ga je al de mist in.
Is het eerlijk en rechtvaardig, dat de leeuw die antilope opvreet, omdat die zich niet kan verdedigen, en dat de leeuw wordt gedood door de mens, omdat de mens zich wèl kan verdedigen?
Vanuit het oogpunt van de individuele antilope niet natuurlijk. Die had hier graag nog een tijdje rondgelopen. Dus als er dan woke antilopen komen die tegen de leeuw zeggen, ga maar lekker gras eten, net als wij, en respecteer ons recht op leven, dan sterven de leeuwen uit en op termijn ook de antilopen, want door overpopulatie ontstaan voedseltekorten en door degeneratie kunnen ze nergens meer tegen.
Dus zo moreel hoogstaand waren die woke idioten niet en had de natuur toch weer gelijk. 😎
De mensenrechten declaratie van de UN is een volstrekt contraproductief woke concept van een universele rechtsorde. Logisch want het ontstond in reactie op de nazi gruwelen, die dichter bij de echte, intrinsieke en moreel hoogstaande natuurwetten lagen dan de woke UN ooit zou willen toegeven.
Nogmaals, natuurrecht gaat niet over de natuur, gaat niet over beesten die elkaar opeten, gaat niet over het recht van de sterkste of survival of the fittest. Natuurrecht gaat niet over de wetten van de natuur.
Natuurrecht verwijst naar een hogere orde, die ook zonder de mens zou bestaan, maar die mensen wel door deductie kunnen ‘ontdekken’.
” (…) altijd is de grondgedachte die van een onafhankelijk van de mens bestaande ordening in de wereld, die men door middel van deductieve redenering kan vaststellen.”
Dan hebben we het toch over hetzelfde? Of wil je soms beweren, dat die mensenrechten declaratie ontdekt is en niet verzonnen?
Nee, we hebben het niet over hetzelfde. Jij hebt het over de wetten van de natuur, over biologie, over survival of the fittest. Natuurrechtdenkers zoeken naar wetmatigheden van een hogere orde die ook bestaan zonder de mens. Ze zijn dus niet bezig een rechtsorde in elkaar te knutselen.
Sorry, ik volg je weer niet. Die mensenrechten worden genoemd als voorbeeld van natural law. Die zijn dus ontdekt en niet verzonnen en bestaan ook los van de mens?
En waarom zijn mijn voorbeelden van natuurrecht niet los van de mens en niet van een hogere orde? Die antilope wordt toch ook door de leeuw opgegeten als er geen mensen op deze planeet zijn?
Die natuurwetten zijn toch ook universeel geldig en niet door mensen of dieren verzonnen, maar intrinsiek aan de natuur? Als je gelovig bent, mag je van mij vinden dat ze door God gegeven zijn.
Nee, natuurlijk praten we langs elkaar heen als jij andere betekenissen aan woorden geeft en daar halsstarrig aan vasthoudt. Hoe zou je in hemelsnaam een gesprek kunnen voeren wanneer we het over verschillende interpretaties hebben. We moeten dus opnieuw beginnen. Maar daar heb ik geen zin in. Rest mij te zeggen dat ik niet geloof in natuurrecht als product van een hogere orde. Ik geloof dan ook niet dat het de basis kan zijn voor een libertarische orde zoals bv Rothbard geconcludeerd heeft.
Maw ik ben het eens met de auteur van het artikel.
Ik geef helemaal geen andere betekenis aan woorden. Die UN mensenrechten worden door jou als voorbeeld van natural law opgevoerd. Die zijn dus blijkbaar niet door mensen verzonnen maar van een hogere orde en ontdekt.
Als dat zo is, is er geen verschil met mijn definitie. Natuurwetten zoals ik ze heb opgevoerd, dus het recht op leven, het recht op eigendom en het recht op vrijheid voor de beste individuen en de beste soorten op Aarde, zijn ook van een hogere orde en door de wetenschap ontdekt.
Dus wat is je probleem? 😁
Als we er vanuit gaan dat de mens geen statisch wezen is, maar een zich ontwikkelend wezen, en dat er voor die ontwikkeling een zekere vrijheid nodig is (men is ook afhankelijk van elkaar om die ontwikkeling mogelijk te maken), dan lijkt het me het beste dat de zaken zo geregeld zijn dat iedereen de vrijheid heeft die nodig is voor zijn ontwikkeling, op een manier die niet ten koste gaat van de ontwikkeling van anderen.
Wat de mogelijkheden zijn van die ontwikkeling, dat weet niemand, niemand is finaal autoriteit op dat gebied.
Dit lijkt me een formulering die zeker nog verbeterd kan worden, maar iets waar alle partijen, atheist en religieus het mee eens kunnen zijn. Hiermee is de vraag ‘hoe’ nog lang niet vastgesteld, maar het fundament is gelegd (overigens bij lange na niet vandaag voor het eerst).
““Ik ben de eigenaar van mijn lichaam”
Dit is een persoonlijke overtuiging van de schrijvers. Dit is niet een algemeen geldend principe. Er zijn genoeg mensen die geloven dat God de eigenaar van hun lichaam is”
Prima, laat ze dan maar stil zitten tot hun god hun komt voeden. Dan zullen ze snel iets moeten verzinnen, iets van bruikleen ofzo? Ook prima, dan zullen ze verantwoordelijkheid moeten nemen. Het Christendom kent weinig geboden qua dieet, dus men zal snel voor zichzelf moeten gaan bepalen hoe ze met die bruikleen omgaan. Uiteindelijk doet men hetzelfde zoals degenen die stellen dat ze eigenaar van hun lichaam zijn.
In het socialisme en de sociaal-democratie, waar men zich graag door anderen laat voeden, zelfs daar kan men niet stilzitten totdat de overheid hun lichaam in beweging brengt..
Men kan ook nog beweren dat jantje pietje moet voeden, en pietje jantje, maar dat wordt al gauw heel onpraktisch, dus dan zal men al snel zeggen: ik neem het eigendomsrecht wel over.
Dus, men kan wel van alles verzinnen, dat god eigenaar is, maar wat werkt nu het beste? Bruikleen met volle individuele vrijheid van gebruiksrecht voor de mensen die zeggen dat god eigenaar is, prima.
Een fundamentele natuurwet die onderdeel is van de evolutieleer, is dat alles in het universum beweegt van incoherente homogeniteit, naar coherente heterogeniteit. Coherente heterogeniteit betekent individualisering (in de meest algemene zin). Moderne samenlevingen zijn een voorbeeld van relatief vergevorderde coherente heterogeniteit. Coherent betekent ook dat er steeds meer onderlinge afhankelijkheid is. De individuele ‘actoren’, of dat nou mens of dier, of plant, of materie is, hebben een steeds meer gedifferentieerde individuele intelligentie. De uitoefening van die gedifferentieerde individuele intelligentie vereist een grotere vrijheid, en maakt een grotere vrijheid mogelijk, paradoxaal komt daar ook grotere afhankelijkheid bij kijken..
Arbeidsdeling en de daarmee gepaard gaande specialisering in de moderne samenleving is een voorbeeld van toenemende coherente heterogeniteit. Dat wil niet zeggen dat die specialisering alsmaar verder gaat, dat we allemaal in toenemende mate vakidioten worden, dat zou degeneratie van vele andere functies tot gevolg hebben, arbeidsdeling/specialisering is een fenomeen dat op zichzelf in zekere mate individualisering bevorderd. Verdere ontwikkeling van die individualisering kan ook op andere manieren plaats vinden, op een meer fundamenteel niveau.
Hier hebben we dus een zeer algemene natuurwet, wellicht de meest algemene en fundamentele, op basis waarvan men verder kan redeneren.
De mens behoeft geen natuurrecht. Laat de ander zijn beter recht maar bewijzen. Als iemand daarin slaagt zonder geweld toe te passen, zou dat al heel wat zijn. Bezit legitimeert. Bezit is voldoende. De rest is niet meer dan een kruk zoals een doek of een speen dat is voor een baby.
Mensenrechten en natuurrechten zijn menselijke bedenksels
Ik zeg niet dat ze overbodig/zinloos zijn. Maar ze bestaan niet buiten de mensen. Het zijn afspraken. Ik doe jou geen pijn, als jij mij geen pijn doet. Want dat is in ons belang
Een statische orde en een libertaire orde, zal uitgaan van allerlei rechten en plichten. Omdat mensen zo samenleven. Maar die rechten en plichten zullen niet altijd overal hetzelfde zijn. Omdat ordes en culturen veranderen
Ik bedoel. We bedenken wetten tegen moord. Omdat de meeste mensen moord niet leuk vinden en niet vermoord willen worden. Het is vrij logisch allemaal. Maar ik geloof niet in een moraal buiten menselijke contexten. Moraal word gemaakt door mensen, niet door een God gegeven
Sterker, als het binnen sociale soorten, zoals de mens, gebruikelijk is, dat de individuele groepsleden elkaar naar het leven staan dan zijn die soorten gauw uitgestorven. Het is juist de interne samenwerking die deze soorten een concurrentie voordeel geeft.
Deze hoogstaande (goddelijke) moraal staat dan los van de mens. Volgt de mens deze moraal dan overleeft hij in welvaart en overvloed. Zo niet dan is het gauw afgelopen voor hem. 😜
Kropotkin gaf al aan, dat het menselijke dier overleeft door samenwerking
Samenwerking zou zonder de markt kunnen, volgens hem
Libertariers zien liever samenwerking via de markt
Als twee mensen vrijwillig samenwerken, doen ze dat omdat ze er beide voordeel aan hebben. De overlevingskansen van zowel deze individuen als van de soort als geheel nemen dan toe.
Als er één nadeel zou ondervinden dan teert hij in op zijn reserves. Dat verkleint niet alleen zijn eigen overlevingskansen, maar ook die van de soort als geheel.
Daarom is het essentieel, dat je de waarde van een transactie kan vaststellen. Dat is, wat in een vrije markt gebeurt.
Zowel de vrije markt als vrijwillige samenwerking worden ons opgelegd door de natuurwetten. We zijn vrij om ons anders te gedragen, maar dan sterven we snel uit. 😜
We zijn vrij om ons anders te gedragen, maar dan sterven we snel uit
Mee eens. De mens is niet solitair
Een staatloos communisme kan niet. Wat Kropotkin voor ogen had, kan niet, wat mij betreft
Anarchisme zal per definitie uitgaan van markten. Anarchisme, is per definitie een mutualisme of libertarisme
Mijn vriendin vertelde me net toevallig dat er in een zakje Nasi Goreng mix 49 procent zout zit, dus een gifbom van zout, dankzij het kapitalisme en haar winst maken ten koste van alles model. De verpakking ziet eruit alsof het allemaal traditioneel is…
Het is van de gekke om te denken dat zulke praktijken iets met natuur te maken hebben, waarvan dit overigens maar een heel klein voorbeeld is. Het grootste deel van de producten in de supermarkt is ongezonde troep, en een goed deel daarvan is overbodig.
Kapitalisme en socialisme zijn beiden rampzalige modellen. De één brengt gigantische decadentie en ongezondheid teweeg, de ander weer wat anders. Kapitalisme is verlangen gebaseerd, een bodemloze put van verlangen, en een industrie van manipulatie van verlangen. Het is onzinnig om te denken dat een gezonde samenleving geproduceerd kan worden puur op basis van verlangensbevrediging.
Competentie in de zin van verlangensbevrediging is de grootste troefkaart van het kapitalisme, en zal ook haar uiteindelijke doem zijn.
Vogel a vindt een worm om op eten. (overlevingsdrang) Vogel b pikt steelt de worm van vogel a. Vogels a had de feitelijke macht, maar verloor die door de diefstal van vogel b. Die situatie, die diefstal kan je accepteren. Immers de jacht op die worm is ingegeven door overlevingsdrang. Dat zou je natuurrecht kunnen noemen.
Je zou de diefstal ook kunnen afkeuren. En het werk van vogel a willen beschermen. De feitelijke macht die vogel a inmiddels door de actie van vogel b verloren heeft, geef je de status van eigendom op grond waarvan vogel a de feitelijke macht weer terug kan krijgen. Alhoewel de jacht op wormen is ingegeven door overlevingsdrang, iets natuurlijks, is de verkrijging van de worm door vogel b een schending van het nap. En dat is juridisering. En daar is niets natuurrechtelijks aan. Of juridisering zou je als iets natuurrechtelijks moeten zien. Immers geweld is ook iets natuurlijks. Mensen komen rechteloos ter wereld. Mensen zijn slechts. Het meerdere is juridisering. Ook het nap is juridisering.
Goed voorbeeld, Bertuz! 😎
In de natuur zien we dat je wordt beloond (betere overlevingskansen en de mogelijkheid je genen door te geven aan de volgende generatie) als je op eigen kracht je resources vergroot.
Er zijn ook parasieten die op de inspanningen van anderen proberen te overleven dmv geweld en bedrog, maar dit is geen bestendige overlevingsstrategie. Je komt immers altijd iemand tegen die sterker of slimmer is dan jij en dan leg je het af.
De soort als geheel heeft er ook geen voordeel bij, want parasieten (lees misdadigers als dieven, fraudeurs en roofmoordenaars) dragen niet bij aan het vergroten van de resources. Integendeel, ze verkleinen ze juist en verminderen daarmee de overlevingskansen van de soort.
Het libertarische adagium ‘no force, no fraud’ is dus volledig in overeenstemming met de natuurwetten. Het juridische kader, zoals het NAP, is dan alleen bedoeld om mensen die van de natuurwetten afwijken (criminelen) en dus ons aller voortbestaan op het spel zetten, tijdig weer in het gareel te krijgen. 😁
““Hij fundeert het libertarisme en daarmee het begrip ‘vrijheid’ in een subjectieve gevoelservaring waarop hij vervolgens zijn subjectieve mening baseert. Echter, deze drogreden: ‘beroep op emotie (argumentum ad passiones)’ ontwijkt het redelijk logisch argumenteren en dat leidt tot onwaarheden.”
‘argumentum ad passiones’
Niks mis mee, bij de strijd om de vrijheid zijn er ruwweg twee strategieën: appelleren aan het hart, of het hoofd. De filosofisch aangelegde persoon wil denkwerk om op te kauwen, wil denkwerk als fundament. De ‘gevoelspersoon’ moet tot het hart aangesproken worden. De twee kunnen zich ook in één persoon verenigen. Het hart, het gevoelsleven kan de wil aandrijven, en het hoofd kan de wil aandrijven. De meest mensen behoren tot de eerste categorie, het is dus zaak die categorie niet te verwaarlozen, en weg te jagen.
“Je kunt natuurrechten niet aanwijzen en ze zijn geen verzameling van aanwijsbare objecten of verschijnselen.”
Inderdaad, daarom willen we naar een conceptie ervan die niet gebaseerd is op dogmatiek, maar op basis van wat aanwijsbaar werkt. ‘Wat aanwijsbaar werkt’ zal ook niet statisch zijn, nooit volledig en finaal, maar steeds een kwestie van voortschrijdend inzicht. Zelfs doen wat werkt, of niet doen, niet weten, nog niet weten, heeft dan weer zijn invloed op ‘wat werkt’. Met andere woorden, het nieuwe inzicht is relatief aan het vorige gebrek aan inzicht. Het nieuwe handelen is relatief aan het oude handelen.