Hier op Vrijspreker laten we vaak zien dat het idee fixe van een maakbare samenleving, meestal tot grote ongelukken leidt. Zeker wanneer er onnozelaars tot minister worden gebombardeerd. Kennis en ervaring doen er niet toe, slechts het handig politiek manoevreren geeft gezag.

In het navolgende artikel worden de droomwensen van een stel biologen over het Grevelingen meer, deskundig en genadeloos afgebroken.  Niet dat wij van de vrijspreker.nl ons ook nog met meer meer willen gaan bezighouden, maar ter illustratie waar wensdenken, vanuit een beperkt specialisme, toe kan leiden. En dat we nu al kunnen zien dat er voor dit wensdenken ca € 1 miljard weggeplast gaat worden. Maar ja, de (maakbare) natuur he?

Ir. W.B.P.M. Lases:

In KRO-magazine nr.23 geeft Hilmar Derksen marien bioloog, een beknopte inhoud van de rapportage, die hij gemaakt heeft en in Focus special te zien is.

De samenvatting en rapportage bevat veel onjuistheden, die fundamenteel verkeerde beeldvorming met zich meebrengt. De rapportage geeft weliswaar een breder beeld door ook andere belangen en aspecten aan te stippen, echter het zwaartepunt ligt op een hele dikke zuurstofloze onderlaag, alsof die continu aanwezig zou zijn.

het ‘dode’ Grevelingenmeer.

Het slaat volstrekt door in het al jaren in de media gecommuniceerde begrip het ‘dode’ Grevelingenmeer. Zeker een bioloog mag dat niet in zijn mond nemen. Het meer is een en al leven. Alleen niet overal in het meer is de gewenste aaibare flora en fauna, die de marien bioloog zich zou wensen.  Hij wil echter de natuur van het semi-stagnante meer niet accepteren, die als Natura-2000 is aangemeld. Dat de bedachte doelstellingen niet voldoen is niet de schuld van de natuur.

natuurmaakproject

De rapportage heeft eerder als doel de geesten warm te maken voor een buitensporig zout natuurmaakproject met een grote brede doorlaat boven in de dam om zo meer getij zichtbaar te maken. In feite ziet men alleen maar de golfbeweging op het meer. De kosten lopen de spuigaten uit. Deze worden nu geraamd op een kleine miljard euro. Daarbij wordt geen rekening gehouden met reële en natuurlijke andere belangen. Dit door biologen gewenste project heeft niet het beschermde semi-stagnante Grevelingenmeer als uitgangspunt, maar voorziet in een onnatuurlijke fysische herschepping van Voordelta (ook Natura-2000) en Grevelingen samen en tast de eigenheden van beide gebieden met hun wezenlijke functies aan. Zo wordt het Grevelingenmeer een baai en verliest het zijn natuurlijke semi-stagnante karakter en wordt de opbouw van kustfundament, dat de kust natuurlijkerwijs versterkt, verstoord en afgebroken. Evenals de omvangrijke natuurlijke flora en fauna ontwikkeling, veel grootser dan in het Grevelingenmeer.

Terwijl de programmamakers ervan op de hoogte waren dat er goede oplossingen zijn om dit verschijnsel in de onderlaag te beperken, hebben zij dit verschijnsel in een sterk negatief daglicht geplaatst om hiermee een doorlaat in de Brouwersdam te propageren. Zo wordt verantwoord om een lang gekoesterde wens van mariene biologen te vervullen door beperkt getij terug te krijgen op het meer met de suggestie dat het problematisch gestelde verschijnsel dan niet meer zal voorkomen. Echter het kernpunt is dat zo’n project niet kan voldoen aan die veronderstelling. Het periodiek optredende verschijnsel in de onderlaag Blijft bestaan. Om de eenvoudige natuurlijke fysische reden, dat door de geometrische vorm het een eigenschap van het meer is. De mariene biologen gaan bij dit gewenste project volledig voorbij aan de Natura-2000 bescherming en de bestemming van het semi-stagnante meer. Men gaat ook voorbij aan de noodzaak van het ontstaan van het meer voor onze veiligheid en ons zoetwaterbeheer. Men ondermijnt deze primaire zorgen.

Een zoet semi-stagnant meer

Als men steeds ontevreden is over het zoute meer, dan ligt het voor de hand om de oorspronkelijk bedoelde bestemming van een zoet semi-stagnant meer te heroverwegen.

Een zoet semi-stagnant meer is in een beperkt aantal maanden te realiseren. Het is geen jaren durende slepende kwestie, zoals beweerd wordt. Dat is al ruim vijftig jaar bekend. Door de selectieve onttrekking van zout water wordt de schade aan mariene soorten tevens beperkt. Men heeft helaas bewust een onjuist beeld gegeven van een overgang naar een zoet meer.

 

Er is sinds 1980 wel degelijk sprake van uitwisseling van water uit de Voordelta en dat van het zoute meer via de Brouwerssluis. Dat die geheel zou zijn verdwenen klopt niet. Juist die uitwisseling, die er ook sinds 2000 in het zomerhalfjaar is, heeft die ‘sterke verslechtering’ veroorzaakt. Dat was al bekend bij de aanvraag voor het Natura-2000 predicaat en is dus onderdeel daarvan.

zuurstofarme onderlaag

In de rapportage lijkt alles te draaien om die zuurstofloze c.q. zuurstofarme onderlaag. Het is echter een periodiek verschijnsel in de zomermaanden, waarin die onderlaag zich opbouwt in de diepe putten van de zeegeul het Brouwershavense Gat (en veel beperkter in het Springersdiep) en over de randen in de zeegeul verder gaat en vervolgens weer afbreekt. Die zuurstofarme onderlaag is helemaal niet dood en kent een en al bacterieleven. Het heeft zijn eigen fundamentele functie.

eenzijdige benadering

Ik ben geschrokken van het feit dat mariene biologen geen realistische kijk (meer) hebben op de natuur van het bestaande Grevelingenmeer. Er worden stellingen uitgedragen, die mede op het terrein van andere disciplines liggen en daarmee geen rekening houden, m.n. de waterloopkundige discipline. Juist in deze omstandigheden horen water en bodem sturend te zijn en niet de door biologen gewenste flora en fauna. Het gaat immers om de natuur. Blijft bij mij zodoende ook de vraag, waarom de redactie van de rapportage voor deze eenzijdige benadering gekozen heeft met zijn onjuiste beeldvorming.

 

 

Mijn kritiek op artikel en rapportage nader toegelicht.

 

Mijn betrokkenheid. Mijn oorspronkelijke specialisatie was getijbeweging en dichtheidsstroming (zout-zoet; koud-warm), i.c. het gedrag van getijdewateren. Werkend bij de Waterloopkundige afdeling van de Deltadienst kreeg ik begin 1972 de opdracht te onderzoeken hoe op de snelst mogelijke wijze het Zeeuwse Meer, Grevelingenmeer en Oosterschelde, ontzilt kon worden en schade beperkend kan zijn voor de mariene soorten, beginnend met het Grevelingenmeer.

Het wel en wee van het meer heb ik verder gevolgd. Samen, met de Zweedse oceanograaf Lars Rydberg, hebben we een nadere analyse gegeven van de ontwikkelingen op het zoute meer, van het getijdeplan en over de mogelijke aanpak van de problematiek (2019). Rydberg zorgde voor een nadere analyse van de nutriëntenbelasting in die ontwikkeling, waarbij stikstof gedurende de zomer een belangrijke rol bleek te spelen.

 

Mijn kritiek op het artikel:

Vers zeewater: Door de beslissing de Oosterschelde open te laten was er op dat moment niet de mogelijkheid om de bestemming van zoet Grevelingenmeer te realiseren. De bestemming werd toen een zout dan wel een zoet semi-stagnant Grevelingenmeer. Pas in 1980 ging men voor het zoute Grevelingenmeer. Er werd toen de beslissing genomen de Brouwerssluis in de winterperiode open te houden om het zoutgehalte zo hoog mogelijk te houden. De capaciteit van de Brouwerssluis bleek voldoende om daaraan te voldoen. Er is dus sinds 1980 getijgestuurde uitwisseling. Dit zorgde ook voor een wijziging in flora en fauna. In 2000 werd vanwege biologische wensen het open houden uitgebreid met de zomerperiode, m.n. de vistrek in de zomer en het verblijf van zeehonden. Het stimuleerde zo de ontwikkeling van de zuurstofloze onderlaag in de zomer steeds sterker, de zogenaamde verslechtering. Deze nam toe van 5% maximaal in de zomerperiode naar 15 à 17% maximaal van de bodemoppervlakte. De inhoud van die laag is in % veel minder. Zie hier de problematiek. Er is vanaf 1980 dus steeds uitwisseling geweest met zeewater en dus ook van soorten. De praktijk is dus wezenlijk anders dan in het artikel geschetst. Het verschijnsel van een zuurstofloze onderlaag in de zomer is een eigenschap van dit meer met zijn diepe zeegeul bij de Brouwersdam. Deze wordt landinwaarts ondieper. Deze zal er altijd blijven, tenzij de gehele Brouwersdam tot op de bodem wordt afgebroken. Bovenin alleen afbreken (een forse doorlaat) helpt niet. Het geheel afbreken zal niet gebeuren. Het is onbegonnen werk en de dam is van wezenlijk belang voor onze veiligheid en het waterbeheer. Terugkeer naar de winteropening zou de problematiek tot normale proporties terugbrengen. Hoewel dat door de projectgroep in 2019 werd onderkend, werd toch gekozen voor het biologische belang in de zomer van vistrek en zeehonden, en niet voor het op deze manier oplossen van de problematiek. De biologische wens bleek belangrijker. Men wilde meer en bleef zijn kaarten zetten op het ‘droomwensplan’ van beperkt ‘zichtbaar’ getij van ca. 30 cm. Het wordt nergens vermeld in het artikel en de rapportage.

 

De zuurstofarme onderlaag is helemaal niet dood. Er is een en al bacterie leven, met zijn eigen wezenlijke functie van het omzetten van afgestorven biomassa. Het zorgt b.v. voor denitrificatie.

Die functie is juist nodig voor het behoud van die gewenste flora en fauna. Het is onderdeel van de natuur. Het ziet er naar uit dat men ten onrechte heeft ingezet op Natura-2000 voor dit ‘onnatuurlijke’ meer met door zoutminnende biologen bepaalde doelstellingen, waar de natuur nooit aan zal kunnen voldoen.

 

Ontzilting langzaam proces etc. is onjuist en misleidend. Het ontziltingsonderzoek in 1972, wetenschappelijk gevalideerd, leidde tot de methodiek van selectieve onttrekking van zout water onder natuurlijk verval, gebruikmakend van de fysische eigenschappen en geometrie van het meer. De capaciteit en de locatie van de in 1974 gerealiseerde Brouwerssluis is gebaseerd op de ontzilting. De beslissing over een open Oosterschelde maakte ontzilting een tijdlang onmogelijk, maar met de realisering van de Philipsdam is die mogelijkheid er weer. Daardoor werd een zoetwater inlaatsluis in het Grevelingen uitgesteld, evenals de plaatsing van een dichtheidsscherm voor de Brouwerssluis. Ontzilting kan met deze voorzieningen met een half jaar gerealiseerd zijn onder optimale omstandigheden. Heel snel dus. De  bodemgebonden flora sterft in het meer af, de fauna heeft mogelijkheden om via de Brouwerssluis uit te wijken naar de Voordelta. In diepe putten blijft onderin restzout. Ook bij het zoete meer zal een zuurstofarme onderlaag ontstaan. Door het systeem van selectieve afvoer blijft die onderlaag beheersbaar in tegenstelling tot het zoute meer.

 

Met verzoeten verliezen we, zoals gesteld wordt, inderdaad de unieke ‘dode’ natuur van het Grevelingenmeer, maar krijgen er zeldzaam open zoet water voor terug. Zoutwaternatuur is niet zeldzaam, 97,5% van alle water op aarde is zout. Open, vrij zoetwater is zeldzaam, nog geen 0,01% van dat water. Ons leven is van dat zoete water afhankelijk.

 

Men moet goed beseffen dat het ‘droomwensplan’ van de mariene biologen om de bovenkant van de Brouwersdam over grote lengte af te breken om via kokers voor een tijverschil van 30 cm (10% van het oorspronkelijke) te zorgen wel getij zichtbaar maakt op het hele meer, maar dat de primaire uitwisseling tussen Voordelta en meer alleen beperkt blijft tot een zone in de directe omgeving van het sluizencomplex en beperkt in de diepte. Voor een verdere secundaire verspreiding in de bovenlaag kan de wind zorgen. Dichtheidsstroming speelt op verschillende manieren ook zijn rol en kan zowel leiden tot een verbetering als een verslechtering van het verschijnsel van de zuurstofloze laag. Het heeft wezenlijk negatieve consequenties voor de opbouw van het kustfundament in de Voordelta, de zoveel omvangrijker opbouw van de biodiversiteit en de kustrecreatie.

 

Versnelde zeespiegelstijging. Men moet zich bij dit verschijnsel evenzeer beseffen dat de levensduur van het ‘droomwensplan’ veel korter is dan dat van een zoet meer. Het zoete blijft zijn functie houden in het weerstand bieden tegen landinwaartse verzilting.

Bij het zoute getijdemeer is het hoogwater op het meer aan een limiet gebonden. Door versnelde zeespiegelstijging, stijgt het peil op het meer mee en zullen de kokers steeds vaker en langduriger gesloten zijn. Een kwestie van een paar decimeter en dan is het over en uit, tenzij men de eilandbelangen op wil geven. Echter bij het zoete plan zal het laagwater eerst boven het peil van meer moeten stijgen om geen zoutwater aan de bodem onder vrij verval te kunnen afvoeren. Dan zou alsnog bijgeplaatste pompcapaciteit kunnen helpen.

 

Zout houden is niet duurzaam. Zoute wateren staan in verbinding met de zee en stijgen met de zeespiegel mee. Zij zorgen voor toenemende verzilting en afnemende waterveiligheid. Verzoeten is nu al noodzakelijk voor leefbaarheid en waterveiligheid (voorraadvorming en noodberging).

 

Kort gezegd, in de discussie over het semi-stagnante Grevelingenmeer zou het primair moeten gaan om het  maatschappelijk belang van zoet water; dat reikt veel verder dan de aanwezigheid van een zuurstofarme onderlaag of het behoud van bepaalde soorten zoutwaterflora en -fauna.

 

Ir. W.B.P.M. Lases

 

 

22 REACTIES

  1. De mensen die samen een samenleving vormen, maken die samenleving

    Dus een samenleving is maakbaar

    Als men massaal voor libertarisme zou kiezen, zou men een libertarisme samenleving maken

    Want ook libertarisme is een sociale, maatschappelijke constructie. Bestaande uit een staat en rechten en plichten en afspraken.

    Alleen niemand kiest ervoor om deze soort samenleving te maken, want niemand heeft er vertrouwen in. Wat wel begrijpelijk is.

    Anarcho kapitalisme de andere vorm van libertarisme, kan helemaal niet. Kapitalisme kan niet zonder een staat die het beschermd en afbakent, die absentee land ownership garandeert

    Hoe we met natuur omgaan, is een cultureel en maatschappelijk vraagstuk. Hoe we naar natuur kijken zegt iets over onze culturele en filosofische uitgangspunten

    Ik vind het idee van enige harmonie vinden met de natuur niet heel vreemd. We hoeven niet terug naar de steentijd. Maar alle natuur plunderen voor Ronald McDonald’s is weer het andere uiterste

    • Je kunt alleen maar in harmonie met de natuur leven, of een idee hebben wat dat is, als je je plaats in de natuur weet, en die weet je niet, je weet niet waarom de mens zoveel meer potentie heeft dat de mens de gelegenheid geeft om de natuur te ontstijgen. De natuur zover we weten schijnt ons soms ook nog wreed toe. We weten ook niet wat de bedoeling van de natuur is. De natuur en de mens is vooralsnog een machine zonder handleiding..
      Wie bepaald dan de we niet terug naar de steentijd hoeven, en waarom niet?

    • Dus ‘harmonie met de natuur’ wordt dan een politieke frase, dan wel een anti-kapitalistische politieke frase. Maar ja, dat is ook maar wat iemand je wijs wil maken op basis van nogal selectieve gronden.
      Voorlopig heeft de natuur baat bij CO2 uitstoot als je het op basis van vergroening bekijkt.

    • Met een maakbare samenleving wordt bedoeld dat bestuurders de samenleving kunnen vormen naar hun eigen voorkeur. Met name linkse bestuurders hadden daar een handje van en het is gebleken dat dit toch niet zo werkt.

      “Anarcho kapitalisme de andere vorm van libertarisme, kan helemaal niet. Kapitalisme kan niet zonder een staat die het beschermd en afbakent, die absentee land ownership garandeert”

      Het is juist dat in de huidige politieke structuur Recht & Orde de taak is van een staat. Het zijn overigens niet alleen bedrijven die daarop aanspraak kunnen maken, ook burgers als jij en ik als ons eigendom wordt beschadigd of erger. Als er geen staat is zal een andere structuur die taak moeten overnemen. Hoe dat eruit zal zien, daar kun je alleen over speculeren. Bij de paar staatloze voorbeelden die er zijn komt Recht & Orde al gauw uit bij de Pater Familias of een groep dorpsouderen. Hans-Hermann Hoppe heeft daar over nagedacht en introduceert de idee van een Private Law Society. Ik hoop dat het niet te veel leeswerk voor je is. Dit is namelijk een essentieel document binnen het anarcho-kapitalistische gedachtengoed.
      https://mises.org/mises-daily/idea-private-law-society

      • De neoliberalen zijn ook samenlevingen aan het maken. Gebaseerd op hun ideeën omtrent bezit, eigendom, internationale ‘free trade’ en interventie/imperialisme

        Ze zijn niet minder sturend dan links. De VVD is echt niet minder autoritair dan de SP

        Niets is teveel leeswerk

      • De VVD is dan ook nauwelijks een rechtse partij te noemen. Tegenwoordig is het verschil met D66 volledig verdwenen. Als de VVD een klassiek-liberale partij zou zijn, dan zouden ze veel minder sturen en zich enkel met recht & orde bezighouden.

        Ik merk dat je vaak het huidige politieke spectrum als norm neemt: de VVD is rechts en de SP zijn links. Vandaar dat je libertariers voor het gemak op dezelfde hoop gooit als de VVD en hun neoliberalisme verwijt. Dat is echter onjuist. Wij zijn niet van de VVD hier.

    • Ja het punt is daarmee

      In theorie is libertarisme anders dan neoliberalisme

      Maar in de praktijk gaat het gewoon op in het hele neoliberale management denken

      Het gaat op in hetzelfde “cultuur fenomeen” zoals we dat noemen

      Er is een verschil tussen theorie en praktijk. In theorie is een doctrine misschien een beetje anders

      in de praktijk is het libertarisme natuurlijk voor de grote bedrijven, voor een absoluut recht op property, het verheerlijkt de neoliberale kopstukken als Elon musk. En iedere kritische gedachte doet het af als “links” . Wat dan weer heel erg in het voordeel is van de megarijken. Want zo hou je de bevolking dociel en timide en blijven ze slaafje voor je

      Het heeft dus een enorme overlap met neoliberalisme, filosofisch en cultureel gezien

      Die Oostenrijkse school is daarnaast heel theoretisch. Terwijl het neoliberalisme als het ware de praktische uitwerking is van dat soort ideeen

      Oostenrijkse school is theorie. Neoliberaal globalisme is de materiële uitvoering van die onzin

      • Ja, zoals ik al eerder zei stel je het libertarisme gelijk met het neoliberalisme, een paar nuance verschillen daargelaten. Dat klopt dus niet. Maar het is wel wat je nu voor je ogen ziet gebeuren en je speelt het niet klaar om de verschillen te zien tussen het corporatisme wat we nu hebben – en de bijbehorende kongsie tussen big government en big business, wat sommige mensen dan ook wel neoliberalisme noemen – en een veel meer pure vorm als je de overheid uit de vergelijking weghaalt en deze niet langer cadeautjes en privileges kan uitdelen aan grote bedrijven zodat ze zich moeten bewijzen in een concurrentiestrijd om de gunst van de consument.

    • Toen die Milei baviaan aan de macht kwam, zagen we dat libertarisme en zogenaamd anarcho kapitalisme uiteindelijk gewoon neoliberalisme is

      Alles privatiseren, alles aan de maffia verkopen

      En dan heb je vervolgens je “kleine” staat die de grote bedrijven beschermen tegen de rest van de bevolking.

      Terwijl je eigenlijk zogenaamd tegen de staat bent haha

      Maar goed, consistentie zal wel “links” zijn

      Met die Milei is je beweging failliet verklaart. Hij heeft de stekker eruit getrokken

      Nu is er dus weer ruimte voor wat serieuzere bewegingen en tendenties

      • Ik denk dat je Milei even de kans moet geven. Het kan niet in een paar maanden van 0 naar 100 gaan. We zullen zien hoe het zich daar ontwikkelt.

    • Zijn programma is gewoon klassiek neoliberaal

      Misschien een nog iets hardere variant

      Goede banden met Israël en Amerika uiteraard, zoals iedere neoliberale staat dat doet

      Het valt helemaal binnen Amerikaanse hegemonie. Hier is niets “anarcho” aan

      Prima verder, maar maak het dan niet bijzonderder of rebelser dan het is

      Libertarisme word als fenomeen gewoon helemaal opgezogen door de neoliberale gedachtenwereld. Want in de praktijk is het op geen enkele manier ondermijnend of tegendraads

      De LP, trump en Musk en Milei zitten min of meer op één lijn

      Prima verder, je moet vinden en denken wat je wilt. Maar doe dan niet alsof het allemaal heel nieuw en “anarcho” en libertair is

  2. De mensen ontkennen de natuur in zichzelf. (Ze vergeten soms dat we afstammen van dieren )

    En de natuur om zich heen

    Het gaat om een balans, denk ik. Een balans in jezelf en een maatschappelijke balans. Tussen natuur en techniek

    Alleen maar natuur is onmenselijk en alleen maar techniek ook

    Je moet je dierlijke kant onder ogen zien, voordat je menselijk kan worden

    Denk ik

    • Als de natuur in de brede zin van het woord weer aan bod moet komen, dan moet de tumor ideologie van economische groei en onbeperkte groei overwonnen worden. Dat systeem van krediet en schulden (usury), en de macht die daaruit voortkomt, en het ongebreidelde materialisme. Dat zie ik nog niet gebeuren want de klimaatagenda is niks anders dan een groengewaste voortzetting en uitbreiding van die exploitatie. Er is niks duurzaams aan, en degenen die echt liefde voor de natuur en band met de natuur hebben worden ermee aan de kant gezet. Het is niks dan groengewaste greed.

      • Ja maar dat nieuwe WEF groen is ook wel anders dan de oorspronkelijke ecologische stromingen

  3. Primitivisme ontkent de mens. Maar technisisme ook. De mens is zichtbaar in het midden tussen natuur en techniek

    • Leuk hoor al die losse flodders en kreten slaken, en dan zonder onderbouwing, alsof we ons daar door het bos/de natuur!! in laten sturen.
      Waar het artikel over gaat is een voorbeeld dat ecologisch wensdenken, a raison van € 1 miljard, tegen de natuur in gaat en dus niet gaat werken.
      Libertariers gaan net als niet tegen de zwaartekracht, ook niet tegen de natuur in. Dat hou je als bedrijf niet lang vol. dat overheden dat wel menen te kunnen doen, is omdat zij met andermans geld werken.

      • Ik stuur je niet het bos in. Ik stuur je nergens heen

        Ik denk slechts hardop na.

        Bedrijven zijn slechts uit op winstmaximalisatie. Het is niet heel moeilijk om te begrijpen dat dit mis zou kunnen gaan.

        Het is een roekeloze, op een bepaalde manier autistische manier van in het leven staan.

      • Zo’n kleding bedrijf kan gewoon goedkoop shirtjes maken en dan het gif in de oceaan dumpen.

        Als het maar geld oplevert. Want de hele neoliberale doctrine is gebaseerd op het idee dat je welzijn kan berekenen en maximaliseren

        Je weet alleen niet precies wat voor schade je doet, met dat gif in de oceaan. Je kan namelijk niet in de toekomst kijken.

        Misschien gaan er wel bepaalde vissen dood, sterven bepaalde vissen uit, die we nodig hebben in de wetenschap. Omdat ze een cruciale missing link zijn.

        Hetzelfde geld voor het kappen van een oerwoud. Je weet helemaal niet of je dat woud nog eens nodig gaat hebben, wat daar allemaal te ontdekken is. Het is nogal zonde, om het gewoon aan MacDonald’s clown weg te geven. Terwijl het onze gemeenschappelijke erfenis is

        De neoliberalen/libertariers zeggen : de aarde is van MacDonald’s !

        De communisten zeggen : de aarde is van de staat !

        In de kern is het niet heel verschillend, qua stellingname. De moderniteit mag de natuur totaal opgebruiken en dat kan nooit problematisch zijn. Een vrij platte stellingname natuurlijk

        Een institutie mag de natuur blijkbaar bezitten

        Dit zijn dan zogenaamd ‘linkse’ gedachtes. Maar het is gewoon helder nadenken

      • Het is een platte stellingname, omdat je de gevolgen dus niet kan berekenen

        ‘het loopt wel los’ is de instelling van Libertariers/neoliberalen/MacDonald’s clowns

        Wat ik een nogal naïeve manier van denken vind. We kappen alle oerwouden en ‘dan zien we wel wat er gebeurt’

        Microplastic in je water geeft niet, want ‘het loopt wel los’ en de MacDonald’s clown is tevreden.

        Ik vind dat een nogal simplistische levenshouding. Je denkt dan eigenlijk niet verder dan vandaag en morgen. Een soort eeuwig nú. Daarnaast kijk je alleen maar naar de belangen van een paar megarijken. De CEO van MacDonald’s is tevreden, dus het zit goed

        Stalin is tevreden, dus het is goed. Het komt ongeveer op hetzelfde neer, qua grondhouding

        Ik ben niet van extincion rebellion etc, maar in de kern stellen de ecologen natuurlijk wel een aantal relevante vragen. Vragen waar stompzinnige libertariers meteen overheen lullen

  4. Er zijn ook libertariers, die de aarde/natuur zien als erfenis aan de mens en niet iets dat van een staat is, of een CEO

    Hen noemen ze ‘left libertarians’. En vroeger waren alle libertariers zo. Het rechtse libertarisme is een heel recent fenomeen, dat slechts in de jaren tachtig opkwam

    ’the alliance of the libertarian left’

    https://praxeology.net/all-left.htm

    • (wilde eigenlijk een reactie plaatsen)

      “Het rechtse libertarisme is een heel recent fenomeen, dat slechts in de jaren tachtig opkwam”

      Toevallig ook gelijktijdig onstaan als het neocons, vraag me af of ze dezelfde (joodse) wortels hebben.

      De namen van het LP Texas leiderschap leest als een Tel Aviv phonebook.

  5. “Het rechtse libertarisme is een heel recent fenomeen, dat slechts in de jaren tachtig opkwam”

    Toevallig ook gelijktijdig onstaan als het neocons, vraag me af of ze dezelfde (joodse) wortels hebben.

    De namen van het LP Texas leiderschap leest als een Tel Aviv phonebook.

Comments are closed.