Bang voor zwervers

Ik woon in de randstad en reis nogal eens per trein. Op stations kom je, zeker in de avondspits, vaak zwervers/bedelaars tegen. Vaak dezelfde overigens, maar dat interesseert hen niet. Ze zien zoveel mensen op een dag, dat ze jou toch niet herkennen. “Kijk, (hij toont hand vol muntjes) ik moet naar Amsterdam. Dat kost zeven euro, maar ik heb nog nèt vijf en dat is niet genoeg voor een kaartje. Heeft u misschien één euro voor mij of twee?”

Meestal zijn ze niet echt gekleed op de commerciele taak die ze uitvoeren. Veel mensen zie je schrikken, of hun wenkbrauwen fronsen. Je ziet ze twijfelen “Zou dit echt zo zijn? Moet ik hem helpen?”. De meesten volstaan met een kort “Nee!” of een hoofdschudden. Toch loont het blijkbaar, anders zou hij het niet, dag in dag uit, herhalen.

Een vriend van mij stelde de volgende reactie voor:

“Da’s goed meneer. Laten we samen naar het loket gaan om een kaartje te kopen. Ik betaal het verschil wel!”. Jij bent dan twee euro kwijt, maar hij vijf! En hij zit met een nutteloos kaartje! Hij hoeft namelijk helemaal niet naar Amsterdam. Bovendien heeft hij de rest van het verkregen geld in z’n zak zitten.

Veel mensen reageren bang of boos op een dakloze die een euro wil hebben. Zijn blik is indringend. Hij besluipt je van achteren. Hij zegt dat hij het geld écht nodig heeft, maar liegt zichtbaar over het bestedingsdoel. Als je “Nee” zegt voel je jezelf een beetje schuldig.

De overeenkomst met de belastingdienst is opvallend. Zij heeft jouw geld ook helemaal niet ‘echt nodig’. (‘Willen hebben’ is iets anders dan ‘nodig hebben’), Ook zij liegt over de bestedingsdoelen, overvalt je vaak onverhoeds met nieuwe maatregelen, en probeert je een schuldgevoel te geven, als jij probeert, om niet (lees: zo-min-mogelijk) te geven. Nu gaat het echter om iets méér dan één of twee euro!

Waarom zegt hier eigenlijk niemand kortweg “Nee”? Misschien omdat zij niet werkt in verlopen kleren, maar vanuit mooie, vooral grote en dure ministeries en gemeentehuizen. Of omdat ze de onuitgesproken dreiging, echt waar kan – en zal – maken?

Nu nog een passend scenario verzinnen om de belastigdienst af te schepen met een nutteloos kaartje…..