De leden van de EU zijn zondag tot een akkoord gekomen voor een nieuw verdrag, die nog steeds geen grondwet mag heten. Balkenende heeft gescoord zo moeten wij geloven. Maar natuurlijk weten we beter.
Wat ik me afvraag (alhoewel, het antwoord is de titel van dit stukje geworden), is hoe ‘democratisch’ dit akkoord nu is. Nu is het niet gewoon om het democratisch gehalte van een bepaalde uitkomst gelijk te stellen aan rechtvaardigheid. Toch doen veel mensen dat impliciet. Democratie, of beter: de sociaal-democratie is de meest geëerde god sinds de Franse Revolutie kerk en staat een kopje kleiner maakte en ‘vrijheid’, met dreiging van geweld opgelegde solidariteit (gelijkheid) en broederschap (het recht altijd het excuus te mogen gebruiken dat we allemaal ‘ook maar mensen zijn’) uitriep als haar glorende vooruitgangsvisie.

Het akkoord is democratisch omdat democratisch gekozen regeringsleiders tot dat akkoord zijn gekomen. Dit is waarschijnlijk een veelgebruikt argument. Democratie is in dit kader een transitief predikaat, dat wil zeggen (1) iets is democratisch (de gekozen regeringsleiders) en (2) alle acties van deze mensen zijn (mits geoorloofd door de wet) daarom dus democratisch en dus gerechtvaardigd. Dat het hele EU gebeuren voor een groot gedeelte van het Nederlandse electoraat in ieder geval heel kritisch bekeken wordt is een feit. Nooit heeft dit electoraat zich kunnen uitspreken over de wenselijkheid van een EU-verzorgingsstaat-met-in-de-planning-een-federale-staat XL… Tot 1 juni 2005. Toen was zeer wel duidelijk dat links en rechts tegen een EU grondwet waren. Hoe het huidige Kabinet de sfeer voorafgaand en de uitslag hebben kunnen vertalen in acht verlangens waarvan er zes zijn ingewilligd, is mij een raadsel.

Dit alles gebeurt ook weer onder het mom van democratie. Want ná het beruchte referendum met haar verpletterende uitslag heeft het Nederlandse electoraat immers een nieuwe Tweede Kamer gekozen, en dus indirect een Kabinet. Nu was na die verkiezingen ook al de vraag aan de orde ‘hoe de kiezer precies gesproken had’. Nu ja, geen enkel zinnig coherente coalitie was mogelijk en toch… En wee je gebeente als je tijdens de referendum-campagne van het Kabinet stelde dat je tegen de EU zou stemmen met je stem. Dat mocht niet, je stem was om voor of tegen het verdrag (dat geen grondwet mocht heten) te stemmen. Don’t mix it up kids! En net zo makkelijk weet het huidige Kabinet de verkiezingsuitslag – op basis waarvan zij ‘leuke dingen voor de mensen in het land’ kunnen doen – te gebruiken als rechtvaardiging om (1) opnieuw in onderhandeling te gaan met de andere EU leden teneinde tot een nieuw verdrag te komen; (2) elke uitkomst zonder nieuwe volksraadpleging door de strotten van de Nederlandse burgers te drukken. Hypocriet? Mwah, politiek natuurwetje verder niets om u druk over te maken.

Zo ook met het huidige EU akkoord. In den beginne is er ergens een ‘majority-rule’ aan de hand geweest en vervolgens divergeert en perverteert dit tot uitkomsten die misschien democratisch genoemd kunnen worden maar volstrekt niet te rechtvaardigen zijn. En dat terwijl ‘democratie het minst slechte politieke systeem is wat we hebben’, right? Fout! Er zijn zat alternatieven. Ten eerste kun je democratie buiten bepaalde gebieden houden en ‘het monopolie’ laten aan wederzijds vrijwillige interactie van individuen. Als democratie een politiek systeem is, en politiek het geweldloos aanpakken van individu-overstijgende zaken is, dan vrijwillige interactie zeker een optie. (Hans-Herman) Hoppiaans kun je ook een liberaal als absolute monarch prefereren boven een democratie XL. Het voordeel hiervan is dat zo een monarch meer gedreven is de lange termijn in het oog te houden. Nadeel is dat iedere burger eigenlijk gewoon lijfeigene is (alhoewel zulke zaken ook kan vastleggen in de grondwet, zonder behoudens, mitsen en maren).

The point being is het volgende. Democratie is een instrument dat in principe zielloos is. Majority-rule zegt niets over de waarde van de uitkomsten ervan. Je kunt zelfs al twisten over de vraag of het gerechtvaardigd is dat 0% plus één persoon gedwongen mag worden door de rest, en een sterk punt hebben. Democratie ‘as is’ in het huidige Nederland (en geheel West Europa) is uit de bocht gevlogen en velen lijken alleen de symptomatische gevolgen ervan te zien. Dat EU verdrag dat u niet wilt is óók een rechtstreeks gevolg van het concept van democratie dat ‘wij’ voor lief nemen. Zie daarom uw hand niet als gevuld mocht er toch een referendum komen. Dit is geen correctie van de democratie op zichzelf. Doch slechts een schijnbeweging om nog meer politici aan het werk te krijgen en houden. Misschien is de weg naar een vrije samenleving er eentje die toch via de geïnstitutionaliseerde politiek zal moetn verlopen. Maar dan met een partij die anti-democratische standpunten verkondigt. Onder het motto: ‘Redt de mensheid, dood aan de democratie XL!” (!?)

5 REACTIES

  1. Reeds de politieke agenda komt op ondemocratische wijze tot stand, zoals bijvoorbeeld de klimaathysterie aantoont.
    En vervolgens wordt wetenschappelijk verantwoorde scepsis als politiek incorrect gebrandmerkt en worden sceptici gedemoniseerd en uitgerangeerd.

    Wie dit politieke stelsel meer vertrouwt dan zichzelf maakt een verschrikkelijk kostbare denkfout.

    Er is zelfs niets "democratisch" aan het "democratische proces". Het is gebaseerd op gelegaliseerde willekeur. De staat zou zich uitsluitend met kerntaken mogen bezighouden.

    Heeft Rembrandt zijn beroemdste schilderij "de Nachtwacht" voor niets geschilderd ?

  2. Goed stuk.

    Democratie is een doel op zich, de uitkomsten worden geaccepteerd als zijnde iets wat goed en het hoogst haalbare is (want democratisch tot stand gekomen).

    Een gebied dat bestuurd wordt door een heerser is, mits de heerser tot doel heeft de economische waarde van zijn "bezitting" te maximaliseren (en dat houdt dus ook in dat individuele vrijheden gewaarborgd zijn) is beter af dan een gebied dat gebukt gaat onder de tiranie van de meerderheid die de minderheid per willekeurig onderwerp onderdrukt. Naarmate er meer (op positief "recht" gebaseerde) regeltjes gedesigned worden, wordt het geheel steeds waziger voor veel mensen, en worden de regeltjes uiteindelijk als onredelijk ervaren waarop deze verworpen zullen gaan worden.

    Kortom: vroeg of laat (ik gok op laat overigens) barst de europeese bom uit elkaar, en dat kan zomaar onverwacht gebeuren. Zie ook de val van de berlijnse muur bijvoorbeeld.

    Democratie sucks, met andere woorden. De beuk erin !!

  3. Arend,

    Je stelt :"Ten eerste kun je democratie buiten bepaalde gebieden houden en ‘het monopolie’ laten aan wederzijds vrijwillige interactie van individuen."
    Mijns inziens ga je er daar aan voorbij dat daar waar democratie een rol zou kunnen spelen, die vrijwillige interactie niet efficient of mogelijk is. Kortom, ofwel de gemeenschap heeft zich een belang aangetrokken dat niet het hare is, of je oplossing kan niet werken.

    Een hobbesiaanse dictator is als beslissingsysteem zelden optimaal. Alleen de meest achterlijke staten zijn daarmee beter af. In de westerse wereld zijn er geen landen meer van dat type.

    Het probleem zit hem niet zozeer in democratie, maar in de neiging van gemeenschappen om zich steeds met meer dingen te bemoeien. Er is maar 1 oplossing, en dat is het beperken van de bevoegdheden van die gemeenschap c.q. het waarborgen van de vrijheid van het individu. Alleen daar waar het objectieve gemeenschappelijke belang (=som van alle individuen) dat vereist kan een gemeenschap haar macht op het individu uitoefenen. En als dat dan gebeurt is democratie vanwege haar informatietechnische karakter te prefereren. Maar uitgangspunt blijft: Een zo klein mogelijke rol voor de gemeenschap als collectief. Of dat nu gaat om gemeente, provincie, staat of Europeese Unie.

  4. Goed stuk! Zij die denken dat dit een uitzondering is moeten ook nog even naar het GP kijken, dat nu officieel is doorgedrukt, eveneens tegen de wens van de meerderheid in. Dat ‘democratisch’ gekozen zegt helemaal niets: de CU heeft in 2005 campagne tégen de gw gevoerd, en heeft nu net zo gemakkelijk vóór gestemd, bang als men is dat een splijting in de coalitie de val van dit clubje landverraders teweeg zal brengen, waarmee (mee-)regeren voor de CU meteen en voorgoed verleden tijd zal zijn.

    CU stemmers om het EU standpunt zijn dus wederom bedrogen door hun garristelijke voorgangers. Op zich niks nieuws: vroeger zei men in Overijssel al het volgende over streng gereformeerden: "zo fien as poppestront. Hoe verder voorin de kerk, hoe meer ze het achter de ellebogen hebben". Ik dank de CU voor het wederom bevestigen van deze volkswijsheid.

    [3] "In de westerse wereld zijn er geen landen meer van dat type."
    Ze lijken echter weer sterk in opkomst. De DDR achtergrond van Merkel wordt steeds duidelijker, en haar gedrag rond de EU grondwet is niet anders dan dictatoriaal te noemen.

  5. [3] Je zegt: "Een hobbesiaanse dictator is als beslissingsysteem zelden optimaal. Alleen de meest achterlijke staten zijn daarmee beter af. In de westerse wereld zijn er geen landen meer van dat type."

    Ik denk dat wij daar wel achterlijk genoeg voor zijn. Ik bedoelde ook echt Hoppiaans, wier argument van de absolute monarch vooral eentje is van ‘beter dan’ en niet van ‘ideaal systeem’. Hobbes is wel een leuk politiek filosoof maar nogal mechanisch Cartesiaans. Hij onderkent de dynamiek van menselijke interactie op macro schaal niet. De oorlog van allen tegen allen is wat mij betreft dan ook een mythe; het gebruik van staatsmacht heeft meer geleid tot oorlogen die zo gekarakteriseerd kunnen worden dan ieder andere gemeenschapsvorm.

    Je zegt ook: "Het probleem zit hem niet zozeer in democratie, maar in de neiging van gemeenschappen om zich steeds met meer dingen te bemoeien."

    Ik denk dat het ene in het andere overloopt dan wel gerelateerd dan wel beiden elkaars oorzaak en gevolg zijn. Hier (http://mises.org/story/2493) vind je een artikel waar de markt van ‘publieke goederen’ wordt beschreven; het ‘grappige’ is dat de vorming van nieuw beleid en het proces er omheen heel Hayekiaans aandoet (caused by human behaviour, not by human design) maar dat "The essence of political entrepreneurship is to destroy wealth through negative-sum rent-seeking behavior.". Dit is toe te schrijven aan democratie XL. Zij schept de mogelijkheden en het kader waarin een verder imperialisme van de politiek mogelijk is. Kwestie van vraag en aanbod.

Comments are closed.