In de vele discussies die ik met vrienden over libertarisme en aanverwante onderwerpen heb gevoerd, is er eentje die mij in het bijzonder is bijgebleven. Ik weet niet meer precies welke stelling ik toen vurige verdedigde – de kans is groot dat het een Randiaanse was – maar mijn gesprekspartner vroeg zich openlijk af of ik niet leed aan confirmation bias – het constant zoeken naar bevestiging van het eigen gelijk door te grasduinen in de werken van gelijkgestemden en het herkauwen van hun argumenten.
Gelukkig kon ik toen al repliceren dat er op mijn boekenplank behoorlijk wat sceptische en zelfs anti-libertarische werken staan. Dit indachtig wil ik mijn reeksje met objectivisme-stukjes deze keer aanvullen met een kritiek op Ayn Rand, welke mij deze week voor mijn voeten kwam waaien (letterlijk dan).
Rationaliteit is een van de meeste fundamentele deugden in Rand’s ethiek. Het wordt door haar omschreven als de erkenning van de rede als de enige bron van kennis. Rationaliteit als deugd houdt onder meer in dat men zijn handelen baseert en waardeert aan de hand van “a process of thought-as precise and scrupulous a process of thought, directed by as ruthlessly strict an application of logic, as one’s fullest capacity permits”. Deze stelling bezorgde Ayn Rand in eigen kringen de bijnaam Mrs. Logic.
Om consistent deugdelijk te zijn moet de objectivist dus bereid zijn de stellingen van de stroming waarvan hij een aanhanger beweert te zijn aan een rationeel gewetensonderzoek te onderwerpen. In the Philosophical Notes, die door de Libertarian Alliance werden gepubliceerd, deed Nicholas Dykes dit met betrekking tot Rand’s politieke standpunt, meer bepaald met haar verwerping van het anarcho-capitalisme.
In het essay The Nature of Government, dat later werd opgenomen in The Virtue of Selfishness, zette Rand haar staatsrechtelijke visie uiteen. Zij schaarde zich bij de minarchisten en argumenteerde dat een overheid noodzakelijk is en dat de overheid het geweldmonopolie moet hebben. Uitgaande van het sine qua non van individuele rechten voor een geciviliseerde samenleving, was Rand van oordeel dat geweld alleen gerechtvaardigd is als vergelding tegen hen die geweld hebben geïnitieerd. Maar ze achtte alleen een overheid in staat om het geweld uit de samenleving te bannen aan de hand van een objectieve set van regels. In lijn met Locke en de Founding Fathers van haar adoptief land, dacht Rand dat het geweldmonopolie van de overheid gerechtvaardigd was vanwege de instemming van het volk. Het enige principe waarmee men moet instemmen, wil men in een vrije samenleving leven, is het principe van het afzweren van geweld en het delegeren aan de overheid van het recht op zelfverdediging. Moet instemmen? Is instemmen nog instemmen als het moet?
Nicholas Dykes toont op overtuigende wijze de redeneerfouten van Ayn Rand aan. Hij was niet de eerste om dat te doen. Tijdens haar leven heeft ze daarop bijzonder fel gereageerd. Anarchisme was “weird”, “naive”, “absurd”. Maar haar argument waarom een geweldsmonopolie noodzakelijk is, komt in essentie neer op een door doel geheiligd middel, een argument dat net zo goed voor algehele mobilisatie gebruikt kan worden. Hoewel het best mogelijk is dat de staat geconcipieerd wordt met als doel de bescherming van zogenaamd onvervreemdbare rechten, de loutere vestiging ervan, het ermee moeten instemmen, dat op zich is een schending van rechten, van diezelfde onvervreemdbare. De meeste verlichtingsfilosofen accepteerden dit als onvermijdelijk. De mens is slecht en de overheid is een noodzakelijk kwaad om hem op het goede pad te houden. Maar een noodzakelijk kwaad is een oxymoron, een interne contradictie. En in Rand’s epistemologie is geen plaats voor contradicties. We must check our premises. Of de stelling dat vrijheid een onvervreemdbare recht is, of de noodzakelijkheid van het geweldsmonopolie is vals.
Het mag bovendien ook verwonderen dat Ayn Rand ervan uitgaat dat de mens inhe-rent slecht is. Diezelfde mens wordt door Rand verheerlijkt als een end in itself, als de hoogste waarde in haar morele code! Haar verwerping van anarchisme is niets min noch meer dan de angst voor de Hobessiaanse chaos, de oorlog van allen tegen allen. Maar gevoelens, intuïties, grillen… kortom irrationaliteit is geen bron van kennis, en dus geen goede basis voor menselijk handelen of moreel oordelen.
Naast de non sequitur in haar redenering, is Rand’s argumentatie voor een overheid met geweldsmonopolie ook onvoldoende rationeel onderbouwd om de objectivistische toets de doorstaan. Zonder in de valkuil van het historicisme te vervallen, is het voldoende om één historisch voorbeeld te geven van het tegendeel om de valsheid van een stelling aan te tonen. Dykes stelt terecht dat er duizenden historische voorbeelden zijn die met het grootste gemak de chaosleer, de stelling dat staatloosheid per definitie in oorlog ontaardt, kunnen weerleggen. Ayn Rand was behalve uitermate logisch, ook uitermate onderzoekend. De vragen why en for whom in filosofie worden met recht Randian questions genoemd. Ze stelt vragen vragen als “Philosophy: who needs it?“, of “Does man need values… and why?“. Maar de vraag “Does man need a state… and why?” stelt ze niet of slechts impliciet en haar antwoord erop is domweg “Daarom”.
Een ander aspect van Rand’s politieke leer is de stelling dat zonder een overheid er geen objectief recht mogelijk zou kunnen zijn. Daartegen valt in te brengen dat het ontstaan van objectief recht in de meeste gevallen het ontstaan van de staten is voorafgegaan, dat het commerciële recht onafhankelijk en in weerwil tot staatsgezag is ontstaan en dat het overgrote deel van het door de staten gecreëerde recht allesbehalve objectief is.
Het ziet er naar uit dat Ayn Rand ten prooi is gevallen aan een zwakte die ze zelf diep minachtte: whim worshipping. Het grootste gevaar dat dit met zich brengt, is dat daardoor het hele systeem dreigt te worden onderuit gehaald. Het is de achilleshiel die de tegenstrever met minder objectivistische, en dus minder edele doelen, de kans geeft om het gif in het eten te mengen. Ze had uit het trieste resultaat dat vrijwel alle staten in de geschiedenis hebben neergezet – daarin begrepen dat van het zo door haar bewonderde Amerika – zonder meer moeten begrijpen dat een zogenaamde nachtwakerstaat geen lang leven beschoren is en dat het niet de vrijheid, maar de macht is die corrumpeert. Ze had moeten zien dat de staat geen staat is zonder geweld en dat geweld niet verenigbaar is met rede. Ze had, met onverbiddelijke logica, tot de conclusie moeten komen dat er uit de objectivistische metafysica, epistemologie en ethiek geen politiek systeem afleidbaar is, dat er geen rationele en met de life qua man consistente rechtvaardiging voor onderschikking mogelijk is. Het objectivisme is zonder meer anarcho-kapitalistisch.
Het moge ten overvloede duidelijk zijn dat deze kritiek op de politieke leerstelling van Rand geen afbreuk wil doen aan de grote betekenis die haar werk op andere gebieden heeft en hoort te hebben.
Dank voor de samenvatting. Rand trok mij al niet zo, maar ik had mij voorgenomen om een keertje Atlas Shrugged te lezen. Daar heb ik alleen geen 40 euro voor over en als ik dit zo lees is Ayn Rand weer een gevalletje ‘ik heb gelijk omdat ik dat zelf zeg’. Laat maar zitten dus…
Het probleem van de staat is niet alleen dat macht corrumpeerd maar ook dat de ‘democratische’ westerse staat steeds meer wordt gedomineerd door activisten en halve garen die nergens anders aan de bak komen. Ook de ‘positieve discriminatie’ in het ambtenaren apparaat lijkt mij een tijdbom. Als etnische achtergrond prevaleert boven merites en competenties moet het een keer fout gaan.
[1]
Er is praktisch geen speld te krijgen tussen de dingen die Rand zegt in "Atlas Shrugged", en het boek afwijzen op haar eigen karakterfouten is argumentum ad hominem.
Je lijkt een probleem te hebben met overtuiging, maar probeer mensen maar eens te overtuigen dat libertarisme het enige moreel juiste politieke systeem (of beter gezegd gebrek eraan) is zonder logische onderbouwing. En juist die logische onderbouwing wordt (bijna tot aan vervelens toe) gegeven in "Atlas Shrugged".
Dus niet die niet-bijster-sterke argumenten dat overheidsbemoeienis leidt tot slechte resultaten, maar WAAROM, en nog meer waarom deze overheidsbemoeienis gewoon immoreel is.
Maar los van het boek is er inderdaad wel wat aan te merken op Rand of haar ideeen in het algemeen.
Hier is een artikel dat ook aantoont waarom Rand’s minarchisme "logisch inconsistent" is:
http://no-treason.com/wild/…
Hmmmm … volgens mij lezen de werken van Ayn Rand als pathetisch FRAUDLEUZE boekhoudstukken … omdat alles steeds "kloppend" wordt gemaakt door eindeloze ritsen van … kans "gebeurtenissen" en TOEVALLIGHEDEN …
Toevallig had Dafny "engineering" gestudeerd. Toevallig was haar vader spoorwegbarron, en toevallig was zij in New York … toevallig was zo-en-zo haar minnaar geweest …. toevallig … de rijkste ter wereld en toevallig de meest geniale … Heeeel errug logisch allemaal … Of niet soms?
Nauwelijks beter dan het verhaal van Dik Trom …
[2] Ayn Rand heeft niet het liberalisme, kapitalisme of anarchisme uitgevonden en is om die reden niet essentieel voor mijn politieke opvattingen. De quotes die ik las uit haar werk vond ik niet bijster interessant, dus vandaar.
Overtuiging? Wie weet… Ik weet uit eigen ervaring (in de grote boze buitenwereld) dat het libertarisme preken in mijn socialistische omgeving (80% wel 20% niet S.) ver buiten hun ‘comfortabele zone’ is en dus op onbegrip stuit. Men wil geen ideeen horen die tegen hun geloof ingaan. Overtuigen gaat een stuk beter als de persoon in kwestie een flinke belastingaanslag of boete heeft gekregen, hun krantje meldt dat hun partij weer eens gelogen heeft, de staat weer schittert in onbekwaamheid, etc.
Dan zijn mijn (libertarische) argmumenten geillustreerd en gaan die er dan makkelijk in. Ik heb er al een aantal van hun geloof laten vallen; die zijn nog niet helemaal libertarisch maar dat komt nog wel.
Piece de resistence is een SP stemmer die bang is dat de middeleeuwen terugkeren zodra de staat zich met minder zaken bemoeit. Op argumenten heb ik al vaak gewonnen (en soms zijn wij het zelfs eens over zaken) maar die is nog zwaar gelovig in de zaligmakende overheid. Als je de magische bekerings-formule weet, mag je het zeggen… Ik zal je link eens bestuderen.
Ik denk dat de reden dat Rand zo heftig reageerde op anarchisme, duidelijk maakte dat ze wist dat het juist was en de enige logische uitkomst van haar eigen filosofie. Niemand windt zich op over de opmerking:olifanten kunnen vliegen. Pas als je denkt dat het waarschijnlijk waar is, ga je je opwinden. Ik denk dat dit ook de reden was dat Murray Rotbard uit de groep gegooid werd. Aan het einde viel de beweging dan ook uit elkaar door irrationele leider worshipping.
De verkrachtingsscenes in haar boeken duiden er ook op dat ze een relatie met macht had, die niet helemaal logisch consistent was. Desalniettemin heeft ze veel betekend in de strijd tegen collectivistische dwang. Het is als met haar geloofsgenoot George Reisman. Hij heeft ze ook niet helemaal op een rijtje , maar je kunt meer van hem opsteken over economie dan van menig ander econoom.
Stefan Molyneux staat wat mij betreft aan top. Hij heeft in de premium sectie op zijn website 3 podcasts over het objectivisme van Rand en waarom het volgens hem ontspoorde. Je merkt bij hem dat zijn betrokkenheid en warmte in schril contrast staat met de kilte die van Ayn Rand afkwam.
Geinstitutioneerde liberalisme is volgens mij nog het best te promoten als een … ZALIGE aardse toestand wanneer iedereen respect voor elke ander kan opbrengen … en dat tussen de zekerheden van het sjosjialisme ligt … en dat van het religieuze hiernamaals.
Helaas is het slechts een ILLUSIE …. omdat het in het zelfde existentie-continuum ligt.
Men kan daarom beter ideale edoch illusieve samenlevingen vergeten zolang het voor individuen nog enigsinds mogelijk is om voor zichzelf een vrijheidslievende levenstijl te verwezenlijken. En daar kan Vrijbuiter zijn tijd en moeite beter aan besteden … Of niet soms?
Tijd voor de wekelijkse portie ACP-slapping; Formule-1 is te saai.
Er bestaat niet zoiets als ‘geinstitutionaliseerd libertarisme’.
Er bestaat wel een Don ‘ACP’ Quichote die hiertegen vecht..
Zeg, Don ACP, als jij je talenten eens gaat botvieren op bijv. de SP dan wel andere veelgelezen collectivistische sites. Of ben je bang dat je daar gemeulenbelt wordt ? Is dat de echte reden waarom je hier steeds maar weer hetzelfde verhaaltje afsteekt ?
Moraal van het verhaal: interessante filosofe waar je veel van kan opsteken, but don’t be a Randroid. 🙂
[1] "Daar heb ik alleen geen 40 euro voor over "
Dat is natuurlijk je goed recht. Ikzelf zou voor geen 4000 euro of meer gemist willen hebben wat het boek mij geet gebracht.
Zelfs al is Rand, zoals een overleden vriend haar karakteriseerde: "a briljant bitch". Echt een teken van zwakte!!!
Maar dit alles doet niets af aan de waarde van Atlas Shrugged voor mij en miljoenen anderen.
En je kunt het Engelse exemplaar al kopen voor iets van $ 10.- of minder.
Zie http://www.amazon.com
Lees ook nog eens de uitstekende reactie van Tony [2]
Ook zijn verwijzing naar Roy Childs is leerzaam.
Ik heb Roy (overleden) persoonlijk gekend en meebeleefd de clash die zijn brief teweeg bracht.
Rand was zo kwaad dat ze het abonnement van Roy op haar Newsletter opzegde en het openstaand bedrag terugbetaalde!
Inderdaad niet erg sterk!!!
Uitstekend stuk, Arjen.
Toch een vraagje.
"Het enige principe waarmee men moet instemmen, wil men in een vrije samenleving leven, is het principe van het afzweren van geweld en het delegeren aan de overheid van het recht op zelfverdediging".
Kun je dit nader specificeren? Volgens mij was Ayn Rand NIET tegen zelfverdediging. Jezelf verdedigen mag altijd.
Wat zij voorstond was de Minimale Staat waarbij als hoogste orgaan de staat zorgt voor de bescherming van de burgers. En een hoogste rechter in geschillen.
Dat is iets anders dan je recht op zelfverdediging opgeven.
Vandaar dat in de "minimale staat" politie en rechtspraak door een centraal orgaan gedaan worden.
Ook weet ik niet waar Rand ergens gesteld heeft dat:
"De mens is slecht en de overheid is een noodzakelijk kwaad om hem op het goede pad te houden".
Ik dacht zelfs dat zij het helemaal niet eens is met de uitspraak dat de mens slecht is.
De mens heeft de natuur van een mens. En die IS zoals ze is! Hij kan zich wel in "goed" of "kwaad" ontwikkelen.
Grapje: hij kan libertarier of socialist worden!!!!!
[7] Ooit zijn Wladi en een aantal van ons tegen dat soort gespuis ten velde gtrokken. Maar dan valt snel de censuur gesperr …
Je mag zeggen wat je wil, maar in Nederland bestaan nog slechts zeeeeer weinige FOS (Freedom od Speech) sites, waarvan dit eentje van is … dankzij Hub.
Goed stuk. En een uitstekende link in [2]
De reactie van Rand zoals geschetst door Hub in [9] geeft duidelijk aan dat ze hier geen valide tegenargumenten kon aandragen. Inderdaad zwak. Overigens had ook Walther Block al aangegeven dat de aanbidders van Rand doorschoten tot Randroids. Maar dit alles doet niet af aan de waarde van haar meesterwerk Altas Shrigged, dat in romanvorm (Ja, ACP, fictie, inderdaad) pijnlijke parallellen beschrijft met wat er NU mis gaat in de westerse wereld.
[10] Hub,
(i) Natuurlijk was Rand niet TEGEN zelfverdediging, maar ze was wel voor het geweldMONOPOLIE (jammer dat reageren niet kan met andere vormen van benadrukking dan hoofdletters). Noodweer is voor haar een voorwaardelijke teruggave van het recht op geweld. Het recht op zelfverdediging was dus geen RECHT maar een GUNST, dus was Rand wel TEGEN zelfverdediging. Do you get my point?
(ii) Iedereen die zegt dat een overheid noodzakelijk is om chaos te vermijden impliceert in zijn uitspraak dat de natuur van de mens erop gericht is of noodzakelijkerwijze tot gevolg heeft dat er chaos zal ontstaan. Met chaos wordt dan bedoeld het Hobbesiaanse schrikbeeld van de oorlog van allen tegen allen. Ik ga ervan uit dat Ayn Rand dat SLECHT vond, anders zou ze niet zo PASSIONEEL voorstander zijn geweest van een nachtwakerstaat. Enieder die zegt dat de natuur van de mens naar iets slecht neigt, zegt, volgens mij, dat de mens van nature slecht IS. Dykes (en ook Schaffer by the way) toont overtuigend aan dat dit een ongegronde stelling is, althans rationeel ongegrond. Maar ik moet toegeven dat, wanneer je de chaos ziet die brandstichters in Griekenland dezer dagen veroorzaken, het erg moeilijk is om het hoofd koel te houden en niet emotioneel te reageren dat de mens slecht MOET zijn.
[13] "…niet emotioneel te reageren dat de mens slecht MOET zijn"
Natuurlijk is de mens slecht, want van nature zwak en geneigd liever lui dan moe te zijn. Was dat niet zo, dan zaten we nu niet met een socialistische heilstaat opgescheept, met als meest recente uitwas de wajong (http://www.elsevier.nl/opin…)
Die brandstichters zijn natuurlijk harde criminelen, die wat mij betreft in hun eigen fikkie gegooid mogen worden. In die zin doen ze niet onder voor de criminelen van de staat, die de wet niet handhaven, zodat op de kaalgebrande grond woningbouw (en hotels!) mogelijk wordt, hoewel dat wettelijk niet kan. En dus zijn er mensen die bossen platbranden om de waarde van de grond te verveelvoudigen, wetend dat ze geen strobreed in de weg zal worden gelegd. En die verbrande huizen en dode eigenaren? Ach, dat scheelt weer een hoop gezeik, want die hoef je niet meer uit te kopen c.q. weg te jagen.
Misdaad loont, ook in Griekenland.
[14] Beste R.
Als je jezelf dat verhaaltje maar lang genoeg blijft voorhouden, dan ga je vanzelf nog roepen om een staat. Dat de mens zoveel verwezenlijkt heeft, dat hij, in tegenstelling tot andere levende wezens, in staat is gebleken om te overleven, dat hij redelijk is, ook al beweren hele reeksen filosofen dat dat niet het geval is,… het zijn allemaal bewijzen dat het niet zo is. De grootste, meest bedreigende en destructieve fout die gemaakt kan worden is te denken dat de mens slecht is. Het is het sine qua non voor de staat. Lees a.u.b. Calculated Chaos van Butler Shaffer. http://www.amazon.com/s?ie=…
Het adjectief ‘socialistisch’ is overigens een overtolligheid. Elke staat is in min of mneerdere mate socialistish. En dat de staat een bewijs zou zijn voor de slechte natuur van de mens, dat is een prachtig staaltje van non sequitur.
En wat weerhoudt de vorming van een staat in een anarcho-kapitalistische samenleving?
Als een nachtwakerstaat van nature groter wordt, dan wordt een piepklein nachtwakerstaatje dat ook.
De allerkleinste nachtwakerstaat, geen staat, zal fluctuatie kennen (d’r zit altijd wel een alfa-mannetje tussen) Elke fluctuatie zal uitgroeien tot een staat, via een nachtwakerstaat weliswaar, maar toch: tot een staat.
En zo is het gekomen, Arjen.
Goed of slecht, het doet er niet toe. Zo gaan de dingen. Er is simpelweg geen mechanisme dat staatvorming vookomt.
Behalve geweld natuurlijk, maar ja, daar hadden we wat tegen. Toch?
[14] "Natuurlijk is de mens slecht,"
Lees reactie Arjen : [15]
Nog an te vullen met de vraag:
Als je zegt dat de mens (van nature????) slecht is, wat bedoel je dan met "slecht" ?
Welke eigenschap maakt hem "slecht"?
Dat hij kan lopen? Kan denken?
Ik zie dat helemaal niet en ben daarom benieuwd waarom de mens slecht is.
Zoals ik eerder schreef, de mens IS met de natuur van de mens, net als de kat IS met de natuur van een kat.
Terecht zegt Arjen dat als je maar vaak genoeg zegt dat de mens slecht is, maak je een van de wegen vrij voor de roverheid die dan "de enige"(!!) is, die zal zorgen dat deze slechtheid in "goede" banen wordt geleid.
Arjen, stof voor een nieuw artikel?
Welneen, de mens is niet slecht. Zou d’r werkelijk in *iedereen* een moordenaar, rover, verkrachter zitten?
Niet in iedereen toch?
Say it ain’t so.
Nondeju, ik ga wel erg aan mezelf twijfelen…
[18] Twijfel niet te hard!
Blijf rationeel en alles sal reg kom!
Door het verder te analyseren moeten we er beslist uitkomen.
Immers een ding is wat het is, en niet datgene waar we bang voor zijn. (al kan dat laatste een gevolg zijn!)
[16] Huub,
Een staat in een anarcho-kapitalistische samenleving lijkt mij een contradictio in terminis: een anarcho-kapitalistische samenleving is staatloos, tenminste als we het over dezelfde inhoud van het begrip staat hebben, de politicologische definitie als "een gecentraliseerde organisatie die in een afgebakend territorium beschikt over een overwicht aan machtsmiddelen". Binnen een staatloze samenleving kunnen mensen organisaties en instituten creëren. Maar zolang de leden van die organisaties niet met geweld gedwongen worden om er deel te van blijven uitmaken, kan je niet van een staat spreken.
Ik geloof niet in historicisme, dat een nachtwakerstaat MOET ontaarden in een totalitaire staat omdat er historisch gesproken geen andere voorbeelden te vinden zijn. Geweld is inderdaad het middel tegen de staat en nee, daar zijn "we" op zich niet tegen. Het is de initiatie ervan waar we tegen zijn. Ik wou dat ik de guts en de capaciteiten had om als een Rambo gewapend over straat te lopen en mijn recht uit alle macht te verdedigen. Helaas moet ik in alle redelijkheid toegeven dat ik geen schijn van kans zou maken om het lang te overleven.
[15] "Als je jezelf dat verhaaltje maar lang genoeg blijft voorhouden, dan ga je vanzelf nog roepen om een staat"
De logica van deze opmerking ontgaat mij volledig. Juist het opdoeken van de staat dwingt de liever luie dan moede mens zich over zijn luiheid heen te zetten, omdat hij anders verkommert. In een anarchie zal best liefdadigheid bestaan, maar uitsluitend vrijwillig en daarom bijna vanzelfsprekend niet voor uitvreters.
"En dat de staat een bewijs zou zijn voor de slechte natuur van de mens, dat is een prachtig staaltje van non sequitur."
Ben ik ook niet met je eens. Kijk maar eens wie er altijd weer komen bovendrijven in een staat. Niet de integeren, kan ik je verklappen. Met name de PvdA doet alle moeite om dat dag in dag uit ook vooral aan te tonen. En in Amerika doet een criminele dame als Hillary Clinton hetzelfde: http://www.americanthinker….
Overigens heb ik niet beweerd dat de staat bewijs is voor de slechte natuur van de mens, da’s een stroman. Ik schreef dat de slechte natuur van de mens (liever lui dan moe) wordt aangetoond doordat daardoor die heilstaat ontstaat: zodra iemand ontdekt dat hij middels zijn stemgedrag van zijn buurman kan jatten gaat hij stemmen voor politici die dat voor hem regelen. Het bewijs wordt dus geleverd door socialistisch stemgedrag, het ontstaan van de heilstaat is daarvan slechts het zichtbare gevolg.
[21] Mijn stem voor de volgende verkiezingen is trouwens te koop. Biedt en biedt gul, zou ik zeggen. De hoogste bieder geef ik een machtiging.
[20] Laat onbeantwoord de vraag: wat weerhoudt de vorming van een staat in een staatloze samenleving?
Er is geen a-priori reden waarom mensen af zouden zien van geweld. En nu ga ik nog met je mee door een ‘staat’ gelijk te stellen aan ‘geweld’
Maar er is ook geen a-priori reden waarom een ‘staat’ niet het juiste zou doen. Ik bedoel, een goeie koning is een goeie koning, of niet?
In een overheidsloze toestand staan er toch ook weer regelneven op die denken dat het handiger kan. En dat kan zomaar waar zijn.
Er zal toch geen natuurwet bestaan die zegt hoe wij moeten leven?
[23]
"Ik bedoel, een goeie koning is een goeie koning, of niet?"
Jazeker, jazeker. Hoppe stelt dat een koning ‘zijn’ koninkrijk als bezit zal koesteren en niet kaal zal plukken zoals de democratische ‘houders’ van een land dat wel zullen doen, onder het motto ‘als we het land niet kaalplukken terwijl we aan de macht zijn, lukt het niet meer’. Wat ook meespeelt is dat regeringen altijd bezig zijn om geld van een ander voor een ander uit te geven. Er is gewoon geen motivatie om het land in waarde te doen toenemen.
In een overheidsloze omgeving kun je in ieder geval zelf kiezen van wie je je gemeenschapsdiensten afneemt. Concurrentie zal er voor zorgen dat de prijs/prestatie goed is.
De vorming van een staat (= een monopolie) in een staatloze samenleving wordt tegengehouden door het simpele feit dat in een werkelijk vrije marktsituatie monopolies (en dus ook een monopolie op gemeenschapsdiensten) geen bestaansrecht hebben. Stefan Molyneux heeft daar een uiterst interessante video over; zie http://www.freedomainradio….
Als de neiging van 80% van de mensen om de verantwoording bij een ander neer te leggen niet automatisch inhoudt dat daardoor de staat als geweldsmonopolist meer macht krijgt omdat deze niet bestaat, dan denk ik dat we een stuk verder zijn. Die natuurwet van je is niks anders dan de wet van behoud van overheids-ellende. Elimineer die monopolie en klaar is Kees.
[21] Beste R.
Even terug naar de logica:
jij: "Natuurlijk is de mens slecht, want van nature zwak en geneigd liever lui dan moe te zijn."
Ik neem aan dat je bedoelt dat zwak en lui slechte eigenschappen zijn. Je beweert dus dat DE mens van nature zwak en lui is, maar je onderbouwt die stelling niet. Het is een soort gevoel, neem ik aan. Maar gevoelens zijn, in objectivistische zin, geen goede leidraad voor menselijk handelen.
Waar het citaat bovendien op neerkomt is dat je zegt dat de mens slecht is (natuurlijk) omdat de mens slecht is (van nature); omdat jij het zo aanvoelt. En als je het zo aanvoelt, en dat gevoel bepalend laat zijn voor jouw oordeel over de vraag of we nu wel of niet een staat nodig hebben, dan kan je haast niet anders dan in dezelfde irrationele, anything goes trant te verkondigen dat de staat de enige manier is om de slechtheid van DE mens in bedwang te houden. Maar, zoals je zelf aangeeft, die staat, het apparaat, is bevolkt door diezelfde slechte mensen, en meestal door de slechtsten onder hen.
Het mooiste bewijs van de onzin van de slechtheid van de mens is de democratie an sich. Het loutere feit dat de overgrote meerderheid van de mensen vindt dat de maatschappij ordelijk en vreedzaam moet zijn doet op zijn minst vermoeden dat er helemaal niets van aan is van dat homo homine lupus gelul. De markt was er voor de oorlog. De liefde voor de haat. Het succes voor de afgunst.
De jammerlijke denkfout die dezelfde overgrote meerderheid van de mensen maakt is dat om de chaos te vermijden het noodzakelijk is om het individu ondergeschikt te maken aan het instituut. Dat is de grootste bedreiging voor het voortbestaan van de mensheid. Het is de OORZAAK van oorlog en niet het gevolg.
Misschien heb ik je niet goed begrepen toen je schreef "Was dat niet zo, dan zaten we nu niet met een socialistische heilstaat opgescheept". Het dat waar je naar verwees is de slechtheid, de zwakheid, de luidheid, van de mens. Mij leek het alsof je slechtheid en (socialistische heil)staat als oorzaak en gevolg wou voorstellen. Natuurlijk is de staat het gevolg van slecht handelen van mensen die daarom alleen al slecht genoemd kunnen worden. Maar is het daarom zo dat DE mens slecht is? Is het daarom dat DE mens een staat nodig heeft? Een dergelijke redenering is niet onverbiddelijk logisch, hij is niet logisch, hij vals.
(off topic: hoe krijg jij italics in een reactie?)
[23] Maar de staat bestaat alleen maar vanwege de leugen, niet alleen vanwege het geweld. Omdat 999 van de 1000 mensen er naar gevraagd zullen zeggen:geweld is goed, geweld is nodig anders slaan we elkaar allemaal de hersens in.
Zonder de leugen zou de staat niet kunnen bestaan. Onverhuld geweld is geen lang leven beschoren, daarom worden er ook allerlei morele dekmantels voor het geweld aan gedragen:zonder geweld lopen we onder water, kreperen de armen in de straten, doet niemand meer iets met onderwijs, slaan we elkaar de hersens in.
Of zoals Solzhenitsyn zei:Violence can only be concealed by a lie, and the lie can only be maintained by violence. Any man who has once proclaimed violence as his method is inevitably forced to take the lie as his principle.
[25] Beste Arjen,
Je zit op een ander abstractie-niveau dan ik. Als ik, zoals je zegt, aanvoel dat de mens liever lui dan moe is, komt dat doordat ik dat dagelijks om me heen constateer. Ik ga er van uit dat als iets eruit ziet als een eend, kwaakt als een eend, zwemt als een eend, waggelt als een eend en slaapt als een eend het met grote waarschijnlijkheid ook een eend is.
Die conclusie zal niet voor alle gevallen geldig zijn, net zoals er ook mensen zijn (waar ik mezelf toe reken) die wel bereid zijn op eigen kracht dingen te bereiken, verantwoordelijkheid te nemen en niet van anderen te jatten, maar in verreweg de meeste gevallen zal de conclusie juist zijn.
Wederom lijk je mijn constatering te lezen als een argument dat daarom een staat nodig zou zijn (of begrijp ik je verkeerd?): "Is het daarom dat DE mens een staat nodig heeft?" Mijn betoog is nu juist dat die mens geen staat moet hebben.
DE mens heeft die staat alleen maar nodig omdat die hem in staat stelt toe te geven aan zijn luiheid (zolang er tenminste nog voldoende niet-luie mensen zijn om voor dat doel beroofd te worden). Dat geeft wat mij betreft geen bestaansrecht aan de staat, maar is juist een reden om de vorming van een staat met alle middelen te weren.
Het botweg onderdrukken van mensen zonder daar leugens omheen te spinnen, is niet voor luie mensen. Dat is een hoop werk en heeft geen verdraaid hoog rendement. Dat is dan ook de reden dat de onderdrukkers altijd met een buitenlandse vijand aankomen, of met verhalen dat we onder water lopen zonder staat, of dat iedereen elkaar de hersens in slaat.
Als je je medemens wilt uitbuiten en je hebt wat meer geduld, kom je op het huidige systeem terecht.
extreem weinig geduld : kannibalisme
weinig geduld : directe slavernij
geduld : dictatuur
veel geduld : democratie
[23] Zelfverdediging. Geprivatiseerd vergeldend geweld met andere woorden.
Comments are closed.