Sparen heeft de laatste tijd een slechte naam gekregen. Zeker in slechte tijden laat de politiek weten dat er teveel gespaard wordt en dat vindt zij niet goed. De consumptie daalt en dat is een reden voor de overheid om de bestedingen op te voeren. Maar sparen is zeker niet slecht voor de economie. Sparen is het afzien van consumptie. Daarom denkt men al snel dat de vraag daalt. Maar voor deze consumptie komen investeringen in de plaats.

Stel dat we een eenpersoonseconomie hebben met Robinson op een eiland. Robinson kan natuurlijk alles direct consumeren. Dit betekent dat hij alle vruchten die hij plukt en alle vis die hij vangt direct opeet. Hij kan het ook anders aanpakken. Hij kan een deel van zijn voedsel apart zetten zodat hij Ć©Ć©n dag in week aan iets anders kan werken. Hij kan bijvoorbeeld een net maken om vissen te vangen en een trap om sneller de bomen in te kunnen klimmen. De productie gaat omhoog. Daardoor hoeft hij nog minder arbeid te besteden aan het verzamelen van voedsel. Nu heeft hij bijvoorbeeld twee dagen in de week om te werken aan andere zaken. Hij kan een boot bouwen en zijn hut vergroten. Zijn welvaart kan op termijn steeds verder toenemen.

Het effect van het afzien van consumptie is hier duidelijk. Er kan arbeid worden toegewezen aan de productie van kapitaalgoederen. Kapitaalgoederen zijn hulpmiddelen in de productie. Hierdoor neemt de productiviteit van de medewerkers toe. Er wordt arbeid vrijgemaakt. Robinson moet in ieder geval werken voor zijn bestaansminimum, maar door de verbeteringen heeft hij steeds minder arbeid nodig om in zijn basisbehoeften te voorzien. De arbeid die vrijgemaakt wordt kan besteed worden aan het verder vergroten van de productie of aan luxe. Het is in dit geval aan Robinson om te bepalen hoeveel luxe hij onmiddellijk wil hebben en wat hij wil investeren.

Komen er meer mensen dan zal een en ander vergelijkbaar gaan lopen. Stel dat Vrijdag op het eiland komt. Er is nu een tweede persoon die nog niet gespaard heeft. Vrijdag heeft een goed idee, hij wil een vissersboot maken. Hij spreekt af dat hij van Robinson nu vijf vissen krijgt. Later zal Vrijdag er zeven terugbetalen. Vrijdag heeft nu tijd om de boot te maken. Als hij deze af heeft dan moet hij gaan betalen. Maar dat is geen probleem. Door de vissersboot is zijn productie sterk gestegen. Zelfs met de extra rente gaat hij erop voorruit.

De voorkeur voor consumptie nu bepaalt het spaargedrag van mensen. Als mensen veel willen sparen dan daalt de rente. Zijn er veel mensen die willen lenen dan stijgt de rente. De rente brengt de voorkeuren op die manier in evenwicht. De besparingen en de investeringen zullen daardoor gelijk zijn.

De beste verhouding tussen sparen en consumeren is van buitenaf niet vast te stellen. Sparen is goed voor de toekomstige welvaart. Maar men kan zich voorstellen dat een spaarquote van bijvoorbeeld tachtig procent niet meer leidt tot een hogere welvaart. Het doel van sparen is de welvaart over een periode te maximaliseren. Zo is sparen voor je pensioen noodzakelijk omdat op oudere leeftijd de mogelijkheden om inkomen te vergaren achteruit gaan. Ook het opvangen van onverwachte gebeurtenissen kan een doel zijn. Zo heeft een ieder zijn eigen voorkeur voor nu consumeren en apart zetten voor later. Dit komt ook tot uitdrukking in de rentestand. Als iedereen alles nu wil consumeren wordt er niet meer gespaard. De rentestand zal dan oplopen en investeren zal heel lastig worden.

De centrale bank grijpt nu vaak in als de kredietverlening vermindert. Zij verlagen de rente om de economie te stimuleren. Maar dit is overbodig zij hadden het over kunnen laten aan de vrije markt. Daar lopen de besparingen in slechte tijden op waardoor de rente daalt. De kredietverlening loopt ook terug waardoor de rente nog eens extra daalt. FinanciĆ«le markten kunnen deze rentestand snel corrigeren tot een niveau dat besparingen en investeringen weer in evenwicht brengt. In dit geval zou de rentestand ook snel doorwerken op consumentenmarkten. Door een kunstmatige rentestand krijgen we overschotten en tekorten. De besparingen en bestedingen zijn niet meer gelijk aan elkaar. De rentestand is vaak iets tussen de banken en de centrale bank. De consument speelt slechts een bijrol. De verstoring zorgt ervoor dat besparingen niet meer gelijk zijn aan de investeringen. Het is daardoor ook mogelijk dat de consumptie en investeringen bij elkaar meer bedragen dan de productiemogelijkheden. Er wordt door een kunstmatig lage rente bijvoorbeeld nauwelijks gespaard en veel geĆÆnvesteerd. In het beginvoorbeeld zou Robinson geen vis apart zetten, maar Vrijdag krijgt wel vissen om zijn investering te financieren. Waar komt dit geld vandaan? Dit geld wordt erbij gemaakt door centrale banken en hele bancaire systeem. Deze geldcreatie zorgt niet alleen voor inflatie het zorgt ook voor misallocaties van productiemiddelen. Prijzen zijn een belangrijk signaal voor marktpartijen. Hiermee rommelen zorgt voor verspilling en tekorten. Verlaag je de huurprijs bijvoorbeeld kunstmatig dan komen de vragers hier massaal op af. Maar de verhuurders gaan juist minder bouwen en bieden minder ruimte aan. Het resultaat is een tekort aan huizen. Niemand is er een stap op voorruit gegaan. Sterker nog, omdat er minder huizen zijn, wordt er minder in woonbehoeften voorzien. De rentestand heeft veel grotere effecten. De rentestand zegt iets over tijdsvoorkeur van de mensen. Als de rente laag is dan is dat een signaal aan de bedrijven dat er veel gespaard wordt. Het is daarom de verwachting dat in de toekomst meer geconsumeerd gaat worden. Dat spaargeld zal in de toekomst leiden tot aankopen. Bedrijven gaan investeren in bepaalde producten waarvan zij verwachten dat die in de toekomst gekocht gaan worden. Met spaargeld worden vaak grote aankopen gedaan. Dus er zullen bijvoorbeeld relatief veel huizen en auto’s geproduceerd worden. Later zal blijken dat er helemaal geen spaargeld is. Dan wordt duidelijk dat er minder vraag is naar auto’s en huizen. Er is in deze sectoren dan sprake van een flinke overproductie. Een enorme verspilling van productiemiddelen. Er zijn fabrieken gebouwd en mensen opgeleid voor productie waar geen vraag naar is.

Niet onbelangrijk effect van een lage rentestand is dat de kosten van de overheidsschuld omlaag gaan. Dit komt de discipline van de overheid zeker niet ten goede. De overheid verdedigt de financieringstekorten dan ook nog wel eens met het feit dat zij de effectieve vraag op peil moeten houden. De oplopende besparingen worden afgeschilderd als een slecht teken. En de overheid grijpt daarom in. Zij nemen de taak op zich om dit spaargeld alsnog op te maken. Het spaargeld kan hierdoor niet naar het bedrijfsleven toestromen om daar besteed te worden aan investeringen. Dit verergert de situatie alleen maar.

De volgende stap is de ontkenning van het probleem. Uiteindelijk blijkt de vraag naar bepaalde goederen lager dan gedacht. De overheid probeert de vraag naar auto’s weer te vergroten. De rente wordt ten eerste kunstmatig nog verder omlaag geduwd door de centrale bank. De rijksoverheid probeert ondertussen allerlei maatregelen te nemen om deze branches weer wat op te krikken. Er komen bijvoorbeeld sloopregelingen en versoepelingen voor hypotheekverstrekkers. Op die manier wordt de verspilling in stand gehouden. De noodzakelijke correctie wordt tegengehouden en dat verergert de problemen.

Sparen is goed voor de economie. Dit maakt investeringen in de toekomst mogelijk. De rentestand is een prijssignaal dat diep ingrijpt in het economisch proces. Het manipuleren van de rentestand en de geldgroei zorgen voor verstoringen in economie die leiden tot verspillingen en tekorten. Dat consumptie goed is, wordt vaak gebruikt door de overheid om extra in te grijpen. Daarmee verstoren ze juist de opbouw van de economie. De groei wordt hierdoor afgeremd.

36 REACTIES

  1. Marcel, zal er in een vrije markt economie meer gespaard worden als het goed gaat en spaargeld opgenomen worden als het slecht gaat, zodat de economie uit zichzelf stabiel blijft en de schommelingen minder groot zijn?

    Nu is het meestal andersom:Er wordt veel geleend als het goed met de economie gaat, en als het slecht gaat begint men te sparen.

  2. Leuk verhaal. Maar zoals in elk leuk verhaal over economie is de belangrijkste factor weer weggelaten.
    Stel Vrijdag, na het bouwen van zijn boot, betaalt niet alleen die zeven vissen terug aan Robby maar hij moet nu ook 70 a 80% belasting gaan betalen over zijn vangst.
    Inkomstenbelasting, BTW, accijns, invoerrechten, liggeld, stageld enz.

    U kunt zich voorstellen dat Vrijdag zich achter z`n oor krabt en denkt ā€œShit, zoveel werk voor zo weinig?ā€
    Vervolgens zegt hij tegen Robby, ā€œLaat die lening maar zitten Rob, ik ga voortaan met mijn speer 1 of 2 visjes per dag voor mezelf vangen en verder geloof ik het welā€.

    Motivatie is de belangrijkste factor in elk economisch systeem.

    U hoort wellicht ook bij die grote groep economen die denkenā€Hmā€¦ motivatie? Da`s psychologie. Dat kan ik niet kwantificerenā€. En dus laat U het maar achterwege.

    De afgelopen decennia hebben we kunnen zie dat de motivatie om te werken in dit land steeds verder afkalft. Jonge getalenteerde mensen vertrekken zo snel mogelijk naar het buitenland. Deeltijdwerk is steeds populairder geworden. Zelf werk ik ook nog maar 4 dagen per week.
    En met een rode coalitie in het verschiet zal dit alleen maar erger worden door een nog meer toenemende lastendruk.

    Economie is voor 99% psychologie.
    Devidas [3] reageerde op deze reactie.
    GB [4] reageerde op deze reactie.

  3. @Copywriter [2]:

    Wat een extreem-rechtse stemmingmakerij. Als je de speech van onze toekomstige leider Job Cohen gelezen zou hebben, zou je begrijpen dat belasting heffen gelegitimeerd wordt door het democratische proces, hoe hoog dat percentage dan ook zou zijn.

    Zie volgende:
    “Wij hebben na het neo-liberale tijdperk voor alles een zelfbewuste overheid nodig. De overheid is de hoeder van de publieke zaak in naam van de burgers, van ons allen. De overheid heeft de bevoegdheid om algemeen verbindende regels te stellen en deze af te dwingen, belasting te heffen en collectieve voorzieningen te verzorgen. Die publieke taken worden door en in het democratisch bestel gelegitimeerd. Als hoeder van de publieke zaak komt de overheid de organisatie van de publieke zeggenschap en de publieke verantwoording hierover toe. Zij hoort bij de als publiek gedefinieerde zaken de touwtjes stevig in handen te houden. Essentieel is daarbij: the law is the law.”

    Gehele verhaal terug te lezen op het progressieve weblog Joop.nl:
    http://www.joop.nl/politiek/detail/artikel/cohen_overheid_laat_te_veel_aan_markt_over/

    GB [4] reageerde op deze reactie.
    Copywriter [5] reageerde op deze reactie.

  4. @Copywriter [2]:

    *ik ga voortaan met mijn speer 1 of 2 visjes per dag voor mezelf vangen en verder geloof ik het welā€.*

    Perfecte beeldspraak die ik ook voor 100% kan betrekken op mezelf.

    *De afgelopen decennia hebben we kunnen zie dat de motivatie om te werken in dit land steeds verder afkalft.*

    Die omslag heb ik voor een gedeelte al gemaakt en als neo communist Cohen de scepter gaat zwaaien zal ik mij conclusies trekken. Dit is geen loze kreet vanuit mijn kant en ik ben denk ik niet de enigste die dit overweegt..

    Zolang de overheid initiatief en werken niet beloond maar steeds meer bestraft zal het degeneratieproces van NL zich voortzetten. Het artikel is prima maar sparen heeft in dit systeem geen zin omdat men vanuit de overheid het eigendomsrecht niet respecteert en steeds meer van je wil wegstelen. Of via hogere belastingen of via verregaande inflatie wat natuurlijk ook een vorm van belasting is.

    @Devidas [3]:

    Ik heb het manifest op de website van de Volkskrant gelezen en het is een weerzinwekkend verhaal. Het had zo uit de koker van Jan Marijnissen kunnen komen en ik heb de indruk dat de PvdA onder Cohen de weg van de sociaaldemocratie heeft verlaten en een soort multiculti communistische heilstaat voorstaat waarin de overheid alle geledingen van het maatschappelijke leven gaat bepalen.
    Het kan dus altijd NOG erger met de PvdA.

  5. @Devidas [3]:

    Uiteraard,
    joop.nl dat zegt al genoeg.

    Alles wat niet links van het midden is, is per definitie extreem-rechts om niet te zeggen fascistisch!!!
    Het is dergelijk onzindelijk denken waaraan dit land kapot gaat.

    Dank je wel Devidas, zo ken ik Nederland weer!

  6. Een vriendelijke groet aan allen.

    Ik heb gisteren voor het eerst hier gereageerd op een artikel en ik zou mij als nieuweling op deze website nog voorstellen:

    Ik ben een migranten zoon van midden twintig. Het libertarische denken is bij tot stand gekomen nadat ik zo een 2 jaar geleden de video had gezien van ‘De filosofie van de vrijheid’.
    Het filmpje blonk uit in het duidelijk uitleggen van het absolute eigendomsrecht van het individu over zijn /haar eigen lichaam (eigenlijk een heel vanzelfsprekend iets, maar toch een eye-opener voor iemand die van kinds af aan met collectivistische propaganda overladen wordt) en het consistent doortrekken van dit recht naar het menselijk handelen.

    Sinds een paar jaar ben ik dus bezig met het vergaren van kennis op het internet die ik nooit geleerd heb op school of van mijn ouders en ben ik de anti-kennis (als ik t zo kan noemen) af aan het leren.

    Ik moet wel zeggen dat ik van nature autodidactisch en nieuwsgierig ben en zonder deze eigenschappen ik het libertarische gedachtegoed wellicht niet omarmd zou hebben of er zelfs niet eens notie van zou hebben genomen.

    Het laatste wordt versterkt door het feit dat vrijwel iedereen die ik ken – zelfs uiterst intelligente personen – totaal geen clue hebben wat vrijheid inhoud en lacherig danwel geirriteerd reageren als ik het non -agressie principe consistent wil hanteren in discussies over politiek of familie.
    Het gros van de mensen, zo realiseerde ik me, heeft gewoon nooit geleerd voor zichzelf te denken. Ze hebben niet door dat wat ze altijd voorgehouden is misschien niet juist is en hebben derhalve geen prikkel om zichzelf adequaat te informeren.

    Het is natuurlijk voor iedere libertarier frustrerend om altijd maar weer tegen de stroom in te zwemmen sinds wij de ‘red pil’ hebben geslikt.
    Ik zal me ook voortaan verre houden van nieuwsmedia die mijn hartslag niet ten goede komen en alleen libertarische sites te bezoeken.

    Ik hoop samen met andere libertariers te kunnen werken aan het verspreiden van deze filosofie.

    On topic:

    “De rentestand zegt iets over tijdsvoorkeur van de mensen. Als de rente laag is dan is dat een signaal aan de bedrijven dat er veel gespaard wordt. Het is daarom de verwachting dat in de toekomst meer geconsumeerd gaat worden”

    Maar is het niet evident voor de knappe koppen bij (sommige) bedrijven dat de rente kunstmatig gemanipuleerd wordt door de centrale bank en derhalve ook niet meer nuttig is als signaal wat betreft tijdsvoorkeur van mensen?

    Als het verleden heeft uitgewezen dat de kunstmatige rentestand niets (of het tegenovergestelde?) zegt over het spaar- of consumptiegedrag, waarom dan op dat ‘signaal’ afgaan?

    The Red Pill [12] reageerde op deze reactie.
    .M [20] reageerde op deze reactie.

  7. De schrijver vergeet een ding. Als de burger teveel spaart, gaat dat ten koste van economische groei. Een hogere spaarquote betekent vrijwel altijd een lagere consumptie, wat dus remmend werkt op de economie.

    In die gevallen zal de overheid nog meer belastingen heffen om meer geld rond te kunnen pompen. Ergo, de overheid geeft dan ons spaargeld uit. Wat is beter? Ouderwets protectionisme? Maar dan wel in merken en bedrijven die Nederlands eigendom zijn.

    Damian [8] reageerde op deze reactie.

  8. @Anders [7]:

    “De schrijver vergeet een ding. Als de burger teveel spaart, gaat dat ten koste van economische groei. Een hogere spaarquote betekent vrijwel altijd een lagere consumptie, wat remmend werkt op de economie”

    Dat heeft de schrijver helemaal niet vergeten. Hij geeft in zijn stuk duidelijk aan dat als de burgers massaal (TEveel sparen? seriously?…) gaan sparen, dat in een vrije markt een signaal zou zijn voor bedrijven om te gaan investeren in productiemiddelen, vooruitlopend op de periode dat de burgers het gespaarde geld gaan uitgeven. Bedrijven lenen dan geld bij banken die het geld uitlenen tegen een lage rente, juist omdat er zoveel gespaard wordt. Ergo het geld blijft rondgepompt worden of de burgers nu massaal sparen of niet.

    De schrijver legt die situatie zelfs uit met de simpele analogie van Robinson en Vrijdag.

    Copywriter [9] reageerde op deze reactie.
    Anders [23] reageerde op deze reactie.

  9. @Damian [8]:
    Uw verhaal mag theoretisch dan wel kloppen.
    ALS we zouden leven in een vrije markt economie.

    Maar stel dat rentetarieven niet worden overgelaten aan de vrije markt maar worden gemanipuleerd voor politieke doeleinden door de centrale banken?

    En stel dat de gespaarde gelden door overheden worden afgeroomd door hogere belastingen.
    Afgeroomd geld wat dan niet ten goede komt aan consumptie en dus niet aan productiemiddelen.
    Gevolg, hogere werkloosheid, dus hogere overheidstekorten door uitkeringen en de noodzaak voor de overheid nog meer geld af te romen waardoor nog minder consumptie en dus nog minderā€¦ bladibla.

    Wat blijft er dan over van uw verhaal?

    Damian [11] reageerde op deze reactie.
    Marcel Meijer [22] reageerde op deze reactie.

  10. Ik heb eigenlijk een persoonlijke vraag aan Marcel Meijer, je bent docent economie toch? Wat leer je dan aan je leerlingen want wat ik me kan herinneren van economie I (vwo) was toch dat we voornamelijk keynesiaanse onzin moesten leren voor ons eindexamen.

    Marcel Meijer [16] reageerde op deze reactie.

  11. @Copywriter [9]:

    U heeft gelijk dat we niet in een vrije markt economie leven. Daar ben ik me bewust van.

    Mijn verhaal beschreef dan ook niet de economische situatie die we momenteel kennen, maar de situatie zoals die zou zijn in een vrije markt. Dat heb ik ook aangegeven in mijn post zie:
    “Hij…in een VRIJE MARKT…uitgeven”

  12. Zo is sparen voor je pensioen noodzakelijk omdat op oudere leeftijd de mogelijkheden om inkomen te vergaren achteruit gaan.

    Theoretiekoek en propaganda.

    Als jij op je 49e (hardstikke oud dus) werkloos wordt doordat je bedrijf bijvoorbeeld door de economische crisis over de kop is gegaan, dan voldoe je aan de doelstelling zoals boven neergelegd.
    De kans immers dat je nog een nieuwe betrekking zult vinden, is alles behalve 100%, eerder 5%.

    Je inkomen gaat dus achteruit en tegelijk moet je dus je spaargeld aanspreken. Met de nadruk op moet, want dat is de eis zoals neergelegd in de bijstandswet.

    Dus die vandaag 49-jarige zojuist ontslagene spaart helemaal niet voor zijn pensioen! Het duurt immers nog wel enkele jaren voordat hij of zij 67 is en van die staatsfooi kan gaan genieten.

    .M [21] reageerde op deze reactie.

  13. Uitstekend artikel. Helaas adoreert de wereld nog steeds het Keynesiaanse Systeem, waarin de overheid de grootste rol speelt.
    De socialisten zijn aanhangers van dit verwerpelijke model.
    Griekenland is op deze manier failliet gegaan. Het is maar dat u het weet.

  14. @ffi [10]: Keynesiaanse theorie is nog steeds verplichte kost op school. Om examen te kunnen doen zullen ze dit systeem dus wel moeten kennen. Daarbij nuanceer ik dit uiteraard wel. Het is een invloedrijke theorie en het is goed dat ze weten hoe het werkt, als is het maar om het te kunnen weerleggen. Maar het is uiteraard ook noodzakelijk dat ze leren wat de tekortkomingen en fouten zijn en wat er in er mis is gegaan bij het Keynesiaanse overheidsbeleid.

    Devidas [17] reageerde op deze reactie.
    Oscar [18] reageerde op deze reactie.

  15. @Devidas [17]:
    @Marcel Meijer [16]:

    Oostenrijkse economie = economie.

    Keynesiaanse ‘economie’ = waanzin. Als het verplicht is op een school, omdat die school nu eenmaal links is dan is de waanzin van de keynesiaanse theorie aantonen wellicht het meeste wat men kan doen. En wellicht zit er nog een risico aan vast ook. Het is mooi dat men zich dan kan handhaven.

    Als ik een leraar economie (of leraar geschiedenis, maatschappijleer, aardrijkskunde, godsdienst, levensbeschouwing of wijsbegeerte) zou zijn geweest dan zou ik waarschijnlijk al na de eerste week door de school op het matje worden geroepen vanwege de inhoud van mijn lessen.

  16. @Devidas [17]: De Oostenrijkse conjunctuurcyclus heb ik bijvoorbeeld wel behandeld. Verder is er heel veel economie die algemeen geaccepteerd is. Daarbij kies ik ervoor om uit te gaan van een paar basale uitgangspunten en die pas ik steeds toe. Dus redeneren op de Oostenrijkse manier.

    Voordeel hiervan is, is dat leerlingen houvast krijgen. Er zijn een aantal principes en die kun je overal toepassen. De andere economie vond ik altijd nogal onoverzichtelijk. Minimumprijzen werken niet, maar minimumlonen dan weer wel en dergelijke onzin.

    Het is natuurlijk de kunst om de grens op te zoeken. Er zijn heel veel argumenten die best wel acceptabel zijn voor niet libertariƫrs. Ook mainstream economie geeft voldoende mogelijkheden om te pleitten voor vrije markten.

    ffi [30] reageerde op deze reactie.

  17. @Damian [6]: Welkom. Als migrantenkind (van waar?) heb je bovendien een voordeel, nl. dat je ook een andere visie op talloze zaken kent en je dus veelal vanuit 2 invalshoeken naar een zelfde thematiek zal kijken.
    Bovendien valt jou waarschijnlijk zeer snel op dat wat in 1 groep een waarheid als een koe is, een evidentie zelve, een algemeen erkend “feit”, in de andere groep helemaal niet zo gezien wordt of zelfs eerder omgekeerd. Door je hiervan bewust te zijn, ontwikkel je al snel een alerte houding waarbij je voordurend alles wat je hoort of leest in vraag stelt en niets zomaar aanneemt (en voor de duidelijkheid: dit zowel afkomstig van de ene groep als de andere groep).
    Je hoeft dan ook niet per se intelligenter te zijn dan de gemiddelde persoon, maar alleen al door voortdurend op je hoede te zijn en met een onderzoekende houding alles kritisch tegen het licht te houden, ontdek je zelf al heel snel dingen die anderen nooit onderzochten. Die anderen zijn misschien -eigenlijk- slimmer dan jij maar omdat ze wat ik noem “intellectueel lui” (of ingeslapen) zijn (“hersendood” zo je wil), zien ze dingen niet die ze wel hadden kunnen zien MITS ze voldoende wakker waren. Kortom het is vooral je ingesteldheid die je een voordeel zal geven, en m.n. een dubbele achtergrond kan daarbij van grote waarde blijken, vooral als je zelf geen a priori voorkeuren hebt maar echt overal open voor staat.

    Kortom, mijn persoonlijke verwachtingen van jou en je toekomstige bijdragen zijn dan ook hooggespannen šŸ˜‰

    Devidas [24] reageerde op deze reactie.
    Damian [26] reageerde op deze reactie.

  18. @Sander [13]: De auteur heeft het over de situatie in een vrije markt. Ik zie niet in waarom je daarin als 49-jarige niet aan de slag zou komen. Dat dit in de huidige door vakbonds- en overheidsverstoorde arbeidsmarkt niet kan omdat je te duur gemaakt werd, en het jou verboden wordt om “onder de prijs” te werken, daar zijn we het over eens.
    Overigens is ook een pensioen iets wat je natuurlijk zelf bepaalt. Hoezo pas op 67? Als je voldoende centen op zij gelegd hebt, besluit je bv. op je 52 ermee op te houden. En anders op je 73. Je spaarcenten zijn je pensioen. Het is in een vrije markt niet aan de overheid om eenieder zomaar een -uit afgeperst belastinggeld gefinancierde- uitkering te geven bij het bereiken van een bepaalde leeftijd.

  19. @Copywriter [9]: Bovenstaande verhaal klopt inderdaad in een vrije markt economie, maar veel mensen weten dit niet. De mythe is nu juist dat dit in een vrije markt niet zou kloppen en dat de overheid ons daarom moet redden en beschermen tegen de mensen die allemaal gaan sparen. De Keynesianen en andere interventionisten zijn ervan overtuigd dat de overheid de bestedingen en de kredietverlening moet stimuleren. Zij zijn ervan overtuigd dat als mensen meer gaan sparen en minder gaan lenen dat dit schadelijk is voor de economie. De hele mythe van de noodzaak van meer kredieten en minder sparen is een excuus om in te grijpen in de economie.

  20. @Damian [8]:

    Teveel sparen betekent geen/weinig groei. Dit kan zelfs deflatie in de hand werken wat bedrijven echt niet doet investeren. Dat hoef ik u toch niet meer uit te leggen?

    U en de schrijver hebben hebben de rol van de overheid als geldgever/opdrachtgever/werkgever echt over het hoofd gezien. Waarom geeft de overheid zoveel meer geld uit tijdens economisch barre tijden?

    Damian [27] reageerde op deze reactie.

  21. @.M [20]:
    Ik moet gelijk denken aan de linkse intellectueel. Het beeld is dat ze intelligenter en moreler zijn. (Economisch-) rechts laat dan vaak over zich heen lopen. Feit is dat je ze eigenlijk direct moet afkappen, direct je verontwaardiging moet tonen. Waarom zou je dat niet doen als je gelijk hebt? Ayn Rand was iemand die dit perfect begreep, en wellicht daarom ook soms als schokkend ervaren werd. Als ik weer eens wat socialistische onzin hoor, hak ik er gelijk hard tegenin, niks geen underdog positie, ookal maken ze me belachelijk. Ik geef direct aan dat hun ideeƫn getuigen van absolute intellectuele en morele armoe en wel om de volgende redenen. Die paar echt hersendode gebrainwashde socialisten laat ik links liggen, maar over het algemeen gewoon blijven beuken tot ze er strontziek van worden. Volgens mij krijgen meer libertariƫrs dit door en groeit de beweging exponentieel(kom er mondjesmaat toch meer tegen dan een paar jaar geleden).
    First they ignore you, then they ridicule you, then they fight you, then you win – Mahatma Gandhi.

  22. @The Red Pill [12]:

    Hartelijk dank. Ik ben blij bij de club te horen.

    Het internet is inderdaad een geweldige uitvinding; onvoorstelbaar veel informatie, op te vragen met enkele muisklikken. Helaas missen veel mensen de prikkel om die ultieme informatie bron aan te boren. Het internet wordt vooral gebruikt voor online gamen en wat dies meer zij…
    wat dat betreft ligt er een taak voor ons om manieren te vinden het non-agressie principe de huiskamers in te krijgen.

    The Red Pill [34] reageerde op deze reactie.

  23. @.M [20]:

    Dank u wel.

    Mijn vader was een gastarbeider uit Marokko – u weet wel dat exportland van o, zo aangepaste emigranten;)

    U kunt zeer zeker gelijk hebben wat betreft mijn duale culturele achtergrond; het zou kunnen dat dat heeft geholpen en nog steeds helpt bij het bekijken van maatschappelijke vraagstukken vanuit meerdere facetten.

    De Marokkaanse cultuur veel meer een collectivistische dan het Nederlandse en wel in meerdere lagen. Als Marokkaan ben je een onwrikbaar onderdeel van achtereenvolgens: de familie (het is een doodzonde je tegen de fam. te keren), de stam (wantrouwen tussen Berbers en Arabieren), de Marokkaanse staat (die belachelijke nationalisme die men ook bij Turken ziet) en tot slot de gehele Islamitische wereldbevolking.

    Dat collectivistische denken heb ik altijd tegen proberen te gaan; ik ben GEEN Marokkaan, moslim of zelfs Nederlander.
    Ik ben IK, een individu met een eigen persoonlijkheid, eigen unieke identiteit, eigen dromen, eigen wensen. Maar gewoon IK. Ik wens mijn eigen leven in te richten zoals IK dat wil en niet zoals imaginaire concepten als nationaliteit, geloof, sociaal contract EN familie dat mij zouden dicteren.

    Resumerend zou gezegd kunnen worden dat mijn aversie jegens de staat ontstaan is door dat verpletterende collectivisme in de Marokkaanse cultuur en daaruit vloeiende ‘elkaar in de gaten houden’ (gelijk de Stasi, zien jullie overeenkomsten?)

    “Kortom, mijn persoonlijke verwachtingen van jou en je toekomstige bijdragen zijn dan ook hooggespannen”

    Ik wil u danken voor uw gulle woorden en ik zal mijn best doen om te proberen iets te betekenen voor de strijd voor individuele vrijheid.

    Devidas [28] reageerde op deze reactie.
    Devidas [28] reageerde op deze reactie.
    .M [33] reageerde op deze reactie.

  24. @Anders [23]:

    “Teveel sparen betekent geen/weinig groei. Dit kan zelfs deflatie in de hand werken wat bedrijven echt niet doet investeren. Dat hoef ik u toch niet meer uit te leggen?”

    Ik ben nooit te beroerd om te leren. Echter vrees ik dat u het artikel niet goed gelezen heeft; uw objecties worden in het artikel behandeld.

    “U en de schrijver hebben hebben de rol van de overheid als geldgever/opdrachtgever/werkgever echt over het hoofd gezien. Waarom geeft de overheid zoveel meer geld uit tijdens economisch barre tijden?”

    De rol van de overheid in de economie wordt in het artikel beschreven; die is namelijk desastreus.

    Waarom schrijft u geen stuk voor Vrijspreker? Zo kunt u zien of u ideeƫn de toets der kritiek kunnen weerstaan. Of uw argumenten wel of niet onderuitgehaald kunnen worden, we worden er allemaal wijzer van (u incluis). Een win-win situatie dus.

    Anders [31] reageerde op deze reactie.

  25. @Devidas [28]:

    Ik zou zelf zeer geschokt zijn als ik een Marokkaanse LibertariĆ«r of zelfs maar een Marokkaanse atheĆÆst tegen zou komen.

Comments are closed.