Het door H.M.  Mevrouw von Amsberg-van Oranje Nassau uit erfopvolging verkregen ambt maakt haar tot een van de machtigste dames ter wereld. Waaruit bestaat die macht zoal? En hoe staat het met de verhouding tot haar onderdanen?

Zijzelf, haar nakomelingen en haar familie genieten dank zij politieke vrinden als de juristen G.K. van Hogendorp (1762-1834) en J.R. Thorbecke (1798-1872) grondwettelijke bescherming en krachtens die grondwet beschikt zij onder andere over de volgende machten:

  1. Het Koningschap wordt erfelijk vervuld door de wettige opvolgers van koning Willem I, Prins van Oranje-Nassau (art 24).
  2. De Koning geniet jaarlijks ten laste van het Rijk uitkeringen… (art. 40 lid 1).
  3. De Koning of zijn vermoedelijke opvolger zijn krachtens erfrecht vrijgesteld van inkomstenbelasting, vermogensbelasting en successiebelasting (art. 40 lid 2).
  4. De Koning ondertekent alle wetten en koninklijke besluiten (art 47).
  5. De Koning is hoofd van de regering. De minister-president en de ministers worden benoemd en ontslagen bij koninklijk besluit (art. 42, 43).
  6. Bij koninklijk besluit worden de ministeries ingesteld (art. 44).
  7. Bij koninklijk besluit worden de staatssecretarissen benoemd en ontslagen (art.46).
  8. De Koning is voorzitter van de Raad van State Bij koninklijk besluit worden de leden benoemd. De benoeming is voor het leven (art 74).
  9. De leden van de Algemene Rekenkamer worden bij koninklijk besluit voor het leven benoemd uit een voordracht van drie personen opgemaakt door de Tweede Kamer (art. 77).
  10. De regering bevordert de ontwikkeling van de internationale rechtsorde (art. 90).
  11. Ten behoeve van de verdediging en ter bescherming van de belangen van het Koninkrijk, alsmede ten behoeve van de handhaving van de internationale rechtsorde is er een krijgsmacht. De regering heeft het oppergezag over de krijgsmacht (art. 97).
  12. De wet bepaalt in welke gevallen ter handhaving van de veiligheid bij koninklijk besluit een uitzonderingstoestand kan worden afgekondigd en regelt de gevolgen (art. 103). Daarbij kan worden afgeweken van de grondwet, t.w. van de grondrechten:
  • vrijheid van uitoefening van godsdienst en van levensovertuiging, art. 6,
  • vrijheid van meningsuiting, art. 7,
  • vrijheid van vereniging, art 8,
  • vrijheid van vergadering en betoging, art. 9,
  • huisrecht, art. 12 en
  • brief-, telefoon- en telegraafgeheim, art.13.

13.  Rijksbelastingen worden geheven uit kracht van een wet. Andere heffingen van het Rijk worden bij de wet geregeld (art. 104).

14.  De leden van de rechterlijke macht met rechtspraak belast en de procureur-generaal bij de Hoge Raad worden bij koninklijk besluit voor het leven benoemd (art. 117).

15.  De leden van de Hoge Raad worden bij koninklijk besluit voor het leven benoemd uit een voordracht van drie personen opgemaakt door de Tweede Kamer (art. 118).

16.  De rechter treedt niet in de beoordeling van de grondwettigheid van wetten en verdragen (art. 120).

17.  De commissaris van de Koning en de burgemeester worden bij koninklijk besluit benoemd (art. 131).

Tot zover een korte opsomming.

Dank zij deze machten kan zij over nog veel meer machten beschikken, zowel op nationaal, als op internationaal gebied, bijvoorbeeld door het aangaan van internationale verdragen of het inzetten van het leger al dan niet met  toestemming of medeweten van de Staten-Generaal (via een art. 100 procedure).

?———

Bronnen:

Tekst van de Grondwet van het Koninkrijk der Nederlanden

De cartoon is overgenomen met dank aan Paul van der Steen/ Atlas van Stolk

http://www.dagjeweg.nl/nieuws/dagje-uit/11292/Hiep,%20hiep,%20hoera!

16 REACTIES

  1. @P.E. Middelkamp [1]:
    Het “ruimen”, hervormen of afschaffen van deze grondwet gaat middels de goedkeuring van een nieuwe volgens de huidige “oude” grondwet, d.w.z. met een 2/3 meerderheid in het parlement en in twee lezingen.

    Maar zolang zelfs het voorstel tot wijziging van art. 120 (rechterlijk toetsingsverbod) niet eens aan de orde komt, kan men zo’n hervorming wel helemaal vergeten.

    Stel je voor, waarom zou de rechtsprekende macht, die benoemd is bij koninklijk besluit, zich druk maken t.b.v. een grondwetswijziging, die tenslotte van politieke besluitvorming afhangt?

    Zelfs D’66, destijds toch juist opgericht t.b.v. bestuurlijke hervorming, horen we daar nooit meer over.
    P.E. Middelkamp [3] reageerde op deze reactie.

  2. @P.E. Middelkamp [3]:

    A.C.Postma heeft destijds het concept MPP (Monarchie Politieke Partijen (of Pachters) – (googlen: MPP wiki)) gelanceerd.
    Dat concept geeft ongeveer de structurele politieke machtsverhoudingen in Nederland weer. Als men daarbij bedenkt, dat ambtenaren op het werk van hun meerderen of collegae het standaardadvies krijgen om actief lid te worden van een politieke partij, kan men bedenken, hoe het rad draait en wie de raddraaiers zijn.
    P.E. Middelkamp [5] reageerde op deze reactie.
    jetze [10] reageerde op deze reactie.

  3. @Spy-Nose [4]: “Als men daarbij bedenkt, dat ambtenaren op het werk van hun meerderen of collegae het standaardadvies krijgen om actief lid te worden van een politieke partij”

    Bij het (grotere) bedrijfsleven werkt dat ook zo. “Zorg dat je wethouder, raadslid o.i.d. wordt en je krijgt er tijd voor beschikbaar”.

    Nederland is een oligarchische EĂ©n-Partijstaat, de werkelijke macht wordt door “onbekenden” uitgeoefend, niet gekozen, geen verantwoording afleggend. De majesteit is daar een gewichtig voorbeeld van: “My own people, you know”.

    Spy-Nose [6] reageerde op deze reactie.

  4. @P.E. Middelkamp [5]:

    Klopt. In Frankrijk en andere W-Europese landen heb ik soortgelijke ervaringen.
    Ook daar zijn publiek-private instellingen bezig, die structureel het locale, nationale en internationale sociaal-economische en politiek-fiscale klimaat controleren.

    In Europa ontwikkelt zich (gefaciliteerd door de EU) al tientallen jaren lang (zo niet langer) een Europese vorm van corporatisme, in samenhang met de V.S.
    Paul Martens [7] reageerde op deze reactie.

  5. @Paul Martens [7]:

    Precies. Zo waarlijk helpe haar God Almachtig! Laten we elkaar nou geen mietje noemen, hé.
    Dat zijn dan ook precies de redenen, dat ze de Nederlandse soevereiniteit en de eed op de grondwet net zo makkelijk aan de van wijlen Bernard geërfde SS-laars lapt als de duvel en zijn ouwe moer.

    Voilá, weer zo’n “geheim” van Soestdijk (of beter Noordeinde) ontraadseld, toch?

    Zolang er maar geen Kamervragen komen is er niks aan de hand.

  6. @Spy-Nose
    Bij leven heb je geen zak begrepen van zijn standpunten en nu loop je er mee te koop.
    A.C.P. was niemand minder dan Ronald Kortelink.

  7. Hartelijk dank voor dit overzicht! Wat een koninklijk zooitje is het toch, die Grondwet! Mijn voorstel tot hervorming staat hier:

    http://www.boublog.nl/2010/04/29/beveiligde-koninginnedag-leve-de-republiek/comment-page-1/#comment-10852

    Artikel 1: De president wordt gekozen door de bevolking van Nederland.

    Artikel 2: Kiesgerechtigd is iedere Nederlander, behoudens uitzonderingen gemaakt door de wet. (zoals minderjarigheid en zo…)

    Artikel 3: Iedere Nederlander kan zich verkiesbaar stellen, behoudens uitzonderingen gemaakt door de wet. (zoals dubbele nationaliteit en zo…)

    In de overige artikelen kan men het woord koning dan vervangen door president en het woord koninklijk door presidentieel.

    Met dank aan Enigme van Zaplog, voor de doorverwijzing.

    Tony [13] reageerde op deze reactie.
    Oscar [14] reageerde op deze reactie.

  8. @Bou [12]:

    Het probleem hiermee is als een bedreiger laten bepalen met welk wapen hij je bedreigt.

    Want wie maakt die wet? Dezelfde mensen die er wellicht belang bij hebben alles te laten zoals het nu is.

    Het schiet dus niets op.

  9. @Bou [12]:

    Waarom een republiek met een gekozen president? Waarom een democratische republiek?

    Ik zie als stap vooruit liever heel veel (private) monarchiën en republieken. Als het grondgebied van het huidige Nederland uiteen zou vallen in een stuk of 20 kleinere staten en stadstaten dan zou dat al een goede sprong voorwaarts zijn.

  10. Kleine aanvulling op (12):
    Traditie is om het VRIJHEDEN te noemen, maar bij goed lezen van de Grondwet staat er steeds achter: “behoudens bij de wet…”
    Het zijn dus gunsten zolang Bea en haar hofhouding er geen last ven hebben.

Comments are closed.