EUSSRIn dit dossier vergelijken we de USSR in de late jaren 1980 met de Europese Unie vandaag. We identificeren 10 randvoorwaarden die ervoor zorgden dat de USSR uiteindelijk in elkaar klapte, en stellen vast dat de EU vandaag aan liefst acht van die tien voorwaarden voldoet.

Inleiding

Onrustwekkende evoluties zijn er genoeg: de recente rellen die Griekenland op zijn grondvesten deden daveren, de stijgende overheidsschulden, de schijnbaar permanente crisis in de bankwereld, … Het zijn allemaal voorboden van op til zijnde verandering in Europa. Alles houden zoals het is, kan niet meer, zoveel is duidelijk.

Maar wat moeten we ons bij die omschakeling voorstellen? Wordt het een stapsgewijze hervorming, of krijgen we daarintegen te maken met een plotse crash van de Europese Unie en de euro? Iemand die alvast overtuigd is van het laatste scenario, is de beroemde Russische dissident Vladimir Bukowski, die in 2006, een jaar voor het uitbreken van de kredietcrisis, volgende uitspraak liet optekenen:

“Het lijkt erop dat een soort bankroet zit aan te komen, een crisis. Het meest waarschijnlijke scenario is een economische depressie in Europa, veroorzaakt door de huidige groei van [overheids]uitgaven en stijgende belastingen. Het gebrek aan competitiviteit, de overregulering in de economie, de bureaucratisatie, dit zal tot een economische ineenstorting leiden. … De Europese Unie zal ineenklappen op gelijkaardige manier als dat gebeurde met de Soviet-Unie.” (onze vertaling)

“De geschiedenis herhaalt zichzelf niet, maar ze rijmt wel”, heeft Mark Twain ooit gezegd. In dit dossier gaan we op zoek naar de factoren die hebben geleid tot het in elkaar klappen van de Sovjet-Unie. We gaan daarbij na of we ook hier in Europa gelijkaardige trends kunnen ontwaren. We besluiten met een inschatting van de waarschijnlijkheid op een systeemcrash in de EU, en een korte bespreking van de gevolgen.

DE SCHULDENBERG VAN DE SOVJET-UNIE

Vanaf haar ontstaan in 1922, en later nog meer, was de USSR een gecentraliseerde planeconomie; de grote bedrijven kregen productiequota opgelegd van de staat (de beruchte ‘vijfjarenplannen’). Een aantal basisvoorzieningen, zoals onderwijs, gezondheidszorg en de transportmaatschappij Aeroflot, werden ook volledig door de staat gefinancierd. De groei van het Sovjet-imperium werd met behulp van cash en krediet (roebels) gefinancierd door de Gosbank, de centrale bank van de USSR, met filialen verspreid over de gehele unie.

> Lees de rest van het dossier

GERELATEERDE ARTIKELENMEER VAN DEZE AUTEUR

14 REACTIES

  1. Ik bedank voor de eer om de discussie “off site” voort te zetten…

    Enigszins ‘off topic’: wie weet wat er waar is van het verhaal dat Vladimir Poetin de rijkste man van Europa zou zijn?
    Niet rijk dankzij ondernemersschap. Maar rijk omdat hij net zo’n oligarch en kleptocraat is als degenen die hij zo graag naar de goelag in Siberie stuurt voor hetzelfde gedrag.

  2. Ik noem de europeese socialistische superstaat alle jaren consequent de EUSSR. Niet uit flauwigheid maar omdat het een 100% dekkende benaming is voor dit gedrocht.
    Het feit dat er de afgelopen jaren goed geld (van goed renderende efficiente economiën) naar slecht geld geld (bv Griekenland met haar sjoemelende balansen en 30% ambtenaren) wordt gegooid geeft dit al aan.
    Dit is puur socialisme en de euro is een pure socialistische munt.
    Allemaal onder het mom van (europeese) solidariteit; ook zal zo’n term die rechtstreeks van het communisme is geleend.

    Voor alle landen is dit het slechts denkbare scenario.
    Grieken krijgen weliswaar gratis geld maar die toenemende afhankelijkheid gaat ze bij het klappen van die EUSSR ongelofelijk veel pijn opleveren. 100% afhankelijkheid en 0% zelfredzaamheid.

    De duitse burgers moeten verplicht hun geld afgeven voor deze bankzitters. Geld dat uit eigen economie onttrokken wordt en dus noodzakelijke investeringen, innovaties en ook consumptie de nek omdraait.
    De geschiedenis herhaalt zich in deze.

  4. Het verschil tussen de Sovjet-Unie en onze Unie is, dat daar evident was, dat dat systeem niet op die manier werkte, tenzij je de beste planeconomen in dienst neemt, die de goede rekenprijzen vast kunnen stellen. Over ons systeem zijn de economen niet unaniem in hun oordeel, dat de EU de verkeerde weg op gaat. Er klinken ernstige waarschuwingen, maar de gerenommeerde economen en andere geleerden vertrouwen nog altijd op de goede afloop, anders zou er wel een opstand onder de bevolking uitbreken (een opstand tegen de leugengeest van dit systeem, niet tegen broodnodige bezuinigen, zoals in Griekenland). De discussie “de EU is failliet” beperkt zich kennelijk tot conspiracysites en anarchistische en aanverwante krochten van het internet. De VPRO blaast overigens ook een partijtje mee met “2011: het jaar dat de euro valt”. Ik heb geen onrust, verontwaardiging of Kamervragen gezien, kennelijk is het fundament onder de euro nog zo goed, dat je zo’n uitzending kunt maken, alsof het de uitzending “2011: het einde van de zwaartekracht” was geweest.

    Hub Jongen [5] reageerde op deze reactie.
    Dijk [8] reageerde op deze reactie.

  5. @Vilseledd [4]:
    “Ik heb geen onrust, verontwaardiging of Kamervragen gezien, kennelijk is het fundament onder de euro nog zo goed, dat je zo’n uitzending kunt maken, alsof het de uitzending “2011: het einde van de zwaartekracht” was geweest.

    Inderdaad.
    Hebben die politici het niet gezien? Dat geloof ik niet, want anders zien ze altijd alles wat ze kunnen gebruiken voor zichzelf.

    Of hebben ze er geen snars van begrepen?
    Ik denk dat dit wel het geval is.
    Dat roept dan de vraag op hoe deze mensen die beweren ons te “lijden” (in plaats van leiden!!) in die functie terecht gekomen zijn?

    Vilseledd [6] reageerde op deze reactie.

  6. @Hub Jongen [5]:

    Vreemd. de uitzending over Brandon, maatschappijtechnisch een klein probleem, voor de betrokkenen vreselijk vereiste een spoeddebat. Het probleem is, dat je weet, wat ze ervan vinden, maar nu weet je niet, of de zinssnede “Het verzet was werk geweest van dwazen”(1) erop van toepassing is, te vinden door politici, of dat men zich gedeisd houdt om de euro niet nog verder in gevaar te brengen.

    (1) Naar het liedje van Herman van Veen “Als Hitler toch de oorlog had gewonnen”, waarmee hij als eerste buitenlander in Duitsland het heikele onderwerp in het theater bracht.

    “Dat roept dan de vraag op hoe deze mensen die beweren ons te “lijden” (in plaats van leiden!!) in die functie terecht gekomen zijn?”

    Presidentsverkiezingen voor De Nederlandsche Bank kennen we niet, dus kennelijk worden op cruciale posities de mensen benoemd. Alleen waar we op mogen schelden, wordt gekozen.

  8. @Vilseledd [4]:
    Iets met WC-eend.

    De meeste economen ontvangen hun brood van overheidssubsidie. 3 Keer raden wiens woord de meesten spreken.

    Het beste kunt u nog steeds zelf alle informatie rationeel beoordelen.

  9. De wal zal het schip moeten keren! Het lijkt de soap van Egypte en Amerika wel!

  10. Goed onderbouwd stuk,maar er mist wat in dat verhaal.Het zijn geen 2 tegenstanders vandaag de dag,maar elkaars bondgenoten wat de strijd aanging om die bankers te verrijken.
    het leek erop na wo1 dat bv het communisme de vijand was,maar het was een reden om zichzelf te bewapenen,waardoor de oorlogsindustrie gespekt werd aan beide zijde’s.En zo een strijd creeerde.Voor allebei de kanten werd een vijandbeeld in het leven geblazen.En vochten zich uiteindelijk falliet.Ook amerika is falliet.

    http://www.bibliotecapleyades.net/sociopolitica/secretsoc_20century/secretsoc_20century05.htm

    Dit gaat over de overname van bankers in de USA en USSR.
    Het westen is net zo goed in handen als het oosten.Zolang wij meedansen,we geen chaos kennen.

    http://www.bis.org/

    Dit is een corperatie van banken wat aaneengesloten is.De GOSbank was een bank van deze lieden wat de BIS in handen heeft.De BIS is geen overheids apparaat,maar een private onderneming wat een regering kan maken of breken.
    Het kan elk systeen instaleren wat het maar wilt.Schijnbaar is de gedachte van een democratie meer arbeidsproductief dan het communisme.Zolang de olie vloeit,we deze schijndemocratie hebben.Als die olie er niet meer is,je ook geen welvaart meer hebt wat draait en ook niks meer aan productie heb.Om de bevolking te kalmeren,je wel zo een systeem moet opzetten om de gemoederen te bedaren.

  12. Aangezien het libertarisme geen wortels mag schieten en protest uitblijft en slinks de macht en belangen niet kan opgeven en de gristen de lakens in Brussel uitdeelt is er maar één oplossing en dat is zo rechts mogelijk te stemmen. Ik zie geen andere oplossing meer.

    Slaap zacht schaapjes…De wolf waakt over u.

  13. Sorry, maar Bukowsky had het verkeerd: De crisis kwam, maar werd veroorzaakt door een gigantische schuldenberg in de VS. De rest van het betoog is van hetzelfde laken een pak. Halve waarheden. Europa lijkt in bijna geen enkel opzicht op de voormalige Sovjet-Unie. Maar om dat te beseffen moet je wellicht oud genoeg zijn om er geweest te zijn, destijds.

    Een vergelijking tussen de militaire ‘overreach’ van de VS in Afghanistan, en die van de Sovjet-Unie destijds, maakt meer kans. Maar is dan alleen opportuun om de katalysator van de komende ineenstorting van de VS ‘kleur’ te geven.
    TuurDemeester [14] reageerde op deze reactie.

  14. @Jaap [13]:

    Ik ben verschillende keren naar het Oostblok, incl. Rusland, gereisd—weliswaar na de val van de muur. Mogelijks was ik te jong om alle nuances te snappen van hoe de dynamiek in elkaar stak, dat kan.

    Wat zijn de halve waarheden die jij ziet in het dossier? Kan je daar iets meer over zeggen?

Comments are closed.