Vrije markt natuur

De vrije markt economie kenmerkt zich door vrijwillige transacties waarbij alle partijen voordeel hebben. Dit gegeven bestaat al zo’n 460 miljoen jaar in de natuur waarbij planten en schimmels ruilhandel bedrijven. Ook tussen bloeiende bomen en gewassen en insecten, tussen dieren en zelfs in mensen kan je spreken van een vrije markt.

Professor Toby Kiers – hoogleraar VU Amsterdam – heeft treffende voorbeelden van vrijwillige samenwerkingen in de natuur tot winst voor allen. En vals spelen wordt bestraft, zonder ingrijpen van de overheid uiteraard. Zo mag de mot een Japanse boom bevruchten en als dank één eitje in een bloem leggen. De mot kan tot 20 eitjes leggen maar als ze meer eitjes in de bloem achterlaat, werpt de boom de bloem af uit zelfbehoud.

Mieren en de acacia werken eveneens samen. De mieren eten de nectar van de bloemen van de acacia. En passant verdedigen de mieren de gastheer door in de slurf van vraatzuchtige olifanten te kruipen waardoor die afdruipen.

Plantwortels en bacteriën zitten ook in de ruilhandel. Een bepaalde bacteriesoort kan stikstof opslaan en dit afgeven aan peulvruchten als meststof. In ruil krijgt de bacterie suiker van de plant. Maar als er freeriders komen – bacteriën die geen stikstof geven maar wel suiker cashen – sluit de plant de zuurstoftoevoer af zodat de bacteriën stikken.

In je darmen is er ook een vrije markt. Darmbacteriën krijgen voedsel en als tegenprestatie geven ze vitaminen en voedingsstoffen af. Binnenkort komt Toby Kiers met een studie naar de overeenkomsten tussen economische modellen en de natuurlijke vrije markt.

Ondanks dit verpletterende bewijs uit de natuur blijft er een minder goed geëvolueerde apensoort stug vasthouden aan het top down centraal ‘regelen’ van de economie. Zonder vrijwilligheid maar met dwang, regels en verplichte ‘solidariteit’. Met alle gevolgen van dien…