Jaffe Vink schreef het boek ‘Wie is er bang voor de vooruitgang’. Vink is jaffe vinkfilosoof en werkte bij Trouw en zette Opinio op. Zijn boek is een pleidooi voor nuchterheid, inzicht in technologische vooruitgang en een ontmaskering van diverse doemscenario’s waarmee de mensheid al decennialang bang gemaakt wordt.

In ‘Wie is er bang voor de vooruitgang’ gaat Vink op onderzoek naar de herkomst van de angst van mensen. Voor milieuvervuiling, opwarming van de aarde, opraken van natuurlijke hulpbronnen, aantasting van onze gezondheid, armoede en nog meer ellende. Hij probeert de wortels te vinden van ons huidige onbehagen dat kan versnellen van verontrusting tot paniek.

Eén van de eerste doemscenarioboeken was Silent Spring van Rachel Carson uit 1962. Zij nam ongenuanceerd stelling tegen chemische bestrijdingsmiddelen. In 1968 werd in The Population Bomb overbevolking geportretteerd als een ware holocaust waarbij  honderden miljoenen mensen zouden omkomen van de honger.

Daarna namen de onheilsprofetieën een grote vlucht. De Club van Rome predikte hel en verdoemenis in 1972 en kwam met voorspellingen waar nu smakelijk om gelachen wordt. Vervolgens werd de bevolking lastig gevallen met zure regen, opwarming van de aarde – later de flexibelere klimaatsverandering – peak oil en hysterie rondom allerlei ‘voedselschandalen’. De toon daarbij is over het algemeen ‘Rampzalig ! Alle hens aan dek ! Het is 5 voor 12 en we moeten nodig ingrijpen…!’

De mens leefde tweehonderdduizend jaar in de natuur, afhankelijk van haar grillen. Dat was vaak moeizaam en puur overleven. Nu is het niet meer de vraag of er genoeg eten is maar waar we zin in hebben. Technologische vooruitgang en de vrije markt zorgden hiervoor. Net als het aanleggen van wegen, het bouwen van steden en het ontsluiten van informatie. De overgang van het platteland naar de stad is nu wereldwijd gaande. Verandering is niet iets om bang voor te zijn. Of in de woorden van Jaffe Vink: ‘We moeten uit dat panische universum waarin het altijd vijf voor twaalf is.’

 

5 REACTIES

  1. Sta altijd stil bij de vooruitgang.
    Maar houd je doorgang bij de achteruitgang.

    -Def P

  2. Er zijn anders toch genoeg voorbeelden te bedenken waar men vroeger erg makkelijk over dacht maar wat uiteindelijk toch gevaarlijk bleek te zijn.

    Neemt niet weg dat het hysterische 5 voor 12 geblaat over van alles en nog wat niet echt zinvol is natuurlijk.

    Is er dan geen middenweg?

    Ik zie het als een race, aan de ene kant de hysterische mensen die de auto meteen aan de kant zetten en te voet het parcours verkennen en aan de andere kant te mensen die vol gas een onbekende bocht inrijden…. vooruitgang is goed maar het kan echt geen kwaad om een beetje voorzichtig te zijn.

  3. Bij die onheilsvoorspellingen zetten ze een paar schakelaars op “onveranderlijk”. De landbouw blijft even achterlijk, de ouderwetse productie even inefficiënt, de auto’s blijven zonder katalysator, etc. Het zijn allemaal zaken die misschien wel klopten, maar waar maatschappijen ook op kunnen inspelen en sturen.
    Die zure regen is minder zuur omdat er maatregelen zijn getroffen om het milieu te ontzien. Omdat de kapitalisten daar niet mee kwamen, heeft de overheid die rol op zich moeten nemen en enige regels moeten stellen, wat een goede zaak is. Want een goed milieu is een algemeen belang. Algemeen belang bestaat wél, en dat gaat gewoon boven de scope van een bedrijf, zelfs al is het een wereldwijd concern.

Comments are closed.